Tíminn - 22.10.1976, Blaðsíða 11

Föstudagur 22. október 1976
Útgetandi Framsóknarflokkurinn. ■
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Ritstjórn-
arfulltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Auglýsingastjóri:
Steingrfmur Gisíason.Ritstjórnarskrifstofur I Edduhúsinu
við Lindargötu, símar 18300 — 18306. Skrifstofur I Aðal-
stræti 7, simi 26500 — afgreiðslusími 12323 — auglýsinga-
simi 19523. Verö I lausasölu kr. 60.00. Askriftargjald kr.
1.100.00 á mánuði. Blaöaprent h.f.
Hvað Kefði Alþýðu-
bandalagið gert?
Þjóðviljinn reynir af miklum móði að kenna
rikisstjórninni um þá kjaraskerðingu, sem hér
hefur orðið, og miðar þá jafnan við 1. marz 1974,
þegar kaupgjald var orðið miklu hærra en ráð-
herrar Alþýðubandalagsins i vinstri stjórninni
töldu viðráðanlegt. Þvi er jafnan sleppt i þessum
skrifum Þjóðviljans, að viðskiptakjör þjóðarinn-
ar versnuðu um 10% á árinu 1974, miðað við
næsta ár á undan, og á árinu 1975 versnuðu þau
um 15% miðað við árið 1974. Hið stórfellda áfall,
sem fylgdi þessu fyrir þjóðarbúið, hlaut að leiða
til kjaraskerðingar. Vegna aðgerða núverandi
rikisstjórnar hefur kjaraskerðingin orðið minni
en óttast mátti, eins og sést á þvi, að kaupmáttur
ráðstöfunartekna verkamanna var næstum hinn
sami á árinu 1975 og 1972, sem var annað valdaár
vinstri stjórnarinnar. Þetta hefur hins vegar or-
sakað viðskiptahalla og erlenda skuldasöfnun,
sem ráða verður bót á, þegar viðskiptaárferði fer
batnandi.
í umræddum skrifum Þjóðviljans er jafnan
vikizt undan að gera grein fyrir þvi, hvað Alþýðu-
bandalagið hefði gert, ef það hefði verið i sporum
núverandi rikisstjórnar. Raunar er þetta heldur
ekki nauðsynlegt, þvi að af fenginni reynslu er
auðvelt að átta sig á þvi, hvað Alþýðubandalagið
hefði gert, ef það hefði átt aðild að rikisstjórn á
undanförnum tveimur árum. Það hefði staðið að
gengisfellingunni, sem var gerð sumarið 1974.
Foringjar þess lýstu sig reiðubúna til að fallast á
hana, ef vinstri stjómin héldi áfram. Alþýðu-
bandalagið hefði einnig staðið að gengisfelling-
unni, sem gerð var veturinn 1975, ef það hefði þá
átt aðild að rikisstjórn. Þetta má bezt dæma af
þvi, að helzti fjármálamaður Alþýðubandalags-
ins og aðalfulltrúi þess i Seðlabankanum, Guð-
mundur Hjartarson, greiddi atkvæði með henni.
Hinn fulltrúi Alþýðubandalagsins hjá Seðlabank-
anum, Ingi R. Helgason, sat hjá við atkvæða-
greiðsluna, og má vel ráða af þvi, að hann hefði
greitt atkvæði á sama veg og Guðmundur, ef
Alþýðubandalagið hefði verið i stjórn. Þá hefði
Alþýðubandalagið reynt að sporna gegn kaup-
hækkunum, eins og foringjar þess gerðu i sam-
bandi við kjarasamningana veturinn 1974, þótt
þeir yrðu þá að lokum að beygja sig vegna yfir-
boða þáverandi stjórnarandstæðinga. Þá hefði
Alþýðubandalagið ekki siður verið fúst til þess en
vorið 1974 að lögfesta bindingu á dýrtiðarbótum
og hækkun grunnlauna sem færi yfir ákveðið
mark.
Allt það, sem hér hefur verið nefnt, er byggt á
staðreyndum varðandi afstöðu Alþýðubanda-
lagsins, þegar það hefur átt þátt i stjórn. Þetta er
siður en svo sagt þvi til hnjóðs heldur hið gagn-
stæða, þvi að Alþýðubandalagið myndi hafa talið
það skyldu sina, alveg eins og núverandi stjóm-
arflokkar, að tryggja rekstur atvinnuveganna,
þvi að stöðvun þeirra hefði leitt til margfalt meiri
kjaraskerðingar en þeirrar, sem fylgdi umrædd-
um ráðstöfunum.
Þetta sýnir einnig, að það verður enginn vandi
fyrir Sjálfstæðisflokkinn að ná samkomulagi við
Alþýðubandalagið, ef hann vildi fallast á þá
„sögulegu málamiðlun”, sem foringja þess
dreymirnúsvoákaftum. Þ.Þ.
TlMINN
n
ERLENT YFIRLIT
Andreotti hlýtur
stuðning kommúnista
Berlinguer ver stjórn hans falli
Æskilegast væri, eins og nú
væri ástatt, að kommúnistar
fengju þátttöku i rikisstjórn-
inni, en enn sem komiö væri
strandaði það á neikvæöri af-
stöðu Kristilega flokksins.
