Tíminn - 20.08.1976, Blaðsíða 11

10
TÍMINN
Föstudagur 20. ágúst 1976
Föstudagur 20. ágúst 1976
TÍMINN
11
Þessi mynd er af Smyrli þar sem hann siglir inn Seyöisfjörö. Þessi ferjurekstur viröist hafa gefiö góöa raun, en hins vegar „tefur” skipiö
of lengi i Færeyjum og hentar þvi illa til meginlandsferöa.
Margir voru svart-
sýnir á bílferju
milli Akraness og
Reykjavíkur, en
nú hefur hún
sannað gildi sitt,
og reksturinn
er hagkvæmur
Akraborgin i Reykjavíkurhöfn. Margir spáöu aö illa mundi ganga að reka svona stóra ferju á ieiöinni upp á Akranes, en reynslan hefur sýnt, aö full þörf var fyrir skipiö og fjár-
hagsgrundvöllur er traustur. Jafnvel hefur veriö rætt um aö fjölga skipum á leiðinni.
Þá vorkenndi
ég spákonunni
mest....
Hugleiðing um bílferju og „vega
samband" við meginland Evrópu
*'<rí
Forsendan fyrir þvi aö menn fáist til aö nota skipafcrðir, er þaö aö unnt sc aö aka um borö og frá boröi.
A þvi sumri sem nú er aö liöa
höfum viö séö nýja feröalanga
hér á landi i auknum mæli, en
þaö eru erlendir menn, sem aka
bilum meö erlendum númerum
um landiö meö sængurföt sin á
toppnum og mold á hjólunum.
Þeir koma meö SmyrU.
„Erlendir” bílar á is-
lenzkum vegur.
Ef bilarnir eru skoöaöir eru
þetta feröalangar af mörgum
geröum, litlir franskir bllar sem
eyöa engu, hlaönir matvælum og
viðleguútbúnaði. Þeim aka ungir
menn, og þegar einn valt um dag-
inn var þaö eins og sprenging
heföi oröiö i kaupfélagi, margir
vöruflokkar dreiföust um götuna
og maöur undraöist hvaö mikiö
mátti taka meö i ekki stærri bil.
En það komu fleiri, ég hefi séö
vinrauöa volvóa meö beinni inn-
spýtingu, eins ogþeir eiga á Flöt-
unum, rúgbrauö full af fiöursæng
og krökkum, sem sagt allt mögu-
legt, og meira aö segja italska
sportbila og franska. Þetta fólk
ekur um landiö, I fyrstu skelfingu
lostiö yfir vegunum, siöan með
vaxandi undrun og lotningu, þvi
aö ekkert land er eins og þetta.
Tilefni þessara skrifa eru ekki
þau aö bera lof á tsland, þótt þaö
verði seint lofaö til fulls, heldur til
þess að vekja athygli á nýjum
feröamáta, sem tslendingar hafa
ekki enn tileinkaö sér i nægjan-
lega rilcum mæli. Sem sé það, aö
sjóöa niður kjötbollur og rauöbeö-
ur og geyma soðiö i sósur og stiga
svo upp i bilinn sinn og aka suöur
fyrir Alpa. Þaögera Danir, Norö-
menn, Sviar, Hollendingar, Bret-
ar og Færeyingar. Allir svo aö
segja nema viö. Þaö gerir lega
landsins, að viö búum á eyju, sem
ekki er i vegasambandi, nema
þaö litla, sem fer og kemur meö
honum Smyrli. Islendingar sjálfir
eiga ekkert svona skip heldur
fara á puttanum meö öörum.
Er grundvöllur fyrir bíl-
ferju núna?
