Atuagagdliutit - 12.01.1995, Qupperneq 3
Nr. 04 • 1995
3
GRØNLANDSPOSTEN
QaUunaat isomartorsiuisut - Dlersuisut
inuiaqatigiiimut akerliliinissaminnut qunupput
Eqqartuussissuserisoq illersuisuusartoq Thorkild Høyer-ip illoqarfiup eqqartuussiviani
eqqartuussissuserisoqalernissaa anguniarpaa
NUUK(KK) - Eqqartuussis-
suserisoq qallunaaq Thor-
kild Høyer, Ittoqqortoormiu-
ni toqutsisusut pillagaasu-
mik 29-inik ukiulimmik,
Mads Arqe-mik iperangaa-
titsisoq inuiaqatigiinni sak-
kortuumik pinerluuteqarsi-
matillugu kalaallit eqqartu-
ussiviisa sulineranni illersui-
soqartarneq isornartorsiorlu-
gu Højesteret-ip præsidenti-
anut maalaaruteqarpoq.
Thorkild Høyer isumaqar-
luinnarpoq toqutsisup kialu-
unniit inatsisinik ilinniarsi-
manngitsumik illoqarfim-
meersumillu illersuisulerne-
qaraangami eqqortumik eq-
qartuunneqarnissani qulari-
lésinnaagaa:
- Arlalinnik toqutsisoqa-
reertillugu illoqarfimmiut
aalaterneqarsimasarput, taa-
maammallu illersuisuutitaq
illoqarfimmeersoq innuttaa-
sut sinnerisa isumaginngisa-
annik isummersimatilluni i-
summami illersornissaa qu-
nugisarpaa.
Abiap illersuisua
Thorkild Høyer-ip illersui-
soqartarnermik isornartorsi-
uineranut peqquterpiaasoq
tassaavoq Abia Tittussen
29-inik ukiulik, arfininngor-
nermi februarip 26-iani
Qaqortumi inissiat ilaanni
inunnik sisamanik inuartoq.
Thorkild Høyer Abia Tit-
tussen-imut Danmarkimi eq-
qarsartaatsimigut misissor-
tinnerani illersuisussatut
toqqarneqaqqammerpoq. II-
lersuisussanngortinneqarne-
rali Qaqortup eqqartuussivi-
ani eqqartuussineq ingerlan-
neqalerpat atorsinnaanngi-
laq, taamanikkussamummi
Abia Tittussen-ip illersuisua
illersuisumik illoqarfimme-
ersumik taarserneqartussaa-
voq. Tamannalu Thorkild
Høyer-ip Højesteret-imi
præsidentimut saqqummiup-
paa, maalaarutaali suli aki-
neqanngilaq.
- Abia Tittussen-ip il-
loqarfimmeersumik illersui-
sulemeqarnera isornartoqar-
luinnarpoq, Thorkild Høyer
oqarpoq. Qaqortumi innut-
taasunit Abia nigorluinnaq-
quneqarpoq, taamaammallu
illersuisumut imatut oqas-
sallunni artornartorujussuu-
sinnaalluni: - Abia Kalaallit
Nunaanniiginnassaaq.
- Abia Tittussen-ip inun-
nik sisamanik inuarneratut
suliami taama ilungersunar-
tigisumi illersuisuusoq il-
loqarfimmeersoq sunnerne-
qarpasigani attuumassute-
qarpasiganilu sulisinnaann-
gilaq, Thorkild Høyer oqar-
poq. Kalaallit eqqartuussi-
veqarnerannut tamakkiisu-
mik isornartorsiuinerun-
ngilaq, kisiannili inuiaqati-
giinni pinerluutaasup pisari-
unerpaap ilungersunarner-
paallu eqqartuussivimmi su-
liarineqarneranut isornar-
torsiuinerulluni. Sulianili
taamaattuni qujanartumik i-
kittunnguusuni unnerluutigi-
saasoq eqqartuussissuserisu-
mik illersuisulemeqartar-
poq, - naak aammattaaq ul-
lumikkut eqqartuussissuseri-
soq qallunaaq illersuisumut
kalaallimut taarsiullugu il-
lersuisunngortinneqassaga-
luartoq.
