Atuagagdliutit - 09.08.1956, Page 21

Kalåtdlit-nunåta atuarfine uvdlume
perorsainermut soKutiginartunik
ingerdlassineKalersimava — ?
ilodel S 115
tulujuk smgut. angissusia
42—44
atortugssai:
imussat 15-it augpalårtut KaKuår-
tut Mammi yam iml. Kilertat 35-it
Zenitgarn
nuerssautit nr. 2% ama 3-it
ataterKat 7-it
1 Yj m KalersaK.
nuerssarnerat initussusia: Kilararn.
20-it -—• nuerss. 26-it = 6 cm krp.
nuerssarnigsså:
1. silåm. 1, il 14ni. 1.
2. manigsuinarmik nuerssauneK.
3. agdlai åiritikårtut.
nuerss. 1. (ilum. 1, nuerssagagssaK nila-
riånardlugo, tugdlia tiguinardlugo, inar-
dlut atautsikut, tiguinåkat Karssutiguk,
nuerss. »ilariånardlugo ilum. 1).
nuerss. 2 åma 4: (silåm. 1, ilum. 3, si-
låm. 1).
nuerss. 3: (ilum. 1, silå. 3, ilum. 1).
tåuko nuerssautit sisamat agdlagsså sanasa-
vait.
lunugsså: 120-inik nuerssautit nr.
2%-it atordlugit autdlartitsigit 10 cm-
migdlo taki'ssusilingmik sinilerdlugo
(silåm. 1, ilum. 1). nuerssautit taor-
sikit nuerssaungmilo sujugdlcrme Ki-
lariarnerit 10-inik ilavdlugit. manig-
suinarmik nuerssaulerit 4 cm-lo nu-
erssarérångåko tatdlimariardlutit 'ig-
dlugtut Kilariarnermik 1-imik ilassar-
dlugit. nuerssåkat 33 om-mik takissu-
seKalerpat unigssånut ima ilångarne-
KåsaoK: 6—4 ama 1-imik 4-rariardlu-
tit. sujuinuinaK nuerssaruk talilerfig-
sså 20 cm-mik takissuseKalernigsså
tikitdlugo, tauva tuvia inåruk: 12-i-
kutårdlugit pingasoriardlutit, sivne-
rilo atautsikut.
sågssa: nuerssautinut 2%-inut 70-inik
autdlartitsigit sinilerdlugulo 10 cm-
mik portussusilingmik. nuerssautitit
taorsikit nuerssaungmilo sujugdler-
me Kilariarnernik 10-inik ilagdlugo,
timitå manigsuinarmik nuerssarne-
KåsaoK, såvatale sinigsså Koruar-
tungordlugo: silåm. 1, ilum. 1, Kim-
riarnerne 10-ine, tauva silåmut 3-it,
tugdliane agdlagsså (ajoKersussutå
maligdlugo), sivnerilo manigsuinar-
mik. nuerssåkdt 15 cm-mik takissuse-
lialerpat agdlagssåta tugdlia stijug-
dlermit Kilariarnernik 3-inik akuni-
lerdlugo autdlartisaoK. nuerssagkat-
dlo 20-mik 25 cm-migdlo takissuse-
Kalerpat agdlagssaisa tugdlé mardluk
autdlartisåput, agdlai sisamasaput.
saneråne 4 om-nik akunilerdlugo 1-
imik tatdlimariardlugo ilaneKartå-
saoK. sinåta kigdlinganit 34 cm-mik
takissuseKalerpat unigssånut ilangar-
neKåsaoK: 6—4,1-migdlo sisamariar-
dlugo. talilerfigsså 12 cm-mik taki-
ssuseKalerpat nuvilagsså ima ilångar-
tåsaoK: 10-6-4-4-3-3-2 åma 1-imik pi-
ngasoriardlugo. KumuinaK nuerssa-
ruk talilerfigsså 20 cm-mik takissuse-
Kalernigsså tikitdlugo, tauva tuvigssa
12-in:ik pingasoriardlugo inåruk. sa-
vata igdlua pårdlagtinardlugo åtaser-
filerdlugulo. atåningånit 2 cm nuer-
ssareruko åtaserfigsså sujugdleK sa-
naneKåsaoK, sivnerilo arfinigdlit 7
cm-mik akutussusilerdlugit.
taligssai: nuerssautinik nr. 2%-inik
50-inik autdlartitsigit Koruårtumigd'0
(silåm. 1, ilum. 1) sinilerdlugo 7 cm-
mik portussusilingmik. nuerssautitit
taorsikit, sujugdlermilo Kilariarnerit
40-inik nutånik ilavdlugit. igdlugtut
G cm-nik akunilerdlugit atautsimik
ilassåsaoK tatdlimariardlugo = Kila-
riarnerit 100-it. talisså 45 cm-mik ta-
kissuseKalerpat igdlugtut 3-inik inå-
savat, tugdlinilo igdlugtut atautsimik
Kilariarnerit 30-ngornerat tikitdlugo,
tåuko atautsikut inårneKåsåput.
