Tíminn - 18.05.1976, Qupperneq 15

ÞriOjudagur 18. mai 1976
TÍMINN
15
1
í tilefni þríheyrðrar ræðu
Rikisútvarpið flutti mér þrisv-
ar á sama degi kjarnann úr
æsingaræðu Björns Jónssonar á
Lækjartorgi 1. mai. Það er ámóta
og þegar forsetinn ávarpar þjóð
sina á nýársdag.
Ekki skal þetta eftirtalið en
muna má það þegar maðurinn fer
næst að tala um einokun rflús-
stjómar á útvarpinu.
Björn fullyrðir að 6%
verðhækkun stafi af ákvörðun
stjómarvalda beinlinis. Er svo að
skilja að hann telji það stafa
beinlínis af hrekkvisi og illvilja
rflcisstjórnarinnar.
Hér mun nú reynt að lita á vissa
þætti þessara veröhækkana.
Nefnum fyrst hækkun á land-
búnaöarvörum.
Hlutiaf veröhækkun þeirra átti
að réttu lagi að koma fram á
fyrra ári, en samkomulag fékkst
um að fresta henni vegna verð-
stöövunar og þeirrar óvissu sem
var um þaö hvaðgert yrði i verö-
lagsmálum og efnahagsmálum
almennt. Björn Jónsson metur
slikt eftir þvi sem drengskapur
hansendisttil — metur það einsk-
is.
Annar þáttur þessarar verð-
hækkunar er til þess að bændur
fái kaúphækkun i hlutfalli við
aðra. Birni finnst forsmán að þaö
skuli gerast um leið og aörir fara
að vinna fyrir hærra kaupi. Það
yrði að minnsta kosti að blða
þangað til menn fái útborgað.
Um þetta þarf ekki aö fjölyröa.
Það liggur ljóst fyrir að Birni
finnst rétt að Alþýðusambandinu
sé beitt til þess að koma I veg
fyrir að bændur fái kauphækkun
um leið ogAnnaö fólk. Um það er
ágreiningurinn.
1 þriöja lagi hækkuðu land-
búnaðarvörur vegna þess að
niðurgreiðsia var minnkuö. Eitt
af baráttumálum Alþýðusam-
bandsins er lækkun skatta.
Auðvitaö þarf minna fé að heimta
I rlkissjóð vegna þess að niöur-
greiðslur lækka. Bjöm hefur ekki
sagt hvaða rikisútgjöld ætti að
fella niður vegna minni skatt-
heimtu, en þetta dæmi sýnir að
það getur orðið erfitt að gera hon-
um til hæfis I þeim efnum. Vildi
Alþýöusambandiö kannski halda
óbreyttu útsöluverði land-
búnaðarafuröa þrátt fyrir minnk-
aða niðurgreiðslu?
Mættum viö vona að Björn
Jónsson hafi einhverja skoðun um
það. I öðru lagi deilir Björn Jóns-
son á hækkaö verð hjá rikisstofn-
unum svo sem rafveitum. Sjálf-
sagt má nefna sementsverk-
smiöju i sama flokki. Vill hann
reka þessi fyrirtæki með hallá?
Sé svo, hvemig vill hann þá jafna
þann halla? Um þetta hljóta
menn að spyrja. Heldur Björn að
það komi betur við almenning að
láta rikissjóð taka á sig beina
niðurgreiðslu á rafmagni og
sementi? Þarf ekki einhvers kon-
ar skattheimtu til þess?
Enn deilir Björn á rikisstjórn-
ina fyrir að hafa leyft ýmsar
veröhækkanir almennt svo sem
dagbl. Hafi það verið ástæðu-
laust er væntanlegt að flokkur
hans selji blað sitt á gamla verð-
inu. Ekki neyöa þeir vondu menn
I ráðherrastólunum neinn til að
hækka verð þó að þeir leyfi það.
Það myndi vega upp á móti
mörgum æsingaræðum á Lækjar-
torgi ef Alþýðublaðið og Þjóðvilj-
inn sýndu i verki að það var
ástæðulaust að leyfa þessar verð-
hækkanir.
Enn deilir Bjöm Jónsson á
rikisstjórninafyrir hækkað verð á
einkasöluvörum — þ.e. áfengi og
tóbaki. Þar er lika um að ræöa
skattheimtu sem hann er á móti.
En ætli að þjóðarhagur þyldi nú
ekki þó aö menn minnkuðu ögn
kaup og notkun á þeim vörum?
