Fréttablaðið - 21.11.2006, Side 20

21. nóvember 2006 ÞRIÐJUDAGUR20
fréttir og fróðleikur
> Fjöldi vinnustunda júlí til september 2006
Heimild: Hagstofa Íslands
Svona erum við
Karlar
38
,2
51
,8
38
,4
46
,4
Konur
Höfuðborgarsvæði utan höfuðborgarsvæðis
Karlar
Konur
FréttasKýring
Garðar Örn Úlfarsson
gar@frettabladid.is
Pétur Óli Pétursson hefur mokað
snjó í rúm 20 ár og rekur fyrirtækið
PC gröfur. Þar eru nú átta manns á
stanslausum vöktum við að hreinsa
snjó af götunum.
Hvernig gengur moksturinn?
Við erum að fara að hugsa okkur til
koju núna, enda ég búinn að vera
að síðan klukkan þrjú í nótt.
Við skiptum bílnum í þrjár vaktir á
dag, en við erum háðir heimskum
lögum frá Evrópusambandinu sem
segja að við megum ekki vinna
meira en níu tíma í einu. Þingmenn
sem samþykktu lögin mega þó
vinna alla nóttina þegar þeir eru á
leiðinni í jólafrí, og virðast telja það
meiri ábyrgð að stjórna einum bíl
en heilu landi.
Kom snjórinn á óvart?
nei, nei, það koma alltaf svona skot,
enda búum við á Íslandi. Það er lyk-
ilatriði að vera reiðubúinn. Við erum
eins og slökkviliðið, allt fer í völl ef
við stöndum okkur ekki.
Fagnar þú vetrinum?
Já, það kemur birta af snjónum , og
dregur krakka frá tölvunum svo þeir
fari út að leika sér og verði rjóðir í
kinnum.
SpURt & SvARAÐ
SnjómoKStur
Eins og
slökkviliðið
pétur óli péturSSon
snjómokstursmaður
sveitarfélögin héldu sína árlegu fjármálaráðstefnu í síðustu viku og
var í tengslum við hana gefin út Árbók sveitarfélaganna 2006 með
upplýsingum um rekstur og efnahag sveitarfélaganna sem byggðar
eru á niðurstöðum ársreikninga þeirra fyrir síðasta ár. Í bókinni
kemur meðal annars fram að rekstrarkostnaður sveitarfélaga er afar
mismunandi á hvern íbúa.
Hvers vegna er rekstrarkostnaðurinn svona mismunandi?
Mikill mismunur er í stærð og innri gerð sveitarfélaga. Þar til
viðbótar kemur mismunandi aldurssamsetning íbúanna, félagsleg
staða þeirra eða landfræðileg lega
sveitarfélagsins. sveitarfélög veita
íbúunum mismikla þjónustu og gæði og
virkni þjónustunnar er mismunandi.
Hvers vegna eru skatttekjur sveit-
arfélaga og tekjur frá Jöfnunarsjóði
sveitarfélaga mismunandi?
Íbúar sveitarfélaganna hafa misháar
tekjur að jafnaði og einnig er nokkur
breytileiki í álagningarhlutfalli útsvars. Verðmæti fasteigna er afar
mismunandi milli sveitarfélaga sem hafa áþekkan íbúafjölda. staða
sveitarfélaga er misjöfn í ýmsum málum og því er aðkoma Jöfn-
unarsjóðs að rekstri þeirra mismunandi. aldursdreifing íbúa innan
einstakra sveitarfélaga er ólík. Kostnaðarstig einstakra sveitarfélaga
er mismunandi.
Hvers vegna munar miklu í eignastöðu sveitarfélaga þegar miðað
er við eignir á hvern íbúa?
sveitarfélögin hafa valið mismunandi form á rekstri. rekstur-
inn er allt frá því að vera með meginhluta undir sveitarsjóði yfir
í einkafjármögnun umfangsmikilla framkvæmda.
Mismunandi er hvort eignir séu færðar til núvirðis
eða ekki. sérstaklega þegar um er að ræða eignir
sveitarfélaga í hlutafélögum. Mismunandi er milli
sveitarfélaga hvað þau hafa lagt mikla fjármuni til
atvinnulífsins á staðnum. sum hafa tapað fjármun-
um á því meðan verulegar eignir hafa myndast hjá
öðrum. Þær hafa síðan verið seldar að hluta til eða
öllu leyti.
FBl-GreininG: niðurstaða rEKstrarrEiKnings HJÁ sVEitarFélögunuM
Rekstrarkostnaður er mismunandi á íbúa
Frá árinu 1998 hafa greiðsl-
ur skattgreiðenda til þjóð-
kirkjunnar hækkað um 55
prósent umfram verðbólgu.
Á sama tíma hefur meðlim-
um þjóðkirkjunnar fjölgað
um 8,8 prósent.
Greiðslur úr ríkissjóði til þjóð-
kirkjunnar eiga á næsta ári að
nema 3.838 milljónum króna. Til
annarra trúfélaga renna sam-
kvæmt fjárlögum 205 milljónir.
Á árinu 1998 námu greiðslur úr
ríkissjóði til þjóðkirkjunnar 1831
milljón króna samkvæmt fjárlög-
um. Hefði þessi upphæð aðeins
hækkað í takt við verðbólgu væri
hún tæpir 2,5 milljarðar í dag en
ekki áðurnefndar 3.838 milljónir
sem ætlun er að komi í hlut þjóð-
kirkjunnar á næsta ári.
Aldargamall launasamningur
Samtals er ætlunin að skipta 4.043
milljónum króna úr ríkissjóði á
milli trúfélaganna í landinu á
árinu 2007.
