Tíminn - 22.10.1976, Side 8

8
TÍMINN
Föstudagur 22. október 1976
Landssamtök þroskaheftra
Biðjum ekki
um
sérstöðu,
heldur
sjálfsögð
réttindi
— segir Magnús Kristinsson
í Reykjavík
F.I. Rvik. — Stofnanir hér eru
aliar yfirsetnar. Ég nefni sem
dæmi, aó i Skálatúni erum við
með 58 vistmenn, en þar ættu ekki
að búa nema 45. Fjöldinn I Kópa-
vogi er um 200, en hælið er byggt
fyrir 180 vistmenn. Og biðlistinn
hjá okkur er orðinn langur, sagöi
Magnús Kristinsson, formaður
Styrktarfélags vangefinna I
Reykjavlk I viðtali við Timann.
— En það er ekki nóg að koma
þessu fólki fyrir á stofnunum, hélt
Magnús áfram, við verðum lika
að standa vörð um þjóðfélagsleg
rettindi þeim til handa. Allir eiga
rétt á fræðslu, lesum viö i Grunn-
skólalögunum frá 1974, og til eru
miklu eldri lög um sama efni, eða
allt frá árinu 1946. Þessum lögum
hefur ekki verið framfylgt hvað
vangefna snertir, og þar er veiki
punkturinn. Kennara fáum viö
inn á heimilin en ekkert skólahús
er til. Húsnæði fyrir kennslu og
þjálfun vantar tilfinnanlega, og
öskjuhliðarskólinn tekur aðeins
viö börnum, sem náð hafa þó
nokkrum þroska. Þjálfun hinna,
sem skemmra hafa náð á þroska-
stiginu, er i molum, og með þessu
áframhaldi getum við ekki talizt
til siðmenntaðra þjóða. Við erum
nú þegar langt á eftir hinum
Noröurlöndunum.
Meginstefna Styrktarfélags
vangefinna er að koma þroska-
heftum út i lifiö og gera þá aö
hamingjusömum mönnum. Ágæt-
lega hefur til tekizt' þar sem að-
stæður eru góðar, og stofnanirnar
ekki of stórar. Hjá okkur i
Bjarkarási við Stjörnugróf eru
um 47 unglingar. Bjarkarás er
bæði vinnu-og dagheimili, og þar
hafa krakkarnir nóg að starfa.
Stúlkurnar sauma diskaþurrkur,
gólfklúta, svuntur og dúka og
strákarnir smiða margt nytsam-
legt. Or þessu verður smá-sölu-
varningur og lyftir vinnan börn-
unum ótrúlega upp. Auk þess eru
þau i bóklegu námi og leikfimi.
Litið heimili starfrækjum við
einnig i Reykjavik. Þar búa
saman, ásamt húsmóður sinni,
nokkrar stúlkur, sem vinna i
Bjarkarási. Þær eiga þarna vist
aðsetur og geta lifað eðlilegu lifi,
spilað plötur og skemmt sér rétt
eins og allir unglingar gera. í
framtiðinni munu bæði kynin
vera saman i heimavist. Slikt er
langeðlilegast.
Nokkuö hefur sem sagt verið
gert, en mörg verkefni bíða. Sér-
stakl^pa eru fjármálin ótrygg,
þar sem Styrkarsjóður vangef-
inna hefur verið lagður niður. 1
hann rann svonefnt „tappagjald”
og var það tvær krónur á hvern
gosdrykkjalítra, sem fram-
leiddur var i landinu. Komst upp-
hæöin I u.þ.b. 32 milljónir undan-
farin þrjú ár. Er gert ráð fyrir i
.fjárlögum aðbæta þetta tjón með
nánast sömu upphæð, en slikt
leysir engan vanda.
Tillaga okkar er sú, að
Styrktarsjóðurinn verði fram-
lengdur og „tappagjaldið” hækki
úr tveim krónum upp i átta á
hvern litra. Með þvi móti fengjum
við 120 milljónir i þennan sjóð, og
væri það sanngjörn upphæð. Fé-
lagsmálaráðuneytiö hefur verið
jákvætt og vill leysa málin á
þennan hátt, en það stendur á
svari fjármálaráðuneytisins.
Styrktarsjóðurinn er nú einu sinni
ætlaður til uppbyggingar vist-
heimilunum, og hannerekkihægt
að þurrka út.
Við i Styrktarfélagi vangefinna
i Reykjavik berjumst fyrir þvi að
koma upp skólabyggingu i Skála-
túni og skóla- og þjálfunarheimili
við Lyngás. I Lyngási eru yngri
aldursflokkarnir, eru það um 40
börn allt frá tveggja ára aldri.
Teikningarnar að skólabygging-
unni eru tilbúnar, en þær liggja I
menntamálaráöuneytinu siðan i
sumar. Vinsamlega varviðokkur
tekið, en viö þurfum lika á fram-
kvæmdum að halda.
Menn verða að hugsa til fram-
tiðarinnar. A tslandi fæðast ár
hvert sex til átta svo vangefin
börn, að þau þurfa hælisvist,
annar eins fjöldi fer I dagvist,
fyrir nú utan þá, sem öskju-
hlfðarskólann stunda. Við biöjum
ekki um séraðstöðu fyrir þessi
börn. Það, sem við viljum er ekki
annað en sjálfsögð réttindi þeim
til handa.
