Tíminn - 07.08.1977, Page 17

Sunnudagur 7. ágúst 1977
17
Eg vidli koma á framfæri
þakklæti til þjóðræknisfélag-
anna á Akureyri og i Reykjavik
fyrir þeirra móttökur. Einnig
vildi ég þakka Lúörasveit
Reykjavikur og borgarstjórn
Reykjavikur og bæjarstjórn
Akureyrar fyrirþeirra framlag.
Frá komu Vestur-lslendinga hingaö til lands i júni s.l.
fyrir siðustu ferö. Eins og fyrr
sagði, þá er skrifstofan i heima-
húsi en á næsta ári á að flytja
hana til Winnipeg eða Gimli. —
En við erum ekki einungis með
ferðir til íslands, sagði Marjor-
ie, — skipulagðar eru lika ferðir
til staða svo sem Florida og
Evrópu. — Þrjátiu fóru til
Belgiu i vor, og i vetur fer
annarhópur tilHawaii. Þetta er
alltaf að aukast og þvi bar
brýna nauðsyn til að flytja
skrifstofuna og ráða meira
starfslið. Það er ekki einungis
fólk af islenzkum ættum, sem
ferðast með Viking Trawel, við
það skiptir fólk af öllum þjóö-
ernum.
— Hvernig verður ferðum til
islands hagað næsta sumar?
— Ein tveggja vikna ferð
verður i' júni, og eru það aðal-
lega bændur og skrifstofufólk
sem tekur þátt i henni. Svo
verður önnur ferð i ágúst, nánar
tiltekið eftir islendingadag-
inn.
höld ium 300 kilómetra fjarlægð
frá Gimli, en tJkraniumenn eru
ákaflega fjölmennjr i Kanada.
Við erum vön að senda þeim ár-
naðaróskir og eins fáum við frá
þeim kveðjur.
— Er það eitthvað sem þú
vildir segja að lokum Ted?
í sl endin gada gu rinn
hefur vakið mikla at-
hygli
— Nú haldið þið islendinga-
dag á hverju ári. Hefur hann
ekki breytzt i timans rás? '
— Islendingadagurinn er
fyrstu helgina i ágúst, segir
Ted, — Hér áður fyrr var þetta
bara einn dagur, en nú eru há-
tiðisdagarnirorðnir þrir að tölu.
Þaö er byrjað á laugardag, en
aðalhátiðarhöldin eru á mánu-
dag. Þá eru ræðuhöld og Iþrótt-
ir. Um kvöldið er hitt og þetta til
skemmtunar og siðan er dansaö
fram á rauðanótt. Þetta var átt-
ugasti tslendingadagurinn i ár,
og um leið sá fysti, sem ég hef
misst af eftir striðið, en þá
starfaði ég i flughernum. Að
venjufáum við góða gesti frá Is-
landi á hátiöina, og nú var það
Ólafur Jóhannesson dómsmála-
ráðherra sem flutti minni Kan-
ada. Þá kom Kvennakór Suður-
nesja fram á hátiðinni. Það er
gert ráð fyrir að allt að 20 þús-
und manns komi til Gimli þá
daga sem hátiðin stendur og býr
fólkið mikið I tjöldum, en einnig
fá margir inni hjá kunningjum.
— Hefur tslendingadagurinn
vakið mikla athygli i Kanada?
— Jú, hann hefur gert það og
sérstaklega i Manitoba. Hins
vegar eru það ekki einungis ís-
lendingar, sem taka þátt i Is-
lendingadeginum. Fólk i ná-
Ahuginn leynir sér ekki.