ANDREOTTI birti efnahags-
tillögur sínar 8. þ.m. Þær
fjalla bæði um lækkun út-
gjalda hjá rlkinu og skatta-
hækkanir. Tilgangurinn er að
koma festu og jöfnuöi á rikis-
búskapinn. Flest opinber
þjónustugjöld eiga að hækka
verulega. Verö á oliu og
bensini hefur þegar verið
hækkað um 25%. Alls eiga
skattahækkanir að nema rúm-
lega 900 milljörðum Islenzkra
króna á ársgrundvelli. Fyrir-
huguðum sparnaði er skipt á
marga útgjaldaliði. Þá er ráö-
gert að draga úr dýrtíðarupp-
bótum til þeirra, sem betur
eru settir. Aðeins þeir, sem
hafa lægri árslaun en 6
milljónir llra (100 lirur eru 21
SIÐASTLIÐINN mánudag var
haldinn fundur I miöstjórn It-
alska Kommúnistaflokksins,
sem hafði verið beðið með for-
vitni. Fundarefnið var hinn
óbeini stuðningur, sem
Kommúnistaflokkurinn hefur
veitt, eða hyggst veita, efna-
hagstillögum stjórnar Giulios
Andreotti, en hún er minni-
hlutastjórn Kristilega flokks-
ins eins. Þessi óbeini stuðning-
ur Kommúnistaflokksins er
fólginn I þvi, að þingmenn
hans hafa setið hjá, þegar at-
kvæðagreiðslur hafa farið
fram i þinginu, og hann hefur
ekki heldur mótmælt þeim
aðgerðum, sem stjórnin hefur
ekki þurft að bera undir þing-
ið. Meðal margra óbreyttra
liðsmanna Kommúnista-
flokksins hefur þessi óbeini
stuðningur við Andreotti
mælzt misjafnlega fyrir.
Einkum hefur þó borið á kurr
innan þess arms verkalýðs-
hreyfingarinnar, sem er undir
stjórn kommúnista.
A áðurnefndum mið-
stjórnarfundi Kommúnista-
flokksins flutti formaður
flokksins, Enrico Berlinguer,
aðalræðuna. Hann mælti
eindregið með þvl, aö
Kommúnistaflokkurinn héldi
áfram að veita efnahagstillög-
um Andreottis óbeinan stuön-
ing. Eins og sakir stæðu, ættu
kommúnistar ekki raunveru-
lega annars kost. Ef flokkur-
inn greiddi atkvæði gegn
tillögum rikisstjórnarinnar,
sem væri minnihlutastjórn,
myndi hún falla og hreinn
glundroði geta skapazt I efna-
hagsmálum og stjórnmálum
landsins: Kommúnistar gætu
ekki og mættu ekki taka á sig
ábyrgðina á sllku ástandi. Það
gæti orðiö þeim sjálfum
hættulegast, enda væri líkleg-
ast, að upplausnin, sem gæti
hlotizt af falli stjórnarinnar,
bitnaði með mestum þunga á
verkalýðnum.
Berlinguer lagði jafnframt
áherzlu á, að kommúnistar
myndu ekki veita stjórninni
stuðning I algerri blindni. Þeir
myndu vega og meta aðgerðir
hennar og aðeins styöja þær,
sem þeir teldu óhjákvæmileg-
ar vegna efnahagsástandsins.
Þeir myndu reyna að hafa
áhrif á ákvarðanir stjórnar-
innar, en gera jafnframt
greinarmun á þeim og þvl,
sem þeir hefðu helzt kosiö.
Giulio Andreotti
Enrico Berlinguer
islenzk króna) fá fullar bætur.
Þeir, sem hafa milli 6 og 8
milljónir lira I árslaun, fá 50%
bætur, en þeir, sem hafa yfir 8
milljónir lira, fá engar bætur.
Þá leggur rikisstjórnin til,
aö helgidögum kirkjunnar
verði fækkaö um sjö, $n þeir
munu nú hvergi fleiri en á
ltalfu.
Þá hefur stjórnin boðað, að
hún hafi fleiri ráöstafanir I
undirbúningi, enda mun ekki
af þvi veita, þvi að liran hefur
haldið áfram að falla, þrátt
fyrir framangreindar ráðstaf-
anir, sem yfirleitt eru þó tald-
ar stefna i rétta átt frá efnQ
hagslegu sjónarmiði.
ÞAÐ hefði einhvern tima þótt
tiðindum sæta, að Italskir
kommúnistar styddu óbeint
tillögur eins og þær, sem hér
er um að ræða. Hér er þvl
óneitanlega á ferðinni mikil
stefnubreyting, en eftir er að
sjá hve varanleg hún verður.
Tilgangurinn með henni er
tvímælalaust að auðvelda
stjórnarþátttöku kommúnista
siðar með þvi að minnka bilið
milli þeirra og borgaralegu
flokkanna og hefja við þá tak-
markað samstarf, sem gæti
leitt til stjórnarsamvinnu.
Berlinguer og félagar hans
virðast staðráðnir i þvi að
komast i ríkisstjórn. Valdhaf-
ar 1 Moskvu virðast orðnir
ánægðir meö þá fyrirætlun
þeirra, en hins vegar rikir
mikil tortryggni hjá ráða-
mönnum i Washington i sam-
bandi við þær.
Það hefur svo áreiðanlega
nokkur áhrif á kommúnista,
aö sökum stærðar flokks
þeirra hvilir orðið á þeim
meiri ábyrgð en áður. Upp-
lausn og kosningar, sem gætu
hlotizt af þvl, að þingið reynd-
ist óstarfhæft, gætu fyrst og
fremst orðið vatn á myllu rót-
tæku hægri aflanna og skapað
jarðveg fyrir byltingu þeirra.
Valdataka Mussolinis er enn
mörgum Itölum i fersku
minni.
Þ.Þ.