Landssamtökin beiti sér
Herða
verður
róðurinn
að því
opinbera
— segir Einar
Sigurbjörnsson
ó Akureyri
F.I. Reykjavik. — Astandið hjá
okkurá Norðuriandier þannig, að
vistheimilið Sóiborg, sem stendur
hér i jaðri Akureyrar, rúmar alls
ekkinógu marga. Upphaflega var
húsið teiknað fyrir 32 vistmenn,
siðan var þrengt aö fyrir fjörutiu
og fjóra á kostnað annarra að-
stæðna, og nú búa þar um 50
manns, sagöi Einar Sigurbjörns-
son, umsjónarmaöur Sólborgar i
viðtaii við Timann.
— Skráðir vistmenn á, Sólborg
eru rúmlega 60, þar af eru þrir i
dagvist eingöngu og átta sofa á
fjölskylduheimili Sólborgar að
Oddeyrargötu 32 á Akureyri.
Færri komast að en vilja, og enn
styðjast margir við aðstandend-
ur.
Eins og menn vita, þá er
heimilunum þröngur stakkur
skorinn, daggjöld I lágmarki og
Styrktarsjóðurinn úr leik i bili.
Skoðun min er sú, að sjóðinn hefði
SETJUM ALLT
TRAUST OKKAR Á
LANDSSAMTÖKIN
segir Kristjón Gissurarson ó Eiðum
i þvi máli, sagði Kristján Gissur-
Einar Sigurbjörnsson
mátt starfrækja áfram og efla,
enda bregðast fjárlögin yfirleitt.
Herða verður róðurinn að þvi
opinbera og krefjast stóraukinna
fjárframlaga til uppbyggingar
vistheimilanna. Kratan er sjálf-
sögð, og má búast viö að hin nýju
landssamtök Þroskahjálp verði
styrkur aðili i þeirri baráttu.
fyrir f ræðsluskjól-
stæðinga sinna
— segir séra Gunnar Björnsson
í Bolungarvík
F.I. Reykjavik — Styrktarfélag
vangefinna á Vestfjörðum var
stofnað 5. sept. sl. og eru styrkt-
arfélagar um 1300 talsins. Samtök
okkar eru þvi splunkuný og eru
litið farin af stað með starfsemi
sina ennþá. Þannig fórust séra
Gunnari Björnssyni á Bolungar-
vlk orð, er Tlminn tók hann tali,
en séra Gunnar gegnir for-
mennsku I Styrktarfélagi van-
gefinna á Vestfjörðum.
— Vangefnir á Vestfjörðum eru
áætlaðir vera um sjötiu. Af þeim
búa fjörutiu I heimahúsum, en
hinir eru á suðvesturhorni lands-
ins, að þvl er ég bezt veit.
Takmark okkar er að koma upp
aðstöðu fyrir þetta fólk á Vest-
fjöröum,ogbyrja með dagheimili
á tsafirði.
Annars finnst mér brýnasta
verkefni Landssamtakanna I
heild vera þaö, að þau beiti sér
fyrir menntun og fræðslu þessara
skjólstæðinga okkar. Það var al-
mennt viðtekið fyrir þrjátíu
árum, að allir ættu rétt til náms
viö sitt hæfi. Við veröum að fylgj-
ast meö því aö þessum lögum sé
framfyigt I oröi og á borði.
Einnig ber Landssamtökunum
að standa vörö um Styrktar-
sjóðinn, nú þegar „tappagjaldiö”
Séra Gunnar Björnsson
er úr sögunni. Þaö er að mörgu
leyti betra að hafa sjálfvirkt kerfi
til eflingar sjóðsins, heldur en
þurfa að fara á fjórum fótum
niður í ráðuneyti til þess að biðja
um peninga.
Kristján Gissurarson
F.I. Reykjavik. — Aðstaöa fyrir
þroskahefta er engin á Austfjörð-
um ennþá, en Styrktarfélagið var
stofnað árið 1973. Svolitla fjár-
veitingu höfum við fengið úr
Styrktarsjóði vangefinna tii hús-
byggingar, en ekkert hefur miðað
arson á Eiðum I samtali við
Timann en Kristján er formaður
Styrktarfélags vangefinna á
Austfjörðum.
— Það er mikil þörf á að koma
upp aðstöðu fyrir þroskaheft fólk i
fjórðungnum, enda þótt erfitt sé
að nefna tölur i þvi sambandi.
Aætlað er að byggja vistheimili
okkar i áföngum fyrir 32 vist-
menn, en þær framkvæmdir hefj-
ast varla fyrr en eftir tvö ár.
Teikningarnar af húsinu eru
tilbúnar, en erfiölega gengur aö
samræma skoðanir um þær.
Reyndar hafa allar tilraunír I þá
átt farið út um þúfur.
A meðan fáum við náttúrulega
engar styrkveitingar úr sjóðnum,
en þær halda sjálfsagt áfram, ef
samkomulag næst. Annars sækj-
ast nú ýmsir eftir fé úr þessum
sjóði, og þar á ofan er tilvist hans
óviss og fjárveitingamálin i lausu
lofti yfirleitt. Við vonum bara aö
úr rætist.
Rikið þarf að rækja skyldur
sinar við þetta fólk og Þroska-
hjálp á að standa vörð um, að það
geri slikt. I rauninni leggjum viö
allt traust okkar á samtökin.
Landssamtök þroskaheftra