Tíminn - 10.12.1974, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Þriðjudagur 10. desember 1974.
Kagnheiður Guðmundsdóttir afhendir
verðlaun fyrir merkjasölu. Allt frá 1925 hefur merkjasala á öskudag
verið ein helzta fjáröflunarleið Rauða krossins.
Hjúkrunarkonan Sigriður Bachmann með námskeið á vegum. R.k. að
Kiðjabergi I Grimsnesi. Sigriður er fremst á myndinni, sem mun vera
tekin um 1936.
Asamt norska Rauða krossinum hefur Kauði kross tslands gengizt
fyrir ferðum bæklaðra barna tii Noregs. Þessi mynd var tekin sumarið
1974, þegar Norðmenn buðu islenzkum börnum — heilbrigðum og bækl-
uðunt —til Noregs til tilefni 11 alda íslandsbyggðar.
Ragnheiður Guðmundsdóttir læknir, form. Reykjavíkurd. R.K.Í.:
RAUÐI KROSS
ÍSLANDS 50 ÁRA
RAUÐI kross íslands — R.K.t. —
var stofnaður 10. des. 1924 og er
þvi orðinn 50 ára. Það var ekki
fyrr en ísland- varð fullvalda riki
1918, að hægt var að stofna R.K.
— félag á tslandi en Alþjóða R.K-
inn er eins og kunnugt er
stofnaður 1863 I Genf.
Einn aöalhvatam aður að .
stofnun R.K.t. og fyrsti formaður
hans var Sveinn Björnsson siðar
1. forseti tslands. Auk hans má
sérstaklegz nefna þá læknana
Gunnlaug Claessen og Guömund
Thoroddsen. sem mikið komu við
■sögu og mótuðu R.K-starfið I
upphafi.
A stjórnarfundi 29. mal 1925 var
skýrt frá þvl, að ríkisstjórn
tslands hefði viðurkennt R.K.t
sem hið eina R.K-félag á íslandi
— og jafnframt var skýrt frá þvl,
að R.K.t hefði hlotið viður-
kenningu Alþjóða R.K-ins I Genf.
öll R.K-félög vinna I samræmi
við grundvallarreglur Alþjóða
R.K-ins, en taka sérstakt mið af
þörfum slns iands.
Þannig segir m.a. i fyrstu
lögum R.K. í 5. gr. ,,að vinna að
hvers konar umbótum til
hollustu, hjúkrunar og heilsu-
bótar hér á landi og við landið,
svo og öðrum framkvæmdum og
umbótum, sem eru i samræmi við
R.K — hugmyndirnar, eftir þvi
er efni og starfskraftar félagsins
hrökkva til.” í samræmi við þetta
réöi R.K.l. strax i upphafi — eða
áriö 1925 — til sin hjúkrunarkonu
Guðnýju Jónsdóttur og var fyrsta
verkefni hennar að dveljast á
Siglufirði um sildveiðitimann sjó-
mönunum þar til aðstoðar.
Þeir læknarnir Gunnlaugur
Claessen og Guðmundur Thor-
oddsen tóku strax á þessu sama
ári aðsér að undirbúa námsskeið
i „Hjálp i viðlögum”, en þá og
löngum siðar gengu skyndi-
hjálparnámsskeiðin undir þessu
nafni. Um sama leyti var einnig
hafizt handa um að fá sjúkrabil til
landsins á vegum R.K-ins. Eitt af
fyrstu áhugamálum R.K.Í. var að
koma upp hjúkrunarstöð i Sand-
gerði, og dvaldist hjúkrunar-
konan þar á vertiðinni sjómönn-
unum til aðstoðar svo og fólkinu i
byggðarlaginu. Sjúkraskýli var
siðan reist i Sandgerði, en það var
ei fullgert fyrr en á árinu 1939
Fyrir utan betri aðstöðu til
hjúkrunar var þar m.a. gufu-
baðstofa. Þetta sjúkraskýli var
starfrækt i mörg ár, en er nú úr
sögunni fyrir allmörgum árum
vegna breyttra aðstæðna.
