Tíminn - 02.06.1977, Blaðsíða 8

8

Fimmtudagur 2. júni 1977.
Gisli Kristjánsson:
UMHVERFISVERND
Þaö vorar Þrösturinn á loft-
linunum viö hilsiö mitt hefur
upp raust sina klukkan 5 aö
morgni. Hann er árrisull bless-
aöur. Hann syngur svo ljómandi
vel, aö ég kalla hann Guömund
Jónsson. Á grasflötinni framan
viö húsiö er spóinn meö langa
nefiö sitt, þar stingur hann þvi á
kaf og dregur upp hvern ána-
maökinn af öörum, þessa þá
litlu dólpunga, „eöa hitt þó held-
ur”, eins og sagt var f mlnu ung-
dæmi.
Já, vist er vor I lofti og sumar
framundan. Lifiö gengur sinn
gang án tilstillis mannanna —
en þó er ekki þvi aö neita, aö á-
hrifa okkar gætir hér og þar,
stundum ef til vill til nokkurs
vegsauka, en þvi miöur einatt til
þess aö trufla þá samræmingu
sem náttúruöflin sjálf móta á
hverju breiddarstigi.
Yfir Sundunum og öllum
Kollafiröi svifur gulbrún slæöa
á lognværum morgni. Eitur-
efnanefndin hefur veriö aö
kanna aö undanförnu hvort hér
sé teljandi mengun andrUms-
lofts og tjáir sig hafa komizt aö
raun um, aö óhæfilega mikiö aö
N-samböndum sé i þvi sem ibU-
ar höfuöstaöarins anda aö sér.
Sjálfsagt eru þau sambönd aö
nokkru úr Utblæstri bifreiöanna,
sem þjóta um göturnar, en
mengun er þaö, og þetta eru á-
hrif mannkynsins á umhverfiö,
þvi er ekki aö neita.
Sennilega er þó annar útblást-
ur bilanna enn meinlegri, en þaö
er blýiö, sem hlýtur aö fylgja út-
blástursloftinu. Viö þjóöveginn,
sem liggur noröur frá Osló áleiö
is á Heiömörk, hefur mælzt svo
mikiö blý i gróöri viö veginn aö
stórhættulegt er skepnum þeim,
sem ef til vill nærast af honum.
Blýiö stafar frá benzininu og
fylgir auövitaö lofti þvi sem bil-
arnir anda frá sér. Svona hlýtur
þetta lika aö vera hér. Hvernig
mundi andrúmsloftiö vera i höf-
uöstaö okkar ef allir brenndu
oliu? Þá blandaöist ollusvæla,
benzinsvæla og verksmiöju-
bræla allt til mengunar. Þaö er
virkilega þörf á aö gæta sin ef
ekki skal allt þetta og fleira
stefna til óhollustu, vanþrifa og
heilsuhnekkis hjá þessari kyn-
slóö borgarbúa.
Þéttbýliö hefur alltaf bein og
óbein áhrif á umhverfiö og eöli-
legt er aö hamla gegn umhverf-
isspjöllum eftir beztu getu.
Hinn hýri Hafnarf jöröur hefur
viö hliö sér mengunarvaldinn
hjá Straumi, þar sem álverk-
smiöjan spúir fluormenguöum
efnum út i umhverfiö. Skritiö
aö mestu mengunarvöldum
okkar lands er komiö fyrir
og þeir starfræktir þar sem
þeir menga umhverfi megin-
þorra þjóöarinnar. Þaö er vissu-
lega ástæöa til aö hafa þessi
viti til varnaöar og gera ráö-
stafanir til þess aö ráöa mái-
um til aukinnar umhverfis-
verndar.. Myndin sem fylgir
grein Jjessari, er fengin aö utan
Hún hefur birzt I tilefni af oliu-
gosi þvi, er varö á Ekofisk-oliu-
svæöi frænda okkar Norö-
manna. Þar jusu ollulindir und-
irdjúpanna nokkrum þúsundum
tonna af oliu, milljónum króna
verömæta- og mengunar-
valdi I miklum mæli, út yfir
saltan sæ umhverfisins. Til
allrar lukku tókst aö stööva
þann gosbrunn, en sjálfsagt hef-
ur hann valdiö nokkrum miska
og meinum á þvl llfi, er hreyfist
á yfirboröi hafsins, einkum
fuglallfi.
