Atuagagdliutit - 17.01.1958, Side 5

GTO-p sulinera.
GTO-p sulinermigut agdlisaivigine-
Karnera ukiune kingugdleme mar-
dlungne agsut isumaliutigineKartarsi-
mavoK. 1957-imilo tamåko tungaviga-
lugit iluarsaerKingnigssamut avdlo-
riamerit sujugdlit namagsineKarérsi-
måput. 1958-ime avdloriarnerit tug-
dlit malingnåisåput. atorfiligtaussut
pissariaKameratut amerdlisineKame-
risigut teknikimigdlo sulivfit agdli-
samerisigut autdlarnemeKarérsutigut
GTO pisinaulersugssauvoK inuiaKati-
git kalåtdlit atorfigssaKartitait tamå-
kerdlugit namagsismauleriartusavdlu-
git såkugssaKalisavdlune.
GTO-p ingmikortuata atautsip Ka-
låtdlit-nunåne atajuartumik igdlo-
Karfingne pilerssårusiuinermik rrnsig-
ssuinerit 1957-ime autdlarterérsima-
va'i. nunaKarfikutårtumik igdloKarfi-
liomerme udvalgit sulenatigalugit su-
liaK tamåna 1958-ime ukiunilo tug-
dliussune ingerdlåneKartugssauvoK.
i gdlonarf ingnik pilerssårusersuissut
tåukua sulinerat unåinåungilaK igdlo-
Karfxt KanoK ilusilersugaussariaKartut
påsiniåsavdlugit, kisiåne åma misig-
ssugarisavdlugit inugtussutslkut inu-
tigssarsiomikutdlo patsisaussugssat
avdlångorarneritdlo sut aulajangiu-
'tausinaussugssaussut Kanordlo suniu-
teKartariaKarumårtut nuname tamar-
me igdloKarfiliaussugssat avguaicati-
gigsineKamigssåinu t angnertussusig-
ssåinutdlo.
misigssuinerit ingmfkut ltut pingår-
tut avdlat 1957-ime autdlamemeKar-
tut ilåinit tainiarpéka irvuniarnerme
atortorissaKarnikut misigssuinerit. ta-
måkunatigut erssersiniarneKarput a-
tortoKarnikut aningaussanigdlo a'tui-
nikut Kalåtdlit-nunåne pissarnerit
ilencussut tamatumunåkutdlo inu-
niamerme (inussutigssaKarniamerme)
aningaussartuteKartarneK.
såkugssat katerssomeisartut ilåtigut
atorneKåsåput Danmarkime aningau-
ssartuteKartarnerup nalerKiuneKar-
nigssånut, tåssa såkugssaK pingåru'te-
KartorujugssussugssaK Kalåtdlit-nu-
nåne Danmarkimilo akigssarsiat er-
Kortumik nalerKiuvfigssaKartiniame-
råne.
akigssarsiat.
akigssaulil pivdlugit OKdloKatiging-
nerit Kalåtdlit-nunåne pissutsinut tu-
ngassumik upernagssaK 1958-ime pi-
ssugsséuput.
OKåinarsinauvugut inemigssait Ka-
låtdlit-nunåne kikunit tamanit agsut
KilanårineKartut. åmame nalunångi-
laK akigssautitigut pissutsit torKavig-
sumik san'iatigortumigdlunit aulaja-
ngiutigssaujumårtut akigssarsissartu-
mut atausinarmut pinatik, kisiåne
åma inuiaKatigingnut tamarmiussu-
nut. kisiåne aperKutit tamåko ajor-
nartuput. OKartariaKarunarpoK: ikior-
figssaKångiussagtumik ajomartuput.
taiméikaluartoK KUlamångilaK Ka-
ilerKorineKartoruna ukiortåp aut-
dlaiJtilemerane kingumut Kiviartar-
dlune nåmagsissat KanoK angnertuti-
gisimanersut Kanordlo angussaKarti-
gisimaneK påsiniardlugit åmalo uki-
ortåK suj umut Kimerdlomiaraluartar-
dlugo. ,
ukiutorKap nåjartulemerane folke-
tingimut ilaussortap Frederik Lyngep
'tåssångåinardlune toKuneranik alia-
nartumik tusardlemeKarsimavugut.
