Tíminn - 19.03.1976, Blaðsíða 9

Föstudagur 19. marz 1976
TÍMINN
9
:■
Námsmenn úr Handiða- og myndlistaskólanum ryöja á brott drasli úr „Sölubúöinni”, þar sem
kaffisala og sölumennska fara fram i dag og á morgun.
„Hann vann mikið og
áhrifaríkt ævistarf"
VIÐ UPPHAF þingfundar i gær
minntist forseti Sameinaðs þings
Þorsteins M. Jónssonar með svo-
felldum orðum:
Aður en gengið verður til dag-
skrár vil ég minnast Þorsteins M.
Jónssonar fyrrverandi skóla-
stjóra, alþingismanns og bókaút-
gefenda, sem andaðist i gær, 17.
marz, i Vifilsstaðaspitala, niræð-
ur að aldri.
Þorsteinn M. Jónsson var fædd-
ur á útnyrðingsstöðum á Völlum i
Suöur-Múlasýslu 20. ágúst 1885.
Foreldrar hans voru Jón bóndi
þar Ölason bónda á Útnyrðings-
stööum Isleifssonar og kona hans,
Vilborg Þorsteinsdóttir bónda og
skálds i Mjóanesi á Völlum Mika-
elssonar. Hann lauk gagnfræða-
prófi á Akureyri voriö 1905, var
heimiliskennari á Akureyri vet-
urinn 1905—1906 og kennari við
barnaskólann á Seyðisfirði
1907—1908. Veturinn 1908—1909
var hann við nám í Kennaraskól-
anum i Reykjavik og lauk þaðan
kennaraprófi um vorið. Hann
stofnaði unglingaskóla I Borgar-
firði eystra haustið 1909 og hélt
hann til 1919. Skólastjóri viö
barnaskólann þar var hann
1910—1919. Búskap rak hann að
Hvoli I Borgarfiröi 1910—1918 og í
Stóru-Breiðuvik 1918—1921, enn
fremur smábátaútgerð i Bakka-
gerði 1913—1918. Kaupfélagsstjóri
i Bakkagerði var hann árin
1918—1921. Arið 1921 fluttist hann
til Akureyrar og var kennari við
barnaskólann þar 1921—1932 og
skólastjóri gagnfræðaskólans á
Akureyri 1935—1955. Jafnframt
hafði hann búskap i Skjaldarvík
syðri við Eyjafjörö 1922—1924 og
að Svalbarði á Svalbarðsströnd
1934—1939. Hann rak bóka- og rit-
fangaverzlun á Akureyri á árun-
um 1923—1935. Árið 1924 hóf hann
bókaútgáfu, sem hann stundaði
fram á elliár. Hann átti sæti i
stjóm Sildarverksmiöja rikisins
1936—1943 og var sáttasemjari i
vinnudeilum á Noröurlandi
1939—1956. Alþingismaður
Norð-Mýlinga var hann kjörinn
haustiö 1916 og sat á þingi til 1923,
á 9 þingum alls.
Þorsteinn M. Jónsson var einn
hinna mörgu bókhneigðu og nám-
fúsu unglinga á fyrstu áratugum
þessarar aldar, sem brutust til
mennta af litlum efnum, en áttu
engan kost þeirrar skólagöngu,
sem þeir þráðu. Hann stundaði
framhaldsnám i skólum þrjá
vetur undir handleiðslu afburða-
kennara. Þó aö hann hafi lagt
hönd að mörgu siðar um ævina,
var langstærsti þátturinn i starfs-
ferli hans að fræða aðra. Hann
var kennari og skólastjóri fimm
áratugi, mikill skólamaður. Jafn-
framt var hann stórvirkur bóka-
útgefandi, gaf út skáldrit nokk-
urra fremstu höfunda íslenzkra á
þeim tima, ýmislegan þjóðlegan
fróðleik og margar kennslubæk-
ur. Hann gaf út tfmaritiö Nýjar
kvöldvökur og var ritstjóri þess
1933—1956, og ásamt Jónasi Rafn-
ar yfirlækni safnaði hann þjóðleg-
um fróðleik og gaf út i ritinu
Grimu á árunum 1935—1950.
Hann eignaðist mikið og vandað
bókasafn, sem hann rækti af alúö
og kappi, og nýtur nú Stofnun
Arna Magnússonar góðs af þvi
eljuverki hans.
ÞorsteinnM. Jónssonhóf ungur
afskipti af félagsmálum. Hann
var einn af stofnendum ung-
mennafélags á Akureyri árið 1906
og átti sfðar á sama ári frum-
kvæöiað stofnun ungmennafélags
heima i Vallahreppi, hinsfyrsta á
Austurlandi. Hann var bindindis-
maður, ferðaðist á vegum Stór-
stúkunnar um Austurland voriö
1908, þegar bannmáliö var á döf-
inni, og var siðar lengi formaöur
áfengisvarnanefndar Akureyrar.
