Atuagagdliutit - 07.07.1977, Side 19

Savalingmiut nangminerssornerunerat — Savalingmiut nangminerssornerunerat — Savalingmiut nangminerssornerunerat — Savaling
14. september 1946
amerdlanerussut
atajungnaerumaput
inungnik taissisitsinerme amerdlanerulårtut atajung-
naerumåput, lagtingimutdle Kinigaordlåt inuit taissi-
nermingne piumassåt soKutigingilåt Kavdlunåt-nunå-
nigdlo isumaKatigingningniarKilerdlune nålagauvfe-
Katigtgnerup iluane nangminerssornigssamik
agdl. I
Jens '
Rr^nrlpn

inungnik 14. september 1946-
me taissisitsinerme atajung-
naernigssamik Savalingmiu-
ne norKåissuteKartut tunule-
Kardlualerput. taissisitsine-
rup kingunerissånik avang-
nåmiut sujunersuissoKatigt-
vine 1971-ime Kavdlunåt aut-
dlartitåinut ilauvdlune Sava-
lingmiut sivnissOtitåta nunat
avangnåmiut avdlat Kinuvigai
Kavdlunåt-nunånut akerdliu-
nermingne ikiorKuvdlutik. Er-
lendur Paturssonip kigsau-
tigå „inuiait savalingmior-
miut kivfåungissusermik pi-
ngårtitsissut" nangminérsu-
lernigssåt.taissisitsineK pfsa-
nganartoK tåuna atuaruk sa-
valingmiormiut nangminer-
ssornerunerat pivdlugo ag-
dlautigissame naggatårutau-
ssume uvane.
— nålagkersuineK inatsisinik u-
niorKutitsinermik tungaveKarpoK,
kungitsuniat ilåt, Erlendur Pa-
tursson, sapåtip akunerane ki-
ngugdlerme AG-mut OKarpoK.
taimailinermigut 14. september
1946-me inuit taissisineKamerat
erKarsautigå Savalingmiune Ki-
nersissut pingasorarterutaisa Kav-
dlunåt-nunånut atajungnaeru-
rnavdlutik amerdlanerussuteKar-
mata.
kisiåne lagtingimut nutåmik Ki-
nersineirarpoK lagtingingortordlo
nutåK amerdlanerussuteKalerpoK
Kavdlunåt-nunånik nålagauvfeKa_
tigingnerup tiguminarnigssånut.
kinersisitserKussineK taimane sa-
valingmiormiunit inuiåussutsi-
wingnik pingårtitsissunit amer-
diasunit issigineKarpoK Kavdlunå-
n't ajoKusiniarnertut — plssau-
neKarneK atordlugo nunasiaKaru-
roanermit igtangnerussårneK „sa-
valingmiormiut kigsautait soKuti-
giumanagit".
rnåne oKalugtuareriåsavarput
1946-me KanoK pissoKarnera. er-
bgerdlugule cKautigineKåsaoK ag-
dlautigingningnigssavtine aut-
dlarnerfigissagssavut nåpertuiv-
dluarpatdlangitsussut. inuit 0Ka-
ioKatigissavut tamarmik angine-
fussumik mikinerussumigdlunit
^isigissusiat agtorneKarsimavoK,
sdtdlo agdlagaussut atorsinau-
ssavta KanoK isumaKarnerit issi-
Singningneritdlo åssigingitsut ta-
maisa igdlersorpait.
misilisavarputdle:
savalingmiormiut
■sumaKatigingitsut
SuliagssauvoK angisoK sorssung-
nerup kingorna nunap avgorne-
ratut (amt) ingerdlasimanitoKaK
amalo sorssungnerup nalåne
aangminerssornerusimaneK taor-
UgssarsiorneKalermata. tamarmik
isumaKatigigput — tåssalo Sava-
lingmiune Kavdlunåt-nunånilo —
Kanordlunit isagaluarpat nunap
avgorneratut ingerdlasimanitoKaK
uterfigineKarsinåungitsoK.
tauva januar 1946-me Savaling-
miune lagtingimit Kavdlunåtdlo
nålagkersuissuinit autdlartitat a-
kornåne isumaKatigingningniar-
nerit autdlarnerneKarput. sava-
lingmiormiut partive tamarmik
ingmikut sujunersutigssalissarput
tupingnångitsumigdlo tåukua i-
låinut amerdlanerussuteKarnig-
ssaK anguneKarsinåungilaK.
