Tíminn - 30.08.1977, Blaðsíða 5

Þri&judagur 30. ágúst 1977
á víðavangi
„Þessi þjóð
verður enn
að berjast”
A rá&stefnu þeirri um vest-
rænt samstarf, sem haldin
hefur veriö i Reykjavik siö-
ustu daga, flutti Einar Ágústs-
son utanrikisrá&herra merka
ræ&u þar sem hann ger&i m.a.
grein fyrir sérstö&u og afstö&u
islendinga til varnarbanda-
laga og hermáia.
1 ræöunni sagöi Einar m.a.:
„Þegar fjallaö er um NATO
og hiutverk islands innan
bandalagsins er óhjákvæmi-
legt aö gera sér grein fyrir aö
afsta&an á isiandi gagnvart
herna&armálum og nauösyn á
vörnum er önnur en me&al
annarra þjóöa. Fólk hér er al-
mennt óvant hernaöaraö-
geröum og fellst ekki jafn
ákve&iö á þörf þeirra eins og
ibúar þjóOa, sem gegnum
aidirnar þekkja ekki a&rar
leiöir til frelsunar undan er-
lendri kúgun en vopnavaidiö
og viöurkenna ekki aöra
tryggingu fyrir áframhald-
andi sjálfstæöi en þá sem
byggö er á hernaöarlegri
vörn.
islendingar eru svo iánsam-
ir a& hafa ekki þurft aö kunna
vopnaburö frá því aö forfeöur
okkar, vikingarnir leystu deil-
ur sinar meö frumstæöum
vopnum þeirra tima. A þeim
tfmum þurfti viku eöa jafnvel
mána&arundirbúning til aö
drepa mann og annan og oft
þurftiaö fer&ast fram og aftur
um landiö þvert og endilangt
til a& ijúka ætiunarverkinu.
Þaö er þvi hæpiö aö ætla aö af-
komendur þessara stoltu her-
manna, sem um aldra&ir hafa
engin vopn haftundir höndum,
eigi auðvelt meö a& skilja og
aölaga sig hernaöartækni nú-
timans. Staöreyndin er sú, aö
mikiil skortur er á slikum
skilningi og mikið verk óunniö
I þvi sambandi.”
„Skynsamlegt
skref”
Siöan ræddi Einar Agústs-
son aödragandann aö inn-
göngu Islands i Atlantshafs-
bandalagiö. i þvf efni minnti
hann sérstaklega á þá fyrir-
vara sem gerðir voru af ís-
lands hálfu:
„Þessir fyrirvarar voru, aö
hér skuli ekki vera vopnaöur
her á fri&artimum, aö is-
lendingar hafi ekki eiginn her
og f jöldi erlendra hermanna á
islandi skuli ákve&inn f sam-
ráöi viö isienzk stjórnvöld
hvenær sem nau&syn er taiin
á,aö erlendirhermennséu hér
staösettir.
Þegar island sföan ger&i
varnarsamning viö Bandarik-
in 1951 var lögö áherzla á þessi
atriöi og þau samþykkt af hin-
um aöilanum. Þessir fyrirvar-
ar hafa einnig f heild veriö
virtir.Þaö er hárrétt aö þaö er
hægt aö segja aö friðartimar”
eru teygjanlegt hugtak og ekki
vist aö allir túlki það á sama
hátt, en aö ööru leyti hefur
aldrei veriö spurning um túlk-
un á samkomulaginu og þaö
hefur veriö í heiöri haft.”
Um þessa fyrirvara og inn-
göngu islands sag&i Einar
Agústsson siöan:
,,Ég vil segja þaö hér, hreint
út, að ég tel aö þaö hafi veriö
mjög skynsamlegt a& taka
þetta skref og aö tsland meö
sínum fyrirvörum gengi I hóp
þeirra vestrænu rikja sem
mynda bandaiagiö og ég tel a&
þar eigum viö heima þótt
ýmsar deiiur kunni aö risa
milli okkar og annarra banda-
lagsþjóöa, eins og reynslan
hefur sýnt.”
Valdajafn-
vægi og
heimsfriður
Einar Ágústsson gerði horf-
ur i alþjó&amálum aö um-
ræðuefni i ræ&u sinni á Nató-
rá&stefnunni. Rakti hann þar
nokkur atriöi sem einkum
snerta þróunina á síöustu ár-
um og sagöi:
„Þvi miöur er mjög likiegt,
svo ekki sé tekiö dýpra i ár-
inni, aö heimsfriöur sé aöeins
tryggur aö þvi marki, aö hann
byggist a& miklu leyti á þvi
valdajafnvægi, sem NATO á
hlut aö. Aö sjáifsögöu hljótum
viö a& vona aö aöstæöur eigi
eftir aö breytast svo aö
varnarsamtök verði óþörf. Ég
mundi sjálfur glaöur vinna aö
þvi marki eins og min tak-
mörkuöu áhrif leyfa. Ég er
hins vegar ekki þeirrar
skoöunar aö einhliöa aögerö
islendinga eöa annarra a&-
ildarrikja sé i sjálfu sér skref i
rétta átt, fremur aö alþjóðiegt
samkomulagt þurfi til.
