Tíminn - 29.08.1975, Blaðsíða 3

Föstudagur 29. ágúst 1975
TÍMINN
3
Hlutur íslenzkra
verði semmestur
í framkvæmdum
á Grundartanga
Hvallátur í eyði
— AÐEINS ÞRJÁR
BREIÐAFJARÐAREYJAR
EFTIR í BYGGÐ
Iðnaðarráðherra, dr. Gunnar
Thoroddsen, skrifaði i gær stjórn
tslenzka járnblendifélagsins h.f.
svofellt bréf:
„Varðandi undirbúning og
byggingu járnblendiverk-
smiðjunnar vill ráðuneytið taka
eftirfarandi fram:
1. Ráðuneytið telur sjálfsagt, að
Drukknaði
í Meðal-
fellsvatni
Gsal-Reykjavik — Sfðari hluta
dags I gær varð hörmulegt slys
á Meðalfellsvatni I Kjós, er bát
hvolfdi á vatninu með þremur
mönnum innanborðs. Tveimur
mannanna tókst að ná landi, en
sá þriðji drukknaði. Allar fregn-
ir af þessum atburði voru mjög
óljósar í gærkvöldi, en leita átti
mannsins fram undir myrkur.
Nafn mannsins verður ekki
birt að svo stöddu.
Ekkert
lögbann
í Vísismáli
BH-Reykjavfk. — Hjá bæjar-
fógetaembættinu á Seltjarnarnesi
var i gærkvöldi kveðinn upp Ur-
skurður i lögbannskröfu, sem
gerð hefur verið á heiti nýs dag-
blaðs, sem til stendur að gefa út i
höfuðborginni á vegum Sveins
Eyjólfssonar, Jónasar Kristjáns-
sonar o.fl., en blað þetta er nefnt
Nýr Visir að frjálsu dagblaði i
Reykjavik, og er það útgáfufélag
dagblaðsins Visis, sem gerir lög-.
bannskröfuna.
Úrskurður fógetaembættisins á
Seltjamarnesi var á þá leið, að
hin umbeðna lögbannskrafaskuli
ekki ná fram að ganga. Málið
heyri ekki undirfógetaembættið á
Seltjamarnesi.
Ölafur Jónsson kvað upp
skurðinn.
ur-
islenzkt vinnuafl starfi að
framkvæmdum við undirbúning
og byggingu verksmiðjunnar, svo
sem frekast er unnt.
2. Vinnubúðir og aðrar vistar-
verur verði byggðar i samræmi
við islenzkar venjur og aðstæður.
3. Lögð verði áherzla á
vinnuvernd, hollustuhætti og
ör y g g i s r á ð s t a f a n i r á
vinnustöðum.
4. Útboðum verði hagað þannig,
að Islenzk fyrirtæki eigi þess kost
að bjóða i verk eða einstaka verk-
hluta og islenzk iðnaðarfram-
leiðsla njóti forgangs, svo sem
kostur er.
5. Stefnt sé að því, að mannvirki
verði smiðuð og reist af innlend-
um aðilum, þegar viðunandi boð
fást.
6. Við staðarval vinnubúða og
annarra vistarvera verði haft i
huga framtíðarnotagildi þeirra,
eftir þvi sem unnt er.
7. Islenzkum ráðgjafaaðilum
verði falin hönnun allra þeirra
mannvirkja, er þeir geta með
gó&uaóti annað.”
SJ-Reykjavik. — Þjóðfélagið
hefur ætlazt til þess lengi að við
flyttum Ur Hvallátrum. Það hefur
verið yfirlýst stefna sem unnið
hefur verið að markvisst.
Byggðin hefur ekki fengið að
þróast eðlilega i Breiðafjarðar-
eyjum, og við höfum ekki fengið
okkar hluta af almannafé. Unga
fólkið finnur sárar fyrir þessu en
við sem eldri erum, og það haslar
sér völl annars staðar.
Svo fórust orð Aðalsteini Aðal-
steinssyni skipasmið, sem er
fæddur og uppalinn i Hvallátrum
og hefur búið þar nær allan sinn
aldur,en hann og kona hans Anna
Pálsdóttirogátta börn þeirra eru
nýlega flutt burt Ur eyjunni, og
einnig bóndinn þar, Jón Daniels-
son, stjUpi Aðalsteins og kona
hans Jóhanna Friðriksdóttir, en
eldri hjónin eru bæði á áttræðis-
aldri.
