Atuagagdliutit - 30.03.1983, Page 3

sujulivta takutisimavåt
KanoK inussariaKartugut
1900-kune Avanerssuarme pisimassut pingaruteKartut pivdlugit
InuterssuaK UvdloriaK erKaimassamKaoK — danskit
kungeKarfianut ilånguneK, Umdnap inuenititaunera, K’ånåmut
nugterneK, sujuaissat akilinermiut, inugssuit eKiterupatdlårdlutik
najugaKarnerat piniartunerup sujunigssanut InuterssuaK UvdloriaK angerlarsi-
davianartorsiorlitsissoK il. il. maffimmini 1981-mi assia.
InuterssuaK UvdloriaK fotograferet i
sit hjem i 1981.
K’ånåp, Dundasip, Umånap atautsi-
iiutdlo issigalugo Avanerssup kom-
Huniata OKalugtuagssartå påsissa-
Karfigerusugkåine Siorapalungmu-
kartariaKarpoK. tåssane najugaKar-
Pok InuterssuaK UvdloriaK, ukiut
Untritigdlit måkua ingerdlaneråne pi-
sirnassunut pingåruteKartunut ma-
'■ngnausimanermigut ilisimassarpag-
ssuaKalersimassoK. 1920-mTt 1959-
"nut fangerrådimut ilaussortausima-
vok, åmalo 1971-imit ’75-imut kom-
Piunalbestyrelsimut ilaussortausi-
Piavdlune. 1860-ip migssåne Canada-
■Pit Avanerssuarmut nunasissut ki-
Pgugdlit pivdlugit atuagkiorsimavoK
°KalugtuatdlaiKigsorssuvdlunilo.
KGH-ip pajugtautånik K’ånåmTt
-*8 kilometerit nalunaencutap-akune-
Pne tatdlimane agfarmilo atorpavut
Siorapalungmukarnivtine. ilaussut-
djo ilat Avanerssup OKalugtuagssar-
tata soKutiginartup ilånik encaisitsi-
^atarérpoK. nukagpiarånguaK nutå-
n>k gumilissårtOK. nukagpiarånguaK
avdlatutdle itoK kisiånile nalinginåu-
Pgitsumik åtarKiutiltk. åtanciutå tå-
ssauvoK amerikamio Peary, K’ala-
Serssuarmik avangnardlernrik tikit-
Se>Xårtutut tåikartorneKartartOK.
»Karen« kisarpoK igdlup KåKorig-
Surnik Kalipautigdlip portusumik tor-
Kavigdlip avatinguanut.
— tarKamane InuterssuaK najuga-
KarpoK, angatdlatip inugtaisa ilåt o-
^arpoK.
Nadup Inuterssuvdlo igdlortik tåu-
Pa sanasimavåt 1975-ime. taimane
'0-inik ukioKarsimavoK, månalo I-
PaterssuaK teKerKumut pivdlune ig-
SlavoK atuagauterpagssuarme såne.
PiorKaK ivna Kajangnarpalugtumik
UrieKarpoK, OKalugtualeriaramile tu-
UtmårigsivdluinarpoK. ardlaleriar-
alunga aperissaraluarpara Kasulerso-
ralugo OKarfigissardlugulo aKago i-
P'alunit pivfigssame avdlame periar-
‘'gssarseriaruvta OKalugtuane na-
PgerKigsinaugaluarå. taimåitordle
^asunerångituåinarpoK. sumorssuaK
°KalungusiarsinauvoK, taimailior-
Pordlume.
Pjuvertarfik
^'Pgitsorsi'naiijungnaeraut
Siorapaluk nunarssuarme aulaja-
Pgersiniassumik inoKarfit avangnar-
lersaråt. Kanga nunaKarfigineKaler-
— 1929-me, taimane niuvertarfi-
nguaKalerpoK, mana pisiniarfiussup
saniane igdlunguame.
— tamatuma sujornatigut tamåne
inoKarpa?
— åp, kisiåne månerpiåungitsoK.