Til allrar hamingju hefur
ýmislegt veriö gert I þvi
augnamiði. Ég gæti t.d. nefnt
SALT-viöræöurnar og Vinar-
viöræöurnar um aö draga
gagnkvæmt úr fjölda her-
manna. Siöarnefndu við-
ræðurnar hafa fram til þessa
einkum snúizt um Mið-Evrópu
en ég hef oft látið þá skoöun i
ljós, aö þær ættu einnig a& ná
til vængja og hér á ég au&vitaö
viö Norðurvænginn, sem er
næstur okkur.
Ég vil einnig i þessu sam-
bandi nefna öryggismála-
rá&stefnu Evrópu. Viö vonum
aö verulegur árangur náist á
fundinum, sem framundan er i
Belgrad. Allar aögeröir, sem
miöa a& auknum tengslum
milli þjóöa eru framlag til
fri&samlegra tengsla þeirra i
milli.”
Um aöstööu islendinga inn-
an Atlantshafsbandalagsins
sagöi Einar m.a.:
„Þaö hlýtur vissuiega aö
vera umhugsunarefni fyrir is-
lendinga hve lengi viö getum
haldiö áfram þátttöku i
hernaðarbandalagi án þess a&
geta sjálfstætt metið þaö
starf, sem unniö er og hve
nauösynlegt þaö er.
Me&an þetta ástand rfkir
ver&a islendingar aö sætta sig
viö aö hlý&a á orö annarra i
þessu sambandi og halda á
sinum málum skv. því. Þetta
er ekkigóö regla og sizt af öllu
hvaö varöar stórmikilvæg
mál. Þegar ég segi þetta er ég
alls ekki aö láta aö þvi liggja
aö við getum ekki treyst þeim
upplýsingum, sem viö fáum
frá NATO.”
Stuðningxir
meirihlutans
Undir lok ræöu sinnar vék
Einar Ágústsson aftur aö af-
stööu islendinga til hernaöar-
málefna og sag&i:
Þessi þjóö hefur öðlazt sjálf-
stæ&i — ekki meö vopnum,
vegna þess aö striðsvopn hafa
venjulega leitt til sjálfs-
meiðingar — heldur meö þvi
sem nú er jafnan kallaö „póli-
tisk lausn”.
Og þessi þjóö vcröur Enn aö
berjast fyrirsjálfstæ&i sinu og
tilverurétti, ekkisi&ur en aör-
ar þjó&ir stórar sem smáar.
Ef þetta er haft i huga þarf
enginn aö fur&a sig á þvi aö
einmitt þessi þjóö á stundum
ögn erfitt meö aö skilja þörf-
ina fyrir aliar þær fjárfúlgur
sem veitt er til herna&ar- og
varnarmála og allt þaö mann-
afl og öll þau vopn sem talin
eru nauösynleg.
En þrátt fyrir þetta hefur
meirihluti islenzku þjóðarinn-
ar skilning á þvi aö vegna okk-
ar sjálfra a& minnsta kosti og
vegna nágranna okkar er rétt
aötsland sé a&iliaö bandalag-
inu, sem ber nafn okkar næsta
umhverfis, Noröuratlants-
hafsins, og kannski fyrst og
fremst vegna þess aö I þessari
samþykkt er þvi haldiö fram
aö atlaga gegn einu riki sé at-
laga gegn öllum. Þaö er i anda
þessarar sameiginlegu stööu,
sem viö veröum aö vinna unz
betri timar ganga I garö.”
JS
íbúðarhúsið Ásaberg d Eyrarbakka JARÐ
VTA
er til sölu og laust til IbúOar. Húsinu fylgir 412 fermetra eignarlóö, leigulóö og ræktunarland. Geymsluskúr meö kjallara fylgireinnig. Upplýsingar gefa, Þórarinn Guömundsson, Þórunnar- Til leigu — Hentug í lóöir Vanur maöur s< Simar 75143 — 32101 -*•

stræti 124, Akureyri, simi 11492 og Vigfús Jónsson Eyrar- bakka, simi 3126. , ! Auglýsitf | íTámanum S •
+ Pappírsprentun og Ijósaborð
+ Allar venjulegar reikniaðferðir
+ Sérstaklega auðveld í notkun
+ ELDHRÖÐ PAPPÍ RSFRÆSLA (SJALFVIRK
EFTIR TOTAL OG ENGIN BIÐ)
+ ótrúlega hagstætt verð.
Það hrífast allir sem sjá og reyna þessa vél.
Shrifvélin hf.
Suðurlandsbraut 12 Pósth. 1232 Simi 85277
Enn einu sinni kemur
á óvart með frábæra rei
CanoVa PlOll-
vitj oiMrnuivi oVAMriNN aiveg eins og þér óskió.
Stinnan svamp, mjúkan svamp, léttan svamp eða þungan
Við kloeóum hann líka, ef pér óskió -og þéc sparió stórfé.
LVSTADÚNVERKSMIÐJAN DUGGUVOGI 8 SÍMI 846 55
ÓNSKÓLI
SIGURSVEINS D. KRISTINSSONAR.
Innritun og greiðsla námsgjalda fer fram i
skólanum Hellusundi 7 þriðjudaginn 30.
ág., miðvkudaginn 31. ág. og fimmtu-
daginn 1. sept. kl. 4-7 alla dagana.
Nemendur eru minntir á að þær umsóknir
sem ekki hafa verið staðfesar með
greiðslu námsgjalda falla úr gildi þegar
auglýstri innritun lýkur.
Skólastjóri.