Eftir að R.K.I. gerðist 1925 aðili
að sambandi Rauða kross félaga
— League of Red Cross Societies
— en það er ein af stofnunum
Aiþjóða R.K-ins, bauð sambandið
R.K.l að kosta ísl. hjúkrunarkonu
til náms i hjúkrunarfræðum i
Bedford College i London. Kristin
Thoroddsen varð þessa
námsstyrks aðnjótandi. Hún kom
að dvöl þessari lokinni til starfa
hjá R.K.Í. Hún varð siðar skóla-
stjóri Hjúkrunarskóla íslands og
fyrsta forstöðukona
Landspitalans. Sigriður
Bachmann hjúkrunarkona naut
siðar sams konar styrks við
Bedford College og einnig hún
starfaði hjá R.K.l. Hún varð svo
siðar, eins og kunnugt er skóla-
stjóri Hjúkrunarskólans og
forstöðukona Landspitalans. —
R.K.I. tók á sínum tima að sér —
árið 1937 — að tilhlutan
landlæknis og forstöðukonu
Landspitalans að koma á fót
forskóla fyrir hjúkrunarnema við
Hjúkrunarskóla Islands. En jafn-
framt þessari kennslu unnu
hjúkrunarkonur R.K.l. að
fræöslustörfum á þessum árum
viðs vegar um landið með þvi að
halda námsskeið i „hjálp i
viðlögum” og heimahjúkrun.
Af öðrtim afskiftum R.K.l. af
hjúkrunarmálum, sem mikil
áhrifhafa haft, ervert að geta, að
á stjórnarfundi 11. febrúar 1963
var samþykkt tillaga frá einum
stjórnarmanni þess efnis, að
R.K.I. beitti sér fyrir þvi, að
hafizt yrði handa um að mennta
sjúkraliða hér á landi til að bæta
að einhverju leyti úr þeim
geigvænlega skorti á hjúkrunar-
fólki sem þá var og yrði enn meiri
einkum þegar Borgarspitalinn
tæki til starfa og viðbyggingar
Landspitalans kæmust i gagnið.
Tillagan var samþykkt einróma.
ogáttiR.K.l siðan samvinnu við
heilbrigðisyfirvöld umað fá
hjúkrunarlögunum breytt þannig,
að nám og starf sjúkraliða var
heimilað. Þessi lagabreyting var
gerð á Alþingi 1965. — Nú hafa
yfir 600 sjúkraliðar verið
menntaðir á sjúkrahúsum i
Reykjavik og utan Reykjavikur.
Mikill fjöldi þeirra er nú starf-
andi á sjúkrahúsum og
hjúkrunarheimilum landsins.
Hvernig væri nú umhorfs á
sjúkrahúsum landsins ef
sjúkraliðanna nyti þar ekki við?
Af framansögðu má sjá, að R.K-
inn hefur beint og óbeint haft
mikil áhrif á mótun og gang
hjúkrunarmála á Islandi.
Nokkur störf R.I^.í.
á striðsárunum
A striðsárunum 1939-1945 varð
R.K.I. að takast á við mörg ný
verkefni eins og að likum lætur.
Hann vann i samráði við stjórn-
völd að margvíslegum öryggis-
ráðstörfunum fyrir landsbúa.
Happdrætti
1974
Framsóknarflokksins
VÍNNINGAR:
Alls 24 farseðlar í hópferð til Kanaríeyja með Ferðaskrifstofunni Sunnu. Ferðin stendur í hdlfan
mdnuð, 22/3 til 5/4 1975. Dvalið verður á Hótel Waikiki og er hdlft fæði innifalið í farseðli.
Vinningar skiptast þannig:
í. Farseðlar fyrir 4 manna fjölskyldu
187.600,00
2. Farseðlar fyrir 4 manna fjölskyldu
187.600,00
3. —5. Farseðlar fyrir tvo, alls
3 vinningar 281.400,00
6.—15. Farseðill fyrir einn, alls
10 vinningar 469.000,00
Samtals kr. 1.125.600,00
VERÐ MIÐANS KR. 200,00
Dregið 23. desember 1974

Þeir sem hafa fengið heimsenda miða, með gíróseðli, eru vinsamlegast beðnir að greiða þá í næstu
peningastofnun, banka, sparisjóð eða á póststofu, en einnig má að sjálfsögðu senda greiðsluna
til Happdrættisskrifstofunnar pósthólf 5121.
Afgreiðsla Tímans, Aðalstræti 7, tekur einnig á móti uppgjöri og hefur miða til sölu