Danmarkimut
AG: - Illoqarfiup eqqartuus-
siviani eqqartuussissuseri-
sumik illersuisumut kalaalli-
mut taarsiullugu qallunaa-
mik illersuisulerneqassa-
gaanni inunnik qasseraar-
nissaq pisariaqarpa?
- Pinerluutaasimasoq ima
sakkortutigisariaqarpoq, un-
nerluutigisaasup piffissami
aalajangersimanngitsumi
Herstedvester-imiinnissaa
pineqaatissiissutaariaannaal-
luni, taamaalillunilu Dan-
markimut aallartitaariaan-
naalluni, Thorkild Høyer o-
qarpoq. Danmarkimut aal-'
lartitseriataarsinnaanermi il-
lersuisup eqqartuussissuse-
risumit taarserneqarnissami-
nut piareersimasassanersoq
pillugu isornartorsiuisoqar-
tareerpoq, eqqartuussissuse-
risormi suliani taamaattuni
illoqarfimmi innuttaasunut
attaveqannginnissaq aam-
malu naammattumik siun-
nersuinissaq qulakkeersin-
naasarmagu.
- Pineqaatissinneqartunik
Danmarkimut aallartitsisar-
neq pillaanerup qaavatigut
pillaaqqiineruvoq, Thorkild
Høyer oqarpoq, taammaam-
mallu pineqaatissinneqartup
iluamik illersorneqarnissaa-
nut periarfissat tamarluin-
narmik misilinneqarsimanis-
saat qulakkeertariaqarluni.
Kalaallimik pillagaasumik
Danmarkiliartitsisarneq
naalliutsitsinertut isigaara,
taamaallaanuna poortorluar-
lugu kusassagaaginnartoq.
AG: - Mads Arqe pillugu
suliap akerlianik suliami u-
ani kina toqutsisuunersoq
qularineqanngila, Abia Tit-
tussen-immi Qaqortumi siu-
sinnerusukkut inunnik sisa-
manik inuarsimanini nassu-
erutigereerpaa?
- Inunnik sisamaraartoq
pillugu suliaq sunaluunniit
pisariitsuinnaanngilaq,
Thorkild Høyer oqarpoq. A-
peqqutimmi inatsisinik tek-
nikkimullu tunngasut pisari-
aqarluartut akisassaasarput.
Abia peqqippoq
Eqqartuussissuserisoq Thor-
kild Høyer-ip arlaleriarluni
Abia Tittussen Sjælland-ip
avannaata kitaani Sikrings-
anstaltimut pulaartarsima-
vaa, kingullermik januarip
sisamaani pulaarsimallugu.
AG: - Abia ullumikkut qa-
noq ippa ?
- Ajorpallaanngilaq, kisi-
anni ilaquttaminit ungasis-
sumut inissinneqarsimanini
malugisimaqaa, Thorkild
Høyer oqarpoq. Pisuttuar-
nissamut periarfissaqartin-
neqannginnini, taamatullu
mattusimaneqartuarnini as-
sut nuannaanngissutigai. Ki-
siannili suliniuteqarnikkut
Abia massakkut silaannaris-
salaarsinnaalerpoq, taa-
maammallu pitsaanerulaa-
lersutut misigisimalerluni.
- Kalaallit Nunaanni ajo-
raluartumik pisarnertut pi-
nerlunneq pineqartoq aala-
koornerup nalaani piliaavoq,
Thorkild Høyer oqarpoq. A-
bia Tittussen aalakuunngits-
oq arlaleriarlunga naapittar-
para. Nipaatsuuvoq eqqis-
sisimasuullunilu aammalu
silassorissorujussuulluni.
Soorunami pinerlunnermi
nalaani qaatusimarpiarsi-
manngilaq, kisianni ullu-
mikkut qaatusimalluarpoq,
timaalu imigassamik akoqa-
runnaarsimalluni. Angut
taanna 2malunnarluinnartu-
mik sianiutiminik ajoqute-
qanngilaq. Abia-p ajortuli-
orsimanini pillarneqarnissa-
nilu ilisimaarilluarpaa. Taa-
maattoqarnera akuerisima-
vaa, aammalu arfininngor-
nerup 26. februar 1994-ip
unnuaani pisimasut aliasuu-
tigisorujussuuai.