NU eru aðeins tvær eyjar i
byggð allt árið í Flateyjarhreppi,
Flatey og Svefneyjar. Einnig er
bUið allt árið i einni ey i mynni
Hvammsfjarðar, Brokey i Skóga-
strandarhreppi. 1 nokkrum eyj-
um er fólk á vorin og sumrin. Til
dæmis um það má nefna, að 1946
var hætt að búa i Hergilsey allt
árið, en siðasti bóndinn þar og
fólkið þaðan hefur lifað á eynni
alla tið siðan. Að sögn Aðalsteins
Aðalsteinssonar kann það að hafa
áhrif I þá átt að Breiðafjarðar-
eyjar fara i eyði, að fólkið sem á
eignarráðyfir þeim, þarf að lifa á
eyjunum eftir að það er flutt burt.
Ýmsir landeigendur hafa háar
tekjur af hlunnindunum, sem
fylgja eyjunum i Breiðafirði,
æðarvarpi og selveiði. Og sé
aðstaða í eyjunum til að hafast
þar við vor og sumar, geta eig-
endur auðvellega nýtt þau, eftir
að þeir eru fluttir burt.
—Við hjónin höfðum ekki hug á
að fara frá Hvallátrum, og stjúpi
minn og hans kona hefðu helzt
kosið að vera þar meðan þau hafa
heilsu til, sagði Aðalsteinn Aðai-
steinsson.
— I vetur blasti við að bömin
fimm, sem enn voru bUsett hjá
okkur yngri hjónunum, þurftu öll
að fara i skóla, og þá hefðum við
verið tvö ein i kotinu, og það er of
• •
GOTUUOS, SEM SETT VORU
UPP MED TILKOMU HÆGRI
UMFERÐAR, ORÐIN ÚRELT
fátt i eyjabyggð.
Aðalsteinn Aðalsteinsson hefur
allt til þessa unnið að skipa-
smlðum i Hvallátrum. Hann hef-
ur smiðað eina 30 báta allt að 10
tn að stær \ og má sjá handverk
hans viðsvegar um land. Hann
hefur einnig mikið unnið að við-
gerðum á bátum, og tak-
markaðist stærðin við
súðbyrðinga, þ.e.a.s. um 10 tn
báta stærst. Undanfarin ár hefur
Aðalsteinn verið verkstjóri við
hafnargerð á sumrin á vegum
Vita- og hafnamálaskrif-
stofunnar.
Bóndinn i Hvallátrum hefur
verið Jón Danielsson, svo
semmáður var sagt. Hann sér nú
kostajörð fara i eyði, en hlunnindi
af eyjunni i sumar voru á þriðju
milljónkrónaaðverðmæti,50 kiló
af dún og um 90 selir. Til
uppfyllingar hafði Jóneinar 50 ær
og kýr til heimilisþarfa. Fé Jóns
er nU i Djúpadal i Austur-Barða-
strandarsýslu, en þar hefur það
verið að sumrin i margar fjár-
kynslóðir. Ekki kvaðst Aðalsteinn
vita, hvort stjúpi hans fargaði
öllu fé sinu eða eitthvað af þvi
færi til dóttur hans og tengda-
sonar, sem búa i Flatey.
— Ég hef ekki unnið við
búskapinn, sagði Aðalsteinn — en
börnin min hafa alizt upp við
þessi fjölbreyttu landbUnaðar-
störf, og það getur vel verið að
þau hjálpi afa sinum og ömmu, ef
þau kjósa að nytja eyjarnar að
einhverju leyti eitthvað áfram.
Þeir Jón og Aðalsteinn voru
bornir og barnfæddir i Hval-
látrum, en Jóhanna Friðriks-
dóttir er Dalamaður að ætt, Anna
Pálsdóttir er ættuð af Ströndum,
en alin upp i Reykhólasveitinni.
— Þótt aðstaða sé á margan hátt
önnur I eyjum heldur en á
meginlandinu, tel ég það ekki
ástæðuna til að þær fara i eyði,
heldur félagslegu aðstæðurnar og
samgöngurnar, eða öllu heldur
samgönguleysið sagði Aðal-
steinn. — Við getum t.d. litið á
Vestmannaeyjar. fólkið
var fljótt að ilytja þangað aftur.
Og i Hrisey og Grimsey t.d. er
traust byggð. En ibúar þessara
dreiföu eyja á Breiðafirði hafa
staðið höllum fæti i viðskiptum
sinum við samfélagið. Það hefur
veriðunnið rikulega að þvi að þær
færu i eyði.