Kujaniardlu'ta erKainiarparput inui-
angnik kalåtdlinik sivisumik ilumor-
dlunilo sulissussisimanera. tamånalo
peKatigalugo kingorårtå palase Elias
Lauf tikitdluarKuniarparput Kulari-
nago suliagssaK akissugssåussuseKar-
naKissoK ingerdlatdluarsinaujumårå.
Kalåtdlit-nunånik piorsaineK aut-
dlamerKårmatdle 1957 aitsåt taimak
erKigsisimanartigissumik sulivfiusi-
magunarpoK. issertuneKåsångilaK su-
liagssat utarKinarsinaujungnaersut
nåmagsineKamigssånut aningaussat
låtdlit-nunåne inugpagssuit akigssau-
tit pivdlugit kommission'ip sulinera
agsorssuaK neriugdluarfigigåt. kialu-
nit måssékut naluvå KanoK inemeKa-
rumårtut, neriutigissariaKarparputdlo
ajornartorsiutigssaKaraluartoK malig-
tarissagssat Kalåtdli't-nunåne erKigsi-
ssutaukånersinaussut nåmagingniler-
si'tsikånersinaussutdlo anguneKarsi-
naujumårtut. uvanga nangmineK isu-
maKancajaneruvunga aperKut taima
ajomartigingmat ardlaligpagssuarti-
gut iluarsautigssat pitsånguatdlautig-
ssatdlo anguneKarsinaugaluarpatalu-
nit taimåitoK nåmagingriingnivingmik
pissoKarsinaunaviångitsoK sulivfing-
ne tamane inungmilunit atautsime.
isumaKarpunga — sordlo sujomati-
gut åma ersserserérsimagiga — tama-
nut nåmaginakulugtumik inemigsså
aitsåt anguneKarsinaujumårtoK Ka-
latdlit-nunåta agdlisaivigineKamera-
ne kingusingnerussukut, akigssautit-
dlo pivdlugit aperKut taimailivdlime
isumarpiamigut tåssaussoK pivfigssa-
mik aperKut.
akUerårutit akiisutitdlo.
inuiaKatigingnut tamarmiussunut
atortoKarnermut åma tungatisagåine
pivfigssamik apencutaussariaKarpoK
aningaussarsiomikut taimaeKatigig-
sitsinerup erKortup pilinginerane.
sordlo naluneKångitsoK måna ud-
valgeKarpoK Kalåtdlit-nunåne akile-
råutivingnik akilerfiruteKartitsilersi-
naunigssamik aperKumik suliaKartu-
mik. sule oKautigineK ajomarpoK ta-
måna KanoK inerneKarumårtoK, må-
namutdlo isumaKartoKåinarpoK pi-
ssortaKamikut pissutsit atortugssa-
viussut taimåitunik akileråruteKar-
nigssaK ajomartikåt.
taimåitordle saniatigortumik akile-
rårutit tungaisigut angussaKardlualer-
simavugut, tåssa niorKutigssat nuå-
nårsautåinaunerussunik taineKartar-
tut akilerårutaisigut, akilerårutit tåu-
ko tugtugsséusagaluarpatalunit lands-
rådimut imalunit Kalåtdlit-nunåne
niuvemermut monopoleKarnerme aki-
lerårutingordlutik handelip niorKutig-
ssaKartitsinermine amigartorutaisa
migdlisau'tigssåinut tapigssatut.
ingmikut erKartomiarpara sukunut
akilerårutit agdlisineKamerat 1958-
ime atortulersugssaK. tåuna isumaKa-
tigissutigineKarsimangmat pissutau-
vok sukulåtit mamartukujuitdlo sii-
kugdlit akitsorneKamerånut peKatigi-
titdlugo sukut åma akitsorneKåsagpa-
ta erKortusorineKarmat. sukutorpat-
dlåmeK perKingn'igssamut navianau-
tausorineKarpoK. kisiåne tamåna akit-
sutaoKaoK, taimatutdlo åma akilerå-
ruteKartitsinerup tungerpiånit issigi-
ssariaKarpoK.
