Tíminn - 29.11.1974, Blaðsíða 11

Föstudagur 29. növember 1974.
TtMINN
11
HAFÐI ég nokkurn rétt til aö
biöja Guð um aö bjarga lifi minu,
þar sem ég hafði aldrei veriö fyrir
það aö sækja kirkju eða biöja? Ég
veit ekki hve oft ég spuröi sjálfa
mig þessarar spurningar þegar
ég lá, innrlokuð og deyjandi i bif-
reið minni, sem var að mestu
leyti á kafi I snjóskafli.
Ég hafði ekki lengur krafta til
að hrópa á hjálp. Ég er oröin
alltof máttfarin til annars en að
liggja og vona að ég fengi að
deyja, svo að raunir minar tækju
enda. En samt sem áður langaði
mig ekki til að deyja. Lifsviljinn
var sterkur og þrátt fyrir að hver
taug i llkama minum vildi sleppa
takinu á lifinu gafst ég ekki upp.
Mér fannst ég heyra hvislandi
rödd segja: ,,Þú skalt biðja.Guö
mun ef til viíl lita til þin i náö,
þrátt fyrir að þú hafir aldrei beðiö
hann áöur.” Það var min eigin
hása rödd sem ég heyrði. v
Hátt sagði ég „Góði Guð, vertu
svo góður að hjálpa mér, vertu
svo góður”.
Þetta var mjög erfitt fyrir mig,
þvi innst inni vissi ég að ég haföi
engan rétt til að biöja. Þegar viö
fengum prestinn i heimsókn I
sókn þeirri, sem við tilheyröum,
var ég alltaf kurteis og sýndi hon-
um alla þá virðingu, sem mér
þótti tilhlýðileg að veita þjóni
drottins, en það var lika allt og
sumt. Eiginmaður minn fór i
kirkju á hverjum sunnudegi, en
ég var heima og bjó til sunnu-
dagsmatinn.
Nú, þegar ég horfðist I augu við
dauðann, langaöi mig til að snúa
mér til guðs, en vissi að ég hafði
engan rétt til þess.
Ég hafði nú legið þarna
innilokuö 146 klukkutima, og vissi
að það var engin von um björgun,
að ég myndi deyja hægt og kvala-
fullt og að enginn gæti bjargað
mér. Ég held að það hafi veriö þá
sem ég fór að biðja, og aö þaö sem
ég sagði myndi verða min siðasta
bæn.
óvænt heimsókn
Hvernig stóð á þvi að þetta kom
fyrir? Ég sagði við sjálfa mig, aö
þar væri aðeins um að kenna
minni eigin heimsku og þrjózku,
þvi að ég veit, að ég er þannig
manneskja að þykjast vita allt
betur en aðrir. Það þýddi ekki
fyrir neinn að reyna að segja mér
eitthvað. Ég hélt þvi alltaf fram
að éggæti gert allt þaö, sem aörir
héldu að mér væri ómögulegt.
Ég bý i North Bay i Noröur-
Ontario i Kanada, og dag nokkurn
i janúarmánuði ákvað ég skyndi-
lega aö heimsækja Rósu dóttur
mina. Hún er gift og býr meö fjöl-
skyldu sinni I um 200 km fjarlægö,
i norövestur Quebec.
Ég var ósegjanlega einmana.
Það voru aðeins fimm mánuðir
siöan maöurinn minn dó, og við
áttum aöeins þessa einu dóttur.
Ég vissi aö slik bilferð gæti veriö
hættuleg á þessum árstima, en ég
er vanur bilstjóri og haföi ekiö bil
Grafin lifandi
í tvo
sólarhringa
Hún ætlaði tii dótt-
ur sinnar.
i meir en tiu ár og var viss um að
ég lenti ekki I neinum
vandræðum.
Mér datt ekki eitt augnablik i
hug að ég gæti lent i ógöngum,
eða að eitthvað kynni aö koma
fyrir mig. Ég hafði nýlega flutt
frá minu gamla heimili i nýtt, og
enginn þekkti mig á nýja
staðnum, svo að enginn myndi
sakna min.
Ekki hafði ég heldur sagt
minum gömlu vinum frá fyrirætl-
unum minum, þvi að ég vissi að
þeir myndu ráðleggja mér frá þvi
aö fara, og segja aö þetta væri
hættuleg ferð á þessum tima árs.