Aöalsteinn Aðalsteinsson er nú
viö störf að Reykhólum, en fer til
Reykjavikur i haust, hvað sem
slöar verður. Jón Danielsson er
kominn til Reykjavikur. Fólkið er
sem sagt farið úr Hvallátrum og
bUiö aö flytja búslóð þess þaðan
að nokkru leyti.
Gsal-Reykjavik. — Eins og Reykvikingar hafa ef-
laust tekiö eftir, er búið að fjarlægja umferðarljósin á
gatnamótum Suðurlandsbrautar og Alfheima, en um
mánaðarskeið voru þau gerð óvirk til að fá sönnur á
það, að þau væru með öllu óþörf. — Eina breytingin
er raunar sú, að umferðin virðist ganga öllu greiðar
núna, sagöi Asgeir Þór Asgeirsson hjá umferðardeild
gatnamálastjora, er Timinn hafði tal af honum.
Asgeir upplýsti okkur um það, að áðurnefnd um-
ferðarljós heföu verið sett upp, þegar hægri umferðin
tók gildi á íslandi árið 1968. — Þaö hefur lengi verið
nokkurn veginn vitaö, að þessi ljós væru til frekar
litils gangs, sérstaklega þar sem lítil umferð var Ur
Alfheimunum austur Suðurlandsbraut — en menn
álitu I upphafi, aö hún yrði meiri en raun varð á, sagði
Asgeir.
Timinn innti Ásgeir eftir þvi, hvort einhver áform
væru uppi um að setja upp umferðarljös á nýjum
stööum i Reykjavik.
— Já, það hefur komið til tals að setja upp ljós á
gatnamótum Grensásvegar og Skeifunnar, en á þeim
gatnamótum hefur alloft myndazt umferðaröng-
þveiti. Þá hefur og verið rætt um að setja upp um-
ferðarljós á gatnamótum Borgartúns og Kringlu-
mýrarbrautar. Þar þyrfti einnig að gera breytingar á
gatnamótunum, þ.e.a.s. aukaakrein fyrir vinstri
beygjuna til suðurs, — og þar af leiöandi þyrfti að
breikka Borgartúnið á talsverðum kafla.
Asgeir gat þess, að ljósin á gatnamótum Lauga-'
vegs og Skólavörðustlgs hefðu bilaö alloft, og margir
álitu, að umferöin gengi öllu betur þegar þau væru
óvirk. — Þessi ljós eru mjög þýöingarmikil fyrir
gangandi vegfarendur, sagði Asgeir, sérstaklega þá
sem fara vilja yfir Laugaveginn — og þaðgetur alltaf
komið til vandræða á háannatlmanum, þegar um-
feröin er mest niður Laugaveg,” sagði hann.
Ásgeir sagöi, aö nú væru I pöntun hjá umferöar-
deildinni umferðarljós fyrir gangandi vegfarendur,
og að rætt hefði verið um að setja ein slik upp viö Elli-
heimiliö Grund á Hringbraut. — Það gæti orðið
nokkur aukning á þeim ljósum hér I Reykjavik þvíaö
þauhafa reynzt vel,” sagði Ásgeir að lokum.
Smíði olíuborunarpalla fyrir Norðmenn:
LANDSBOTNS-
RANNSÓKNIR
REYÐARFIRÐI
w
I
Gsal-Reykjavik — Nú eru að
hefjast rannsóknir á vegum
Iðnaðarráðuneytis og Orku-
stofnunar i Reyðarfirði, vegna
hugsanlegrar smiði oliu-
borunarpalla þar fyrir Norð-
menn. Að sögn Arna Snævars,
ráðuneytisstjóra i Iðnaðarráðu-
neytinu, er rannsóknin fólgin I
athugunum á landbotni Reyðar-
fjarðar næst sjó, tii að komast
að raun um það, hve djúpt væri
niður á fast berg. og hvaða jarð-
lög væru þar.
Ami kvað að svo stöddu ekki
gert ráð fyrir neinum borunum.
Hugmyndin er að smiða pallana
i firðinum og draga þá síðan út á
Norðursjó. Hins vegar þurfa að
fara fram itarlegar rannsóknir
á þvi, hvort fjörðurinn er nægi-
lega djúpur til þess að hægt sé
að draga pallana út á rúmsjó, en
aö sögn Arna rista pallarnir
fullsmiðaðir niður á 80-100
metra dýpi. Að sögn Arna virð-
ist Reyðarfjörður hagkvæmur
sakir mikils dýpis og rýmis i
botni fjarðarins, en rannsóknir
munu þó leiða frekar i ljós.
hvort f jörðurinn fullnægir ölíum
skilyrðum i þessu sambandi.