Það skal ég játa að mér er ekki
fyllilega ljóst hvernig Björn Jóns-
son reiknar út hlut kaupgjaldsins
iverðlaginu. Mér skilst að það sé
nokkuð flókiö mál. Tökum til
dæmis flutningskostnað vöru
milli einhverra staða. Þar kemur
auðvitað til bein vinna við
tilfærsluna. En svo er kostnaður
viö bil. Þá þarf aö reikna hlut
kaupgjaldsins i verði varahluta, i
viögeröakostnaöi, sem að nokkru
er vélavinna og i oliuveröinu. Svo
þarf aö vita um hlut kaupgjalds-
ins i húsaleigunni. Það má vel
vera að þeir Bjöm Jónsson og As-
mundur Stefánsson hafi þetta alit
á hreinu. En gaman væri að mega
sjá það.
II.
Baldur Oskarsson skrifar i
Morgunblaðið, ieynir þar að
skjóta skildi fyrir Björn Jónsson
og talar um ótta við Alþýðusam-
tökin. Um svipað leyti skrifar
Vilmundur Gylfason i Visi og i
þetta sinn góða grein. Hann
bendir þar á að þau alþýðusam-
tök, sem ekki vita hvað þau vilja,
hafi ekkert með pólitiskt vald að
gera. Alþýðusamband íslands
hafi enga skoðun á þvi hvaða
launahlutfall eigi að vera i land-
inu. Þegar öllu sé skipt upp sé
auðvitað að hækka við einn án
þess aö draga þaö frá öðrum. Allt
tal um annað sé ábyrgðarlaust
fleipur.
Vilmundur segir beinlinis i
þessu sambandi að hátekjuhópar
noti stundum verkfallsréttinn til
fjárkúgunar, þó að verkalýðs-
hreyfingin hafi það eitt þar við að
segja að verkfallsrétturinn sé
heilagur.
Ég átti fyrir nokkru hér i
Timanum grein þar sem ég deildi
á Alþýðusambandiö fyrir það aö
berjast fyrir hlutfaflslegri hækk-
un á öllum launum þannig að lág-
launamenn yrðu að bera umfram
þá hækkun sem þeir fengu sjálfir
kostnaðinn af kauphækkun hinna.
Ég skal setja þetta upp I dæmi,
Kauphækkun 6%.
Dagkaup 2400 krónur hækkar um
144 krónur.
Dagkaup 5000 krónur hækkar um
300 krónur.
Kostnaður við heimilishald vex
um 200 kr. á dag.
Aö gefnu tilefni vegna orö-
sendingar frá bæjarráöi
Hafnarfjarðar vill jafnréttis-
nefnd Hafnarfjarðar taka eftir-
farandi fram:
1. Jafnréttisnefnd Hafnarfjarð-
ar var kosin af bæjarstjórn
Hafnarfjarðar hinn 14. októ-
ber 1975, og er þvi undimefnd
bæjarstjórnar eins og t.d.
bæjarráö.
2. Samkvæmt samþykkt bæjar-
stjórnar á hlutverk nefndar-
innar að vera m.a. ,,að gera
úttekt á stöðu kvenna I bæn-
um og vinna að skrá um óskir
þeirra að þvi er varðar
stjórnun og rekstur bæjar-
félagsins” og „hafa með
höndum almenna fræöslu- og
upplýsingastarfsemi meðal
almennings um jafnréttis-
mál.”
3. Það er rétt, að könnunin, sem
hér um ræðir er hvorki á veg-
um bæjarráös né bæjarstofn-
ana I Hafnarfiröi heldur er
hún á vegum jafnréttisnefnd-
ar Hafnarfjaröar eins og
greinilega kemur fram i bréf-
inu, sem fylgir könnnuninni
og bréfhaus Hafnarfjarðar-
bæjar er á. Jafnréttisnefndin
haföi engan ófrómleika I
SJ-Reykjavik. A sunnudag fóru
fram fyrstu kappreiðar Fáks á
þessu vori. Fóru þær vel fram i
góöu veöri, og voru áhorfendur
nokkur þúsund. Sköruðu þeir
hestar fram úr, sem verið hafa i
góöri þjálfun.
í 250metra skeiði sigraði Óöinn
Þorgeirs Jónssonar i Gufunesi.