katiternigsså: naKeriardlugo kati-
teruk. nuvilagssåne Kilariarnerit 110-
it nuviorariardlugit 4 cm-mik portu-
ssusilingmik Koruårtumik (silåm. 1,
ilum. 1) nuerssåriardlutit ilumut pe-
Keriardlugo timitånut merssuguk. nu-
vilånut KalersaK nuviuk. talinc åma
ilumut pcKitåusaoK. åtaserfe mersso-
riardlugit åtasersoruk.
* atuarfingnut pissortap Gamip Ka-
låtdlit-nunåne atuarfcKarnek pivdlu-
go landsrådime nalunaiauteKarnera
tungavigalugo Kanigtukut Kalåtdlit-
nunåta radiuata atuarfingnut pissor-
taK Kinuvigå nalunaiåumine ingmi-
kortortat ilåt itiisilerneruvdlugo oKau-
seivautigilårKuvdlugo ■—- tåssa peror-
sainermut tungassumik misilinernik
aperKut, atuarfingnisaoK Kalåtdlit-
nunåningitsune soiiutiginarunartoK.
atuarfingnut pissortap ilångutagssiå
agdlagå maligdlugo sarKumiuparput.
ardlåtigut OKarsimaguma Kalåtdlit-
nunane atuarfeKarnerup iluane pe-
rorsainermut tungassunik misiliner-
nik ingerdlåssineKalersimassoK —
imalunit ingerdlåssineKalerumårtoK
— imaKa Kaiiugo Kalåtdlit-nunåta a-
våtånisaoK soKutigincKalerumårtunik
tauva pissutigssaKarunarpoK isumaga
ersserKisåsavdlugo. taima oKartoKa-
rångame isumagineKarajungnerussar-
poK atuartitsinerme nangminerme
perorsainermilo nutåmik oKåtårine-
KalersimassoK.
atuartitsinerup iliniagkatdlo tu-
ngaisigut misilinerit erKartorniag-
kavnut atåputaoK. kisiåne oKauseri-
ssåkut isumagissara atuartitsinerme
perorsainermilunit periausigssamik
nutåmik oKåtårinerinarmit angnertu-
neruvoK. sordlo tåssane pineKarpoic
s. i. niuvertoKarfik tamåkerdlugo a-
tuarfeKarnikut ajornartorsiutit KanoK
årivingneKarsinaussut atuarfeKarne-
rup tungåtigut ingmikut itumik år-
Kigssussinikut. tamånåinåungilardle,
perorsainermut tungassumik misili-
niarnerit tamåna ingmikortuisa ilagi-
narpåt. tåssame Kalåtdlit-nunåt ar-
dlalingnut ingmikortiterneKarsinau-
vok, ingmikortortat tamarmik ingmi-
kut atuarfeKarnerup tungåtigut ajor-
nartorsiuteKarfiuvdlutik ilåtigut inu-
tigssarsiutitigut nunavdlo inuisa tu-
ngaisigut aperkutinut kåtuncKarsi-
naussunik. nunavdlo ingmikortortåta
pissariaKartitsinera nåpertordlugo a-
tuarfik årKigssuneKarsinauvoK.
Kitåta Kerna kujatålo aulisarfiuput
ilåtigutdlo sulivfigssuaKarfiulersi-
mavdlutik. Danmarkimut nunanutdlo
avdlanut tåuko atåssuteKarnerussu-
put. taimåitumigdlo tåukunane atuar-
fik oKautsinik iliniartitsinikut nå-
magsiniagagssaKarpoK. tåssa kalåtdli-
sut Kavdlunåtutdlo oKauseKarfiussa-
riaKarnerussut, taimåitumigdlo ab-
skolet tåssane ingmikut suliagssaiiar-
Put — Kalåtdlit-nunåta ilaine avdla-
ne taimåikunångilaK. atuarfit tåuko
Perorsainikut soKutiginaKissumik
misiligfiuput, avatånit issigalugo åma
soKutiginartumik.