taimåitumik Kavdlunåt nålag-
kersuissue, åssigingitsumik isu-
magdlit isumaKatigissutigigatdla-
gagssånik, sujunersuteKarput tå-
ssaussumik atåinarumassut par-
tiata socialdemokratitdlo suju-
nersutaisa atautsimortineKamerå-
nik. partit tåuko mardluk suju-
nersut akueråt pissutigalugo nå-
lagkersuissut OKautigingmåssuk
tåssatuaussoK Kavdlunåt-nunåta
nålagauvfeKatigingnerup kigdle-
Kartitsinerata iluane taima angi-
tigissumik akuerssissutigisinau-
sså. partit tåuko mardluk lag-
tingime ilaussortamik atautsimik
amerdlanerussuteKarput, taimaili-
nermilo suliagssaK tåuna tama-
tumunåkut nåmagsineKartutut (i-
nertut) issiginarsivoK.
socialdemokratit ilåt
piumajungnaerpoK
autdlartitaussutdle angerdlamut
tikingmata nalunarungnaerpoK
lagtingime ilaussortat ilåt social-
demokratiussoK nålagkersuissunit
sujunersumut isumaKatauvdlune
taisisinåungitsoK. tåssa tamåna
nåmagsineKarsinåungilaK, inuit-
dlo partiata inungnik taissisitsi-
nigssaK sujunersutigå.
sujunersut tåuna ukiume tåssa-
ne Kåumåme majime atortugsså-
ngortineKarpoK agsut angnikini-
ngorsimatitdlugo. savalingmior-
miut Kinersissartut taimågdlåt
mardluinarnik KinigagssaKardlu-
tik taissisinåuput, tåssa nålagker-
suissut sujunersutåt imalunit ata-
jungnaerdluinarnigssaK.
inuit partiata sujusingnerUssu-
kut oKautigisimavå nangmingneK
nålagkersuissut sujunersutånut a-
kerdluigaluardlutingme atajung-
naernigssardle isumaKatauvfigi-
nago.inungnigdlo taissisitsinigssaK
14. septemberimut aulajangerne-
Karmat tauva inuit partiat nalu-
naeruteKarpoK KujanartineKåsa-
ssok partip Kinersissartuisa ata-
jungnaernigssaK tåisagpåssuk i-
malunit mikinerpåmik piniarunik
påpiala taissivfigssaK atortug-
ssaujungnaerserKuvdlugo.
pisimassuviussut tamåkua Za-
karias Wangimit agdlauserineKar-
nerat maligdlugo Joannes Peturs-
son kisimiuvoK (taissisitsineK su-
jorKutdlugo toKuvoK), amalo inuit
pingårtumik inusugtunerussut pe-
Katigigsut nålagkersuinikut åssi-
gingitsumik isumalingnit kåtuv-
figineKarsinaussut atajungnaer-
nigssamut isumaKatauvdluinartut.
kingunera
atajungnaernigssamut pilerisåri-
neK inungnik taissisitsingajaleme-
rup tungånut angnikitsuinarmik
ilalerneKarpoK, taimåitordle tai-
ssisitsinerup inernerata takutipå
atajungnaernigssamik taissisima-
ssut amerdlanerulårtut.
nålagkersuissut sujunersutåt
5499-nit taineKarsimavoK, ata-
jungnaernigssamik sujunersut
5660-nit taineKardlune taissinerit-
dlo 481-it atortugssautineKångit-
dlat. tamaisa atautsimut, katitdlu-
git taissisinaussunit 17.530-ussunit
11.640-t taisseKatåuput. taississut
penataunerata procentia 66,4-
UVOK.
