Tíminn - 18.12.1975, Blaðsíða 20

IG0ÐI
fyrirgóóan mat
$ KJÖTIÐNAÐARSTÖÐ SAMBANDSINS
■- " ' - '
VIÐRÆÐUR UM BREYTTA STJÓRNAR-
HÆTTI HÓFUST í PORTÚGAL í GÆR
Reuter/Lissabon. Leifttogar
stjórnmálaflokka og hersins i
Portúgal komu saman til fundar i
gær til að ræða leiðir til að draga
úr áhrifum hersins I stjórnmála-
lifi landsins og hugsanlegar
breytingar á rikisstjórninni.
Á fundinum, sem hófst seint i
gærkvöldi átti m.a. að ræða um
breytingar og endurskoðun á
samningi þeim, sem leiðtogar sjö
helztu stjórnmáiafiokkanna i
landinu undirrituðu vegna
þrýstings frá hernum rétt áður
en gengið var tii kosninganna i
aprilmánuði sl. i samningi þess-
um var stjórnm álahreyfingu
hersins fengið löggjafarvaid i
Norskir sjómenn
styðja útfærsluna
Þ.Ö.-Reykjavik. Samtök sjó-
manna I Norður-Noregi héldu
fund I Þrándheimi fyrir
skömmu, og var á fundinum
samþykkt yfirlýsing, þar sem
fagnaö er útfærslu Islenzku
landhelginnar, og lýst yfir ein-
dregnum stuðningi við aðgerðir
islendinga i landhelgismálinu.
Ályktunin um stuðning við mái-
stað tsiendinga var samþykkt
samhljóða á fundinum.
t ályktun fundarins i Þránd-
heimi segir m.a. að sjómenn i
Norður-Noregi skilji sjálfsagt
betur en allir aðrir gildi þeirrar
baráttu, sem islendingar eigi nú
i til verndar fiskistofnunum við
íslandsstrendur, með því að
færa út islenzku fiskveiðilögsög-
una I 200 milur.
Þá segir og i ályktun fundar
norsku sjómannanna, að þeir
séu þess fullvissir, að islenzka
rikisstjórnin muni koma á nauð-
syniegum takmörkunum veiða
innan hinnar nýju landhelgi, svo
að stofnar mikilvægustu fisk-
tegundanna nái eðlilegri stofn-
stærð að nýju.
Loks segir i ályktuninni, að
norskir sjómenn séu i svipaðri
aðstöðu og islenzkir starfsbræð-
ur þeirra og þvisé þeim ljóst, að
Norðmenn þurfi á nauðsynieg-
um skilningi að haida vegna
áforma um útfærstu norsku
landheiginnar til verndar fiski-
stofnunum við strendur lands-
ins, en það sé iifsspursmái fyrir
þá, sem af fiskveiðum lifi i
Noregi.
hendur og heimild tii þess að hafa
afskipti af útnefningu forseta
iandsins og manna I helztu ráð-
herraembætti.
Samning þennan undirrituðu
stjórnmálaleiðtogarnir i vor af
ótta við, að ella myndu hinar
fyrirhuguðu kosninga (er fram
fóru i april) ekki fara fram. Nú
fara einnig fram viðræður milli
Costa Gomes forseta og leiðtoga
flokkanna þriggja, sem mynda
rikisstjórn landsins, og snúast
þær viðræður um breytingar á
rikisstjórninni vegna þeirra
deilna, sem átt hafa sér stað i
PPD, miðdemókrataflokknum.
Þeirn deilum lyktaði með þvi, að
félagsmálaráðhr., rikistjórnar-
innar, Jorge Sa Borges, og þrir
aðstoðarráðherrar, sögðu sig úr
flokknum. Er gert ráð fyrir þvi,
að Borge og aðstoðar-
ráðherrarnir þrir verði að vikja
úr sessi og PPD skipi drottin-
hollari flokksmenn i ráðherra-
embættin, sem losna. Þá er og
gert ráð fyrir þvi að nýr land-
búnaðarráðherra verði skipaður,
en þvi starfi gegndi áður
kommúnisti.
Að öðru leyti er gert ráð fyrir
þvi að þriggja flokka sam-
steypustjórnin, sem nú er við
völd i landinu, verði óbreytt I öll-
um aðalatriðum.
I viðræðum þeim, sem nú fara
fram milli fulltrúa stjórnmála-
flokkanna sjö og hersins, er gert
ráð fyrir þvi, að allir flokkarnir
nema kommúnistar, hvetji ein-
dregið til þess að samningurinn
frá þvi i april verði numinn úr
gildi og stjórnmálahreyfing hers-
ins þannig gerð áhrifaíaus á lög-
gjafarmálefni i landinu.
Mjög háværar raddir eru um
það, að kjöri forseta verði i
framtiðinni hagað með öðrum
hætti en nú gerist, þannig að hann
verði kjörinn beinni kosningu i
stað þess, að vera valinn af
kjörmönnum eins og hingað til, en
siðast var það stjórnmála-
hreyfing hersins, sem valdi for-
setann.