Timi hans var 22,5 sek. og knapi
Aðalsteinn Aðalsteinsson. Var
þetta aöeinsbetri timi en Islands-
met Glettu Sigurðar Clafssonar,
en fæst ekki staöfestur vegna
meðvinds, sem var á sunnudag-
Niðurstaðan er sú að af þeim
sem minna hafði eru teknar 66
krónur á dag umfram þá kaup-
hækkun sem hann fékk til þess að
bæta 100 krónum raunverulega
við dagkaup hins.
Þetta er gert undir þvi yfirskini
að verið sé að rétta hlut hinna
lægstlaunuðu.
Þetta kallaði ég hræsni og for-
smán.
Þetta bað ég forustumenn ASI
að ræða við mig.
Til þess reynast þeir tregir.
Kannski eru þeir ekkert stoltir af
frammistöðunni.
Ég er ekki hræddur við alþýöu-
samtökin að öðru leyti en þvi að
ég veit aö það er kviðvænlegt ef
þeir sem völdin hafa vita ekki
hvernig þeir vilja nota þau.
Ég hef árum saman haldið þvi
fram að launþegasamtökin eigi
aö vera sterk og eigi að ráða
launakjörum i landinu. — Þau
gera þaö aö verulegu leyti. — En
ég hef bent á að þau eigi að bera
ábyrgö. Rikisvaldiö — löggjafinn
eigi aö fela þeim ábyrgð. Laun-
þegasamtacin eigi að vera ábyrg
fyrir beim launamismun eða
segjum launahlutfalli sem viöur-
kennt er i landinu. Ég neita mér
þvi ekki um það aö láta gleði
mina fljós þegar ég les i blaöi álit
Vilmundar Gylfasonar aö
hreyfingin hafi ekkert með póli-
tiskt vald aö gera fyrr en hún
hefur einhverja skoöun i þeim
efnum. Þetta er satt.
Við erum ekki hræddir viö
alþýðusamtökin.
En við höfum áhyggjur af
háttalagi og skoðanaleysi þeirra
sem nú hafa þar forustu.
H.Kr.
huga, þegar hún lét setja
bréfhaus Hafnarfjarðarbæjar
efst á bréfið, þvi aö hún vissi
sig kosna af bæjarstjórn til
ákveðinna verkefna, sem hún
er að vinna að með könnun-
inni. Ef hins vegar sú er raun-
in á, að aðeins bæjarráð og
bæjarstofnanir megi nota
bréfhaus bæjarins á bréfum
sihum, þá er sjálfsagt aö
biðja þá afsökunar, sem tóku
sér nærri þessi „mistök”
nefndarinnar.
4. Jafnréttisnefnd Hafnarfjarð-
ar vill nota þetta tækifæri til
þess að þakka konunum úr
Bandalagi kvenna fyrir sjálf-
boðaliðsvinnu við fram-
kvæmd könnunarinnar, en
verðmæti hennar nemur þeg-
ar nokkuð á annað hundrað
þúsund krónur. Þá þakkar
jafnréttisnefnd Hafnarfjarö-
ar ýmsum öðrum, sem lagt
hafa könnuninni lið og þá ekki
sizt öllum þeim, sem taka
þátt i könnuninni bæöi góöar
viðtökur og þann skerf sem
þeir leggja af mörkum, til
þess aö könnunin nái tilgangi
sinum.
Hafnarfirði 16. mal 1976.
Jafnréttisnefnd Hafnarfjarðar.
Annar var Fannar Haröar G.
Albertssonar á 23,3 sek., knapi
Ragnar Hinriksson. Þriöji var
Ljúfur Haröar G. Albertssonar á
24.3 sek., knapi Sigurbjörn Bárð-
arson.
I 250 metra stökki sigraöi Funi,
eigandi og knapi Vilhjálmur
Hrólfsson. Timi 19 sek. Ann-
ar var Sleipnir Harðar G. Al-
bertssonar á 19,1 sek., knapi Sig-
urbjörn Bárðarson. Þriöji varö
Hreinn Harðar G. Albertssonar á
19.3 sek. knapi Jóhann Tómasson.
