Atuagagdliutit - 19.12.1963, Síða 10

pmgortitarssuaK
nalunartulik
agdlagtoK
åssilissordlo
OTTO SANDGREEN
ukioK 1963 autdlartisimalersoK Angmagssalingmit Isortumu-
anorisiortitdluta
karnermik OKalugpalåK
„ tupingnartoRångilaR — tupingnar-
tuerupoK!"
atausiarnanga taima ORartunik tu-
sartarpunga. taima OKartut nangmi-
nermingne ilumortutipåt — misigissa-
tik ORautigigamikik. tupingnartorsisi-
mångitdlat, tauva tupingnartoRångi-
nerarpåt.
uvangale tåukunånga avdlausima-
vunga. ORartariaKaramame: „tuping-
nartoKarpoK — tupingnartuerutingi-
laK!“ misigissåka tungavigåka takor-
dluissungilanga inornartorsiornanga-
lunit, misigissartagkamale åssigingit-
sut takordluissungortitarpånga. ator-
tagkama erKarsarnera angnertusissar-
på, ungasingnerussumut — inornartup
tungånut — ingerdlatitardlugo.
åpussauguma — atausiarnangame
taimaililerama — erRarsautigilersar-
påka aputinguit nivtaitdlat. atausi-
nguaR tiguguvko sungingårame ag-
ssavnut tugdlunilo masarujuminlnå-
ngoraraoR, anersårfigiguvko péruta-
raoK. Kajangnåssusia! sångårame akia-
lunit erssitsoK — ilait angmalortungu-
ssaraluartut, åssiglnginamingme —
uvdloriaussånguatut iluseKarame ava-
leKutérai pujoralånguatut aserujatigi-
ssut.
imale pissauneRartigaut, nåkålerå-
ngamik issikivik tamåt uligssuartut
avssertarpåt, seKinerssuaK såkortoki-
ssok åungartitdluinardlugo, nunatdlo
erssareKissut tamaisa takugssaujung-
naersitdlugit. inuit atortoreKissut pi-
sinaoKissutdlo sila nivtailartitdlugo i-
ngerdlassut tåmartajålersinaussaraut,
ilait apussuarmit ingerdlasinaujung-
naeraraut. ilalo kalåleKativut amer-
dlåput apume ilivigssarsisimassut. i-
lumut tupingnarpoK.
sikukut nåkaruma — atausiarung-
naeramame — erKarsautigilersarpara
issileriartortannera silku j artordlune,
kissagkiartortarnera siko såliartordlu-
ne, issilenniaraluartume sarfaK pissu-
tauvdlune siiko ivssugtikiartorneR a-
jortoK sukut tamauna sånerssaRaler-
sardlune. nuånissusia sikukut Rimug-
serneK, Kimugsertartut tamarmik u-
nersiutigissartagåt — Kanos avdlå-
ngortOKartitdlugo nuånårdlune . Ri-
mugserfik ajunårfiusinaussoK toRuv-
fiusinauvdlune.
ilumut pingortitarssuarme tuping-
nartoKarpoK.
måname ama ingminermine tuping-
nartungila: angalasimavdlune atugar-
dliorsimavdlune angalaneK Katsutdlu-
go, uvdlumininguit Rångiutut kingu-
mut pilerisorKilerdlune. Rimagtaru-
jugssualerdlune, kingugdlermik anga-
lanerme atugardliutigisimassat åu-
ngartitdlugit, agdlåt nuånersutut ta-
kordlornarsivdlutik? tamåna inup pi-
ngortitaunerane tupingnartunut ilagi-
titarpara.
