Tíminn - 23.01.1976, Blaðsíða 21

Föstudagur 23. janúar 1976.
TÍMINN
21
Til eru þeir, sem finnst strætisvagnarnir nokkuö aösöpsmiklir I umferöinni.
Eiríkur Ásgeirsson, forstjóri SVR:
Endurvekjum
brosið í
umferðinni
Að undanförnu hei ur
nokkuð borið á því, að eig-
endur einkabíla hafa
kvartað undan „yfir-
gangi" strætisvagna
Reykjavíkur í umferðinni.
Þessum almenningsvögn-
um hafa verið valin ýmis
nöfn, eins og til dæmis
„f organgsf iotinn" og
fullyrt, að strætisvagna-
stjórar leyfi sér ýmislegt,
sem öðrum líðist ekki.
t tilefni þessara ummæla um
akstur strætisvagna Reykjavikur
er rétt að þaö komi fram.aðlhinni
miklu slysaöldu, sem gekk yfir i
umferðinni á s.l. ári, voru strætis-
vagnstjórar svo lánsamir að eiga
þar ekki hlut að.
50 þúsund
farþegar á dag
Strætisvagnar Reykjavikur
flytja um 50 þúsund farþega á
hverjum virkum degi. Þessi hóp-
ur fólks á sama rétt og eigendur
einkabila til að komast áfram i
umferðinni. Þar talar enginn um
forgang, aðeins óskað eftir tillits-
semi. ökumenn strætisvagnanna
verða að halda áætlun: á þvi
byggist stundvisi tugþúsunda
manna i vinnu og fólks i skóla.
Séu vagnar ekki á áætlun, baka
vagnstjórar sér óánægju farþega.
Auðvelt er að gera sér grein fyrir
þvi álagi, sem á ökumönnum er,
einkum i færð eins og hefur verið
að undanförnu.
Strætisvagnar þurfa oft að
stöðva á leiðum sinum, og
stundum gengur þeim mjög
örðuglega að komast út i umferð-
ina aftur, þar eð i löngum röðum
einkabila sitja fáir menn, sem
gefa vögnunum tækifæri til að
komast út frá viðkomustöðum.
Getur tekið allt að
5 mínútum að
komast af stað
Dæmi um erfiðléika strætis-
vagnanna mætti nefna. Aður en
gerðar voru nauðsynlegar breyt-
ingar viö Hlemm, gat það tekið
allt að 5 minútum fyrir strætis-
vagn að komast inn f nær órjúfan-
lega röð bifreiða. Skilningur
einkabifreiðastjóra á nauðsyn
reglulegra og öruggra strætis-
vagnaferða virðist þó vera að
aukast og er það þakkar vert.
Fleiri og fleiri láta sig ekki muna
um örfáar sekúndur, sem það
tekur að hleypa strætisvagni frá
biðstöð og út i umferðina. En til
eru menn, sem finna strætisvögn-
um allt til foráttu. Kalla þá „for-
gangsflota” og ganga svo langt að
bera þá saman við brezkar
freigátur i ofbeldi þeirra gagm
vart islenzkum varöskipum.
En hver er
forgangsf lotinn?
1 augum þeirra 50 þúsund
farþega, sem nota strætisvagna á
degi hverjum, má vafalaust nota
orðið „forgangsfloti” um aðra
bila en strætisvagna. Eða hafa
þeir menn, sem bölva strætis-
vögnum Reykjavikur, hugleitt
aðstöðu þess fólks, sem þarf að
nota vagnana. Þetta er sama
fólkið, sem þarf aö klöngrast yfir
skafla á gangstéttum, sem
þangað hefur veriö rutt svo bilar
komist óhindrað leiðar sinnar.
Þetta sama fólk getur þurft að
biða úti i hvaða veðri sem er, ef
vögnum seinkar vegna þess, að
þeir komast ekki áfram sökum
mikillar umferðar. Við skulum
ekki gleyma þvi, að á meðal
þessa fólks er gamalt fólk og
öryrkjar. Vart nefnir þetta fólk
strætisvagna „forgangsflota”.