Kinersissut taissineritdlunit tu-
niuneKartut ardlåinåtdlunit a-
merdlanerussuteKångitdlat, er-
sserKigpordle atajungnaernigssa-
mut isumaKataussut amerdlane-
ssut nålagkersuissut sujunersutå-
ningarnit.
atåinarumassut partiata social-
demokratitdlo piumassaråt lag-
tinge atautsimigiarKuneKåsassoK,
tåssanilo misiligkaluarpåt taissi-
sitsineK påsissutåungitsutiniar-
dlugo taissinerit atortugssautine-
Kångitsut amerdlavatdlårnerat pi-
ssutigalugo. kisiåne amerdlaneru-
ssunit isumaKatauvfigineKångilaK.
lagtingime nutåmik amerdlane-
russuteKartut — tåssalo socialde-
mokratimik partimik nangminek
ilauvfigissaminik isumaKatåungit-
sumik tungaveKartut — ernger-
dlutik Savalingmiune aKutsiner-
mut inatsimik nutåmik sanaler-
put. inatsisip tåussuma sujuner-
taisa pingårnerssåt tåssa nålag-
kersuissut nutåt lagtingimuinaK
akissugssåussuseKåsassut.
nutåmik KinersineK
aKutsinermutdle inatsit inatsisinik
tungaveKåsagpat amtmandit ator-
tulersineKartariaKarput, tauvalo
tåussuma aperKUt Kavdlunåt nå-
lagkersuissuinut sarKumiutaria-
Kåsavå.
tauva nålagkersuissut Kinerpåt
lagtingip sujuligtaissuata lagtingi_
mut nutåmik KinersineKarnig-
ssamik kigsautigisså (måne OKau-
tigisinåungilarput tamåna lag-
tingime amerdlanerussuteKarfigi-
neKarsimanersoK — åncigss.).
Kinersinerme tåssane socialde-
mokratit nangminerssorumassut
parliat Kinersinigssame peKasiu-
påt, kingugdleK tåuna lagtingi-
mut Kinersinerne kingugdliussune
mardlungne lagtingime ilaussor-
taKalernigssaminut taissinemik
nåmagtunik pigssarsisimångitsoK.
tamatumunåkut nangminerssoru-
massut partiata asullnartumik
taxartartoK AG-p ikisimavfigisså oKalugtuarpoK suvdlulik una tåssaussoK
suvdlugdlit ilåt Vestmanname imeKarfingmik tatsinit Kutsigsumitunit
imermik pilersuissoK.
taiguneKarnigsså pingitsorniarne-
KarpoK, tåssalo peKatigilemikut
socialdemokratinit lagtingimut
„erKuneKardlutik“. Kinersinerme
atåinarumassut partiat, socialde-
mokratit nangminerssorumassut-
dlo partiat katitdlutik 12-nik ilau-
ssortaKalerput — imalunit mar-
dlungnik amerdlanerussuteKar-
dlutik.
taimailiornikut atajungnaeru-
manermut akerdliussut amerdla-
nerulerput, Kanordlo aKutsinig-
ssaK pivdlugo isumaKatigingning-
niarnerit autdlarnerKigput.
avangnåmiut sujunersui-
ssoKatigive akulerune-
Karput
1971-ime Erlendur Patursson a-
vangnåmiut sujunersuissoKatigi-'
vine sujunerstimik sarKumiussa-
KarpoK. sujunersume pineKarpoK
udvalgimik pilersitsineKåsassoK,
tåssanilo OKaloKatigissutigineKå-
sassoK Savalingmiut nålagkersui-
niku( uvdlumikut KancK-inerata
„avangnåne nålagauvfingmut av-
dlanit OKartugssauvfigineKångit-
sumut kivféungissuseKartumut-
dlo“ ineriartornigssånik aperKUt.
tåssane OKautigå inungnik 14.
september 1946-me taissisitsineK
nangminerssornigssamut amer-
dlaneriissuteKarsimasscK — nauk
amerdléngitsunik.
tauvale avdlanardluinartumik
pissoKarpoK, Erlendur Petursson
1971-ime OKarpoK, — tåssa aut-
dlarKausivdlune sulineK tåuna
Kavdlunåt nålagkersuissuisa lag-
tingimik atorungnaersitsinermigut
unigtipå nutåmigdlo Kinersisitser-
Kussivdlune.
