Tíminn - 04.05.1975, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
Sunnudagur 4. mai 1975.
„ÁKVAÐ AÐ VERÐA
EKKI KENNARI, EN
SKIPULEGGUR NÚ SKÓLA
OG AAENNTASTÖÐVAR
FYRIR FRAMANDI ÞJÓÐIR"
Fyrir skömmu dvald-
ist hér skamma hrið
Sverrir Sigurðsson arki-
tekt ásamt fjölskyldu
sinni. Sverrir og kona
hans Mónika og börnin
Steinn og Þóra Jóhanna
voru á leið vestur um
haf, en Sverrir tekur nú
við starfi hjá þeirri deild
Alþjóðabankans, sem
styrkir uppbyggingu i
Austur Asiu og Kyrra-
hafslöndum. Sverrir
mun skipuleggja og sjá
um framkvæmdir á
skólabyggingum á þess-
um svæðum og fylgja
starfi hans töluverð
ferðalög þangað.
Sverrir hefur áður
gert viðreist. Hann lærði
byggingarlist i Finn-
landi og hefur siðan
starfað viða um heim,
fyrst i Sviþjóð, en siðan i
Araba- og Afrikulönd-
um.
Við hittum Sverri Sigurðsson að
máli og varð þá fyrst fyrir að
spyrja hann um veru hans og nám
i Finnlandi.
— Ég fór til Finnlands haustið
1958 að loknu stúdentsprófi og hóf
nám i arkitektúr. Ég hafði gert
ráð fyrir þvi, að hægt væri að
stunda námið að verulegu leyti á
sænsku, en það reyndist rangt,
það er aðeins fyrsta árið, sem
sænskukunnátta nægir til að kom-
ast fram úr námsverkefnunum og
allir fyrirlestrar eru fluttir á
finnsku. Stundaði ég þvi finnsku-
nám að miklu leyti til að byrja
með, og lá við að ég væri að gefast
upp eftir fyrsta árið.
Tveir aðrir tslendingar stund-
uðu nám i arkitektur i Helsinki á
sama tima og ég, en ég kom fyrst-
ur til landsins og það varð til þess,
að ég hafði oftast orð fyrir okkur
þegar við vorum saman. Það var
mér til góðs hvað finnskunni við
kom, þvi að þannig neyddist ég
til að læra að bjarga mér. Siðar
fór ég að vinna á finnskum teikni-
stofum og þá varð ég einnig að
nota málið, og það kom ótrúlega
fljótt.
— Er finnska erfitt tungumál?
— Framburðurinn er auðveld-
ur, málfræðin er mikil, en mjög
regluleg, það er eiginlega orða-
forðinn, sem er erfiðastur. Mjög
fá orð eru skyld svipuðum orðum
i nokkrum þeim málum, sem við
þekkjum. Erlend tökuorð eru
sjaldgæf alveg eins og i islenzku.
Þó nota Finnar alþjóðaorð eins og
matematik og fysik, sem að visu
lúta finnskum beygingarreglum,
en eru þó alveg þekkjanleg.
Ég var einu ári lengur i fyrri
hluta námi i arkitektúrnum
vegna finnskulærdómsins, en
lauk hins vegar siðari hlutanum á
skemmri tima, svo ég lauk námi
á þeim tima, sem eðlilegur tald-
ist.
Útlendingar,
sem læra málið
eins og tökubörn
— Fannst þér gott að vera i
Finnlandi?
— Já, þegar maður kann
finnsku og býr i Finnlandi, er við-
mót fólksins allt annað en gagn-
vart þeim útlendingum, sem
aldrei læra málið. Þetta er alveg
eins og hér. útlendingar, sem
læra islenzku verða eins konar
tökubörn. Ég sé aldrei eftir þvi að
hafa farið til náms i Finnlandi.
Það hafði lika einn mikinn kost,
ég gat unnið með náminu. Það
var mjög vanalegt að fólk ynni
með námi, og það fékk störf i
þeim greinum, sem það lagði
stund á. Eftir að hafa unnið á
teiknistofum arkitekta i 4-5 ár var
maður á margan hátt betur út-
lærður heldur en þeir, sem læra
öll sin fræði á skólabekk. Og nú lit
ég óneitanlega á Finnland, sem
mitt annað heimili.
— Hvernig er byggingarlistin i
Finnlandi?