Ekki sendi ég dóttur minni nein
skilaboð um að min væri von, þvi
ég vildi koma henni gleðilega á
óvart. Þess vegna var enginn sem
vissi að ég fór, né heldur hvert ég
fór.
Hraður akstur og hálka
Ég ákvað að leggja upp
snemma morguns 12. janúar. Ég
vonaðist til að ná til Rouyn um
miðjan dag, en ef færðin yrði
erfið, þá gat ég alltaf gist i
Earlton eða Engelhart, sem eru
aöeins um þriggja tima akstur frá
ákvörðunarstaðnum.
Það var kalt þegar ég lagði af
stað rétt um klukkan sex um
morguninn. Það var þungskýjað,
en kyrrt og ég hélt að það liti ekki
út fyrir snjókomu. Vegurinn var
góður og ég ók hratt norður á bóg-
inn og mér gekk vel að stjórna
Chevrolet-bifreiðinni minni.
Um tiu-leytið stansaði ég við
litinn matsölustað og fékk mér
morgunmat og hélt siðan óhindr-
að áfram. Ég ók á um áttatiu km
hraða, vegurinn var vel ruddur,
með háum snjóruðningnum
beggja megin. Hér og þar á veg-
inum var ising, en allt gekk vel og
ég reiknaði með aö ná ákvörðun-
arstað fyrir sólsetur, ef vegurinn
væri svona góður alla leiö.
Um kl. eitt fékk ég mér há-
degisverð og hélt svo áfram. Ég
fann fljótlega eftir það að vegur-
inn var orðinn mjög háll, svo ég
minnkaði hraðann niður i um
fimmtiu km á klst., og gætti min
vel á hálkunni. Svo var það rétt
fyrir klukkan þrjú, þegar ég var
að taka beygju á um 50-60 km
hraöa, að bifreiöin byrjaði aö
renna og þeytast til beggja hliða á
veginum. Ég geröi mér ekki grein
fyrir af hverju, ég haföi hvorki
stigiö á benzingjöfina né notað
hemlana, þegar bifreiðin allt i
einu byrjaði að snúast.
I gegn um snjóruðning-
inn....
Ég reyndi að rétta bifreiðina af,
en hún hélt áfram að renna út á
hlið, lenti á hægri brautar-
ruðningnum og i gegnum hann.
Fyrir utan veginn var þó nokkur
bratti og bifreiðin jók stöðugt
ferðina, þrátt fyrir að ég hafði
ósjálfrátt drepið á vélinni og hafði
bifreiðina i gir.
Ég kastaðist niður i hliðarsætiö
þegar bifreiðin skyndilega fór
tvær veltur, sem endaði með að
hún lá á hliðinni og stanzaði. Ég
var alveg ringluð og það blæddi
bæði úr nefi og munni, og einnig
var ég nærri viss um að vinstri
handleggurinn væri brotinn. Mik-
ill sársauki i brjóstinu, fékk mig
til að halda að ég hefði einnig
brotið nokkur rifbein, sem ég
vonaði þó að væri ekki.
Þegar ég leit út, sá ég ekki neitt
annað en snjó, og uppgötvaði að
bifreiðin var niðurgrafin i snjón-
um. Ég hvildi mig i nokkrar
minútur og tókst siðan að komast
að vinstri hurðinni. Þetta var
erfitt, þvi bifreiðin lá nærri alveg
á hliðinni. Þegar ég reyndi að
opna hurðina, fann ég aö ég gat
ekki hreyfthana, þrátt fyrir að ég
reyndi af öllum kröftum.
Mér fór að veröa erfitt um
andardrátt i bifreiöinni, og ég
reyndi að opna glugga, sem tókst
eftir góða stund. Þó gat ég ekki
rúllað niöur nema um 20 cm.
Snjórinn valt inn. Mér tókst að ná
rúðinni litið eitt meira niður og
stakk hendinni út til að ryðja
snjónum frá. Skyndilega
streymdi iskalt loftiö beint
framan i mig.
Grafin i snjó
Ég hvildi mig svolitla stund
áður en ég gróf meira af snjónum
frá, þannig að ég gæti séð út úr
bifreiðinni, en sá þá að ég var
algjörlega innilokuð. Snjórinn
þrýsti á utanfrá og gerði það
ómögulegt að opna hurðina.