Kavdlunåt-savalingmiormiut
peKatigit Københavnimitut avise-
Karput aulajangersimassumik
sarKumertartumik imarigsumik,
1971-imilo normut ilåne 1946-me
inuit taisisineKarnerat pivdlugo
aperKUt, erKarsauterssorfigineKar-
dlune agdlauserineKarpoK. ag-
dlautigissame ilåtigut agdlagsi-
mavoK KanoK-iliorsimaneK tåuna
„avdlanardluinartoK" Savaling-
miune ingassåussiniartunit tama-
tigut navsuiarneKartartoK ima
KanoK-iliorsimaneK tåuna tåssau-
ssok Kavdlunåt ajoKusinerat i-
natsissartune periauseKarnermut
nalerKutingitsoK — naugdle lag-
tingip sujuligtaissuata taimane
taisisitsinigssaK sujorKutdlugule
ardlaleriardlune tamanut tusa-
gagssiaralugo sujuligtutigissara-
luarå nutåmik KinersinigssaK pi-
ssariaKalisasscK. taimalo sujulig-
tuinine lagtingip iluane avatånilo
CKautigerKigtarsimavå, „taissine-
rup KanoK inerneKarnera pivdlu-
go lagtingime uivernerssuartut l-
tumik isumaKatigingningniarnerit
nalåne“.
Kavdlunåt nålagkersuissuisa SF-it
ilåta Aksel Larsenip 1972-ime to-
Kussup, avangnåmiut sujunersui-
ssoKatigivine navsuiarpå, lag-
tingip sujuligtaissuata lagtingimut
Kinersinigssamik nutåmik nalu-
naeruteKarnera „pissutigalugo
Kavdlunåt nålagkersuissue pissa-
riaKalersimassut — nålagkersui-
nermut tungassut najorKutag-
ssaussuinait tungavigalugit — ku-
ngimut sujunersutigisavdlugo Sa-
valingmiune lagtingimut Kinersi-
neKarnigssaK aulajangivfigerKuv-
dlugo“. — Kavdlunåt-nunåt av-
dlånguteKartitsinigssamik kigsau-
teKångilaK. savalingmiormiut
nangmingneK taimailiorumåput.
nangitdlunilo Aksel Larsen o-
KarpoK Kavdlunåt-nunåne kimit-
dlunit erKarsautigineKångitsoK
savalingmiormiut nangmingneK
nålagauvfingmingnik pilersitsi-
savdlutik pisinaunerat inerterKu-
tigisavdlugo, tamatuminga aula-
jangineKåsaoK Savalingmiune, au-
lajangtsåputdlo savalingmiormiut
nangmingneK lagtingip peKatau-
neratigut peKatautinagulunit, o-
KarpoK.
Erlendur Paturssonip Aksel
Larsenip taimatut tamatuminga
sarKumiussinera isumaKatigingi-
lå. — lagtinge atorungnaersine-
KångilaK savalingmiormiut suli-
niuteKarneratigut. tåssauvoK Kav-
dlunåt nålagkersuissuisa akuler-
stinerånit pingortoK, OKarpoK.
inungnigdle taisisitsinerup tåu-
ssumalo KanoK ingerdlåneKarne-
rata kingunerissånik agssortune-
rit issuaivfigiuarnigssåt sumik i-
luaKutåussuseKåsångilaK. Sava-
lingmiune uvdlume KanoK isuma-
KarneK maligdlugo malungnångi-
laK atajungnaerumaneK inuit ta-
marmik kigsautigissarigåt — a-
kerdlianigdle!
kisiåne EF...
avdlångorneKarsinauvordle!
kungitsujumassup Zakarias
Wangip AG-mut OKalugtuarå Sa-
valingmiune EF ersserKigsumik
isumaKatauvfigineKångitsoK ang-
nertumigdlo issigalugo akerdleri-
neKartoK sut aulajangivfigissag-
ssat Savalingmiunut tungassut
avdlane aulajangivfigineKartarne-
rat, taimågdlåt Savalingmiune au-
la jangivfigineKartåsavdlutik.
— ilerKutCKauvordle sut ataut-
simut Savalingmiunut tungassu-
nik taineKartartut Kavdlunåt nå-
lagkersuissuinit aulajangivfigine-
Kartardlutik, taimåitumigdlo ta-
måkc isumaaKtauvfigineKapalår-
sinåuput. Kavdlunåt-nunåtale EF-
mut atåssuteKarneK ingerdlatinå-
sagpagc tåssalo sut atautsimut Sa-
valingmiunut tungassunik taine-
Kartut Bruxellesime aulajanger-
neKartalisavdlutik, tauva Kavdlu-
nåt-nunånut atåssuteKarneK ato-
rungnaersitariaKarparput sava-
lingmiormiutdlo nålagauvfiat
nangminersscrtcK pilersitdlugo,
Zakarias Wang OKarpoK. — tai-
manikugssamutdlo måne Sava-
lingmiune tamåna påsivdluarne-
KåsavoK.
19