Kissinger bjartsýnn
Reuter/Paris. Fulltrúi trans-
stjórnar visaði á bug i ræðu, er
hann flutti I gær á orkumála-
ráðstefnunni i Paris, þeim full-
yrðingum Henry Kissingers,
utanrikisráðherra Banda-
rikjanna, að núverandi ástand
efnahagsmála i heiminum væri
oliuútflutningsrikjum að kenna.
Sagði hann, að ástand þetta væri
ekki neinum sérstökum um að
kenna, og nefndi hann I ræðu sinni
ýmis atriði, sem leitt hefðu til
hins versnandi ástands efnahags-
mála svo sem hækkaðs verðs
innfluttra matvæla o.s.frv.
Umræður á ráðstefnunni voru
öllu einarðari i gær, og t.d. réðist
utanrikisráðherra traks harka-
lega að fulltrúum iðnaðar-
rikjanna á ráðstefnunni. Einnig
fór hann hörðum orðum um
arðrán heimsvaldasinna. Hvatti
hann til þess i ræðu sinni, að
skyndiákvarðanir til lausnar
efnahagsvanda rikja heims yrðu
ekki teknar, þa’r sem slikt gæti
haft mjög skaðleg áhrif i för með
sér.
Kissinger, sem hélt til Banda-
rikjanna I gær, eftir að hafa skýrt
stefnu stjórnar sinnar, sagði við
brottförina frá Paris, að hann
væri vongóður um, að árangur
yrði af störfum ráðstefnunnar.
Fulltrúi Svia á ráðstefnunni
hvatti iðnaðarrikin til að tvöfalda
framlagsitt til þróunarlandanna.
Fundur um Angola 10. jan.
Reuter/Lagos, Nairobi. Talið er
fullvist, að leiðtogafundur Ein-
ingarsamtaka Afrikurikja, OAU,
muni koma «aman 10. janúar á
næsta ári \il að ræða um ástand-
ið i Angoia, að þvi er fram-
kvæmdastjóri bandalagsins,
Wiiliam Eteki Mboumoua, sagði
á blaðamannafundi I gær. Verður
fundurinn haldinn I Addis Ababa,
en þar hafa Einingarsa mtökin
aðsetur sitt.
Nokkur deila hefur staðið um
dagsetningu fundarins, en nú er
sem fyrr segir allar likur á þvi að
samkomulag hafi tekizt. Leið-
togafundurinn verður undirbúinn
af tveggja daga ráðherrafundi,
sem ákveða mun dagskrána i ein-
stökum atriðum.
Framkvæmdastjórinn sagði, að
ekki væri enn ljóst, hvort Idi
Amin, Ugandaforseti, og núver-
andi forseti Einingarsamtakanna
yrði I forsæti á leiðtogafundinum,
þar sem aidrei fyrr hefði verið
boðað til skyndifundar sem þessa.
Mboumoua sagði, að 15 af 46
aðiidarrikjum OAU hefðu þegar
viðurkennt stjórn MPLA
hreyfingarinnar i Luanda, sem
hina lögiegu stjórn I Angola.
Hann kvað myndun nýrrar rikis-
stjórnar ekki vera viðfangsefni
fundarins heldur sameining
landsins, og er henni hefði verið
náð, gætu landsmenn sjálfir
ákveðið, hvaða stjórn skyldi
rikja. „Við viljum ekki, að Angola
skiptist niður i striðandi riki,”
sagði framkvæmdastjórinn.
Forsætisráðherra Luanda-
stjórnarinnar er nú kominn tii
Lagos I Nigeriu til viðræðna við
leiðtoga þar, og er þetta i annað
skiptið, sem hann kemur þangað
frá þvi MPLA lýsti yfir sjálfstæði
Angola.
Varnarmdlaráðherra S-Afríku
viðurkennir:
Herlið
Suður-
Afriku er í Angola
Reuter/Pretoria. Suður-Afriku-
stjórn tilkynnti i gær, að hún
ætiaði sér að senda varaiið her-
manna inn á styrjaidarsvæðið i
Angola og viðurkenndi þar með
þegjandi, að nú þegar væru
nokkrar hersveitir frá
Suður-Afriku komnar langt inn i
Angola, þar sem hörð átök geisa
milii MPLA annars vegar og
UNITA og FNLA hins vegar.
Varnarmálaráðherra Suö-
ur-Afriku sagði I tilkynningu I
gær, að varaliðið yrði þrjá mán-
uði i Angola i stað hins venju-
bundna þriggja vikna
þjálfunartimabils. Hann sagði
og, að dvöl sjálfboðaliða I hern-
um yrði framiengd um einn
mánuð, þ.e. til 6. febrúar n.k.
Kvaðhann ákvörðun þessa ekki
tekna að óyfirveguðu máli held-
ur til aukinna áhrifa, eins og
hann oröaði það.