— Ef þú litur á Helsinki núna er
ósköp mikið gert þar af lélegum
arkitektúr, en það sem er gott er
mjög gott.
— Og svo lá leiðin út i heim að
námi loknu?
— Einhvern tima meðan á
náminu stóð ákvað ég að reyna að
komast eitthvað út i lönd að prófi
loknu, og var einna mest að hugsa
um Danmörku til að byrja með.
En svo vildi til að ég var i
sumarleyfi i Vestur-Sviþjóð hjá
ættingjum konu minnar og sá þar
tveggja daga gamalt dagblað,
þar sem sagt var frá þvi, að arki-
tekt einn I Luleá hefði fengið mik-
il verkefni I Arabalöndum. Úr þvi
að ég var staddur á þessum slóð-
um fannst mér alveg tilvalið að
tala við hann svo ég gekk við hjá
honum og sagði hver ég var, og að
ég hefði hug á að vinna erlendis.
Hann hafði einhvern áhuga á að
ráða mig, en sagði að þetta væri
nú ekki alveg íbráðina. Svo fór ég
heim og einhverjar bréfaskriftir
fóru fram i sambandi við þetta.
Það lá við að ég gæfist alveg upp
á þessu, þvi timinn leið. A endan-
um skrifaði ég honum bréf og
sagði, að annað hvort réði hann
mig eða ég hætti við allt saman.
Hann ákvað þá að ráða mig til
Sviþjóðar til að byrja með, og ég
lenti þá til Sundsvall haustið 1966,
ogstarfaði aðallega við utanrikis-
deild fyrirtækisins, sem var
nokkuö stórt.
Svo stóð loksins til að senda mig
suður eftir I mai til Kuw'ait, en inn
á milli hafði verið talað um að
senda mig til Saudi Arabiu, sem
ég þá hafði nú ekkert á móti. Ég
heföi hins vegar dálitið mikið á
móti þvi núna. í mai ’67 var
ástandið i Mið-Austurlöndum
ófriðlegt i meira lagi, svo þetta
dróst enn og i júni ’67 komst ég
suöur eftir. Ég lenti i Kairó með
fyrstu farþegaflugvél, sem kom
þangað eftir striðið.
Byggðu piiagríma-
borgir en fengu
ekki að fara inn i
Mekku og Medinu
Ég vann við mismunandi verk-
efni þarna. Sum voru litið spenn-
andi eins og að gera samanburð
á ólikum byggingarefnum, sem
til voru á staðnum. önnur voru
skemmtilegri eins og að vinna við
pilagrlmaborgir fyrir pilagrima
frá Kuwait, sem fara til Mekku og
Medinu, til að búa i meðan á pila-
grlmsförinni stendur. Við kom-
umst náttúrulega aldrei þangað
sjálfir við vorum ekki réttrar trú-
ar og urðum að ráða Múhameðs-
trúarmann til að sjá um útfærslu
verkefnisins á staðnum. Borgirn-
ar eru lokaðar öðrum en Mú-
hameðstrúarmönnum og erfitt að
komast inn í landið sjálft, Saudi
Arabiu. Það var dálitið gaman að
þessu að mörgu leyti, hins vegar
var liklega ennþá skemmtilegra
það, sem ég vann við niðri i Abu
Dhabi, þar sem ég var um tima
og vann á staðnum við að byggja
höll og kvennabúr emirsins þar
suöur frá. Þetta var aðeins I stutt-
an tíma, sem ég var þar þangað
til annar tók við. Ég þurfti heil-
mikið að glima við hvernig hag-
nýta ætti allt það efni, sem búið
var að viða að til byggingarinnar,
en upphaflega hafði egypzkur
arkitekt átt að sjá umi fram-
kvæmdir og fengið borgað fyrir-
fram og þar af leiðandi stungið af
áður en verkinu var hálflokið.
Það var skemmtilegt að brjóta
heilann um hvar nota mætti tugi
gullkrana og koma fyrir ósköpun-
um öllum af listkeramikflisum.
Siðan komu upp ýmsir erfið-
leikar bæði i sambandi við vinn-
una sem slika og innan fyrir-
tækisins. Mörg af verkefnunum,
sem við höfðum gert ráð fyrir að
fá, duttu alveg upp fyrir eftir
striðið 1967, þvi að Kuwaitriki dró
mjög saman framkvæmdir vegna
aöstoðar við önnur Arabalönd.