Það voru fagnaðarfundir.
grenninu kemur einnig til Gimli
til að gera sér dagamun. Útvarp
og sjónvarp fylgist með degin-
um, en sama má einnig segja
um 17. mai hátiðisdag hjá Irska
þjóðarbrotinu. Og þess má geta,
að um verzlunarmannahelgina
eru Úkraniumenn með hátiðar-
A ÞESSU ári verða liðin
hundrað ár frá þvi fyrst var
gefið út blaö á Islenzku i
Kanada. Það var I septem-
ber árið 1877, að Framfari
kom fyrst út. — Talið er að
landnám tslendinga vestan-
hafs, i Nýja-íslandi, hafi
byrjað árið 1875, og er þvi
blaðaútgáfan næstum þvi
eins gömul og landnámið. —
Framfari kom ekki út nema i
tvö ár, þá var rekstri blaðs-
ins hættaf fjárhagsástæðum.
Enn var ráðizt i blaðaút-
gáfu árið 1883 er Leifur kom
út i marz það ár. Ekki varð
Leifur langlifur heldur, hann
var gefinn út i þrjú ár, eða
þar til i júni 1886.
En það sama ár, 9 septem-
ber 1886 kom Heimskringla
út i fyrsta skipti, og tveimur
árum síðar hóf Lögberg
göngu sina, 14. janúar 1888.
Þrátt fyrir ýmsa öröug-
leika voru bæði blöðin gefin
reglulega út, þar til þau voru
sameinuð árið 1959. Samein-
ing biaðanna átti sér alllang-
an aðdraganda. — Arið 1955
var skipuð þriggja manna
nefnd að tilhlutan stjórnar
Þjóðræknisfélagsins, og átti
nefndin að gera tillögur um
útgáfu nýs blaðs, ef Lögberg
og Heimskringla hættu að
koma út. I nefndinni voru
Thor Thors, sendiherra,
Valdimar Björnsson, og dr.
Richard Beck. Nefndin
skilaði áliti i júli sama ár. —
Nefndarálitið var i fimm lið-
um og fyrsti liður hljóðaði
svo: „Blöðin Lögberg og
Heimskringla skulu samein-
uð og framvegis koma út
sem eitt vikublað, sem beri
nafn beggja blaöanna. Und-
irheiti blaðsins skal skráð: —
Gefið út að tilhlutan Þjóð-
ræknisfélags íslendinga i
Vesturheimi.”
En það var ekki fyrr en
fjórum árum sfðar, eða 20.
ágúst 1959, að fyrsta blaðið
kom út eftir sameininguna
og undir heitinu Lög-
berg-Heimskringla. Það var
talið vera 73. árgangur, 43.
tölublað. Nú er þvi nitugasti
og fyrsti árgangurinn hafinn.
Blaðaútgáfa vestan hafs á
sér þvi langa og merkilega
sögu, aldargamla sögu.
Framsýni, dugnaður og
áræði fjölmargra mætra
manna hafa tryggt útgáfu
blaðsins öll þessi ár, þótt oft
hafi ekki blafsið byrlega.
Auðvitað hefur margt
breytzt á löngum ferli blað-
anna. Viðhorf manna, skoð-
anir og framfarir á flestum
sviðum mannlegs lifs, hafa
aðsjálfsögðu sett mark sitt á
blaöaútgáfu, sem önnur
menningarfyrirbæri.
Lesendahópur Lögbergs-
-Heimskringlu er orðinn al-
stór, hann er dreiföur i
mörgum heimsálfum, og þvi
verður erfiðara meö hverju
árinu að sniða blaðinu þann
stakk, sem hæfir öllum les-
endum.
Það hefur myndazt viss
hefö i sambandi viö efni og
útlit blaðsins, sem eðlilegt er
á svo löngum tima. Þrátt
fyrir þaö, að reynt hefur ver-
ið aö halda þeirri hefð, aö
verulegu leyti að minnsta
kosti, þá hefur blaðið tekið
nokkrum breytingum á sið-
ustu árum.
Þeir sem vilja gerast
áskrifendur að Lög-
bergi-Heimskringlu, eru vin-
samlega beðnir aö senda
nafn og heimilisfang, ásamt
2850króna ársgjaldi til Birnu
Magnúsdóttur, til heimilis að
Dúfnahólum 4 i Reykjavik.
Lögberg-Heimskringla kem-
ur út vikulega.