Viö höfum kynnzt þvl viö
strönd okkar lands hvaö þaö
hefur aö þýöa fyrir fuglalífiö
þegar olla kemst á sjóinn, beint
eöa óbeint fyrir tilverknaö
manna. Þá hefur sjófugl tor-
timzt I verulegum fjölda á þvi
svæöi sem til óefnis af þessu
tagi hefur efnt veriö. Fyrir þess
konar spjöll veröur aö giröa.
Þaö þurfa allir aö vera sam-
stilltir og aldrei láta umhverfis-
spjöll af sllku tagi koma fyrir.
„ Umhverfisysrnd á landi er
lika nauösynleg. Þaö er ekki
b'ara tilefni aö ræöa um spjöll I
andrúmslofti og á söltum sæ.
Fyrir mannlegar aögeröir hefur
sitthvaö þaö skeö á grænum
grundum, bæöi um byggöir og
óbyggöir okkar lands, sem oröiö
hefur til þess aö trufla frjálsa
náttúru og umhverfi manna og
málleysingja. Gróöri er spillt aö
tilefnislausu hér og þar. Ekiö er
um svörö þar sem viönám hans
er mjög takmarkaö og hjólför
veröa vatnsrásir og siöan brjóta
vötn og vindar torfur gróöursins
af umhverfinu. Gróöurtorfum
var lengi flett af þar sem vega-
geröir vitt um landiö voru I
gangi og enn er svo aö verki
veriö á ýmsum stööum, en þvl
er betur aö ráöstafanir hafa nú
veriö geröar til þess aö græöa
þau sár, er þannig hafa mynd-
azt og má þar betur gera. Viö-
leitni er sýnd til þess aö styöja
þann gróöur vltt um landiö, sem
öröugt á i baráttunni viö harö-
úöug náttúruöfl — og misferli
sem ibúar landsins eiga stund-
um sök á.
Landgræösla tslandsog félag-
iö Landvernderu þar góöir aöil-
ar en á bak viö þau öfl þarf þjóö-
in öll aö vera samstillt, þá fyrst
er von til þess aö mikill árangur
veröi augljós . á skömmum
tlma.
Gróandi vorsins birtist á ný
meö komu hlýrra daga og rlkj-
andi langdegis. Vorboöinn ljúfi
kom snemma um háa vega-
leysu. I garöinum okkar fóöraöi
kona mln erlenda gesti, sem hér
dvöldu allan liöinn og mildan
vetur, svartþröst og röökælk, en
þegar hlýna tók I lofti hurfu þeir
án þess aö þakka fyrir beinann.
1 staö þeirra ómar nú á nótt sem
degi þúsund radda kliöur þess
fuglalifs er þrlfst þar sem
mengun lofts, láös og lagar, hef-
ur ekki spillt umhverfinu.
Á vlrnum situr Guömundur
Jónsson og syngur um aukna
umhverfisvernd. Viö skulum öll
taka undir þaö lag meö honum.
18.5.1977
Frá
Gagnfræðaskólanum
í Keflavík
Óskum að ráða eftirtalda kennara:
2 kennara i raungreinum og stærðfræði.
1 kennara i ensku.
íþróttakennara drengja og iþróttakenn-
ara stúlkna.
Nánari upplýsingar gefur skólastjóri.
Skólanefnd Keflavikur.
Útboð
Tilboð óskast i smiði á pipuundirstöðum
fyrir lögn i stokk. íJtboðsgögn eru afhent á
tæknideild Akureyrarbæjar, Geislagötu 9,
Akureyri, gegn 5000 kr. skilatryggingu.
Tilboð verða opnuð á skrifstofu bæjar-
stjóra, Geislagötu 9, Akureyri, föstudag-
inn 10. júni kl. 11.00 f.h.
Hitaveita Akureyrar.