Tíminn - 13.05.1978, Qupperneq 2

2
Laugardagur 13. rtial 1978.
Dayan reiður
ummælum friðar-
sinna í ísrael
Stokkhólniur/Heuter. Utan-
ríkisráðherra Israels, Moshe
Dayan, gekk Ut af blaðamanna-
fundi i Stokkhólmi i gær eftir að
hann hafði verið spurður að þvi
hvernig honum þætti að vera
kallaður ,,hermdarverkamaður
af hæstu gráðu”, en þessi um-
mæli voru höfð eftir meðlim i
samtökunum „Frið nú” i Israel.
Dayan reiddist spurningunni og
sagöist ekki hafa séð sjónvarps-
viðtalið við unga Israelann sem
nýlega var flutt i sænska sjón-
varpinu.
,,1 sumum iöndum er ungum
mönnum leyft að segja það sem
þá lystir, en ég veit ekki hvað
þetta fólk vill að við gerum, sem
við erum ekki þegar búnir að
gera”, sagði Dayan. ,,Ég er
ekki hryðjuverkamaður. Hvað
myndir þU segja ef einhver kall-
aði þig hryðjuverkamann? Hef
ég gert eitthvað sem þer likar
ekki?” spurði utanrikisráðherr-
an fréttamanninn og gekk siðan
Ut af blaðamannafundinum sem
ekki stóð lengur en fimmtán
minUtur. Dayaner nú á ferð um
Evrópulönd til að taka þátt i há-
tiðahöldum Gyðinga þar i tilefni
þess að þrjátiu ár eru nU liðin
Moshe Dayar,.
frá þvi að Israel var lyst full-
valda riki.
Krafa A.I.:
Ógnarstj ór ninni
aflétt í Uruguay
Belfast:
IRA tekur lögin í
sínar hendur
JB — Kunnugt er, að að minnsta
kosti tuttugu og tveir menn hafa
látizt af völdum pyndinga i
Suður-Amerikurikinu Uruguay, á
árabilinu 1972-1975. Þrátt fyrir öll
þau mótmæli sem af þessu hafa
spunniztá alþjóðavettvangi þurfa
pólitiskir fangar að sæta pynding-
um nU sem áður, og stjórnvöld i
landinu hafa virt að vettugi og
neitað að verða við tilmælum um
að utanaðkomandi rannsóknar-
nefnd verðiheimilaðað kynna sér
ástandið i þessum málum og gera
rannsókn á þvi ofbeldi sem vitað
er að fjöldi manns hefur verið
beitturi' landinu. Auk pyndinga er
um að ræða fjölda handtaka án
dóms og laga, dauöa manna I
gæzluvarðhaldi og ennfremur
hafa menn horfið sporlaust.
Landsmenn i Ururguay hafa
búið við hreina ógnarstjórn frá
þvi þjóðþing landsins var leyst
upp árið 1973 og herinn tók völd.
Fyrir tveim árum hóf Amnesty
International herferð til að vekja
athygli á þeim brotum, sem þar
eru framin, á mannréttindum
sem bundin eru i stjórnarskrá
landsins og þeim alþjóðlegu
mannréttindasattmálum, sem
Uruguay er aðili að. Þykir þessi
herferðhafa tekizt vel að þvi leyti
að varpað hefur verið ljósi á
ástand mála, og hefur þess jafn-
vel orðið vart að rikisstjórnin og
ýmiss konar samtök hafa beitt
áhriíum sinum i' þvi skyni að
reyna aö fá ógnaröldinni þar af-
N'icosia/Reuter.Stjórnin á Kýpur
fagnaði þvi að áframhaldandi
vopnasölubann til Tyrklands var
samþykkt á Bandaríkjaþingi.
Akvörðunin var, að sögn tals-
manns stjórnarinnar, réttlát en
vopnasölubanni var komið á eftir
innrás Tyrkja á Kýpur 1974. Spyr-
létt. En þrátt fyriraðbenda megi
á nokkurn jákvæðan árangur her-
ferðarinnar er ekki hægt að segja
að hUn hfi orðið til þess að ástand-
ið i mannréttindamá lum i
Uruguay hafi batnað svo taki tali.
Aframha ldandi og aukinnar
baráttu er þörf.
os Kyprianou sagði i ræðu fyrr i
þessari viku, að ef vojxiasölu-
banninu yrði aflétt, myndi yfir-
gangur Tyrkja aukast, og það
gæti leitt til átaka.
Stjórnin á Kýpur lýsti i dag yfir
vaxandi áhyggjum sinum vegna
þess að Vestur-Þjóðverjar halda
Belfast/Reuter.lrskir skæruliðar
og stuðningsmenn þeirra ætla að
setja á stofn alþýðulögreglu og al-
þýðudómstóla er starfa eiga i
hverfum lýðveldissinna i Belfast,
að því er tilkynnt var hér i Belfast
i gær. Meðal refsinga er beitt
verður viðafbrotamenn eru skot i
fótleggina, en þaö er sama aðferð
og skæruliðar á ttaliu hafa beitt
að undanförnu.