Þjóðkirkjan, sem taldi 84 pró-
sent landsmanna samkvæmt nýj-
ustu tölum frá því 1. desember í
fyrra, fær 95 prósent af peningun-
um frá ríkinu. Skýringin á mis-
ræminu á milli fjölda meðlima í
trúarfélögum og greiðslna til
þeirra úr ríkissjóði er fyrst og
fremst fólgin í sérstökum samn-
ingi ríkisins við þjóðkirkjuna um
að greiða laun starfsmanna bisk-
ups og prestastéttarinnar í land-
inu. Er þessi samningur frá árinu
1997 byggður á eldra samkomu-
lagi frá árinu 1907 þar sem á
grundvelli umráða ríkisins yfir
jarðeignum kirkjunnar var
ákvarðað að ríkið greiddi laun
presta. Um er að ræða 139 stöðu-
gildi.
Kjaranefnd veldur hækkunum
Á fyrsta árinu eftir að þetta jarða-
samkomulag ríkis og þjóðkirkju
var endurnýjað, á árinu 1998,
námu greiðslur úr ríkissjóði til að
greiða laun presta 582 milljónum
króna. Á árinu 2007 er reiknað
með að greiðslan verði 1.373 millj-
ónir króna. Hefðu greiðslurnar
hækkað í samræmi við verðlags-
þróun ættu þær hins vegar að
nema 786 milljónum á næsta ári.
Mismunurinn er 587 milljónir
króna sem kirkjan fær nú auka-
lega á þennan hátt miðað við fyrst
eftir að samningurinn var endur-
nýjaður.
Að sögn Sigríðar Daggar Geirs-
dóttur, fjármálastjóra á Biskups-
stofu, skýrist þessi hækkun
umfram verðbólgu af þeim ákvörð-
unum sem Kjaranefnd hefur á
þessu tímabili tekið um laun
presta. Samkomulagið við ríkið
hafi ekki verið bundið við ákveðn-
ar upphæðir heldur við tiltekinn
fjölda stöðugilda eins vikið er að
hér að framan.
jöfnunarsjóði ekki skipt jafnt
Sóknargjöld eru annar veigamikill
þáttur í tekjum þjóðkirkjunnar.
Innheimt er sóknargjald af öllum
skattgreiðendum sem náð hafa
sextán ára aldri og peningunum
skipt á öll trúfélög í landinu og
söfnuði innan þeirra. Þeir sem
hafa skráð sig utan trúfélaga
verða einnig að borga sóknargjald
og rennur það til Háskóla Íslands.
Þrátt fyrir að sóknargjöldum sé í
megindráttum dreift jafnt milli
trúfélaga eftir höfðatölu er fólgin
í þeim nokkur mismunun þjóð-
kirkjunni í hag þar sem aðeins
söfnuðir innan þjóðkirkjunnar fá
peninga úr sérstökum jöfnunar-
sjóði sókna sem ætlað er að styrkja
stöðu fámennra safnaða.
Á næsta ári eiga 1.836 milljónir
að renna til þjóðkirkjunnar í sókn-
argjöld og aðrar 340 milljónir í
jöfnunarsjóð til handa söfnuðum
þjóðkirkjunnar. Önnur trúfélög
munu skipta á milli sín 205 millj-
ónum króna.
Velmegun hækkar sóknargjöld
Eins og sést af meðfylgjandi
töflu hafa sóknargjöld hækkað
verulega frá því 1998. Ástæða
þess er sú að sóknargjöldin eru
visst hlutfall af tekjuskattstofni
skattgreiðenda. Sóknargjöldin
hafa því hækkað jafnt og þétt eftir
því sem skattskyldar tekjur
almennings hafa vaxið liðinn ára-
tug.
Sérsjóðir fá líka meira
Aðrir tekjur þjóðkirkjunnar úr
ríkissjóði á næsta ári verða 208
milljónir króna í Kirkjumálasjóð
og 83 milljónir í Kristnisjóð. Þess-
ir sjóðir sinna margvíslegum
verkefnum. Kirkjumálasjóður
kostar til dæmis prestsetur og
setur biskupa og Kristnisjóður
annast meðal annars verkefni til
eflingar kristni og kristnu sið-
gæði.
Eins og með aðra liði sem áður
eru taldir gildir það um þessa sjóði
að greiðslan úr ríkissjóði til þeirra
hefur hækkað verulega umfram
verðbólguna. Hvað Kristnisjóð
varðar skýrist það með því að
framlög til sjóðsins voru á sínum
tíma miðuð við laun fimmtán
presta í fámennari sóknum. Og
Kirkjumálasjóður hækkar eins og
sóknargjöldin í takt við hækkandi
tekjustofna almennings.
Þjóðkirkjan fékk helmings
hækkun umfram verðbólgu
preStASteFnA Þjóðkirkjan fær ríflega 3,8 milljarða frá skattgreiðendum á næsta ári. önnur trúfélög fá 205 milljónir.
Fréttablaðið/rÓbErt
GreiðSlur til trúFélAGA
tölur eru í milljónum króna
1998 2007
biskup Íslands o.fl. 582 1.373
Kirkjumálasjóður 107 208
Kristnisjóður 30 83
sóknargjöld 943 1.836
Jöfnunarsjóður sókna 170 340
Samtals til Þjóðkirkju 1.831 3.839
Sóknargjöld til
annarra trúfélaga 62 205
Heimild: Fjárlög ríkisins.
Látum ekki fylgifiska skammdegisins leggja okkur í
rúmið. Styrkjum mótstöðuaflið, höldum heilbrigði
og hreysti með varnarefnum náttúrunnar.
Láttu sérhæft starfsfólk
okkar aðstoða þig
við val á vítamínum.