nunaKarfitOKaK ikane Kororssuarme
IgdluluarssungmpoK. taimane inuit
piniardluartorssuput, piniagagssaKa-
Kaordlo. kisiånile 1910-me Knud
Rasmussenip Umåname niuverto-
Karfiliorneratigut inugssuit europa-
rriiut niorKutigssautåinik pingitsorsi-
naujungnaeralugtuinarput. sikugå-
ngat sivisorssuarmik Kimugserdlutik
Umånamukarlarput pisiniariartor-
dlutik. piumanerpauvait ånorågssat
peKUtigssatdlo. taimatul pisiniariar-
torneK sivisussaKaoK, taimåitumig-
dlo avangnarpasingnerussume kuja-
singnerussumilo niuvertarfeKalernig-
ssaK pissariaKartineKaleralugtuinar-
poK. 1929-me aulajangerneKarpoK
måne niuvertarfeKalisassoK, Kuja-
nartumigdlo Åbilerssup silatusårdlu-
ne sujunersuligå niuvertarfik Koror-
ssuarme inigssineKåsångitsoK. tåssa-
nime avangnamik anorerssuaK så-
kortussaKaoK, tåssanilo niuvertarfe-
Kalersugaluarpat inuit ajunårtut a-
merdlåsagaluaKaut. tamatumunga
taorsiutdlugo måna nunaKarfigissar-
put niuvertarfeKarfigssatut toiKarne-
KarpoK, påsinarsivordlume toi KagaK
ajungeKissoK. inugssuit niuvertarfik
nuånarissorssuvåt maungalo nutaler-
dlutik. tamatuma kingorna niuver-
tarfik piorsarneKartarpoK, uvdlumi-
kutdlo amigauteKångilagut. amigau-
teKarångavtalo tamatigut K’ånåme
pisinaussarpavut.
niorKutigssausivit
amerdlanerussut
— taimane Siorapalungmul n&Kalau-
vit?
— Nåmik, 1929-me K’ånåme pi-
niariartarfingmipunga. taimane K’å-
nåK igdloKångilaK, sikuniariarångat-
dlo Siorapalungmul niuverniariartor-
tarpugut. tåssane niuvertarfik uva-
guvtinut avangnarpasingnerussume
najugaKartunut iluaKulaoKaoK. tai-
manitne ukiåkut tupagulerdluneajor-
torssuvoK. tåssame Umånamukarta-
riaKartarpugut Kimugsimik, aitsåtdlo
decemberime siko atugssaulertarpoK.
— Kanga Siorapalungmul nugpit?
— 1959-ime, fangerrådimut ilau-
ssortaujungnaerama.
— Avanerssuarme niorKuligssau-
sivilersuineK suleKatauvfigisimavat i-
lå?
— åp, niorKutigssausivit amerdla-
nerussut pilersineKarnigssåt kigsauti-
gisimavarput piniartul pivfigssaiar-
patdlårKunagit, pivfigssartik piniar-
nermut atorniåsangmåssuk. K’eKet-
lane, Kangerdlugssuarme Kangerdlu-
arssungmilo niorKutigssausiveKaler-
poK. 1953-ime inugssuit K’ånåmut
nugtertineKarmata Kangerdluar-
ssungme niuvertorusiuvunga, taima-
nilo niorKutigssanik amerdlanerussu-
nik ingmikut Ki'nuteKartariaKarsi-
mavdlunga. tamånalume ajunge-
KaoK. ulapingårama piniarniarung-
naerpunga, tåssame inugssuit niorKu-
tigssanik pigssaileKi'put, uvavnukar-
tariaKarputdlo pisiniardlutik luni-
niaiartordlutigdlo. Kujanartumigdlo
pigssaileKinivigssuarmik pissoKångit-
sorpoK.
nunasiamut ilånguneK
— 1937-me AvanerssuaK nunasiamut
Kalåtdlit-nunånut ilaussutut nautsor-
ssuneKalermat taimalo pissortatigor-
tumik Danmarkimut ilånguvdlune
fangerrådimut ilaussortauvulit?
— taimailinerane Knud Rasmus-
sen tOKorérsimavoK, kisiånile malig-
tarissagssat aulajangersagkatdlo fan-
gerråde peKatigalugo pilersisimassai
sule atuput. uvdlut ilåne påsitineKa-
riatårpugut danskit kungeKarfiånut i-
långusimassugut åmalo Knud Ras-
mussenip Peter Freuehenivdlo Umå-
name niuvertOKarfiat Danmarkip ti-
gusimagå.
— fangerråde aperineKarKangina-
me?
— åp, taimaigunarpoK. nalunaer-
figineKåinarpugut KanoK pissoKarsi-
maneranik amalo Knud Rasmussenip
sulissue sulissorineKarungnaersima-
ssut.
uvagut nunarput
— nunarse nangmineK pigissavsilut i-
ssiglnginavsiuk?
— nunavtitut issigårput.
— KanoK ipa Danmarkimut ilå-
nguteriatårdlune?
— autdlaiKåumut avdlanartumik
malugissaKångilagut. kisiånile piler-
suineK kungeKarfiup ingerdlatilerma-
go malugiarluålerparput pisiniarfing-
ne niorKutigssat pitsåunginerulersut.
tåssame Knud Rasmussen uvaguvti-
(qitp. tull. nangissaaq)
3
Piniarnermut atortut pitsaalluinnarput — soorlu una tuukkaq saanermik sana-
aq.
Kvaliteten i fangstredskaberne er fortsat helt i top — som f. eks. denne har-
punspids i ben.
ATUAGAGDLIUTIT