Ég var alls ekki viss um hve
langt frá veginum ég var, en bjóst
við að það væri talsverður spotti,
þvi að það leiö nokkur tlmi áður
en bifreiðin stöðvaðist eftir að ég
fór út af veginum. Myndi bifreiðin
sjást frá veginum? Það gat ég
ekki vitað. Ég hvildi mig aftur og
athugaði meiðsli min. Ég sá þá að
handleggurinn var ekki brotinn,
en mjög illa farinn. Eftir þvi sem
ég komst næst, voru heldur engin
rifbein brotin, en ég var með
slæman höfuðverk.
Mér var ljóst að ég var i
hræðilegri klipu. Ég byrjaði að
hrópa á hjálp i gegnum snjógatiö,
en innst inni vissi ég að það var
bara eyðsla á tima og kröftum.
Hver myndi heyra i mér hér utan
við veginn? Ég bjóst viö að ég
væri ekki langt frá vatninu
Temiskamming og ekki langa
vegalengd frá bænum New Liske-
ard. En ef bifreiöin sást ekki frá
veginum, var ég glötuð. Samt
sem áður hélt ég áfram að hrópa
þangað til nóttin skall á og mér
var orðiö mjög kalt.
Hjálparlaus
Ég velti fyrir mér hvort ég ætti
að loka glugganum, til að reyna
að halda kuldanum frá, en ákvaö
svo að hafa hann opinn, af
hræðslu við að hann myndi frjósa
fastur um nóttina, þannig að ég
gæti ekki opnað hann aftur. Svo
fékk ég þá heimskulegu hugmynd
að reyna að setja vélina i gang, en
þegar ég snerti kveikjulykilinn
sagði ég viö sjálfan mig: Ef
eitthvað bensin hefur runnið út úr
tanknum þárf aðeins litinn neista
til að kveikja i bifreiðinni og þá
stæði allt i ljósum logum innan
sekúndna.
Ég hugsaði um flautuna og
bifreiðar sem keyrðu framhjá.
Ég reyndi að hlusta eftir hljóðum
frá veginum en allt var þögult
eins og i dauðs manns gröf. Ég
þrýsti á flautuna en ekkert skeði.
Ég reyndi aftur og aftur en ekkert
^hljóð kom. Ljós var heldur
ekkert. Ég gerði mér ljóst að
rafhlöðurnar hefðu losnað þegar
bifreiðin valt.
Nóttin kom, og ég var alveg
sannfærð um að ég myndi deyja
þessa nótt. Það var hræðilega
kalt og það var ekkert teppi I
bifreiðinni. Ég var bara með
kápu, og tókst að komast i hana
og hreiðraöi svo um mig i sætinu.
Stundum blundaði ég stutta stund
i einu. Annars lá ég og vonaðist til
að birti sem fyrst og að hjálp bær-
ist.
Meðan ég lá svona, varð mér
ljóst hve heimskulega ég hafði
farið að ráði minu. Enginn vissi
að ég hafði verið á ferð á þessum
slóðum, þvi ég hafði ekki sagt
neinum frá þvi. Jafnvel þó að
dóttir min hringdi heim til min,
og fengi ekkert svar, myndi hún
bara halda að ég hefði farið og
heimsótt kunningja.
Ég var búin að vera og ég vissi
það.
Haltu þér vakandi!
Grátt dagsljósiö skein inn um
hálfopinn gluggann þegar ég
vaknaði. Eg byrjaði að hrópa á
hjálp aftur, jafnvel þótt ég vissi
að það væri þýðingarlaust. Ég
þreifaði I kringum mig og fann
tvo pakka, i öðrum þeirra voru
saltmöndlur og i hinum
niðursuðudós meö kjöti. Ég borð-
aði og siöan byrjaði ég að hrópa á
hjálp aftur.
Ég reyndi að dreifa huganum
með þvi að hugsa um lif mitt fram
að þessu. Ég er 48 ára gömul og
hafði veriö gift i 28 ár þegar
maðurinn minn dó. Dóttir min
var 26 ára og ég átti tvö
barnabörn, Roland 6 ára og Silviu
3ára. Myndiég nokkurntiman sjá
þau aftur?