inunanit na.iortarsimassavnit angat-
dlavigissartagkavnitdlo Angmagssalik
ilungersuanartoKarnerssautipara, pi-
ssutauvordlo silåta Kanorissusia. ukiu-
ne Angmagssalingmivfigissavtine i-
ssilerdluarneK ajorsimavoK, sikussa-
raluardlune sikuale Rajangnaitdlisa-
nane, Smalo sarfartunine pivdlugo si-
visumik issilersimassaraluardlune iv-
ssugtikiartungåsanane. siko åukarne-
KartoK amerdlanertigut nalunarneK a-
jorpoK, åmale ilåtigut nalunardluinar-
sinaussarpoK pingårtumik apumik
Ragdlersimalårtitdlune mitdlugtisimå-
ngikångame.
issileraluardlutigdlo issangiarajug-
tut silardlugkajugtussarput, silar-
dlungnerdlo nivtailartaligssugajugtar-
mat ilane aperssuartarpoK angalaniar-
neK någdliuperårnarsititardlugo ila-
nilo agdlåt ingerdlaniarneK ajornar-
sivigtardlugo. — måna OKalugtuari-
niarpara angalanerma ilå ukioK 1963
autdlartisimalermat pisimassoK.
sila anordlerujugtarsimavdlune u-
nerimingmat Isortumukardluta aut-
dlarpugut, angalaKatigissartagara Tu-
ma ilagalugo-åsit. TiniteKilåkordluta
Sermilik ikårparput sikusimavdlune
avKutigigsorssuaK, aitsåtdle taima a-
tordluartigalugo Umigtuarssungne u-
nuisinardluta uvdlanguaK autdlarpu-
gut, ilimasugdluta Isortumut uvdlui-
nåsavdluta, amerdlanertigume taimåi-
taravta. ilåtigut avKutå påmårnarpoR,
tåssa ajputip Kåvata mångernera ilåne
Ringmit maussaramiko, taimaingmat-
dlo Kimanarivatdlårnago. ilimagissav-
tinit sukångineroKaluta tårsissordlo
Nagssuit tiktpavut, km-it 50 migss. i-
ngerdlasimavdluta. tåssane igdloKar-
poK, Kangale piniartut tamånimiut ig-
dlugisimassåt månalo piniariartunit
najorneKartartoK puissiniarfiuvdluar-
tarame.
tårsiartornera ilutigalugo Kilak nui-
sseriartulårsimavoK, tåssungalo pivu-
gut. inivtailårångualersoK, issigkamile
årdlerinångitsumiik. mikissuarånguit-
dle-åsit nunat åungarterujungmatigik
tårsineralo pivdlugo uninaratdlarpu-
gut. igdlo iserfigårput puissinik ami-
ginagkanik ardlalingnik i.maRartoK,
nutånik, nalunarane igpagssånit-
siaungmat tamåne piniartoKarsima-
SSOK.
piarérsaravta Kingmivutdlo neRitor-
titdluardlugit inarpugut ilåtigut uv-
dlorissat takugssaussartut.
unuaR itertaravta anordlerpalungit-
dluinarpoR, iteravtalo KiviarRårpar-
put igalåR. erngerdlugo ipåsivanput a-
pisimassoR, igalåtigume takusinaugav-
tigo nuna akivtinitoR. ujarRat erssa-
rigsimagaluartut takugssaujungnaer-
simåput.
aneriarpugut — tupingn. apisima-
vor, sulilo nivtailårdlune. Ringmivut
igdlup sanguanltut peRéngitdlat, Ra-
mutivta inapariånguiliukua, nuinanga-
jait! makisimatsiartugut nivtåikung-
naerpoR ungasigsumut agdlåt Riner-
figigsivdlune.
sisorauserdluta misiligkaluarparput,
ajornarpordle. 1 m sivningårdlugo a-
Ritsuinavigssuarmik apisimavoR. pi-
sugdluta ingerdlanerulårsinauvugut,
RasunaRingmatdle meterimintnåinguit
ingerdlassariaRarpoR. Rasunångineru-
lårpoR talit nivautaralugit ingerdla-
niarneR, avdloriarfigssaR agssangnik
sanimut nivarRårtardlugo. soruname
autdlarfigssåungilaR. angalavdlune
RatsungassorsiorusungnartaRissoR a-
nordlernigsså kigsautigilerparput, per-
serunime aitsåt aputå ajorungnåi-
sangmat.
