Tíminn - 27.09.1978, Blaðsíða 9

Miðvikudagur 27. september 1978
9
Gífurleg aukning flutninga með nýju leiðarkerfi:
Ný gerð
strand-
ferða-
skina hönnuð
Skipaútgerð ríkisins hefur áhuga á að
eignast skip, þar sem unnt
er að aka hlöðnum vörubílum og öðrum
ökutækjum beint um borð
Frumdrættir að nýju strandferðaskipi. Skipið verður með
tvær vélar. Skutbrúin sést aftast, en hún er tvöföld. Gámar
verða á efra dekki, en sement og áburður f undirlest á tank-
dekki. Möguleiki er á að aka niður á tankdekkið, en einnig er
unnt að nota lyftu og siðuop.
Sem kunnugt er, þá hefur Skipaútgerð ríkisins verið
þess mjög hvetjandi að ráða bót á þeim örðugleikum sem
því eru samfara að reka skipulagðar strandferðir. Við
núverandi aðstæður er þess ekki nokkur kostur að
tryggja hallalausar, eða hallalitlar samgöngur með
skipum, því aðstæður eru örðugar, og flutningar tak-
markaðir. En allir eru sannfærðir um nauðsyn strand-
ferða, sem eru, auk annars, liður í að halda landinu í
byggð.
Gifurleg aukning á flutn-
ingummeðnýju leiðakerfi.
Viö hittum að máli Guðmund
Einarsson, forstjóra Skipaút-
gerðarinnar, og spurðum hann
fyrst um árangurinn af breyttu
leiðakerfi strandferðaskipanna,
en nú eru liðnir 9 mánuðir siöan
nýtt skipulag strandferða, eða
leiðakerfi var tekið upp. Hann
hafði þetta að segja:
—Það er nú ekki komin full
reynsla á þetta ennþá, en margt
bendir þó til þess að menn kunni
að meta þessa þjónustu. T.d.
hefurorðið mikil aukning á flutn-
ingi til Isafjarðar, bæði frá Akur-
eyri og Reykjavik.
Hafa flutningarnir nær þre-
faldast suma mánuðina frá
Reykjavik til Isafjarðar, og það
merkilega er, að það hefur ekki
orðið samdráttur þann tima, er
vegirnir eru færir.
Sama er að segja um flutninga
frá Akureyri til Isafjarðar, þeir
hafa aukist mikið. Aukning til og
frá Akureyri hefur einnig orðið
mikil.
—Kemur þetta á óvart?
—Já, að sumu leyti. Við töldum
að menn þyrftu að venjast þessu
og aðlaga sig breyttum
aðstæðum, töldum að þetta tæki
lengri tima.
Við gerðum einnig ráð fyrir
meiri aukningu á leiðinni til ísa-
fjarðar, en t.d. á Akureyrarleið-
inni, þvi Akureyringar eru með
betra vegasamband og öruggari
bilferðir til Reykjavikur.
Isfirðingar hafa verið fljótir að
læra á þetta, en við teljum að
aukin viðskipti, eða flutningar nú
milli Akureyrar og Isafjaröar
stafi af þvi, að örðugt var áður að
koma vörusendingum þessa leið,
þannig að viðskipti milli
Isfirðinga og Akureyringa hafa
aukist með nýju leiðakerfi, en
gððar samgöngur milli svæða
greiða oftast götu viðskipta um
leið.
— Hvernig er siglingum til ísa-
fjarðar háttað?
—Við förum þangað þrisvar á
hverjum tveim vikum.I tvö
skiptin fara skipin héðan frá
Reykjavik um fimm leytið á
daginn, og eru þá um kl. 09.00 við
bryggju á Isafirði. Ein ferð er sið-
an með viðkomu á Patreksfirði,
og þá koma skipin siðdegis til Isa-
fjaröar.
Hafa áhuga á skipi meö
skutbrú.
—Hvaðum ný strandferðaskip?
—Við teljum að nauðsynlegt sé
að fá hagkvæmari skip til strand-
ferðanna. Við erum sifellt að
athuga þróun mála.
Við höfum einna mestan áhuga
á skipum, sem hafa skutbrú sem
hægt er að leggja upp á bryggju,
þannig að unnt er að aka inn i
lestina. Vörubilar af stærstu gerð
Aburður
og sement
með
lyftuí
undirlest
geta þá ekið um borð. Einnig
viljum við flytja, eða hafa
aðstöðu til þess að flytja gáma á
þilfari og sement og áburð i
undirlest, eða á tankdekki.
Við höfum látið rissa svona skip
upp fyrir okkur, og miðum þá við
að skipið geti lestað i Reykjavik,
en geti siðan lestað sement, eða
áburð við verksmiðjurnar. Þá er
undirlestin fyllt siðast, en það
þýðir að við verðum annað hvort
að hafa lyftu og siðuport, eða
akstursmöguleika niður i undir-
lestina frá skutopi.
Við gerum ráð fyrir skutbrú,
sem er aftast á skipinu og leggst
skipið þá með stjórnborðssiðu að
bryggju, en brúin leggst upp á
bryggjuna aftur af skipinu. Þetta
eru ódýrari skutbrýr en notaðar
eru á stórskipum, en þá er unnt að
leggja brúna upp bæði á stjórn-
borða og á bakborða.
Allt skipið er miðað við sem
auðveldasta lestun og losun, þvi
hraði við upp og útskipun er for-
senda hagkvæms reksturs og
góðrar afkomu flutpingaskipa.
Undirbúningur aö smíði
nýrra strandferðaskipa.
—Er undirbúningur langt
kominn?
—Nei, það er ekki hægt að segja
það. Við höfum þó kannað málin.