- Abia-p Herstedvester-i-
mi paarnaarussivik aamma
Nykøbing Sjælland-imi Sik-
ringsanstalti nalunngilluar-
pai, taamaammallu Hersted-
vesterimiittussanngorluni
pineqaatissinneqarnissani
annilaangagisorujussuullu-
gu, Thorkild Høyer oqar-
poq. Herstedvester inunnut
qallunaatut oqaatsinik atui-
sinnaanngitsunut najussallu-
gu mersernartuuvoq. Taa-
maammallu suliaq uannut ti-
guniaqqullugu qinnuigisim-
avaanga, naak oqalutseqar-
luta oqaloqatigiittariaqarta-
raluarluta.
AG: - Kalaallit Nunaanni
paarnaarussivinnik amma-
sunik inissiisarfeqarpoq, ta-
amaammallu Abia-p Kalaal-
lit Nunaannut inissinneqar-
nissaa nalorninartoqanngi-
la?
- Sooq aamma? Inuiaqati-
giinni kalaallini suli ilaasuu-
voq. Kalaalliuvoq. Kalaallit
Nunaanni ilaqutaqarpoq. A-
jortorujussuarmik piliaqar-
poq, taamaakkaluartorli qa-
norluunniit arlaatigut ilior-
nikkut inuiaqatigiinnit ka-
laallinit kaanngartinnaveer-
saartariaqarpoq sermersuar-
mullu igiinnartariaqarani,
Danmarkimummi aallarti-
taagaluaruni taamatupajaaq
pineqartussaavoq. Toqutaa-
sut sisamat ilagisaasa Kala-
allit Nunaanni naapissallugu
artorsaatigisinnaavaat, kisi-
annili piliarisimasani kan-
ngusuutigai, taamaalillunilu
tunuarsimaarluni aqqusiner-
ni angalaarluni tulluusi-
maarlunilu pinavianngilaq.
Aallaqqaammut Nuummi i-
maluunniit Aasianni piner-
luuteqarsimasunik inissiisar-
fimmiitinneqarsinnaavoq,
taamaalillunimi imaalial-
laannaq aporaattoqalernis-
saa pinngitsoortinneqarsin-
naavoq.
Toqqissisimanngilaq
Abia Tittussen, massakkut
29-inik ukioqartoq septem-
berimi Nykøbing Sjælland-
imi Sikringsanstaltimi eq-
qarsartaatsimigut misisssor-
neqartilluni Thorkild Høyer-
imut saaffiginnippoq, qinnu-
igalugulu suliami imminut
tunngasumi illersoqqulluni.
- Abia-p Kalaallit Nu-
naanni illersorumaneqan-
nginnissani annilaangassuti-
gigamiut illersoqqulluni qin-
nuigaanga, Thorkild Høyer
oqarpoq. Taamatut ernuma-
nera tunngavissaqarluarpoq,
pinerluutaami annertoqaaq,
inuiaqatigiinnullu attuisima-
qaluni. Aammattaaq Qaqor-
tumi Abia-mut illersuisuli-
unneqartoq suliamut soquti-
ginnippallaartorsoorpasinn-
gilaq, Abialu Nykøbing
Sjælland-imiinnerani ataasi-
aannavillugu telefonikkut
soqutaarpianngitsumik atta-
veqarfigisimavaa. Aamma
Abia-p toqqissisimanngissu-
tigaa illersuisumi Qaqortu-
miittup Kalaallit Nunaanni
politimeteri ilisarisimam-
magu.