uvdlut 3 tåssanipugut. suvialårta-
raluarpoR persisananile, aputdle pi-
ssarnermisut åpariartulårpoR. uvdlut
pingajuåne avRutigssarput siiko .misi-
ligkiartorparput, sigssaR ingerdlavigi-
savdlugo ajornarungnaersimassoR u-
ligtarnerata mitdlugtitarmahe. sule
taima alianaitsigissoR uvdlut sisamag-
ssåne uvdlåkut piarérsariardluta aut-
dlarpugut. Ringmivut neRitumavdlu-
tigdlo uningåinarsimagamik Kimaga-
luaRaut, nal. akunere 2 Rångiungma-
ta erngerdlutik Rasuput apussuarmit.
tauva sisorauserdluta sujulerssulerpa-
vut. issigkaluartoR kiagsiornaRaoR i-
merusungnarsivdlunilo uvaliartu-
lersoR pilerpugut åma nangitilersi-
mavdluta, tåssa petrolio nagsatarput
Nagssungne Rimåsimavarput. uvdlåR
autdlardluinalerdluta erRartugkavta
ilagåt, tåssale Rimatserusungikaluar-
nermit — kisiåne Rimåsimavarput. u-
ngasigdlingikaluardluta utisavdlugulo
ORaraluardluta taimaitinarparput inu-
lingmut Ranigdliartomerput iluatigi-
nermit, Nagssungnime Isortumut 40
km-inaungmata.
kiagungnermitdle imerusugdlutalo
nigdlujuitsuvut sipårniaraluardlugit
nungulerpavut, aputitornerme ajorav-
ta sule imerusungnarserRinartarmat.
uvalissoR sikusiugarput nåvarput, ser-
mimineR igdluatungå nunaussoR Rar-
ssutagssarput tikitdlugo. tåussuma
kigdlingane RivdlertussaR tomatsuppe
imerparput, agsutdlo pitsauvoR, ime-
rusuernardluinarame. uvalikut nal. 4
majualeraluarpugut, Rasoréravtale
Ringmivut uvagutdlo ingerdlånginga-
jagdluinarpugut, ilame apussuarmi'k,
undkutdlo nal. 9 unigpugut 'km-it 2
migss. ingerdlavdluta, nunasiugag-
ssavta kigdlinganut.
tuperavta imertorpugut, spritit pa-
nertut augtitsissutigalugit. primuser-
putdlunime imaRånginame. sor?
petroleuteRarpugut 10 1-imik Rima-
tavtinik. uvdlårdlo autdlaleravta pri-
muserput tmernialeraluarparput, o-
Rarpugutdle: åma kuissoruvta nungu-
sautinåsaugut — tauvalo imaRångit-
sor nagsarparput.
uvdlåkut sule RåumångitsoR iterpu-
gut anorssårtukasingorsimassoR, ma-
kipugutdlo nerrajårtorssuaR nivtai-
lartaligssuarmik. autdlarriigssaR mer-
sernaraluaRaoR apussuaR sule ajor-
ningorsimangmat. avdlatutdle ajorna-
RaoR, piarérsariardluta autdlarpugut,
RaRortuliamik tamusseriardluta. nå-
magtunik taRuaRarpugut, atausinaR
akornutaugame: unartuliorsinaunata.