Hvernig á ég aö geta sagt frá
þvi hve lengi þessi sunnudagur
var að liða? Ég blundaði alltaf af
og til en barðist þó við svefninn
þvi ég var hrædd um að ég myndi
ekki vakna ef ég sofnaði fast.
Þannig leið dagurinn, ég reyndi
að halda mér vakandi og varð
sifellt máttfarnari. Ég sofnaði
samt viö og við alla nóttina, og
freistingin var mikil að leggjast
bara niður, gleyma öllu og
steinsofna. Þegar ég var vakandi,
hreyfði ég bæði hendur og fætur
til að halda blóðrásinni gangandi,
jafnvel þótt hver hreyfing væri
mikill sársauki fyrir mig.
Það leið langur timi þar til lýsa
tók af degi, en þá byrjaði ég að
hugsa. t fyrsta skipti á ævinni fór
ég að biðja guð. Ég skammaðist
min fyrir að þurfa að viðurkenna
að ég hafði aldrei haft neitt álit,
hvorkiá prestum né mátti bænar-
innar. En ég held, að þegar aö þvi
kemur að manneskja stendur
augliti til auglitis við dauðann sé
enginn efi til. Ég bað guð að
hjálpa mér, að bjarga mér. Ég
bað bæði innilega og lengi og eftir
á létti mér mikið og mér leið
miklu betur.
Strákar, það er einhver i
bílnum
Augun i mér voru farin að vera
mjög sljó, en ég leit á arm-
bandsúrið sem ég haföi séð um að
væri upptrekkt allan timann.
Klukkan var fjögur og ég reyndi
að gera mér grein fyrir hvort
væri sunnudagur eða mánudagur.
Aö síðustu komst ég á þá skoðun
að það væri mánudagur. Einnig
reyndi ég að reikna út hve lengi
ég hefði verið innilokuð i bif-
reiðinni og fann út að þaö hlyti að
vera um tveir sólarhringar. Og
þá, þegarég var að hugsa um hve
langan tima það tæki manneskju
að deyja við svona kringum-
stæður, heyrði ég raddir, eða hélt
reyndar að ég heyrði raddir. Ég
reyndi að hrópa eins hátt og
kraftar minir leyföu: Hjálp, ó,
verið svo góð að hjálpa mér. Þá
heyrði ég rödd segja: Guö minn
góður, það er einhver i bilnum,
Hæ, strákar, það er einhver i biln-
um. Ég var of máttfarin og dofin
til að geta gert mér grein fyrir
hvað svo gerðist, en seinna fékk
ég aö vita að fjórir ungir piltar og
ein stúlka höfðu verið i skiðaferö.
Unga stúlkan hafði séð eitthvað
glitra i snjónum þar sem sólin
speglaðist i einhverjum hlut og
fór að athuga málið nánar. Þá sá
hún að þetta var bifreið og
hrópaði á vini sina.
Þau komu mér út úr bifreiðinni,
báru mig varlega að station-bif-
reið sinni þar rétt hjá og óku mér
siöan á sjúkrahús, þar sem lækn-
ar tóku mig án tafar til meðhöndl-
unar.
Björgunin
Þrem dögum seinna var ég
send á sjúkrahúsið i North Bay,
en þar þurfti ég ekki að dvelja
lengi. Jafnvel þó ég hefði slasazt
nokkuð, var ástand mitt ekki
alvarlegt. Dóttir min fékk
skilaboð um hvað hafði komið
fyrir og hún ásamt manni sinum
kom til North Bay. Auðvitaö
skammaði hún mig fyrir að vera
svona heimsk og óforsjál aö
leggja upp i ferð sem þessa.
Ég hlustaði á hana án þess aö
segja orð, þvi ég vissi að'ég haföi
verið óvenjulega heimsk. Ef það
hefði ekki skiniö litill sólargeisli á
þann hluta bilsins sem upp úr
sjónum stóð, þá væri ég alls ekki
til taks nú að segja þessa sögu. Ég
hefði engum getaö sagt, aö þegar
ég hafði gert mér grein fyrir að ég
myndi deyja, hafði ég beöið mina
siöustu bæn......(Þýð.GB)
Ég var ein af þessum konum, sem allt þóttist vita
betur en allir aðrir. Ég ókvað að fara í óvænta
heimsókn til dóttur minnar dn þess að Idta
nokkurn vita. Afleiðingarnar urðu allt aðrar en
ég hefði getað ímyndað mér.