Tíminn - 07.05.1976, Blaðsíða 10

10
TÍMINN
Föstudagur 7. maí 1976.
Frumvarp um breytingar d Framkvæmdastofnuninni
Framlög til Byggðasjóðs stóraukin
og byggðadeild komið ó fót
Frumvarp um breytingu á lög-
um um Framkvæmdastofnun
rikisins var lagt fram á Alþingi i
Biskups-
stóll
endur-
reistur d
Hólum
ólafur Jóhannesson kirkju-
málaráðherra mælti i gær fyrir
frumvarpi um biskupsembætti
hinnar ísl. þjóðkirkju. Þar er
gert ráð fyrir að biskupsdæmin
skuli vera tvö, Skálholts-
biskupsdæmi og Hólabiskups-
dæmi.
Samkvæmt frumvarpinu tek-
ur Skálholtsbiskupsdæmi yfir
Suðurland, Vesturland og Vest-
firði, frá Skaftafellsprófasts-
dæmi til Isafjarðarprófasts-
dæmis, að báöum prófastsdæm-
um meðtöldum.
Hólabiskupsdæmi nær yfir
Noröurland og Austurland, frá
Húnavatnsprófastsdæmi til
Austfjarðaprófastsdæmis, og
eru bæði prófastsdæmin með-
talin.
Biskupinn i Skálholtsbiskups-
dæmi situr i Reykjavik. Með til-
skipun forseta Islands má þó
mæla svo fyrir, að tillögu
kirk jum ála ráðh erra , aö
embættissetur hans verði ann-
ars staðar i biskupsdæminu,
enda mæli meiri hluti þjónandi
þjóðkirkjupresta og safnaðar-
fulltrúa biskupsdæmisins með
þvi.
Biskupinn i Hólabiskupsdæmi
situr á Hólum i Hjaltadal. Með
tilskipun forseta Islands má þó,
að tillögu kirkjumálaráðherra,
ákveða annaö biskupssetur inn-
an biskupsdæmisins, enda mæli
meiri hluti þjónandi þjóðkirkju-
presta og safnaðarfulltrúa
biskupsdæmisins með þvi.
Biskupar fara hvor um sig
meö sérmál biskupsdæmis sins.
Þeir vigja presta og kirkjur og
hafa tilsjón með kristnihaldi
hvor i sinu umdæmi, hafa eftir-
lit með framkvæmd kirkjumála
þar og störfum þeirra manna,
sem vinna i þjónustu kirkjunn-
ar, og setja fram tillögur, um-
sagnir og álitsgerðir viö kirkju-
málaráðuneyti og önnur stjórn-
völd um verkefni, er varða við-
komandi biskupsdæmi. Þeir
skulu visitera presta og söfnuði
biskupsdæmis sins eigi sjaldnar
en á fimm ára fresti. Þeir fjaila
almennt um þau verkefni, er nú
ber undir biskup Islands, og
varða biskupsdæmi hvors um
sig.
Um verkefni, er varða þjóð-
kirkjuna i heild sinni, skulu
biskupar fjalla sameiginlega,
nema annan veg sé mælt. Skulu
kirkjumálaráöuneyti og önnur
stjórnvöld leita tillagna og um-
sagnar þeirra beggja um slik
mál eftir þvi sem lög og venjur
standa til að þvi er varðar
biskup tslands.
Skálholtsbiskup er fulltrúi is-
lenzku þjóðkirkjunnar út á við
gagnvart erlendum kirkjum,
kirkjudeildum og kirknasam-
böndum. Hann getur faliö Hóla-
biskupi að koma fram erlendis
vegna islenzku þjóðkirkjunnar
eöa fara með einstök mál, er
varða skipti hennar við erlend
kirkjufélög. Leita skal álits
Kirkjuráðs um öll meiri háttar
mál, er varða tengsl islenzku
þjóðkirk junnar við erlend
kirkjufélög.
gær. Aðalbreytingarnar, sem
gert er ráð fyrir, eru stóraukin
framlög til byggðasjóðs. Aukin
áherzla verður lögð á byggðamál.