Hann var hreppsnefndarmaður
og sýslunefndarmaður siðustu ár
sin á Borgarfirði eystra og siðar
bæjarfulltrúi á Akureyri
1942—1956, forseti bæjarstjórnar-
innar 1944—1956. Og á Akureyri
átti hann sæti i skólanefndum
barnaskóla, gagnfræðaskóla og
húsmæöraskóla.
Nú eru senn sex áratugir siðan
Þorsteinn M. Jónsson tók fyrst
sæti á Alþingi. Hann var I hópi
yngstu alþingismanna á þeim
tima. Flokksbræöur hans völdu
hann til setu I sambandslaga-
nefndinni 1918, og var honum ljúft
starf að vinna i þeirri nefnd að þvi
að losa um stjórnarfarsleg tengsl
íslands við Danmörku og ná þeim
mikilvæga áfanga, sem þá
vannst. Á Alþingi 1922 flutti hann
og fékk samþykkta tillögu til
þingsályktunar um útgáfu á sögu
Alþingis I tilefni þúsund ára af-
mælis þess. Hann flutti á þingi
1923 frumvarp um stofnun
menntaskóla Noröur- og Austur-
lands á Akureyri og var á Alþingi
einn forvigismanna aö stofnun
þjóöleikhúss. Hann var snjall rit-
höfundur og ræðumaöur, rökfast-
ur og fylginn sér I málflutningi.
Hann liföi langa ævi og vann mik-
ið og áhrifarikt ævistarf; kom
viða við sögu þjóðmála og menn-
ingarmála á fyrri helmingi þess-
arar aldar. Skóla- og menntunar-
starfið mun hafa verið honum
hugleiknast, enda léthannsvo um
mælt í blaðaviötali áttræður að
aldri, aö hann mundi kjósa skóla-
starfið, ef hann ætti aö velja á
nýjan leik.
Ég vil biðja háttvirta alþingis-
menn aö minnast Þorsteins M.
Jónssonar með þvi aö risa úr sæt-
um.
■11
I
Rt
■
KAFFISALA
OG LISTA
VERKABASAR
Núlifandi kynslóð Reykvikinga
hefur horft á margnefnda Bern-
höftstorfu grotna niður fyrir aug-
um sér og siðan fá skyndilega
andlitslyftingu, er framtaksamt
fólk tók sig til og málaði forhliðar
húsanna einn góðviðrismorgun
fyrir nokkrum árum. Við það hef-
i gamla húsinu og jafnframt
verður þar á boðstólum kaffi og
Bernhöftsbollur. Myndlistar-
nemendur standa fyrir veitingum
og söluvarningurinn er allur
gerður af þeim og mun kenna þar
margra grasa, myndlistarverk af
ýmsu tagi verða til sölu, grafik,
Bernhöftstorfan að komast í gagnið
ur setið fram að þessu, en nú
gefst fólki kostur á að skoða hluta
af þessum umdeildu menningar-
verðmætum að innan. En það
kostaði lika málningu, þvi húsin
eru ekki betur farin hið innra en
þau voru að utan.
Félagar úr Torfusamtökunum
og nemendur á þriðja ári i Mynd-
lista- og handiðaskólanum fengu
leyfi til að ryðja út haugum af
drasli og mála nokkur herbergi i
húsi þvi sem eitt sinn var kallað
sölubúðin, og var byggt árið 1884.
í dag og á morgun og ef til vill á
sunnudag verður sett upp sölubúö
fatnaður, leikföng og sitthvað
fleira, svo sem keramik og list-
iðnaður alls konar. Basarinn og
kaffisalan verður i þrem
herbergjum á neðri hæð hússins.
Agóði rennur i ferðasjóð nemenda
sem varið verður til að kosta ferð
til Amsterdam, þar sem þeir
hyggjast auka listrænan anda
sinn i prýðisgóðum söfnum
borgarinnar.
Er liður að vori, er ráðgert, að
Torfusamtökin haldi sýningu i
„sölubúðinni” þar sem sýndar
verða hugmyndir um framtiðar-
skipulag húsanna.
Þeir veiða annað en sniáfisk á Skagaströnd. Þennan fagra fisk drógu
þeir t.d. á land nýlega. Maðurinn sem á fiskinum heldur er 186 sm á
hæð.
Ljósmynd Sigursteinn Guðmundsson
Heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytið
18. mars 1976.
Auglýsing
Skólastjórastaða við Sjúkraliðaskóla Is-
lands er laus til umsóknar.
Umsækjendur skulu hafa lokið prófi i
hjúkrunarfræði.
Umsókn með upplýsingum um menntun
og fyrri störf skal senda heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytinu fyrir 18. april
n.k.