EBE um innflutningshöftin í Bretlandi:
Ekki tímabært
efnahagsúrræði
Reuter/London. Brussel. Brezka
stjórnin tilkynnti formlega I gær,
að hún hefði ákveöið takmarkanir
á innflutningi nokkurra iðnaðar-
vara á næsta ári.
Markaðsnefnd Efnahags-
bandalags Evrópu lét i gær i ljós
mikil vonbrigði vegna þessarar
ákvörðunar Breta, og sagði i til-
kynningu nefndarinnar, að inn-
flutningshöft væru ótimabært úr-
ræði til lausnar efnahagsvanda
eins og nú sé ástatt I efnahags-
málum heimsins.
Haft er eftir áreiðanlegum
heimildum, að brezka stjórnin
hafi ekki ráðgazt við markaðs-
nefndina um fyrirætlanir sínar,
eins og henni ber skylda til sam-
kvæmt samningi við bandalagið,
en þess i stað lýst þvi yfir ein-
hliða, að húnhyggðist gripa til
framangreindra úrræða. Með
hliðsjón af þessu lýsti markaðs-
nefndin þvi yfir, að hún drægi
mjög i efa réttmæti þeirra
ákvarðana, er brezka stjórnin
hefði nú gripið til. Hefur brezku
stjórninni verið kunngert þetta
álit Efnahagsbandalagsins.
Makaðsnefnd Efnahagsbanda-
lagsins mun nú taka mál þetta til
frekari meðferðar, þegar fundur
verður hjá nefndinni 22. desem-
ber, og verður þar rætt um við-
eigandi viðbrögð af hálfu banda-
lagsins, að þvi er segir i' fréttum,
sem bárust frá Brússel i gær.
Vestur-Sahara:
Vinstri sinnar í Beirut:
HOTA AÐ SPRENGJA
SKIP í LOFT UPP
Reuter/Beirut. Vinstrisinnaðir
skæruliðar i Beirut hafa hótaö að
sprengja f ioft upp 500 tonna flutn-
ingaskip frá Panama, sem nú
hefur viðkomu i Tripoli. Virðist
nú margt benda til þess, að 16.
vopnahlé deiiuaðila sé að fara út
um þúfur. Bardagar voru I Beirut
og utan við borgina og til átaka
kom I Tripoli.
Blaðiö An-Naher, sem cr vinstri
sinnaö, hefur skýrt frá þvi, að
skæruliöarnir ætli að sprengja
skipið i loft upp, verði verka-
mönnum I efnaverksmiðju i borg-
inni ekki veitt launahækkun.
óljósar fréttir eru af atburðum
þar sem simalinur til Tripoii eru
slitnar. Ráöizt var á hverfi
múhamcðstrúarmanna í Beirut,
sem ekki er langt frá forsetahöll-
inni, og jók það mjög á spennuna i
borginni. Útvarpið I Beirut skýrði
frá þvi, að bardagar heföu geisað
á svæðinu milli Tripoli og tveggja
nærliggjandi þorpa.
Barizt um hafnar-
borgina La Guera
Reuter/Ma drid . Spænsk
hernaðaryfirvöld skýröu frá því í
gær, að bardagarnir I Vestur-Sa-
hara miiii Polisario hreyfingar-
innar, sem nýtur stuðnings
Alsir-stjórnar og herfylkja
Mauritaniustjórnar stæðu enn yf-
ir.
Heimildir frá E1 Aaiun, höfuð-
borg Vestur-Sahara herma að
Mauritaniuhermennirnir hafi
byrjaö átökin fyrir þremur dög-
um með árásum á bæinn La
Guera, en ekki tekizt að ná honum
úr höndum skæruliða Polisario.
La Guera hefur mikla
hernaðarlega þýðingu. Hún er á
skaga einum, sem gengur fram I
Levrirflóann, andspænis aðal-
hafnarborg Mauritaniu, Etienne.
Skæruliðarnir náðu La Guera á
sitt vald i siðasta mánuði, þegar
spænski herinn hélt þaðan með
allt sitt hafurtask.
Það landvarnarlið úr spænska
hernum, sem er næst La Guera,
er i Villa Cisneros, næststærstu
borg Vestur-Sahara, 600 kHó-
metra inn með ströndinni. Heim-
ildir herma og, að hersveitir
Marokkóstjórnar séu I E1 Aaiun,
en hafi ekki haldið áleiðis til
landamæra Mauritaniu.
Mauritania, Marokko og Spánn
komu á þriggjaflokka bráða-
birgðaríkisstjórn I Vest-
ur-Sahara, og á hún að vera við
völd þar til i febrúar, þegar
spænski herinn verður með öllu
farinn frá landinu. Arás Mauri-
taniu á La Guera er fyrsta vopn-
aða áhlaup Mauritaniumanna á
Vestur-Sahara. Talið er, að
mannfall hafi verið meira i liði
Mauritaniumanna.
Diplómatar frá Mauritaniu út-
skýrðu i gær fyrir spænsku
stjórninni hernaðarlegt mikil-
vægi La Guera fyrir Mauritainu.