Gert er ráð fyrir aö lánsfjáráætl-
önnur umræða um frumvarp
um veiðar i' fiskveiðilandhelgi Is-
lands fór fram í neðri deild i gær.
Frumvarpið er itarlegt og urðu
um það allmiklar umræöur og
breytingartillögur eru komnar
fram frá sjávarútvegsnefnd.
Frumvarpið gerir ráð fyrir auk-
inni vernd viðkvæmra fiskstofna
og stjórnun fiskveiða. Af umræö-
um þingmanna má ráða að þeir
eru sammála um alla veigameiri
þætti frumvarpsins og telja að
hraða beri afgreiðslu þess.
Verulegar breytingar verða á
togveiðiheimildum. Meöal þeirra
er lagt til að togveiðiheimildir
miðist við lengd skipa i stað þess
að miða við stærð eftir brúttó-
rúmlestum. Er þetta lagt til
vegna þess, að samkvæmt núgild-
andi mælingareglum er hægt að
koma við ýmsum ráðum, sem
engu skipta um afkastagetu
un rikissjóðs verði stefnumark-
andi um framkvæmdir.
Framlag i Byggðasjóð úr rikis-
sjóði er samkvæmt núgildandi
lögum 100 millj. kr. á ári, og svo-
skipsins,til þess að tvöskip, sem
eru jafnlöng, djúp og breið, mæl-
ist mjög misstór i brúttórúmlest-
um talið. Eru slikar „niður-
mælingar” talsvert algengar.
Tiðkast að miða veiöiheimildir
skipa frekar við lengd en brúttó-
rúmlestir i öðrum löndum. Er
mjög óeðlilegt, að einn aðili geti
tryggt sér aukin veiðiréttindi með
slikum niðurmælingum umfram
annan, sem á nánast sams konar
skip. Er hér lagt til að i stað þess
aö miða við skip:
105 brúttórúmlestir komi 26
metrar að lengd
350 brúttórúmlestir komi 39
metrar að lengd
og i stærsta flokki yrðu siðan skip
lengri en 39 metrar (i gildandi
lögum skip stærri en 350 brúttó-
rúmlestir) og skuttogarar með
aflvél 1000 bremsuhestöfl eða
stærri.
I gær var lagt fram á þingi
kallað álgjald er um 97 millj. kr.
En samkvæmt framlögðu frum-
varpi mun framlag til Byggða-
sjóðs verða 1060 millj. kr. á þessu
ári, en tekjurnar eru samkvæmt
ákvæði til bráðabirgða um þetta
efni og er svohljóðandi:
Skip, sem áður höfðu notið
veiðiheimilda skv. stærðarmæl-
ingu 105 brúttórúmlestir og minni
og 350 brúttórúmlestir og minni,
skulu áfram njóta sömu veiði-
heimilda skv. lögum þessum og
skip 26 m og minni og 39 m og
minni.
I greinargerð segir m.a. að
verulegt nýmæli felist i 8. gr.
frumvarpsins um skyndilokanir
veiðisvæða. Nýlegar upplýsingar
um ástand fiskistofnanna við Is-
land, ásamt þeim atburðum, er
gerst hafa á viðkvæmum fiski-
miðum, er fiskiskip hafa stundað
stórfellt smáfiskadráp, hafa
valdið þvi, að mjög hefur verið
um það rætt, að taka þyrfti upp
skjótvirkt eftirlitá fiskimiðunum
i þvi skyni að koma i veg fyrir
slika atburði.
frumvarpinu eignir Atvinnu-
jöfnunarsjóðs, framlag úr rikis-
sjóði, þannig að árlegt ráð-
stöfunarfé sjóðsins verði eigi
lægra en sem svarar 2% af út-
gjöldum fjárlagaog vaxtatekiur.