autdlatsiartugutdlo anorerssuaR ti-
kiupoR imaliliortorssuvdlune, apussu-
ardlo sule ingerdlanerdliornarsiiartor-
poR, tåssa perdlåvut sermertaleramik
uniaruminaitsorssuångordlutik, unig-
dlune sermiarRångikaine. sikumut ar-
Rårfigssarput RanigtunguvoR, avRutå
ajungitsume V2 time ingerdlavig-
ssauvdlune. orRumukårtorssugaluar-
pugut, Ramutitdle kåvsuartinagit rii-
kivfigssaujungnaertarpoR. tasertå ti-
kikavtigo Rivdlertussamik Ruamik
(syltiugunarpoR) angmaeriardluta ne-
rivugut imermik iggiserdluta. arRar-
figissartagaussordlo sisupilornavig-
sortartOR nunavdlo orRoringmago tu-
nuvtinit ajagsimaneRaraluaRaluta
kåvsuåinangaj agdlugo arRarf igårput,
ivnårssup kigdlinganut orRuartaune-
russumut pivdluta. uvdlåR nal. 8V2
autdlaravta uvalikut nal. 2-ngulersoR.
taima anore såkortutigigame issa-
ngiartorssuvdlunilo aputåta naRitdli-
nigsså ilimanaraluaripoR, taimåingilar-
dle. sikup aputå misiligkaluarparput,
Rulinigdle avdloriarama ingerdlaneR
ajornarsivoR. — tuperpugut, sussag-
ssaRarnångingmatdlo uvalinaraluar-
toR sinigfik-puvtinut ikivugut.
tåssane nerivdluaRaugut, tåssa Riv-
dlertussartoravta nåvtinut augseriar-
dlugo. uvangalunit salungnermut å-
ma kiaRardluarsimånginama augtit-
dluarneR ajuleravko åiparma nåmi-
put mangutdlugo augtitdluariarmago
nerivarput, nigdlujuitsuvut tatsime i-
mermik imeravtigik iggisiutdlugit.
unugkiartorneR sivisusaginiardlugo
åiparissara ORaluasåriarmat sordlo
pusungneR, timivta kissarnerata si-
nigfik-porput unagteriarmago niaROR
kisiat nuititdlugo pivdluatårnarsivig-
sordlune. Ranga pisimassunik oRalug-
tuaRåtautdluta ingmivtinut uernaler-
sisimariaravta Rulerput saninguar-
putdlo anorerssuarmit igtugpalugtor-
ssuaR soRutiginago sinilersimavugut.
Rasorulugsimanivta sinerulugtisima-
våtigut, Rujanarme! uvdlångortoR i-
terpugut tuiperput mikissoralårssuå-
ngorsimassoR, igtugpalugungnaersi-
massordle. sunauvfamiuna åma Rat-
sordlune RangnersimassorssuaR tu-
pivta atå-tungå tamarme morssugsi-
mavdlune.
téR piikunartumik erRainarsiartuler-
poR, Ralipautå ikajortoR pinersoR ta-
kordloruminarsivdluinardlune. kiago-
Råtårsimanermime timerput imermik
ajorssauteRariartulerpoR, pingårtu-
mingme unartumik perusulerame. ma-
kikavta aitsåtdle siko taima ingerdla-
vigssåungitsigingmat aulajangerpugut
igdluaraR NarssårssungmitoR Ravdlu-
nåt Orssuiagssuarmiut „aniserfigissar-
tagåt“ titoriartorfigalugulo panersiar-
torfiginiardlutigo, ilåtigume åma a-
tissavtinik masagtuleravta. Ranigtu-
nguvoR, imaRa km-it 2—3-tdlunit,
sigssardlo sininartugssaugavtigo mer-
sernarpatdlårnane.
sigssaR sikumit atoruminarneru-
ngårmat nal. akunere 6-inait atordlu-
git tikiparput. avRutigssavtine tagpa-
vånga Rutsigsumit korussålårdlune
sermersimassoR sule kuserussårtoR i-
merfigeriaraluarparput, sunauvfauna
åma tarajorssuaR, ila mamåissusia! tå-
ssauna ukiarme novemberime piterat-
dlarame imap persorinerssua tagpa-
vunga Rutsigsorssuarmut agdlåt ser-
mingusimassoR.
