Atuagagdliutit - 26.07.1956, Blaðsíða 12

ERHVERVEREN
Kalåtdlit=nunåne aulisartut piniartutdlo penatigit atuagagssiåt
Organ for landsforeningen for fiskere og fangere i Grønland
Juli 1956
kaiåtdlit aulisarnerisa ilait umåssusilingnik
misigssuinermit issigalugo
radioklit oKalugiaut ilisimatumit dr. Erik Smithimit.
mana sisamagssånik naggatåmigdlo
imåne misigssuinivnut tungatitdlugo
oKalugiarnigssavne Kalåtdlit-nunåta
imai uterfigerKisavåka aulisagkanik
misigssuissup takussai najorKutaralu-
git aulisarnerit pingårnerussut oKa-
lugtuarilårni ardi ugi t.
sumilunit aulisarneK inutigssarsiu-
litut ingerdlåneKartitdlugo påsinarsl-
ssåinarpoK pissarissartagkat amerdlå-
ssusiat åssigiginarneK ajortoK. tau-
kualo pissarissartagkat nikerartarne-
rat nunat aulisarnermik inutigssar-
siutcKarnerussut aningaussarsiorne-
rånut angnertumik kinguneKarsinau-
VOK.
aulisarnerme pigssarsiaussartut av-
dlångorarnerat aulisagkat amerdlå-
ssusinit pissuteKarnerpaussarpoK.
aullsagaKarnermilo avdlångorartarne-
rit tåukua pingortitat pissusinik pi-
ssuteKarsinaussarput imalunit inuit
aulisapilugpatdlålerdlutik sunrlerne-
rånik pissuteuarsinaussardlutik. auli-
sagkanik niisigssuissut suliagssarsa
pingarnerpåt ilagat pissutsit tainå-
kua påsiniåsavdlugit aulisarnigssat
sujunigssame iluagtisinaunerat misi-
ligdluarsinaujumavdlugo. aulisapi-
lungneKalersitdlugo aulisagkanik mi-
sigssuinerup tungåningånit nålagker-
suissut sujunersutinik inutigssarsiu-
mut iluarsisitsiniartugssanik sarKu-
miussivigineKarsinåuput.
aulisapilungnermik påsissariaKar-
poK aulisagkat aulisarnermik inutig-
ssarsiutigdlit angnerussumik pmia-
lernerisigut piSsaussartut ikiliartui-
nartarmata aulisagkat autdldneKar-
patdlåleriartut. taimåitumik påsimar-
tariaKarpoK sapingisamik pigssarsiv-
dluarnerpauniaråine aulisarncK Ka-
NORDAFAR A/S
Fiskeristationen er åben 1/5—1//0
og leverer alt i proviant og fiskeri-
udstyr, salt og agnsild. Stationen på-
tager sig alle arter reparationer og-
så for ekko- og radaranlæg.
Telegramadresse:
RAFADRON FÆRINGEHAVN
aulisartut umiare-sualiviat 1/5-imit
1/1 O-mut angmassarpoK peri<urnautig-
ssatdlo aulisarnermutdlo atortugssat
tamaisa niorKutigissarolugit. taratsut
angmagssagssuitdlo neKitagssat. iluar-
sagagssat tamarmik iluarsarneKarsi-
nåuput, imap itissusianut uglortaulit
radaritdlo ilångutdlugit.
telegramerniaråine:
RAFADRON FÆRINGEHAVN
noK angnertutigissumik ingerd-låta-
riaKåsanerso'K.
*
sarugdlingniarneic — uvdluvtine
Kalåtdlit-nunåta inutigssarsiornikut
pingårtortå — ersserKingnerpåmik
åssersutigssaKartitsivoK sårugdleKar-
nerit avdlångorartarnerisa pissat
amerdlåssusé sunersimassarmatigik.
tåssåuput påsissat sujornatigut ardla-
leriartumik sarKiimiuneKartarérsima-
ssut, taimaitumik måna kingumut
sarKumiuneKarKilermata tusarnårtut
ilåinut tamåna Katsunarsinaugaluar-
Pok. kisiåne nunap aningaussarsior-
neranut pingåruteKardluinartungma-
ta sanerKutinarniarsinåungilavut.