Reynsla erlendis
í mörgum löndum Vestur-
Evrópu hefur forgangur strætis-
vagna af viðkomustað út i umferð
verið lögleiddur. Auk þess rikir
viðast hvar sú hefö, að bilstjórar
einkabila vikja og stöðva fyrir
strætisvögnum, þegar unnt er að
koma þvi við og þörf gerist. Þar
er góð og örugg umferð al-
menningsvagna mikils metin.
Gagnkvæmur skilningur á gildi
almenningsvagna er mikilvægur.
Þeir efnaminni, þeir sem ekki
hafa fjárráð til að festa kaup á
einkabil, eiga engan annan kost
en að ferðast með strætisvögnum.
Réttur þessa fólks til að komast
áfram i umferðinni veröur ekki
fyrirborð borinn. Þaö er hlutverk
forráðamanna SVR að hlúa að
þessu fólki þeir geta þvi ekki tekiö
þvi með þegjandi þögninni, þegar
að stofnuninni er ráðizt með
skömmum og óréttlátum aðdrótt-
unum.
Brosið horfið
Eftir að hægri umferð tók gildi
var mikið um það rætt að nú
skyldu islendingar brosa i um-
ferðinni. Ekki er loku fyrir það
skotið, að þetta bros sé horfið af
andlitum margra og i þess stað
komin gretta. Væri nú ekki rétt að
endurvekja þetta bros og hafa i
huga, að þvi betur sem strætis-
vögnunum gengur aö flytja sina
50 þúsund farþega á degi hverj-
um, þvi meiri ástæöa er til að
brosa!
Kristinn Heigason:
Bifreiðar á íslandi þurfa að
vera búnar til vetraraksturs
vagn og skilst mér, að valið hafi
staðið á milli M. Benz og Volvo.
M. Benz var valinn m.a. á þeim
forsendum, að á hann var hægt
að setja snjókeðjur. Hjá þess'um
aðilum virðist öryggið skipta
verulegu máli.
Það er sifellt veriö að koma
þvf að I blöðum og útvarpi, að
illa búnir smábilar standi hvað
mest I vegi fyrir þvi að
S.V.R.-vagnar geti komizt
áfram og haldið áætlun sinni
þegar ófærð er. Heyrzt hefur i
útvarpi áskorun til smábilaeig-
enda um aðskilja bila sina eftir
heima vegna ófærðar, nema
þeir séu þvi betur búnir til akst-
urs i snjó. Þetta er rétt ábending
— Strætisvagnar Reykjavíkur ekki undanskildir
Þegar hin óhugnanlega slysa-
alda gekk yfir hér á landi fyrr i
vetur gerðist það ótrúlega, að
hraðinn i umferðinni minnkaði
það mikið, að vegfarendur urðu
verulega varir við þessa breyt-
ingu. Hver var svo ástæðan
fyrirþessum minnkandi hraða?
Ég held að allir geti verið
sammála um að ástæðan var,
að á þessu slysatimabili var
vart hægt að opna svo dagblað,
að ekki væri minnzt á svo og svo
marga árekstra, stórárekstra
með alvarlegum meiðslum og
siðast en ekki sizt dauðaslysin.
Fólk varð hrætt — svo von var —
og minnkaöi hraðann.
Rétt áðuren.ófærðin i umferð-
inni byrjaði i desembermánuði
s.l., sem hefur haldizt si'ðan,
fannst mérhraðinn vera að auk-
ast að nýju og eru fleiri sama
sinnis. Verður þvi áreiðanlega
fylgzt vel með þvi af almenn-
ingi, hvort lögreglu, umferðar-
nefndum og umferðarráði tekst
að nýta það forskot, sem þessir
aðilar fengu frá vegfarendum
sjálfum, — þar á ég við minni
hraða i umferðinni. Ef þessir
aðilar ráða ekki við vandann,
verður að endurskoða „kerfið”,
þ.e. slysavarnir umferðarmála i
heild.