Svo við vorum að nokkru leyti
hálfverkefnalausir.
Ég var um langan tima samn-
ingslaus, sem er dálitið þreyt-
andi. Ég sagði upp samningnum,
en var beðinn að vera áfram i
mánuð og þannig gekk það i ellefu
mánuði. Ég var orðinn svolitið
þreyttur á þvi. Við gátum ekki
keypt okkur neitt og ekki gert
áætlanir fram I timann. Svo end-
aði þetta með þvi að ég fór.
Þá kom ég heim til íslands.
Sendi mikið af minu hafurtaski,
tók það sem eftir var i bilinn og
keyrði frá Kuwait til Kaup-
mannahafnar.
— Hvað varstu lengi i Kuwait?
— I hálft annað ár. Ég ferðaðist
talsvert mikið þarna. Áður en við
fórum heim flæktumst við tals-
vert um i Mið-Austurlöndum, til
Jórdaniu og Libanon, írak og
Kaspiahafsins.
Arabar lita á
Vesturlandabúa
sem jafningja
Við urðum ákaflega mikið vör
við andúð á Israelsmönnum og
öllum Vesturlandabúum, sem
rikti þarna eftir striðið ’67. Arab-
ar álitu það franskt, enskt, ame-
riskt samsæri gagnvart Aröbum.
1 langan tima voru t.d. allar kvik-
myndir frá Vesturlöndum
bannaðar, það eina sem var að
sjá voru indverskar og arabiskar
kvikmyndir. Svo breyttist þetta
smám saman. A margan hátt var
þetta ákaflega lærdómsrikur
tlmi. Við hittum fólk af margs
konar þjóðerni með mismunandi
skoðanir, og kynntumst viðhorf-
um Araba gagnvart Israelsmönn-
um á allt annan hátt en menn
gera hér heima. T.d. gera menn
sér oft ekki grein fyrir að Arabar
hafa ekkert á móti Gyðingum,
þeim finnst Gyðingar ágætisfólk,
það er rikið, Israel, sem þeir hafa
á móti.
Svo kynntist ég þarna menn-
ingu, sem er ákaflega framandi.
Ég kynntist aldrei menningu
Afrikumanna eins vel og Araba.
A þann hátt eru Arabar miklu
opnari, þeir tala miklu meira og
taka mönnum á allt annan hátt en
Afrikumenn gera yfirleitt. Arab-
ar tala við Vesturlandabúa sem
jafningja, en aldrei með undir-
lægjuhætti, sem er aftur mjög al-
gengt meðal Afrikubúa.
Kuwait var ekkert fyrir
fimmtán árum siðan. Svo kom
olian og þá fór rikið að vaxa upp,
og það var samai Abu Dhabi.Abu
Dhabi var bara miklu styttra á
veg komið þegar ég var þarna.
Það var verið að byggja -allt I
einu. Það var vonlaust að fá
hótelherbergi. Ef maður gat
komizt inn i herbergi með ein-
hverjum öðrum mátti maður
kallast heppinn. Ég lenti i
bragga, sem kallaður var
„Bachelors quarters”, þar sem
éghafði herbergi, en snyrting var
sameiginleg fyrir allan ganginn. 1
hvert skipti, sem einhver þurfti
að sturta niður úr salerninu, varð
hann að fara út i sólskinið og
pumpa upp saltvatni i tank uppi á
þaki. Þú getur imyndað þér
hvemig umgengnin á þeim stað
var. 1 tvo daga var vatnslaust
meðan ég var þarna þegar verið
var að leggja nýja leiðslu.
Abu Dhabi er staðurinn þar
sem karlinn safnaði öllum pening
unum undir rúmdýnuna, en
rotturnar átu allt saman. Þeir
notuðu indverskar rúbiur á þeim
tima. Kóngurinn klagaði yfir þvi
að þetta væru of lélegir peningar,
rotturnar ætu þetta allt saman.
En þegar ég var þarna var kom-
inn nýr karl til valda. Hann notaði
peningana i staðinn byrir að
safna þeim. Þar var verið að
byggja allt —vegi, skóla, höllina.
Það var verið að reyna að reisa
,,t Helsinki er mikið af lélegum arkitektiir, en þaö sem er gott er mjttg
gott”. Borgarleikhúsiö teiknaöi Timo Penttila.