Orðsending til Hafnfirðinga
Kappreiðar Fáks á sunnudag
Óðinn Þorgeirs í
Gufunesi vann
skeiðið
Bætti íslandsmetið, en meðvindur kom í
veg fyrir staðfestingu
r
1
Kaupmannahöfn
er stœrsti
ferðamarkaður
No rðurlanda
>
m i sumar f tjúgum við 3 kvöld i viku til Kaupmanna-
^ hafnar á mánudögum/ miðvikudögum og föstu-
dögum. Héðan verða farnar 4 ferðir í viku til
rn Narssarssuaq i sumar.
z
*
>
33'
o-
30
o-
2
2
o
w
*
<
>
co
c
*
>
30
m
w
H
■n
30
>
Z
■n
C
30
H
O
m
z
2
0
z
o
X
m
z
„Hvað er svo glatt sem
góðra vina fundur" kvað
Jónas Ilallgrimsson i Kaup-
mannahöfn fyrir nærri 150
árum. Enn má rekja spor
Jónasar i borginni viö sund-
ið.
Kaupmannahöfn er mesta
samgöngumiðstöö á Noröur-
löndum. Þaðan liggja leiðir
til allra átta. A ferðamarkaöi
Kaupmannahafnar er feiki-
legt úrval ferða um allan
heim. Þar fást dýrar ferðir
og ódýrar, langar og stuttar, ■
til austurs og vesturs og til
noðurs og suðurs.
SAS er áhrifamikill aðili á
ferðamarkaöi Kaupmanna-
hafnar.
Gób þjónusta SAS saman-
stendur af mörgum þáttum
og miklu starfi. Hér eru fáein
atriði nefnd, sem setja svip-
mót á starfsemi SAS:
Umhyggja fyrir farþegunum
frá upphafi ferðar til leiðar-
loka.
Flugvélar af nýjustu og
bestu gerðum.
Skandinaviskt starfsfólk um
ailan heim.
Sérstök sæti fyrir reykingar-
menn.
Fyrirgreiösla i fjarlægum
löndum.
Matur fyrir sykursjúka,
grænmetisætur og smábörn,
sé hann pantaður i tæka tið.
A löngum flugleiðum skiptir
slikt máli.
Þjónusta SASer.rómuð um allan heim vegna þess,
að starfsmenn félagsins leggja sig fram um að
greiða fyrir viðskiptamönnunum eftir því sem
efni standa frekast til.
JP/X
Laugavegi 3
Símar:
21199
22299
>
co
O
z
CD
X
C
X
m
m
c/)
ro
>
ro
o
m
r~
O
Z
>
TJ
>
ro
œ
x
>
2
ro
O
x
o
^ISSA SINGAPORE NAIRÓBÍ JÓHANNESARBORG TO
Fóstra óskast
til starfa við leikskóla Hvammstanga i
sumar.
Nánari upplýsingar gefur undirritaður og
skulu umsóknir berast til hans fyrir 27.
mai n.k.
Sveitarstjóri Hvammstangahrepps.
Simi 95-1353, Hvammstanga.
Arnesingar
Ónæmisaðgerðir gegn mænuveiki fara
fram sem hér segir: Á Heilsuverndarstöð
Selfoss þriðjudagana 25.5., 1.6. og 8.6., frá
kl. 16,30 til ki. 18,30. Á læknamóttökunum i
Hveragerði fimmtudaginn 20.5. í
Þorlákshöfn mánudaginn 24.5. Á Eyrar-
bakka fimmtudaginn 3.6. Á Stokkseyri
föstudaginn 4.6. frá kl. 16,30 til 18,30.
Heilsuverndarstöð Selfoss.
I 350 metra stökki sigraöi Loka
Þórdisar H. Albertsson á 25,4
sek., knapi Sigurbjörn Báröar-
son. Annar varö Óöinn Haröar G.
Albertssonar á 26,1 sek., knapi
Jóhann Tómasson. Þriöji varö
Goöi Sigurþórs Sæmundssonar á
26,3 sek.,knapiBjörn Baldursson.
SOOmetra stökk fór á þá leiö, aö
fyrstur varö Geysir. Eigendur
Helgi og Höröur Haröarsynir.
Timi 64,7 sek., knapi Sigurbjörn
Báröarson. Annar varö Þjálfi
Sveins K. Sveinssonar á 65,5 sek.,
knapi Guörún Fjeldsted. Þriöji
varö Rosti, eigandi og knapi
Baldur Oddsson. Timi hans var
66,6 sek.
1 1500metra brokkisigraöi Faxi
Eyjólfs Isólfssonar, sem einnig
var knapi. Timi 3 min 19,6 sek.
Annar varö Léttir Sigurbjörns
Gunnarssonar, sem einnig var
knapi. Timi 4 min. 02,5 sek. Þriöji
varö Gnýr á 4 min 17,1 sek. Eig-
andi og knapi Bjarni Sigurösson.
PRAG AMSFERDAM LISS