Kitåta avangnarpasigsuane
Omånap Upernaviuvdlo pigissåine —■
PiniarneK inutigssårsiutine sule pi-
ngårnerssauvoK. tåukunane atuarfik
suliniarpoK inutigssarsiOt tåuna la-
Persersorniardlugo, atuarnermut ata-
ssumik KajartorneK sungiusarneKarti-
niardlugo, puissinut KagssusersorneK
ajoKersussutigitiniardlugo il. il. ta-
marmik angnertungitsumik ingerdlå-
neiiaraluarput, kisiåne takutineKar-
Pok atuarfik tapersersuiumangmat
perorsaineruvdlo tungåtigut piniar-
tutut inutigssarsiorneK ikiorserniar-
mago. taimatut suliniarneK Kular-
nångitsumik angnertusiartuårtineKar-
sinauvoK piviussorpalnngnerujartuår-
tineKarsinauvdlunilo.
Thulep pigissåne kisalo savaute-
Karfingne Tunumilo pissutsit ingmi-
kordluinarput. tåukunane atuarfeKar-
neK erKortumik OKasagåine avdlatut
nåmagsineK ajornarunarpoK taimåg-
dlåt nalerKutungorsagkanik ineKar-
fiuvdlutigdlo nerissaKarfiussunik atu-
arfeKartitsinikut. nalerKutiingorsar-
tariaKarmata pissutauvoK taineKarlu-
tut itumik atuarfeKartitsineK tunga-
vingmigut isumagissamigutdlo åssigl-
sagaluardlune tåukunane pingasune
periauseK atausinavik åssigingmik
atorneic ajornåsangmat.
seminariame nutåmik iliniartitsi-
lernigssaK perorsainerup tungåtigut
misilinerussugssauvoK angnertoK. tå-
ssane Kalåtdlit-nunåne pissutsit,
mingnerungitsumigdlo asimioKar-
fingne pissutsit, isumagalugit iliniar-
titsissutut (ajoicitut) iliniartitsineK
nutauvdluinartoK atorneKalisaoK. ta-
matumane anguniarneKartoK tåssa
ajoivigssaileKineK anigorniardlugo
inusugtutdlo ajoKitut atuartitsissulut-
dlo sulinigssamut kajumingnerulersi-
niardlugit, ilame atorfigssaKartikalua-
Kigavtigik.
mérKat atuarfingme klasseKatigit
tamåkerdlugit fériaKarneråne Dan-
markimut avalagtitsivdlune misilini-
arneiv soKutiginartorujugssuvortaoK.
tamatumuna sujunertarineKarpoK
KavdlunårKanik atuartunik tagpavane
ilaKarnigssåt. taima sivisungikalua-
mik Danmarkiminermingne Kavdlu-
nåtut oKalugsinaulisanerdlutik?
tauvalo skoleradio — radiokut atu-
artitsineK! atuarfit tungaisigut misi-
linerit soKutiginardluartut ilagisavåt.
skoleradioKarnerme ilerKussut tåssa-
ne malinartariaKångitdlat, agdlåme
isumaKarpunga Danmarkime pissu-
siussut mallnardlugit ingerdlatisa-
guvtigo sipitagtuginåsassoK. tamåna
ima påsiniaKinasiuk Danmarkime
skoleradio nikanartiniarneKartoK, i-
luarineKartorujugssuvorme. ima dsu-
maKåinarpugut Kalåtdlit-nunåne sko-
leradio tassaussarianartOK kalåtdlit
skoleradioat, Kalåtdlit-nunåne pi-
ssutsit najorKu'taralugit åreigssussaK.
agdlåme imaKa atuarfingne atuagkat
iliniutit skoleradioKarnertaoK isuma-
galugo avdlångortitertariaKåsåput
skoleradiome atuarfinarnilo åssi-
gingmik atorsinaussungordlugit.
iliniagagssat ilåinit Kavdlunåt o-
Kausinik iliniartitsineK iliniagagssar-
dlo nutauvdluinartoK -— inuiaKati-
gingnut tungassunik iliniartitsinig-
ssaK — perorsainerup tungåtigut so-
KutiginaKissutut taissariaKarput.
tamåko tamarmik ingmingnut atå-
ssuteKarnerdlutik? — imaKa månar-
piaK taimarpiaK issikoivångikaluarput
kingornale ingmingnut atåssusiat er-
sserKigsinerujumårdlune. sulile atu-
arfingnik piorsainerme nåmagsinia-
gagssat amerdlaivaut, tamåko nåmag-
serérpata tamanit takuneKarsinauler-
dlune ersserKigsivdluarumårpoK.
julip 22-at 1956. M. Gam.
akissugssåussuseKarneK taimatutdlo misigx-
ssuseKarneK — såkututdlo
„maligagssiuinerup pissaunera“nik isumaliuterssutimerngit
såkutut Nungme KanoK iliornerånik lungaveKartut.
maligagssiuineK uvdluvtine inug-
pagssuit tåssaunerarpåt perorsainer-
mut såkugssat pitsaunerssåt. tamåna
tungavigalugo tupingnångilaK danskit
sivikinerussumik sivisunerussumig-
dlunit maungnartitaussartut KanoK i-
liornere kalåtdlit tungånit maligtari-
niarneKartarmata, taimatutdlo nuna-
me pissortaussut KanoK iliornere pi-
neKartardlutigtaoK.