sårugdlik pivdlugo taimatut imap
umassue avdlat pivdlugit peKalersar-
nerit avdlångorartarnere siåmarsi-
manerilo sivisumik avdlångorarneru-
sinåuput imalunit siviktsuinausi-
nauvdlutik.
sivisumik avdlångorartarnerit su-
jugdlermik, silåinaup imavdlo kisså-
ssusinut sivisumik avdlångorartunut
tunganeruput. tamåna pivdlugo o-
Kautsit agdlautigineKartartutdlo a-
inerdlaKaut, apereutdlo tamåna piv-
dlugo ungasingitsukut folketingimul
ilaussortaK Augo Lynge „Atuagag-
dliutit“ne soKutiginartumik agdlauti-
gissaKarpoK. agdlautigissaic issornar-
torsiuineruvoK, Augo Lynge isuma-
Karmat imanik misigssuissut sujunig-
ssamik oKautigingningnermingne isu-
mavdluarsårivatdlanginerardlugit. —
misigssuivdlualåriarta.
silåinaup avdlångorarnere Kalål-
dlit-nunåne najugkanilo avdlane tå-
kusimassartuput naluneKångitdlui-
nartut. Danmarkime ujaråinarnik så-
koKaratdlarnerup nalåne silåinå ma-
nåkornit puerKuinerusimangmat
åmåtaoK måne Kalåtdlit-nunåne silåi-
naK månåkornit puerKulnerusimavoK.
taimanilo Eriup augpalårtup ukiune
akugdlerne Kalåtdlit-nunåt nunasia-
ringmago taimatut nuna pueruuisang-
nerussumik silåinaKarsimavoK.
puerKuisangneK månåkut nalautar-
put 1920-mile nagdliusimavoK, ukiut-
dlo tåukua ingerdlanerine auiisagar-
Pagssuit tåkusiinårsimåput. tamatu-
ma sujornagut 1890-ip migssånit
1920-p migsså tikitdlugo silåinaK
nigdlertusimavoK ukiutdlo aulisagai-
latsinartusimavdlutik. tåssa ima på-
sissariaivångilaK aulisagaKarsimångi-
vigsoK. kisiåne arnerdlåssusiat manå-
kornit angnikfneralårssuvoK siaruar-
simaneratdlo ungåinaK kigdleKarne-
rusimavdlune. Kalåtdlit-nunåta kitå-
ta kujatåne sinerissap ilaine kanger-
dluitdlo ilåine aulisagaKarfit angni-
kitsukutåt sujumugagssau'simåput au-
lisarnermik kigdiiligkamik ingerdlå-
ssiviusinaus.su t. Davisstrædimile ikå-
nerssuarne aulisagkanik misigssui-
nerit pisinaoriardlune ingerdlåtagkat
najorKutaralugit sårugdlit ikigtoralå-
ngusimånguatsiarput.
tauvale pingårtuvoK påsisavdlugo
åmåtaoK uvdlumikututdle sujusingne-
russukut sårugdleKardluartarérsi-
mangmat. 18404 ingerdlaneråne Da-
visstrædime ikånerssuarne angnerto-
rujugssuarmik sårugdlingniarneKar-
simavoK, kalåtdlitdlo aulisagåt uvdlu-
niikut siåmarsimanermisut itumik
siåmarsimavoK. kisiåne 18'50-ip ki-
ngornagut taimanikut sårugdligigsår-
neK KångiusimavoK.
inånåkut sårugdleKarneK atutoic
1920-p kingornagut måne Kalåtdlit-
nunåne pilermat åmåtaoK Islandip
erKåne Norgevdlo Ruslandivdlo a-
vangnåne sårugdliup siåmarsimane-
ra angnertusisimavoK. Spitzbergen ti-
kivigsimavå, taima norgemiut auli-
sartut aulisarnertik tåussuma tungå-
nut angnertusisinaulersimavdlugo.