Atta félagar i Sinn Fein, sem er
löglegur stjórnmálaflokkur Pro-
visionalarms irska lýöveldishers-
ins, sækja nú um að verða látnir
lausir gegn tryggingu, en þeir eru
ákærðir fyrir þátttöku samsæri
og að vera félagar i skæruliða-
hópum irska lýðveldishersins.
verði
Islandsdeild A.I., sem aðsetur
hefur i' Reykjavik, stóð fyrir
undirskriftasöfnun vegna her-
ferðarinnar 1976, og skrifuðu þá
tæplega 2000 Islendingar undir. Á
skrifstofu samtakanna er allar
frekari upplýsingar að fá um
málið.
áfram að veita Tyrkjum hern-
aðarlega aðstoð þrátt fyrir
vopnasölubann Bandarikja-
manna til landsins. Utanrikisráð-
herra Kýpur kallaði sendiherra
V-Þýzkalands á eyjunni á sinn
fund og baö hann um að gera yfir-
völdum i Bonn grein fyrir áliti
stjórnarinnar. 1
. Kevin Mcmahon saksóknari
sagði að i september á siðasta ári
hefðu 25 menn verið skotnir i fót-
leggi i hverfum lýðveldissinna i
Belfast. Sinn Fein mun reka
keðju ráðleggingastöðva þar sem
tekið verður á móti kvörtunum
fórnarlamba glæpamanna. Eink-
um veröur ráðizt gegn innbrots-
þjófum, kynferðisglæpamönnum
og þeim, er gerast sekir um lik-.
amsárásir. Saksóknarinn sagði
að kerfi þetta væri afkvæmi IRA
manna, en engar sannanir væru
fyrir þvi að þessir dómstólar
væru raunverulega til.
Prír skæru-
liðar fram-
seldir til
V-Pýzkalands
llaag/Reuter. Hollenzka stjórnin
gaf i gær leyfi sitt til að þrir
skæruliðar úr vestur-þýzka
Rauða hernum verði framseldir
til heimalands sins. Skæruliðarn-
ir, sem sitja nú i hollenzkum
fangelsum, eru Kurt Volkerts,
Christoph Wackernagel og Gert
Schneider. Fangarnir verða ekki
sendir til V-Þýzkalands þegar i
stað, vegna þess að lögfræðingar
þeirra gera nú tokatilraun til að
leita þeim. hælis sem póliitiskir
flóttamenn i Hollandi.
Dómsmálaráðuneytið i Hol-
landi hefur þegar hafnað beiðni
skæruliðanna um hæli sem póli-
tiskir flóttamenn, en rikisráðið,
þar sem JUliana drottning er i
forsæti, getur endurskoðað
ákvörðun ráðuneytisins.
Hæstiréttur i Hollandi tilkynnti
að Volkerts yrði þvi aðeins fram-
seldur, að tryggt væri að hann
yrði ekki ákærður fyrir ránið og
morðið á Hanns-Martin Schleyer
og morðið á lifvörðum hans, þvi
þetta yrðu að teljast pólitiskir
glæpir.Volkerts situr nú i fangelsi
fyrir morð á hollenzkum lög-
reglumanni en hann fékk tuttugu
ára dóm. Að sögn dómsmála-
ráðuneytisinsermögulegt að Vol-
kerts verði aðeins framseldur
nokkurn tima, á meðan máls-
rannsókn fer fram i
Vestur-Þýzkalandi.en verði siðan
sendur aftur til Hollands, til að
afplána það sem eftir er af dómn-
um.
Wackernagel og Schneider voru
teknir fastir i skotbardaga i
Amsterdam seint á siðasta ári.
Bandaríkj amenn:
Áframhaldandi vopna-
sölubann til Tyrklands
AHÆTTAN VIÐ
ELEKTRÓNÍSKAR
NJÓSNIR
Fullkomnustu orrustuþotur nútlmans eru allar búnar tölvum.
Washington/Reuter. Banda-
riskir gervLhnettir bUnir að-
dráttarlinsum og elektróniskum
hlustunartækjum safna ótrU-
lega nákvæmum upplýsingum
hvaðanæva að Ur Sovétrikjun-
um. Þó að Sovétmenn séu
alls ekki ánægðir með þessar
aðgerðir Bandarikjamanna,
láta þeir gervihnettina afskipta-
lausa. Hvers vegna skutu Sovét-
menn þá niður farþegaþotu frá
Suður-Kóreu, sem að þvi er sagt
er, villtist i mesta sakleysi inn
yfir landsvæði nærri Mur-
mansk?