maligtaringningniarneK tamåna ku-
kussungivigpoK. ukiune måkunane
Kalåtdlit-nunåne sulissugssarsiauneK
akiissugssaunermik nagsataKarpoK.
nunamilo pissortautitaussut erKaigåi-
ne nalungilarput tåukua akissugssåu-
ssuseK pi gissåt sule angnerungmat.
taimåitumik ukiune måkflnane su-
liartortitat sulissartut avdlatdlume
KanoK iliortarnere erKortumik tiku-
artaniaKartut likuarneKartartutdlo
pissarmata nuåningilaK, pissutigssa-
Karpordlo kikut pkissugssauvfigdlit
pissortaussutdlo sågfigisavdlugit Ka-
noK iliornerit kussanaitsut ilaginar-
nagit erninardluinaK misigititsissuti-
gineKartåsassut. ^ danskit sulissartut
Kåumatine Kalåtdiit-nunånivfing-
mingne atugarigsårtorssuneK ajor-
put, kisiåne ilimanarpoK tamaunga
suliartornigssartik nangmingneK Ki-
nigarissaråt. taimaingmat piumavfi-
gineKartariaKarput måna påsisagå-
taoK Kalåtdlit-nunåta piorsagaunera-
ne atorneKarsinaunermingne ing-
mingnut piumassarineKartut ilaging-
måssuk kussanartumik pissuseKar-
nigssartik.
danskit uniformigdlit (såkutut)
taimatutaoK piumavfigineKarmata er-
KaisitariaKarnatik nangmingneK er-
KaimassariaKaraluarpåt. vivsainaic
„Dronning Alexandrine" Nungmut
pingmat såkutut imarsiortut KanoK
iliornerat kussagineK ajornavigsoK
takuncKarpoK. mamiatsautigineKa-
KaoK, erKortumingme. KanoK iliorsi-
massut uvguna takuneKarsinauvoK
såkutut imarsiortut igdloKarfingme
pivfigssamingne tugdlerme niorKune-
Kångingmata.
såkutune imarsiortune nålagau-
ssunut erssericigsartariaKarpoK såku-
tut taimailiorKingnigssåt kigsautigi-
neKångingmat. Nungme pisimassoK
pivdlugo apererusungnarpoK såkutut
nålagåråt nåkutigdlissutitaK suminer-
sok, imalunit såkutut nålagåråinik
ilaicarsimånginersut.
imfltigut sorssuteKarnerup Dan-
markiime nålagaunersså viceadmiral
A. H. Vedel Kalåtdlit-nunånik asang-
nigdluartutut naluncKångiisoK sujug-
dlerpauvdlune påsingnigkumåsaoK
pisimassut erKartorneKartutut itut
iluångitdluinarmata. sorssutit nåla-
gaunerssåta taimatut påsingningne-
rata Kangilinguanilo såkutoKarfiup
erninavik pitdlainerata taimatut pi-
ssoKarKigtånginigsså kingunerisinåu-
savåt.
„kungip atissai“nik atortut — sa-
kutuginaugunik såkutunutdlunit nå-
lagaugunik — nunamik sivnissuput
taimåitussusertigdlo nåpertordlugo
pissuseKartariaKardlutik.
F.
Danmarkime suliniaKatigigfiuP
„inusugtut angerdlarsimavfé“nik tai-
nc-Kartup pilersitsissua sujuligtaissua-
lo, ajoKersuiartortitaK Hans ålunck
ilagingnit danskiussunit autdlarti-
tauvdlune aussaK nunavtlnitoK, a-
ngerdlamut agdlagsimavoK inusugtut
angerdlarsimavfé pivdlugit suliniar-
neK Nungme ilagsivdluarneKarsiina-
ssok erKiineKarérsututdlo OKautigissa-
riaKartoK åiparingnik inusugtunik u-
kiamut Nungme ataulsimititsissarnig-
ssaK pilerssårutigineKarérmat.
* t
Kalåtdlit-nunånik atuagagssia<\ llJ'
lugtoK „Grcenland“ udenrigsininiste-
riep pingajugssånik sarKumersisiina'
vå. agdlinenarsimavoK. nutåmik ila-
ngussissut ilagait såkutut nunap-Assi"
liorfiåne atorfilik afdelingsclirt
Chantelou, Kalåtdlit-nunåne ugtortar-
nermik agdlautigissaKarsimassoK, ar-
Kigssuissordlo Poul Westphall Kala1'
dlit-nunåta tingmissartorfiuneraniK
oicalugpalårtoK.
22