Framkvæmdastofnunin á að
sinna byggðamálum i auknum
mæli, og er m.a. gert ráð fyrir að
setja á stofn sérstaka byggða-
deild. A hún að gera áætlanir um
þróun byggða og atvinnulffs i
þeim tilgangi að tryggja atvinnu
og búsetu i byggðum landsins.
Deildin á að fjalla um áhrif opin-
berra aðgerða á byggðaþróun og
gerir tillögur til úrbóta ef þörf
þykir.
Frumvarpið gerir ráð fyrir að
lánsfjáráætlun rikisstjórnarinnar
verði stefnumarkandi um fram-
kvæmdir og framkvæmdagetu
þjóðarbúsins á hverjum tima.
Lagagreinin um þetta efni er svo-
hljóðandi:
„Samkvæmt lögum er Fram-
kvæmdasjóði Islands ætlað það
hlutverk að veita lán til meiri
háttar opinberra framkvæmda og
fjárfestingarsjóða. Lánadeild er
og ætlað að vinna að þvi að skipu-
leggja fjármagnsöflun til fram-
kvæmda. ,
Það meginverkefni lánadeildar
að annast starfrækslu Fram-
kvæmdasjóðs og Byggðasjóðs
stendur óhaggaö, en sett eru
skýrari ákvæði um meðferð ár-
legrar áætlunar um lánveitingar
og fjármögnun Framkvæmda-
sjóðs með hliðsjón af heildarláns-
fjáráætlun, sem tekin hefur verið
upp á vegum rikisstjórnarinnar.
Um langt árabil hefur starfsemi
Framkvæmdasjóðs veriö hagað i
samræmi við fyrirfram gerðar
áætlanir. Var sú áætlun fyrr meir
bundin i framkvæmda- og fjár-
öflunaráætlun rikisstjórnarinnar.
A siðasta ári ákvað rikisstjórn-
in, að fjármálaráðuneytið skyldi
hafa frumkvæði að samráði opin-
berra stofnana á sviði fjármála,
peninga- og lánamála og efna-
hagsmála, til þess að undirbúa
árlega lánsfjáráætlanir, þ.e.
heildaryfirlit yfir þróun lána-
markaðarins innanlands og
heildarlántökur erlendis. Láns-
fjáráætlun þessi var lögð fyrir
rikisstjórn og Alþingi fyrir lok
fjárlagaafgreiðslu fyrir árið 1976
og verður nú komið fastri skipan
á þessi mál. Er með þessari grein
kveðið á um, hvernig hin sérstaka
áætlun um star'fsemi Fram-
kvæmdasjóðs ár hvers sé sam-
ræmd lánsfjáráætluninni.
Lánsfjáráætlun er ætlað að
vera stefnumarkandi um fram-
kvæmdir og framkvæmdagetu
þjóðarbúsins á hverjum tima.
Rikisstjórnin ákveður á hvern
hátt lánsfjáráætlun er undirbúin
ogs.l. haust var komið á fót sam-
vinnunefnd undir forystu fjár-
málaráðuneytis, sem Fram-
kvæmdastofnunin á aðild að
ásamt Seðlabanka Islands, Þjóð-
hagsstofnun og fleiri aðilum til að
annast þetta verkefni.”
Vikið er að yfirstjórn
stofnunarinnar og er þar gert ráð
fyrir einum eða fleiri forstjórum.
Framkvæmdaráð verður lagt
niður og stjórn Framkvæmda-
stofnunarinnar gerir tillögur um
ráðningu forstjóra og fram-
kvæmdastjóra deilda. Sú grein
frumvarpsins sem fjallar um
þetta efni er þannig:
„Samkvæmt tillögum stjórnar
Framkvæmdastofnunar rikisins,
skipar rikisstjórnin forstjóra sem
annast daglega stjórn stofnunar-
innar. A sama hátt skipar rikis-
stjórnin framkvæmdastjóra
áætlanadeildar, byggðadeildar og
lánadeildar. Ráðningforstjóra og
framkvæmdastjóra miðast við 12
mánaða gagnkvæman upp-
sagnarfrest.