Kalåtdlit-nunåne niuvemerup 1958-
imut niorKUtigssanut aké tusarumi-
nartutut nuånårutigssaungåmaviå-
ngitdlat, taimåitordle OKarumavunga
ajomerujugssusimasinaugaluartut. ki-
siåne noKitsineKartarsimavoK (akit-
amerdlanerussut atugagssatut akueri-
nekamigssåt kigsautiginarsinauga-
luartoK, sordlule naluneKångitsoK ani-
ngaussarsiornikut pissutsit inuiait
danskit tunuarsimårtariaKalersisima-
vait, Kalåtdlit-nunåtdlume åma tama-
tumane nangmaKataussariaKardlune.
suliagssatdle ardlaKartut isumang-
naemeKarsimassut nuånårutigisinau-
vavut, sordlume åma måna tikitdlugo
sulinerup kingunere malugisinausima-
givut. inutigssarsiornenne iluaKUtig-
ssångordlugit sanaortugkat inger-
dl avdluarsimåput aulisartutdlo suline-
ra'ta kingunera nåmaginardluinartoK
takusimavarput. perKingnigssamut
tungassutigut piorsaineK ingerdlåne-
KarpoK påsineKarsimavordlo nålu-
ngiarssuit toKussartut ikilisimassut
tuberkulosemigdlo toKussartut Ka-
ngamit ikileriarsimavdlutik. radior-
tågssaK inårsameKalerérsiimavoK, mi-
nister Kjærbølivdlo sujoma Tunumut
tikerårneratigut Angmagssalingme
suinavérsåmeKartarsimavoK) akinik
agdlissorpatdlårujugssuamigssaK pi-
navérsårniardlugo åma nangminer-
ssordlutik inutigssarsiortut isumaga-
lugi't. pingårtumik aulisartut isuma-
galugit agdlåt oliap akiata mikissu-
ngitsumik migdlisineKamigsså isuma-
KatigissutigineKarsimavoK. neriutigå-
ra taimailiomerup pingårtmeKarnig-
sså aulisartut påsiumåråt.
åma erKartorneKartaKaoK inuiaKali-
git kalåtdlit aningaussarsiomikut
ingmingnut napatilersinaujumåmer-
sut. uvagut måne sulissussugut tamå-
na ugperingitsomeK saperparput. ilå-
tigut isumaKarpugut kalåleK aulisar-
toK KaKUgo danskit pingårtumigdlo
imaKa savalingmiormiut aulisartut
ikiortigalugit suleKatigalugitdlunit
kangerdlungne sinerissamilo ptna-
rungnaerdlune kisiåne åma silar-
ssuarmiut avdlat aulisartuinut nag-
dlersutdlune Kalåtdliit-nunåta sine-
riåta avatåne aulisarfigssuame auli-
salerumårtoK, tamatumunåkutdlo u-
vagut sagdliussugssaujumårtugut nu-
na tåuna pigigavtigo tamatumunåkut-
dlo sulivfigssat uningassut tamåku-
nunga atortugssat taima Kanigtigissu-
mik periarfigssaKartitdlugit.
uranip pingåruteKarnera.
