Tíminn - 23.01.1976, Blaðsíða 2

2
TÍMINN
Föstudagur 23. janúar 1976,
Frá sameiginlegum fundi
utanrikismálanefndar og
landhelgisnefndar I gærmorg-
un, þar sem rætt var um boö
Wilsons til Geirs Hallgrims-
sonar um að Geir kæmi til
London til könnunarviðræðna
um landhelgismálið. Fulltrúar
allra flokka, nema Alþýðu-
bandalagsins, töldu rétt að
forsætisráðherra tæki boðinu.
A myndinni eru frá vinstri tal-
ið: Guðmundur H. Garðars-
son, Friðjón Þörðarson, Jó-
hann Hafstein, Benedikt
Gröndal, Geir Hallgrimsson
Þórarinn Þórarinsson, Ólafur
Jóhannesson, Matthias
Bjarnason, Lúðvik Jósepsson,
Tómas Arnason og Magnús
Torfi ólafsson. Timamynd:
G.E.
Þjóðháttafræðingar í kapphlaupi við dauðann:
Síðustu forvöð að skrá og
varðveita ýmsan fróðleik
um þjóðhætti fyrri tíðar
— efnt til samkeppni meðal aldraðs fólks
SJ—Reykjavik — Þjóöháttafræö-
ingarhér á landi, sem raunar eru
teljandi á fingrum annarrar
handar, eru i kapphlaupi við
dauðann. Það eru fyrir löngu orð-
in siðustu forvöð að bjarga frá
glötun ýmsu úr daglegu lifi og
starfi fólks hér á landi, eins og
það gerðist fyrir tæknibyltingu,
þ.e. frá aldamótum fram yfir lok
heimsstyr jaldarinnar fyrri.
Nokkrir hlaupagiaðir ungir
stúdentar i þjóðlifsfræðum, sögu
og islenzku hyggjast nú Ieggja
fram krafta sina að varðveizlu-
starfi, og eru þriþættar aögeröir
fyrirhugaðar i því skyni.
Ætlunin er að efna til sam-
keppni meðal aldraðs fólks. Ekki
er endanlega ákveðið hvernig
hugmyndin verður framkvæmd,
en skipuð hefur verið nefnd
stúdenta og fræðimanna til að
vinna að framkvæmd hennar.
t Noregi var efnt til sllkrar
samkeppni meðal aldraðra fyrir
tiu árum. Sendur var út listi yfir
ýmis verkefni þjóðhátta- og þjóð-
fræöikyns og fólk hvatt til að
skrifa um eitt eða fleiri verkefni.
Beztu svörin voru verðlaunuð og
gefin út. Um 1500 svör bárust úr
öllum Noregi.
Þá er það hugmynd stúdenta I
sagnfræði og þjóðháttafræði að
gera úttekt á einu þröngu sviði
innan þjóðháttafræðinnar I öllum
sýslum landsins nú I sumar.
Komið hefur til tals, að fráfærur
yrðu teknar fyrir, en þær lögðust
niður á mjólkursölusvæðum á
landinu þegar upp úr aldamótum
— siðast þó á Vestfjörðum um
1940. Einnig kæmi til greina að
viðfangsefnið yrði peningshús,
gerð þeirra, sagnir tengdar þeim
o.fl. Hugsanlegt er einnig, að
hvorugt þessara verkefna verði
fyrir valinu, en Þórður Tómas-
son, safnvörður I Skógum undir
Eyjafjöllum, hefur verið fenginn
til ráðuneytis um ákvörðun I mál-
inu.
Hugmyndin er að einn starfs-
kraftur fari I hverja sýslu lands-
ins til þriggja mánaða starfs
næsta sumar við söfnun og úr-
vinnslu um það efni, sem valið
verður. Skipulagning og fram-
kvæmd þessarar hugmyndar er
fyrst og fremst I höndum
stúdenta, en I náinni samvinnu
við þjóðháttadeild Þjóðminja-
safns Islands og aðrar þær stofn-
anir, sem málið er skylt.
1 ráði er að tveir og tveir fari
saman og taki fyrir tvær sýslur.
Til að afla fjár til að standa
straum af kostnaði við þetta
starf, ætla stúdentarnir að leita á
náðir félaga og stofnana, bæði I
sýslum landsins og á Stór-
Reykjavikursvæðinu.
Þá er stefnt að þvi, að I sumar
komist á samvinna um alhliða og
sem nákvæmasta þjóðlifskönnun
einhvers takmarkaðs svæðis á
landinu. Það eru Sagnfræðistofn-
un Hl, Stofnun Arna Magnússon-
ar á Islandi, Námsbraut I þjóðfé-
lagsfræði, Þjóðminjasafn Is-
lands, Ornefnastofnun og Jarð-
fræðiskor Hí ásamt stúdentunum,
sem að þessum þrlþættu aðgerð-
um standa. Undirbúningsnefnd
hefur hafið störf.

Gerðar-
dómur
kveðinn
upp í
Sva rts-
engis-
mólinu
BH-Reykjavik. — Gerðardóm-
ur hefur verið kveðinn upp i
Svartengismálinu svo nefnda,
en þar er fjallað um hitarétt-
indi Hitaveitu Suðurnesja I
Svartsengi, sem er skammt
norðaustan við Grindavik.