Það er ekki neitt spánýtt, aö
hægt sé aö fara meö ferjum yfir
sund meö farþega og bila, og þaö
eru I sjálfu sér engin nýmæli
heldur aö tala um það aö tsland er
ekki i vegasambandi viö megin-
landiö. Ýmsir hafa vakið máls á
bilferju fyrir Island og máliö hef-
ur meira aö segja komiö fyrir
Noröurlandaráö. Sérfróöir menn
á sviði farskipaútgeröar hafa svo
lagzt gegn þessu af peningalegum
ástæöum og drögum viö heiöar-
leik þeirra eöa vitsmuni ekki i
efa. Ég a.m.k. vildi ekki gera út
skip, sem hann Hjörtur Hjartar,
eða hann Óttarr Möller teldu
vafasamt. Þessir menn tala af
reynslu. Annaö mál er svo þaö,
hvort hér er um þjóðhagslegt mál
aö ræöa. Þar koma upp margir
fletir.
Er forsvaranlegt aö eyöa rikis-
fé til þess aö styöja fólk til
útlanda með sængurföt á toppn-
um? Myndi bilferja skila gjald-
eyri, eöaeyða honum? Myndu t.d.
erlendir bflferöamenn koma
hingaö i auknum mæli ef hrað-
feröir væru boðnar án viödvalar i
Færeyjum? Gætu erlendir bil-
ferðamenn borgaö gjaldeyris-
kostnaö bilferjunnar?
Ég hefi ekki svör viö þessu, en
þaöer unnt aö fá þau oggeraspá,
eins og nú er gerö um hagvöxt,
efnahagsbata og loðnugöngur.
Hvað gera jólasveinarnir á
sumrin, spurði drengurinn?
Hvað gera bilferjurnar til Is-
lands i skammdeginu, þegar
myrkriö grúfir yfir og stórviðrin
geisa á hafinu og vegirnir tepp-
ast. Þaðer lika dálitiö mikilvægt.
Þá dregst feröamannastraumur-
inn saman, þaö dregur úr honum
á haustin og liggjandinn er svo yf-
ir hátiðirnar. Þarna er liklega
erfiöasti þröskuldurinn á leiöinni,
en þar höfum við einnig fengiö
nýja von, sem sé gámaflutninga
og „meisa” flutningar. Bilferjur
henta nefnilega til gámaflutninga
lika, ekki sfet þær, sem þannig
eru hannaðar i upphafi. Fæ ég
ekki betur séö en aö bilferja gæti
komið aö fullum notum viö þaö,
og sem bilaskip fyrir nýja bila,
sem fluttir eru til landsins, þegar
skipiö er ekki i feröum fyrir bil-
ferðamennina.
Þarf að reikna dæmið
aftur
Þaö liggur fyrir aö hinir visustu
menn töldu það óráölegt aö kaupa
bilferju fyrir landiö, en margt
sem ekki borgaöi sig i fyrra borg-
ar sig iár, og þvi er rétt að reikna
dæmin aftur ööru hverju. Þaö er
t.d. athyglisvert, aö útgerö Smyr-
ils hefur gengiö vel og varla
greiöir landssjóöurinn i Færeyj-
um þessar feröir niöur. Þvl á
maöur a.m.k. bágt meö aö trúa.
Ég legg þvi til aö Feröamála-
ráö, eöa einhver tiltæk stofnun fái
til liös viö sig tálnaglögga útgerö-
armenn,ekkialltof bölsýnaþó, og
einhverja hagfróöa menn lika og
menn úr bönkum, til þess aö fara
yfir bilferjudæmiö einu sinni enn,
og athuga hvort ekki megi nú
finna rekstrargrundvöll fyrir
skipið, sem viöunandi getur tal-
izt. Einnig til þess aö sigla hingaö
meöan nóttin er björt. Þaö væri
athugandi lika.
Þá vorkenndi ég spá-
konunni mest
Þá vorkenndi ég spákonunni
mest, sagði Jökull Jakobsson,
þegar hann sem blaðamaöur átti
viötal viö spákonu, sem spáöi
Heklugosi, þvi aumingja konan
vissi vist ekki aö 50 ár liöa milli
Heklugosa — þegar allt er
normalt. Svipaö varö mörgum aö
orði, þegar bilferjan upp á Akra-
nes var pöntuö til landsins. Sam-
gönguráðherrann þáverandi
meira að segja snerist gegn mál-
inu, og hefur þó veriö kunnur fyr-
ir margt annaö en bölsýnina.