åma amerdlaKissugut isumaKarpu-
gut Kalåtdlit-nunåt ilåne takutiku-
mårtoK KåKane pisussutinik nutånik
imanardlune tamatumunåkutdlo akig-
ssarsiorfigssaKalerumårtoK Kalåtdlit-
nunåne inuit nangminerssortut nålag-
kersuissutdlo aningaussarsiomeråne
iluaKutaussugssamik.
tamåkuninga KåKane akisoKamig-
ssånik neriutigssaKarnarsisimavoK
Narssame uraneKarnera tusameKar-
mat.
sule naluvarput navssåt tamåko Ka-
noK pingårutigssaKartigilerumåmer-
sut, sulilo tutsuvigivatdlårtariaKångi-
lavut, kisiåne neriugtariaKarpugut.
igdluatungåtigutdle eminaK påsisima-
n'iartariaKarpoK KåKane piaiveKaler-
nigssaK tamatumalo nagsatågssai ang-
nertumik sulivfigssaKartitsilersug-
ssaungmata kalåtdlit ilå'inut, kisiåne
taménarpiaunaviångilaK kalåtdlit a-
merdliartuinartut ilarpagssuisa suju-
nigssame inussuteKautigissariaKagag-
ssåt. Kulaméngitsumik ingerdlauseK
angnerpåmik tungaveKartineKartaria-
KarpoK inutigssarsiuterujugssuamut
pingasunut: aulisarnermut, piniamer-
mut savauteKarnermutdlo.
Narssame uraneKarnera pissutiga-
lugo Kalåtdlit-nunåt 1957-ime nuånå-
rutigssineKarsimavoK Niels Bohrip ti-
keråmeranik. isumaKarpunga tamav-
ta Niels Bohrimik nåpi'tsivfigssaKar-
simassugut oKalungneranigdlunime
tusamårfigssaKarsimassugut puiugag-
ssaringisavtinik misigissaKarsimassu-
gut.
KaKutigortumik uvanga nangmineK
misigissaKartarpunga, sulinikut inug-
tigutdlo, Danmarkip Kalåtdlit-nunå-
inuMgssarsiutit piorsaivfigineKamerat
sukanerussumik ingerdlåneKalersima-
vok åmåtaordlo Scoresbysundime nå-
parsimavigssaK sananeKalersimav-
dlune.
taimåitoK igdlugssanik sanaortor-
neK malungnartumik kigaitdlagtita-
riaKarsimavoK. sordlule naluneKå-
ngitsoK tamåna aningaussat akuerine-
Kartut ikilisimanerånik pissuteKångi-
laK pissuteKarsimavdlunile sujugdler-
ne sanaortugaussut nautsorssutigine-
Kartumit akisunerusimanerånik.
neriutigåra boligstøttemit taorsi-
gagssarsiaralugit igdluliaussut ikilisi-
neKamerånut pissutaussoK Kalåtdlit-
nunåne påsineKarumåttoK, tamatumu-
ngalo ilångutdlugo igdluliagssat kirii-
gagssatut akuerineKartut ikilisineKa-
ngåtsiarsimanerat.
igdlut KanoK amigautautigissusiat
ministeriame naluneKångitdluinarpoK,
igdluatungåtigutdle åma aningaussat
tama’tumane atugagssatut akuerine-
talo akomåne suleKatigingnerup pi-
ngåssusianik taimane Niels Bohrip
danskit kalåtdlitdlo akornéne „inu-
nerme ataKatigissutsimik“ erKartuine-
ratut. inunerme ataKatigingneK uvav-
tinik atautsimut Kilerssu'isimassoK pi-
ssusigssavingortisimavdlugulo sutigut
tamatigu-t påseKatigingnigssaK misi-
geKåtigingnigssardlo aulaj angiutisav-
dlugit.
1958-ime nåpikumågagssavut tamai-
sa pivdlugit — sordlo sujornatigut
taimailiortarérsimassunga — inger-
dlausigssap tungå tigut nåmagigtar-
nigssaK Kanilåmigssardlo åma OKaor-
Kigsårutiginiarpåka.
anguniagkat.