Raunar er kveikjan að þess-
um greinarstúf það sem haft er
eftir forstjóra S.V.R. i Timan-
um fyrir nokkrum dögum.
Á sama tima og lögreglan og
umferðarráð eru að upphugsa
allar mögulegar leiðir til að
koma i veg fyrir umferðarslys,
upplýsir forstjóri S.V.R.
Timann um að það sé ekki hægt
að nota snjókeðjur á strætis-
vagnana vegna útstigsins úr
vögnunum og loftfjaðrabúnaðar
þeirra. Með öðrum orðum til ts-
lands eru keyptir tugir strætis-
vagna fyrir hundruð milljóna
króna, sem ekki er hægt að setja
keðjur á!
Hvað kemur svo næst? Jú, i
samráði við gatnamálastjóra
var ákveðið, að negla ekki hjól-
barða vagnanna i vetur, heldur
strá salti á göturnar, sem þeir
fara um. Það er nú það. Hvort
skyldi nú gatnamálastjóri
hlaupa með saltið eftir
duttlungum veðurguðanna eða
veðurguðirnir fari að óskum
gatnamálastjóra. Ég held að
undanfarið hafi veðurguðirnir
sannað, að þeir láta enga ráða
sinum gjörðum.
Eins og dæmin sanna er það
háskaleikur, að ætla sér að aka
almenningsvögnum (og halda
áætlun) án snjókeðja eða
negldra dekkja. Enda hafa
strætisvagnastjórar lagt niður
vinnu vegna ófullnægjandi
öryggis vagnanna i hálku. Þeim
er ljóst, að þeirra er ábyrgðin ef
illa fer, en ekki gatnamála-
stjóra eða ráðamanna S.V.R.
Mér hefur verið tjáð, að fyrir
skömmu hafi Strætisvagnar
Kópavogs keypt nýjan strætis-
Umferðarerfiðleikar á vetrardegi i Revkjavík.
og getur maður þá vonandi
treyst stundvisi S.V.R. og skilið
fararskjótann eftir heima.
Eitt vil ég benda á i þessu
sambandi, sem við verðum að
sætta okkur við. Ofærð og illveð-
ur geta skollið á fyrirvaralaust
hér á landi eins og allir þekkja.
Þvi þurfa allir að hafa sinar bif-
reiðar vel búnar til „fótanna” —
og eni þá S.V.R.-vagnar ekki
undanskildir.
Það sem liggur á bak við sam
starf forstj. SVR og gatnamála
stjóra i þessu máli eru hags-
munasjénarmið fyrirtækja
þeirra, sem þeir stjórna — sem i
sjálfu sér er lofsvert. Raunar
hefur heyrzt, að saltausturinn
sé sizt hagkvæmari en nagla-
dekkin. Spurningin er bara,
hvar eiga hagsmunasjónarmið-
in og öryggissjónarmiðin að
mætast? Mér finnst hallast á
öryggissjónarmiðin i þessum
málum. Ætli nokkur staðar i
heiminum séu jafn tið veðra-
brigði og I Reykjavik. Á sama
sólarhringnum skiptast á frost
og hláka, en slikt skapar mjög
óörugg akstursskilyrði.
Fróðlegra hefði verið að geta
gefið upp hve margir árekstrar
og/eða slys ættu sér stað i
hálku. Þvi miður voru slikar
tölur ekki handbærar hjá lög-
reglunni.
Ég tel ekki ósennilegt. að
hálka sé ein með stærri slysa-
völdum hér á landi að vetrar-
lagi.
Er þvi nokkur goðgá. að ætl-
ast til að komið verði upp
æfingarsvæði eða einhvers kon-
ar aðstöðu til aksturs i hálku.
Þeir, sem hafa sýnt áhuga á
þessu efni hafa talað fvrir held-
ur daufum evrum þeirra. sem
áhrif hafa i þessu máli.