årime igdluarångua alåkarparput,
Ringmitdle -nangmingneR ingerdla-
niarssårsimassut sapilerput, ilame a-
pussuarme naluinalivigkamik. mete-
rit 30 kingugdlit sisorauserdluta su-
julerssortariaRardlugit. igdluarRamut
iserdluta titoravta ajungeRaoR, titor-
fik mikinerungitsoR 7-eriarpara, åipar-
ma taimatut. nalunaerRutap akuner-
parujugssue Rångiungmata aitsåt pe-
rusuersardluta. timerput taima imer-
mik perusugsimatigaoR.
uvdlut pingasut uningasinardluta
aitsåt Isortumut ingerdlavugut, issa-
ngiartorssuångordlune aputaerutit-
dlarmago. ilame tåssångånit nal. ak.
5-Inait ingerdlavugut.
angerdlamut Umigtuarssuit tungå-
nut ingerdlavdluarpugut, uvdlut mar-
dluinait. tikipugut igpagssåniungmat
Aronikut ernerat 12-ini'k ukiulik nå-
nugsimassoR, unukut igdlumik saniå-
nut pingmat nånugtarisimagåt. Ring-
merpaloriarmångoR-una Rimugsinik
tikitoRalersoralugo anisimassoR, nå-
nup tauvauna matortik tikilerå apu-
ngajarérdlugo. ilåniukua nånut „pu-
lårtartut". åma tikiikavta aRagdkut A-
ron nånugpoR. ila nanortumanåssu-
sia, puissiminiungitsutsiarssuit, ma-
maR! nånut nåpikuminartardlutigdlo
nåpikuminåitarput. igpagssaR agge-
ravta nånup tåussuma maligsimaga-
luarpåtigut. Umigtuarssungnut-una
Ranigdlivdluta neRitoravta, åiparma
plastikimut pordlugit taRuarissainik.
nungukavtigik téuna plastike pua si-
kup Rånut iglnaramiuk. Aronip nå-
nugtå angmariatdlaramiko — iluitsoR
pilangneRéngitsoR igdlunut tikiuka-
miuk — plastike tåu-narpiaR aRaja-
rormiorigå!
Sermiliuvdle sikua ivsaR nuånissår-
figissarput aserortersimavoR-åsit. si-
kut iluitsorssuput silåmut ilungmut-
dlo ingerdlassaRåtårtut sukanatigdle.
sujornatut utarRiuarnigssaR peru-
sungnånginerarnit uvdlisatsiåinaR mi-
silinialerpugut. sujornauna aprilime
Rimugserpagssuvdluta avRutigssaeru-
simåravta, sikutdlo aserorternerit
sarfamit eRiteriarmata ikårniarsimav-
dluta ilungersornartorsiorujoRaluta,
måna mardluinauvugut.
umiatsiaR Kamutit ardlånut ikivdlu-
go autdlarpugut. avRutigssavtining-
mata imarnerssat ikårtagagssavut. i-
nge-:dlavdluarpugut, sivisungilardle.
ilimasungmiardlugo Ramutit umiat-
siåmik usissut nåkauterérput, åmåna
siko RaugdlorigssuaR, sånerssaRarne-
ra nalunarsisimassoR-åsit. RaRipavut,
taimailiornerputdle avdléngortitaria-
Rarparput. avRutigssarput sivikitsu-
nguvoR, km-it 10 migssiliuinardlugit.
taimale nåkartuåsaguvta RaRitsiniar-
tarnerput påmårnartaRigame iki-
nguarsautiviussugssauvoR. tåssame
nåkåukångavta, tamaunga sikumut
mångerdlunilo aRitsumut Ramutit
maggutivigtarput, umiatsiavdlo så-
nersitdlugo usissavta narRa ilångut-
dlune, Ringminit nakuarssugaluartu-
nit artorssautigineRalersardlutik. tai-
måitumik kalusiutinarparput sikui-
narmut tugtitdlugo. ingerdlavdluarne-
ruleRaugut, sikup aputå såtungugame
ikalitarput maggusimanane, ardlavta-
lo iput umiatsiåp Ruleruånut ikårtit-
10