Dómurinn hefur ekki verið
birtur opinberlega, og er það
samkvæmt þeirri ákvörðun
málsaðila að hafa hann til um-
þóttunar um nokkurt skeið,
áður en af þvi verður.
Mál þetta hefur verið all-
lengi á döfinni og mun
greinargerðin með dómnum
vera mikið og itarlegt plagg.
Dómsforseti gerðardómsins
var Gaukur Jörundsson laga-
prófessor. Aðrir gerðardóms-
menn voru Guðmundur
Magnússon prófessor og Pétur
Stefánsson verkfræðingur.
Verða peningshús viðfangsefni stúdentanna, sem ætla að ferðast um
sýsiur landsins I sumar? Myndin er frá Skaftafelli I öræfum.
100 ára
BS-Hvammstanga — Sigriður
Brandsson varð 100 ára á
þriðjudaginn var. Sigriður er
elzti Ibúi V.-Húnavatnssýslu
og dvelur nú I heilsugæzlu-
stöðinni á Hvammstanga.
SENDIHERRA ISLANDS I LONDON:
HANDBOK BÆNDA
1976 KOMIN ÚT
BÚNAÐARFÉLAG Islands hefur
nú i 26. sinn gefið út Handbók
bænda. Handbókin er vinsælasta
búfræðirit, sem gefið er út hér á
landi. Fastir áskrifendur eru
3.700, auk þess er lausasala um
300 eintök. Ritstjóraskipti urðu
við Handbókina nú. Agnar
Guðnason, sem hefur verið rit-
stjóri undanfarin 15 ár, lét af þvi
starfi, en við tók Jónas Jónsson,
ritstjóri Freys. Fyrsti ritstjóri
Handbókarinnar var ólafur Jóns-
son, fyrrv. ráðunautur á Akur-
eyri. Handbókin hefur breytt
verulega um svip frá þvl, sem
hún var siðast liðin ár. I formála
stendur þetta m.a.:
,,....það var meining min, að
Handbókin breyttist nokkuð frá
þvi, sem hún hefur verið að und-
anförnu, ög yrði llkari þvi, sem
hún var framan af árum. Þar yrði
meira um beinar handbókarupp-
lýsingar og upptalningar stað-
reynda og þess, sem bezt er vitað
um hvert og eitt atriði, sem lik-
legt er, að bændur og annað land-
búnaðarfólk kunni að vilja fletta
upp á.”
Efni Handbókarinnar er mjög
aðgengilegt. Hún er prentuð á
vandaðan pappir og ný leturgerð
notuð. Samtals eru 65 greinar I
bókinni. Þar af 42 faggreinar um
flesta þætti landbúnaðarins. Að
þessu sinni hafa 24 höfundar lagt
til efni I bókina, sem er 376 bls.
Setning, prentun og bókband var
unnið af prentsmiðjunni Guten-
berg. Handbókina er hægt að fá
hjá flestum formönnum hreppa-
búnaðarfélaga og hjá Búnaðarfé-
lagi lslands I Bændahöllinni. Verð
kr. 900,-.
Ræðir hugsanlegt samkomulag
til tveggja ára — Aðeins
persónulegar skoðanir hans
— SEGIR ÓLAFUR JÓHANNESSON, RÁÐHERRA
FJ-Reykjavik — Reuter?frétta-
stofan hefur það eftir Niels P.
Sigurðssyni, sendiherra I London,
i gær, að nýtt samkomulag milli
íslands og Bretlands gæti orðið til
tveggja ára, og að þeim tima liðn-
um gæti svo farið, að hlutur Breta
yrði aukinn. Timinn bar þessi
ummæli undir ólaf Jóhannesson
dómsmálaráðherra. — Sé þetta
rétt eftir haft, sagði Ráðherrann,
þá eru þetta persónulegar skoð-
anir sendiherrans sjálfs. Hann
hefur ekki fengið nein fyrirmæli
frá utanrikisráðuneytinu um
þetta.
Frétt Reuters er svohljóðandi:
Niels P. Sigurðsson, sendiherra
Islands i London, sagði frétta-
mönnum I dag, að Island gæti
ekki undir neinum kringumstæð-
um boðið betur en þau 65 þúsund
tonn, sem áður hefðu verið boðin
Bretum.
Sendiherrann sagði hins vegar,
að málamiðlun væri hugsanleg,
og þá á þann veg, að Bretar
fengju heimild til að veiða meira
af öðrum fisktegundum. Ef Bret-
ar gætu ekki sjálfir nýtt þann
afla, mætti alltaf selja hann I V-
Þýzkalandi, en Islendingar
myndu þá selja Bretum þann
þorsk, sem þá vantaði.
— Við getum ekki leyft Bretum
að veiða meiri þorsk, sagði
sendiherrann. Það er ekki um
meiri þorsk að ræða.
Nlels P. Sigurðsson sagði, að
nýtt samkomulag gæti tekið til að
minnsta kosti tveggja næstu ára,
og að þeim tima liðnum væri
hugsanlegt að auka hlut Breta.
Þegar þar að kemur, munu
Bretar sjálfir hafa tekið sér 200
mllna efnahagslögsögu, og Island
gæti þá aukið hlut Breta á Is-
landsmiðum gegn Ivilnun Breta á
móti. En sú Ivilnun þyrfti ekki að
vera á sviði fiskveiða, sagði
sendiherrann. Bretland gæti að-
stoðað Islendinga við að auka
fjölbreytni efnahagslifsins.