- Kalaallit Danmarkimi
paarnaarusimaneqartut eq-
qartuussissuserisumut qallu-
naamut saaffiginnittarnerat
nalinginnaalluinnarpoq,
Thorkild Høyer oqarpoq. A-
bia-mi sunik allanik periar-
fissaqarpa? Københavnimiit
Nykøbing Sjælland-imut na-
leqqiullugu Nuummi eqqar-
tuussissuserisut allaffianniit
Nykøbing Sjælland-imut u-
ngasinneruvoq. Pikisitsinia-
annarlunga suliaq una tigu-
niarsarinngilara, taamaallaa-
nuna suliassat pitsaanerusu-
mik ingerlanneqamissaat a-
nguniariga. Abia inummik
allamik nammineq atukka-
minik soqutiginnilluartumik
oqaloqateqarnissaminik pi-
sariaqartitsisorujussuuvoq,
uangalu soqutiginnippunga.
Oqallinneq matoqqasoq
Qaqortumi inunnik sisama-
nik inuameq paasiniaaffigil-
luarniarlugu eqqartuussissu-
serisoq Thorkild Høyer a-
ammaloorluni kalaallit eq-
qartuussiveqarnerannut
saaffiginnippoq.
Piffissami matumanerpiaq
ataatsimiititaq eqqartuussi-
veqarnermik nutarterilluni
sulianik annertuunik inger-
latsileruttorpoq.
AG: - Abia Tittussen pillu-
gu suliamut tunngatillugu
Qaqortup eqqartuussivianut
saaffiginnereerlutit suline-
rannut akulerunniarsarilin-
ngilatit?
- Ilami Abia-p ataatsimi-
ititami suliat naammassinis-
saat utaqqisinnaannguilai,
Thorkild Høyer oqarpoq.
Qaammatit marlussuinnaat
qaangiuppata inunnik sisa-
manik inuiarsimanini pillu-
gu eqqartuunneqartusaavoq,
taamaammallu soorunami
pitsaanerpaamik illersuiso-
qarnissaa qulakkeertariaqar-
poq.
- Kalaallit Nunaanni iller-
suisunik atuinerup killeqar-
nerata nassuerutigineqarnis-
saa ilumoortumik qunusuis-
aartumillu aninneqartariaqa-
lerpoq, Thorkild Høyer o-
qarpoq.
- Kisiannili Kalaallit Nu-
naanni pitsassuarmik eqqar-
tuussiveqaraluartumi killil-
innik peqarnera eqqumaffi-
giniameqanngippat isornar-
torsiorneqarneq, soorlu
Danmarkimiit naammagisa-
riaqarpoq. Isornartorsiuiner-
mi iluaqutaasinnaasarpoq,
Kalaallillu Nunaanni nuan-
naarutigiinnartariaqarpoq
Kalaallit Nunaannut soquti-
ginnilluartunik inoqarmat, i-
nuillu taakku Kalaallit Nu-
naanni pisunik eqqumaffi-
ginnilluartuummata.
- Martin Paldam-ip anin-
gaasaqarnerup equngassu-
taanik tikkuartuilluni saq-
qummiussineratigut imalu-
unniit Thorkild Høyer-ip
eqqartuussiveqarnermi equ-
gassutaasunik tikkuartuillu-
ni saqqummiussineratigut
Kalaallit Nunaanni ammasu-
mik oqallittoqarusunnginne-
ra ajoraluaqaaq.
- Taamatut saqqummiussi-
nissamut qununerup pilersi-
taanik matoqqasumik oqal-
littoqarpoq, tamannalu Ka-
laallit Nunaata iluaqutigi-
navianngilaa, eqqartuussis-
suserisoq Thorkild Høyer
oqarpoq.
Aammattaaq AG-p pi-
ngaarnertut allaaserisaa
qupp. 4-imiittoq kiisalu
eqqartuussissuserisoq
Thorkild Høyer-ip Høje-
steret-imi præsidentimut
maalaarutaa pillugu allaa-
serisaq qupp. 6-imi 7-imilu
atuakkit.
Kiki-p teqeqqua _______________. Kiki’s hjørne
Juuntaap kajumissaarutigaa Nanortallup kommunea
helikopterinik attartorluni timmisartuussisalissasoq.
Jonathan opfordrer til kommunal
flychartring i Nanortalik.
— Det skulle jeg have fundet på førl