tamatumalo kingornagut aperKutau-
jualersimavoK taimatut pcKarneK Ka-
noK sivisutiginarumårnersoK. tamå-
name kalåtdlinut aperKutauvoK pi-
ngårtorujugssuaK. — taimåitumik
imåne kissåssutsip avdlångorarnera
ukiut tamaisa soKutigineKaKalune ma-
ligtarerKigsårneKarpoK, kissåssutsiv-
me migdleriarniminingua Kanordlu-
nit angnikitsigissoiv måne sårug-
dliup siåmariartorfiata avåmut kig-
dlingane angnertorujugssuarnik su-
niuteKarsinaungmat.
ardlaleriardlutik imanik misigssui-
nerit erKaisitsissutiginiartarérpåt
imap kissarnerpaulernera nagdliusi-
massoK 1930-kut migssane kingornalo
kissåssusia migdliartuinalersimassoK.
migdliartuinarneK tåuna ingerdlåinå-
sanersoK — taima ukiut 1900-t aut-
dlartineråne pissutsit åssinge nag-
dliutisanersut — OKautigerérneK
ajornaKaut.
Augo Lyngep agdlautigissamigbt
påsingningnine sarKumiupå agdlag-
kame tåssaussut ingmikut itumik pu-
erKornerit ukiune kissagtilerfit nag-
dliutingineråne atusimassut, laimåi-
tumik isumaKarane taimanikutut pu-
erKortigilernigsså ilimaginiåsavdlugo
pissutigssaKangårtariaKartoK. Lynge
isumaKarneruvoK Rinkip 1800-Karat-
dlarinat agdlautigisså pissusigssami-
sorsoralugo, tåssaussoK ukiut tamai-
sa K’aKortup Sisimiutdlo akornåne
sårugdlik tåkusimårtåsassoK, nauk
arnerdlåssusiat avdlångoraraluarpat-
dliinit. imaitdluarsinauvoK Augo
Lynge ericortumik påsingnigsima-
ssok. taimatut neriugtariaKarpugut.
kisiåne månåkut ilisimassavut najor-
Kutaralugit sujunigssaK pivdlugo o-
KarneK ajornaratdlaKaoK.
aulisagkanik misigssuinerup tu-
ngånit Kalåtdlit-nunåta erKåne auli-
sagaKarncK pivdlugo ernumåumissår-
neKåsagpat, tamåna Kalåtdlit-nunåta
imaine kissåssutsinik ugtortainermik
pissuteKåinångilaK, åmåtaoK pissute-
lcarpoK islandimiut norgemiutdlo mi-
sigssuissue nalunaermata islandimiut
norgemiutdlo aulisagaisa ukiune ki-
ngugdlerne siåmariartorfigtik angni-
kinerulersisimagåt. sordluna ilåtigut
sårugdliup Spitzbergen Kanga tåssu-
nga tå'kukame peivatigalugo Kalåtdlit-
nunåta erivånut uiarterisimaKissup
pivfigisimassane Kimangnialerå.
taimåitumik Kalåtdlit-nunåta erKa-
ne aulisagaKarnerup migdleriarnig-
sså issigingitsussårniartariaKångilaK,
pissusigssamisuginarpordlo imånik
misigssuinerit månåkut pissutsit av-
dlångutigisinaussåinik ilimasugtuar-
mata. - taimåitumik sujuligtuiner-
dlungniartutut pissuseKåinartariaKå-
ngilaK.
Augo Lyngep oitautsine ima nagga-
serpai: „ukiunile måkunane pissaria-
KartoK tåssauvoK aulisarncK måna na-
livtine ’sujunigssamilo inutigssarsiu-
tausinaussutut isumaKarfigiungnåisa-
nginavtigo". — oKautsinut tåukunu-
nga isuinaKatauvdluinarsinauvunga
åmalo oKarumavdlunga åmåtaoK så-
rugdlingniarnerinåungitsut aulisar-
nerit avdlat pingårutiligtut nautsor-
ssutariaKaravtigik.
sårugdleivarnerme sivisumik avdlå-
ngorartarnerit perérdlugit sivikine-
russumik avdlångorartarnerit misig-
ssulåsavavut.
dr. Paul Hansenip misigssuinerisi-
gut påsinarsivoK ukiut sårugdligdlu-
arfiussartut atausiåkåginaussut. åma-
lo påsinarsivoK ukiorigsårfit tåukua
tamarmik silarssuarmut tamarmut
nagdliutarsimassut imaK kissagtit-
dluarångat. taimåitumik soKutauvat-
dlåsångilaK ilåtigut ukiut puerKorne-
russut nagdliutåsagaluarpata, ajuså-
ngilaK puerKuisagtut muluvatdlåratik
tåkuterKitåsagpata, taimailivdlutik
ukiut aulisagaKardluarfit månåkut
aulisagaiarfingnut taorsiutarsinåu-
sangmata.