Liklegasta skýringin er sú að
flugmenn farþegaþotunnar hafi
óviljandi flækzt i kapphlaup
sem nU fer fram milli risaveld-
anna. Með þvi að senda óboðna
gesti inn á yfirráðasvæði hvors
annars reyna stórveldin að
komast aö þvi hvað þróun i elek-
tróniskri tækni miðar hjá and-
stæðingnum. Við njósnum um
þá og þeir njósna um okkur og
vini okkar, þetta er elektróniskt
kapphlaup, einn leyndasti þátt-
ur vopnakapphlaupsins.
Andstæðingurinn esp-
aður
Það er afar sjaldgæft að grip-
ið sé til vopna i þessum leik
músa og katta, eins og gerðist er
farþegaflugvélin villtist. Vana-
lega snúa hinir óboðnu gestir við
jafnskjótt og viðbrögð eru sýnd
og snUizt til varnar. Um leið og
her þjóðarinnar, sem verður
fyrir ágangi, sýnir viðbrögð, er
árangrinum lika náð, þvi þá er
bUið að ljóstra upp hvernig
varnarkerfinu er háttað. Leik-
urinn mun lika halda áfram um
ófyrirsjáanlega framtið, þvi
endalaus leit að nýjum þáttum
elektróniskrar tækni er orðinn
miðpunktur vopnakapphlaups-
ins milli Sovétrikjanna og
Bandarik janna.
Kostir þess að gjörþekkja
tækni andstæðingsins komu i
ljós á fyrstu dögum Yom Kippur
striðsins 1973, en þá mistókst
Israelsmönnum algerlega að
rugla radarstýringu sovézkra
flugskeyta, er Arabar höfð.s yfir
að ráða. Skýrslur herma að
Israelsmenn hafi fyrir bragðið
misst nær 100 herþotur áður en
Bandarikjamenn sendu þeim ný
tæki, er breytt gátu stefnu flug-
skeytanna.
Að fenginni þessari reynslu,
auk þess sem svipaðir atburðir
áttu sér stað í Vietnam-striðinu,
hafa herstjórnarmenn séð að
nauðsynlegt er að fylgjast með
tækniframförum hjá andstæð-
ingnum um leið og kappkostað
er að finna nýja tækni handa
eigin her.
Þessi keppni hefur leitt af sér
keðju aðgerða sem siðan leiða
til gagnaðgerða og leikurinn
virðist engan endi ætla að taka.
Þaðer t.d. gagnlegt að vita allt
um radartækni varnaraðilans,
þvi þá er hægt að senda villandi
merki eða „blinda” radarinn.
Varnaraðilinn getur siðan fund-
iðtækni til að forðast villumerk-
in og skotið á árásaraðilann,
sem siban þarf að trufla radar-
stýringu flugskeytanna, þannig
er haldið áfram að trufla og
vinna gegn truflunum.
Elektróniskur nigling-
ur.
Málið gerist æ flóknara, tölvu-
bUnaður verður stöðugt fyrir-
ferðaminni og nú er svo komið
að tölvur eru um borð i nær öll-
um orrustuþotum. Rauðir
barónar nútimans eru eiginlega
ekki annað en farþegar um borð
i tölvustýrðum vigvélum.
Stöðugt flóknari tæki eru smið-
uð til að nema og trufla merkja-
sendingar óvinarins, en til að
verða sér Utium upplýsingar um
merki andstæðingsins þarf við
og við að senda óboðinn gest inn
á yfirráðasvæði hans til að fá
andstæðinginn til að nota nýj-
ustu tækni sina. Tölvur eru sið-
an mataðar með upplýsingum
sem við þetta fást.
Víðtæk áhrif
Reyndin verður vanalega sú
að ný hertækni hefur viðtæk
áhrif. Bandarikjamenn eru
vanalega taldir standa Sovét-
mönnum framar i þvi að koma
tölvubUnaði fyrir i litlu rými, og
nU er kostað kapps um að upp-
lýsingar varðandi tæknina ber-
ist ekki til andstæðinganna.
Einn vandinn sem herinn á við
að etja er að almennur markað-
ur fyrir elektróniska tækni er
mjög stór. Þarfir hersins á
þessusviði eru hins vegar mjög
afmarkaðar og þeim er því vart
nægur gaumur gefinn.
Sé tekiðtillittil kapphlaupsins
á sviði elektrónískrar tækni, eru
þau viðbrögð Sovétmanna að
neyða farþegaþotuna er villtist
inn ilofthelgi þeirra til að lenda
eftir að hafa skotið á hana, alls
ekkert öðruvisi en bUast mætti
við. Það sem þykir öllu undra-
verðara er að þotunni var leyft
að sveima i loftinu kring um
Murmansk i nærri tvo klukku-
tima áður en hUn var neydd til
að lenda.
Elektónfskar forsendur þessa
atburðar eiga eftir að valda
bandariskum visindamönnum
heilabrotum i framtiðinni.