En hvaðskeöi. Hekla gaus aftur
eftir 23 ár i staö 50, og þeir upp á
Skaga tala um aö kaupa aöra
ferju til þess aö flytja bQa yfir
Hvalfjörö. Svona geta reiknings-
dæmin breytzt. Nú er lika komin
ferja út i Vestmannaeyjar, oghún
þykir ekkert sér á parti, heldur
aðeins eðlileg og sjálfsögö ráö-
stöfun. Þaö er þvi margt, sem
bendir til þess aö nú veröi aö
reikna allt upp á nýtt.
Hvaða not yrðu af bfl-
ferju?
— Hver veröa notin af bilferju
fyrir almenning, kann nú einhver
að spyrja? Þau eru hin margvis-
legustu. Menn geta farið i ódýrar
utanlandsferöir og ekið suöur um
alla Evrópu til ttaliu, Grikklands
og Tyrklands, eöa bara fariö um
Noröurlönd, og þeir fara meö
tjaldiö sitt og primusinn alveg
eins og þegar fariö er austur aö
Laugarvatni, eöa noröur i Vagla-
skóg. Einnig er unnt aö fara meö
hópferöablla fyrir ótrúlega lágt
verö i skoðunarferöir um Evrópu
og enn aörir geta komið hingaö.
Gifurlegur feröamannastraumur
er meö rútubilum um alla
Evrópu á sumrin og langt fram á
haust, þvi ekki hvefur enn fundizt
eins ódýr og notalegur feröamáti
fyrir fólk og rútan. Og svo eru þaö
auðvitað vöruflutningarnir. Þaö
mætti aka ferskum fiski meö
flutningabílum frá tslandi beint
inn á markaðstorg Evrópu, sild,
loðnu eöa haldreipinu. spærlingi.
Pétur og Valdimar gætu keyrt
til Kaupmannahafnar og Jensen&
Olsen til Akureyrar frá Kaup-
mannahöfn, og margt fleira gæti
komiö upp úr dúrnum, þegar
menn hafa vanizt ferjunni.
Vitrir menn hafa skynjað sam-
hengið milli siglinga og frelsis
þjóðarinnar. Samgönguráöuneyt-
iö hefur þvi litlu mrnna aö gera
meö sjálfstæöismálið en dóms-
málaráöuneytið og lögreglan.
Stjórnvöld eiga að sjá iólki fyrir
frelsi og fyrir samgöngum, þar
með taliö fyrir bflferju.
Auðvitað vitum við að peninga-
laus þjóð hefur i mörg horn að
lita. Þess vegna eru fjárfesting-
ar oft gagnrýndar harölega, ef
þær eru aöeins til gleði. Margir
telja t.d. hringveginn vera
„pylsuveg”, sem ekki komi at-
vinnuvegunum aö neinu haldi.
heldur sé aöeins fyrir fólk, sem
kaupi sér pyldur austur i Skafta-
felli, og þess vegna hafi lagning
hans verið mistök frá upphafi.
Sama gildir um Borgarfjarðar-
brúna og fleira, sem þjóöin
sparar sér fyrir og framkvæmir
Um bilferjuna er það aö seg ja, að
hún þjónar skemmtan og at-
vinnuvegum alls ekki minna en
helztu þjóðvegir landsins og ýms-
ar brýr, sem gerðar hafa verið
ferðalöngum til hagræöis.
Jónas G uömundsson.
Tilvaliö viröist aö nota bilferjur undir gáma þegar þær eru ekki aö flytja bila og halda opnu vegasam- Ilerjóllur, nýja bilferjan til Vestmannaeyja. Þetta skip hefur þegar sannað gildi sitt og mun gera svo
bandi viö mcginlandið. Myndin er af „bilastæöinu” um borö i Akraborg. enn frekar i vetur.