1957-ime ingerdlautsime nikerujug-
ssuameKarsimångilaK, 1958-imilo åma
taimailissoKamigsså ilimanarpatdlå-
ngilaK. lilimasugtoKarpat taimatutdlu-
nit ilimasugtOKarérsimåsagpat isuma-
Karpunga tåuko erKarsardluarsima-
natik ilimagissaKarsimagaluåsassut,
kimigdlo ingerdlautsime sujumut av-
dloriarnermik asulinaK neriuteKarLo-
Karsimåsagpat isumaKarpunga tug-
patdlersautigismauvdlugo angneruti-
patdlårtariaKéngitsoK pivfigssame si-
vikitsume sujuariamerujugssuarmik
pissoKamigsså.
soruname suliat nutåt, sulivfit ig-
dluliortitemeritdlo atorfigssaKartita-
nut suliatigutdlo angussarineKarsi-
naussunut nalerKutut tamatumuna
angnertumik sujuariautåuput — Kag-
dlikut agdlisainerup tungåtigut, inuit
igdlugssaKartiniamerisa tungåtigut
åma, tamåna nåmagalugo issigineKåi-
narsinauvoK. kisiåne ingerdlauseK er-
Karsautiginerussara tåssauvoK nunap
inuisa ingerdlausial, inuit pissutsinut
nutånut sungiussiartomerat, inuit a-
ngussausinaussunik sungiusimanångi-
nerussunik sungiussiartonnigssåt a-
ngusinaussatdlo sungiusimassat så-
kortunerussumik tungaveKarnerussu-
migdlo iluaKutigineKarnigssåt. tamå-
ko erKarsautigalugit pivfigssaK sivi-
ki'tsoK atordlugo sujuariarujugssuar-
nigssap anguneKarsinaunigsså erKor-
tussusi alunit ugperingilåka, kisiåne
patajaitsumik nalerKutumigdlo ine-
riartorfeKamigssaK, tamatumuna
inuit OKalugtorissaisalo Kinigaisalo
åssigingitsut åssigingmik pissutsinut-
dlo nalerKutumik pivfigssaKartine-
Kardlutigdlo pisinaussugssåusavdlutik
Kagdlikut ingerdlauseK inugtut ine-
riartoKatigisavdlugo nukingemermik
igitaKarpatdlåmatik anersåkutdlo i-
ngerdlaKataunigssamingnik tamatu-
na énaissaKamatik.
ukioK ajungitsoK ukiordlo suleKa-
tigigdluarfiusimassoK 1957 Kujåssuti-
galugo kigsautigiumavara tamavta
piginåussuseKartariaKartugut piumå-
ssuseKartariaKartugutdlo nåmagigtar-
dluta ataKatigigdlutalo sapingisavti-
nik ajunginerpåmik 1958-ime åma
ikiuniam’igssavtinut.
ukiortåme pivdluaritse!
Kartut amerdlisineK ajomarsimav-
dlutik.
atautsimut issigalugo OKarsinauso-
raunga ukiume Kångiu turne kalåtdlit
inoKatigit piorsaivfigineKarneråne a-
ngussaKariarKigsimassugut.
måssa aningaussat aperKUtaugalua-
Rissut ukiume nutåme neriuitigårput
aningaussat 1957-ime atugagssångorti-
neKartutut amerdlatigissut atugag-
sséngortineKarumårtut, taimailivdluta
suliagssat månåkut ingerdlåneKarér-
sut nanginamagit åmale suliagssat
nutåt pissariaKardluinalersimassut
autdlarnemeKarsinaorKuvdlugit.
pingårtumik isumavdluarfigåra
1958-ime upemåkut radiortåp atome-
Kalemigsså. Kalåtdlit-nunåne Kåu-
marsainikut ineri artornermut pingå-
ruteKéssusia nåmagtumik oKautigine-
KarsinåungilaK.
neriutigåra ukiortåK sulivdluarfiu-
sinaujumårtoK kalåtdlinut inugpag-
ssuamutdlo kalåtdlit inoKatigit pior-
sarneKameréne suleKatauj artordlutik
tåvungnarsimassunut iluaKutigssamik.
Kalåtdlit-nunåmiut tamaisa ukior-
tåme pivdluarKungårpåka.
minister Lindbergip ukiortåme onausé
5