Margt þarf að hafa i huga áður en
unnt er að ráðast i smiði nýrra
skipa. Við höfum tekið saman
vinnuplagg, sem lýsir i grófum
dráttum hvernig við teljum að
standa beri aö þessu, en þar
segir:
Æskilegt er að nú þegar verði
hafinn undirbúningur að smiði
nýrra strandferðaskipa. Reynt
verði nú þegar að fá heimild til að
ráða hönnuð til þess verks. Unnt
væri að skipta verkinu i tvennt á
eftirfarandi hátt:
1. Teikningar i 1:50 með
nákvæmri útfærslu á öllum helstu
hlutum skipsins s.s. lestarlúgum,
skutopsbúnaði, vélum o.s.frv.
Leitað yrði. tilboða i hina sér-
smiðuðu hluta þ.e. vélar, krana,
skutopsbúnað, lestarlúgur, lyftur
og lúgu vegna hliðarops.
Þessi áfangi gæti hafist i október
og lokið i desember eða janúar.
2. Gerðar verði smiðateikn-
ingar, kostnaðaráætíun og út-
boðslýsing (ef um útboð verður
að ræða) og módelprófanir.
Kostnaður við módelprófanir er
15-20 m.kr. Heildarkostnaður við
verkið gæti orðið um 30. m.kr.
Siðari áfanginn gæti hafist i
janúar eða febrúar 1979 og lokið i
april eða mái.
Meðan unnið er að 1. og 2.
áfanga þarf að ræða við stéttar-
félög sjómanna um áhafnarstærð,
verkaskiptingu o.fl. Þeim við-
ræðum þarf að ljúka áður en
ákvörðun er tekin um smiði
Skipanna. E.t.v er rétt að gera
sérsamning um kaup og kjör.
Að loknum fyrri áfanga hönn-
unar er unnt að gera allnákvæma
rekstraráætlun m.v. gefnar
forsendur um áhafnarstærð.
útboð eða samningur um smiði
geta farið fram eftir seinni
áfanga, ef ákvörðun er tekin um
framhald. Lokaákvörðun um
smiði væri siðan unnt að taka ein-
hvern tima á timabilinu mai-
september '79, og gæti þá smiði
hafist.
Fjárveiting á næsta ári þyrfti
að vera 30.m.kr. og einnig kann
að vera þörf lántökuheimildar
vegna smiði fyrsta skipsins.”
Nú, það eru svo alþingi og
stjórnvöld sem taka ákvörðun um
málið, sagði Guömundur
Einarsson, forstjóri, að lokum.
JG
40 sjúkl-
ingar
hafa
notið
góðs
af gervinýranu
Fólk, sem hefur unniö viö gervinýraö, kom saman á laugar-
daginn var og hélt upp á aö 10 ár eru liöin siöan þaö var tekiö i
notkun. Mynd:G.E.
þau 10 ár, sem það befur
verið notað
ATA — Gervinýrameðferö hefur
nú verið beitt hér á landi i 10 ár. A
þessum tima hafa verið fram-
kvæmdar alls 3700 sianir sem
hafa veitt sjúklingum um 35 lifár.
Alls hafa um 40 sjúklingar fariö
i nýrnasiun, þar af 26 sem hafa
komið i reglubundna siun.
Gervinýra kemur á grófan hátt
i stað nýrna sem eyðileggjast
með þvi að hreinsa úr blóði sjúkl-
ingsins úrgangsefni, sum eitruð,
sem annars hlaðast upp og draga
sjúklinginn til dauða.
Meðferðinni er skipt i reglu-
bundna blóðsiun annars vegar og
bráða blóðsiun hins vegar.
Reglubundin blóðsiun er miðuð
við 15 blóðsianir eða fleiri og
hefur sjúklingurinn þá ónýt nýru.
Sjúklingarnir koma tvisvar i viku
til meðferðar, 7 tima i senn.
Bráðar blóðsianir eru i eitt eða
nokkur skipti, oft til að fleytja
sjúklingum yfir timabundna
nvrnabilun.
Sem fy rr segir eru nú liðin tiu ár
frá fyrstu blóðsiuninni. Sianir ti-
unda árið voru meira en þrefalt
fleiri en fyrsta árið. Alls eru sian-
irnar orðnar um 3700 talsins og
skiptast á 40 sjúklinga. Þar af
voru 26 i reglubundinni blóðsiun
en hversjúklingur, sem þannig er
ástatt fyrir þarf 104 sianir árlega.
Nýrnaígræðslur
Fyrsta nýrnaigræðsla i islensk-
an sjúkling var gerð seint á árinu
1970. Fyrsti blóðsiunarsjúkl-
ingurinn fékk þá nýra úr bróður
sinum. Nýrað starfar enn með
ágætum og gefanda og þiggjanda
heilsast vel.
Islenskir blóösiunarsjúklingar
hafa siðan 1971 verið á skrá hjá
samnorrænni stofnun, sem sér
um að finna hentuga þiggjendur
þegar nýru úr nýlátnu fólki falla
til á Noröurlöndum. Alls hafa 10
nýru verið grædd i 9 Islenska
sjúklinga á vegum Scandiatrans-
plants. Fimm sjúklinganna hafa
enn starfandi nýru. Auk þessa
hafa nýru úr lifandi gefendum
verið grædd i þrjá sjúklinga og
tvö þeirra starfa enn. Samtals
hafa þvi 7 sjúklingar staríhæf
nýru og hafa nýrnaigræðslurnar
veitt sjúklingum 30 lifártil þessa.
Blóðsiun og igræðsla hafa þvi
veitt islenskum sjúklingum 65
lifár til þessa.