1930-kut autdlartisimalerneråne
kaiåtdlit sårugdlingniarnerat angner-
paujusimavoK, tamåna pingasoriar-
dlune ukiorigsårtarnermik pissute-
Kardlune, tåssalo ukiut 1922, 1924
åma 1926. tamatuma kingornagut
1930-kut nålerneråne aulisarneK ki-
nguariarpoK ilåtigut ukiorigsårnernik
amigautcKarnermik pissutcKardlunc.
1940-kunile pissarineKartartut ang-
nertuseriarput, tamåna pissuteKar-
dlune mardloriardlune ukiorigsåru-
jugssuartarnermik 1934-me åma
1936-me.
månåkornisaK 1947-me ukiorigsår-
nerup kingunerå, Kularnångitsumik
måna tikitdlugo ukiorigsårnerit pit-
saunerssåt. ukiordlo 1953 ukiut Kav-
sit Kångiupata ilimagissanik imåne
misigssuissut tungånit ilimagineKar-
tunik nåmagtitsisagpat aulisardluar-
nigssaK ukiut ardlaligssuit sujunig-
ssame pissugssatut KularKérneKåsaga-
luarpoK.
måkua oKauserineKartut tamarmik
ersserKigsarunarpåt kaiåtdlit aulisa-
gaKarneråne avdlångorarnerit pi"
ngortitat sunisimanerånit pissute-
Kartussut. måna tikitdlugo inuit su-
nisinaunerat sule ersserKigsarneKa-
ngikatdlarpoK. — kisiåne taimåitui-
narnigsså Kularnartuinarnaviångi-
laK. aulisagaKarfingne ikånerssuarne
kilisautinik aulisarnerup angnertu-
siartuinartup imaiia aulisagaKarnera
ima migdlisisinautigå aulisarneK
ajorneruleriartisinauvdlugo. sulilc
malungnartoKångikatdlarpoK taima
itumik nalautaKarnigssaK.
tauvame sårugdlingniarneK Kimag"
parput aulisarnerit avdlat misigssua-
tårniardlugit. tauvalo Kimerdluinivta
åssinge tigorKisavavut, 'tåssa peKar-
nerne avdlångorartarnerit pingortj"
tat plssusinik imalunit inuit siint"
ssarnerinit pissuteKartarnersut.
sujugdlcrmik natårnarniarneK Ki"
merdlulårKåsavarput sujornatigut ka-
låtdlinut pingårutilerujugssusima'
ssok —- pingårtumik Manitsup Sis1'
miutdlo erKåine. 1910-me kigdlile'-'
sugkamik aulisarneK autdlarnern0'
liarpoK, 1920-kutdlo ingerdlanerån1’
KagfariarKigpoK kangåmiormiunit s1'
simiormiunitdlo pujortulérKat at01’"
dlugit nutåmik ningitagkersorneKai"
talermat. pissat Sisimiune utiterlj
vingmut 1924-me sananeKarWmu
ingerdlåneKartarput tåssane natårna
utdlugit aKerdlorterdlugit pitsaussu-
mik niorKutigssiarineKartardlutik.
aulisardluarneruvoic pigssarsivuR'
dluartoK. Davisstrædime natårna
ingassagdluinarput. tamåna aulisaS'
kanik misigssume „Adolf Jensen'
nålagkap Jakob Mortensenip oKalug
tuarisinauvå. 1920-kut nålerneran
Kalåtdlit-nunåta kitåne sårugdim^
niarnerme ilauvoK, taimanikutdlo n^^
tårnat amerdlavdluinarsimanga1 ‘
12