Stjórn Framkvæmdastofnunar-
innar tekur ákvörðun fyrir hönd
stofnunarinnar um launakjör for-
stjóra, framkvæmdastjóra deilda
og annarra starfsmanna.”
I athugasemdum við frumvarp-
ið segir m.a.:
Framhald á bls. 23
Húsnæoismdlastjórn lóti í té
tæknilega aðstoð við byggingu
leiguíbúða
Á þriðjudag var til 1. umræðu i
neðri deild Alþingis frumvarp til
laga um breytingu á lögum um
Húsnæðismálastofnun rikisins.
Félagsmálaráðherra Gunnar
Thoroddsen fylgdi frumvarpinu
úr hlaði. Frumvarpið fjallaði
upphaflega um það, að Húsnæðis-
málastjórn er heimilað að veita
lán til kaupa á eldri ibúðum, og til
endurbóta á eigin húsnæði ör-
yrkja og ellilifeyrisþega. Enn-
fremur var i frumvarpinu breyt-
ing á lögunum um 1000 leiguibúö-
ir, þannig að sveitarfélögum væri
heimilað að selja leiguibúöirnar.
Ráðherra gat þess, að i efri
deild hefði frumvarpið tekið þeim
breytingum, að þar hefði veriö
breytt annarri grein i lögunum
um leiguibúðirnar, þannig að nú
væri á næstu 5 árum skylt að veita
lán út á 150 leiguibúöir á ári, alls
750, en i eldri lögum haföi aðeins
verið um heimild að ræða.
Páll Pétursson þakkaði félags-
málaráðherra þátt hans i frum-
varpinu og ennfremur fagnaði
hann þeirri viðbót, sem félags-
málanefnd efri deildar hafði fellt
inn i frumvarpið, en hann flutti i
fyrra tillögu um jafnrétti sveitar-
félaga i dreifbýli og Reykjavikur i
húsnæðismálum og fjallaði hún
einmitt um það, að heimildará-
kvæði yrði gert að skylduákvæði
og þar með leiguibúðirnar gerðar
að forgangsframkvæmdum, svo
sem Breiðholts-framkvæmdirnar
voru á sinum tima.
Þá bar Páll fram breytingartil-
lögu við lögin um leiguibúðirnar
þannig að ákvarðað yrði með lög-
um hvaða þætti hönnunar og
stjórnunar framkvæmda tækni-
deild Húsnæðismálastofnunar
ætti að hafa með höndum.
Tillaga Páls var svohljóðandi:
„Skal Húsnæðismálastofnun ann-
ast, eða láta annast gerð teikn-
inga og láta i té tæknilega aðstoð
á byggingartimanum i samráði
við viðkomandi sveitarfélög.”
Taldi Páll þetta fullnægjandi
fyrirkomulag og þá reglugerð,
sem Húsnæðismálastjórn starfaði
eftir alltof kostnaðarsama i
reynd, en þar eru mjög itarleg á-
kvæði um það, að Húsnæðismála-
stofnunin stjórni náið og hafi
stöðugt eftirlit með hverju smá-
atriði framkvæmda.
Fyrr i vetur hafa enda komið
fram á Alþingi upplýsingar um
það, að likur bentu til þess, að
hönnunar- og umsjónarkostnaður
til Húsnæðismálastjórnar yrði
um 500 þús. kr. á hverja ibúö.
Félagsmálaráðherra tók aftur
til máls og þakkaði Páli tillöguna
og taldi hér hreyft þörfu máli og
vænti þess, að félagsmálanefnd
t.d., sem nú fær máliö til með-
ferðar athugaði hana vandlega.
FISKVERND OG STJORNUN FISKVEIÐA