Fréttablaðið - 17.01.2007, Page 32

MARKAÐURINN
H U G T A K V I K U N N A R
17. JANÚAR 2007 MIÐVIKUDAGUR4
F R É T T I R
VERG ÞJÓÐARFRAMLEIÐSLA er við-
urkennd mælieining um efnahag ríkja
en hún tekur til verðmætis allra vara
og þjónustu sem þjóðin framleiðir.
Svo er til hrein þjóðarframleiðsla, en
þá er búið að reikna afskriftir inn í
dæmið og draga frá.
Svipað hugtak er verg landsfram-
leiðsla, sem nær yfir verðmæti allra
vara og allrar þjónustu sem fram-
leidd er í landinu á einu almanaksári.
Vergar þjóðartekjur eru svo allar tekj-
ur þjóðarinnar á tímabilinu.
Vergur er gamalt íslenskt orð sem
áður þýddi óhreinn eða mengaður.
Núna er orðið notað sem þýðing á
dönskuslettunni „brúttó“ eða enska
orðinu „gross“.
Greiningardeild Landsbankans
áætlar að fjárfestingargeta fjár-
málafyrirtækja og fjárfestingar-
félaga nemi samanlagt um 440
milljörðum króna um þessar
mundir. Þetta samsvarar 46 pró-
sentum af landsframleiðslunni.
Fjárfestingarfélögin Exista, FL
Group og Atorka Group geta ráð-
ist í ný verkefni fyrir um 240
milljarða króna, þar af hefur FL
Group burði til þess að leggjast
í 150 milljarða króna verkefni.
Allt eru þetta félög með um 50
prósenta eiginfjárhlutfall.
Greiningardeildin áætlar að
eigið fé bankanna, sem hægt
væri að nota til útrásar án þess
að það kæmi niður á innri vexti
þeirra, sé á bilinu 20-80 milljarð-
ar króna. Það gefur þeim með
gírun samtals tvö hundruð millj-
arða í fjárfestingagetu.
Landsbankinn reiknar með að
bankarnir vilji yfirtaka innláns-
stofnanir eða fjármálafyrirtæki
sem eru með „sjálfstæða“ fjár-
mögnun. Í þessu sambandi sótti
Kaupþing nýtt hlutafé fyrir um
55 milljarða í október síðastliðn-
um.
Þá býst Landsbankinn
við áframhaldandi útrás
Kauphallarfélaga í kjölfar mik-
ils ytri vaxtar á síðustu árum
með yfirtökum og sameiningum.
Að mati bankans eru þrettán
af nítján félögum mjög líkleg
til erlendra fyrirtækjakaupa á
þessu ári, einkum í Evrópu og
Asíu. „Mörg íslensku félögin eru
orðin áberandi á sínum mark-
aði og eiga því erfiðara en áður
með að finna góð kauptækifæri,“
segja sérfræðingar bankans. Því
er líklegt að erlend fyrirtækja-
kaup færi hluthöfunum ekki jafn
mikinn ávinning og oft áður. - eþa
Með 440 milljarða
getu til fjárfestinga
Þrettán félög líkleg til nýrrar útrásar árið 2007.
Kreditkortavelta í desember í
fyrra nam 21,1 milljarði króna en
það er 24 prósenta meiri velta en
frá sama mánuði ári fyrr og jafn-
gildir sextán prósenta raunaukn-
ingu, samkvæmt upplýsingum
frá Seðlabanka Íslands. Erlend
greiðslukortanotkun jókst mun
meira, sé tekið tillit til veikingar
krónunnar á milli ára.
Greiningardeild Glitnis segir
í Morgunkorni sínu í gær að
þessar tölur bendi til að litlu
hafi verið til sparað um síðustu
jól. Reyndar er bent á að neysla
landans yfir jólahátíðina liggi
ekki ljós fyrir fyrr en janúar-
reikningurinn skilar sér í hús.
Erlend greiðslukortavelta
jókst hins vegar meira eða um
29,4 prósent samanborið við 23
prósenta aukna veltu innanlands.
Greiningardeild Glitnis bendir
á að gengi krónunnar hafi veikst
um rúm tíu prósent á milli ára og
því sé erlend greiðslukortanotk-
un enn meiri á föstu gengi, eða
rúmlega 44 prósent. Veikingin
nægði þrátt fyrir það ekki til
að slá á erlenda neyslu landans.
Engu að síður megi búast við að
eitthvað dragi úr vexti kredit-
kortaveltu erlendis á þessu ári
- jab
Kortavelta eykst
Óli Kristján Ármannsson
skrifar
Í stað 0,2 prósenta hagvaxtar á þessu ári spáir
greiningardeild Kaupþings því nú að hann verði 3,4
prósent. Hætta er sögð á að efnahagslífið nái ekki
að lenda eftir háflug síðustu missera og þensla og
verðbólguþrýstingur verði viðvarandi.
Í greiningu sem bankinn kynnti í gær á
morgunverðarfundi segir að horfurnar geti ekki
talist góðar fréttir fyrir heimili landsins, sem muni
horfa á eftir stórum hluta kaupmáttaraukningar
sinnar í verðbætur og vaxtagjöld. „Ennfremur
veikir þetta samkeppnisstöðu atvinnulífs hérlendis
sem þarf að bera hækkun fjármagns- og launa-
kostnaðar en sú staða getur leitt til töluverðra
ruðningsáhrifa í hagkerfinu. Það gæti síðan í
versta falli leitt til þess að aðlögunin verði fyrr eða
síðar knúin í gegn utanfrá þegar erlenda fjármögn-
un brestur fyrir áframhaldandi viðskiptahalla við
útlönd,“ segir í greiningunni og áréttað að þar með
séu komnar forsendur fyrir annarri atburðarás
í líkingu við þá sem átti sér stað með gengisfalli
krónunnar síðasta vor.
Breytingin frá fyrri spám er töluverð og sögð
ráðast að mestu af þremur ástæðum. „Í fyrsta lagi
virðast landsmenn hafa endurheimt bjartsýni sína
og neyslugleði sem þeir virtust hafa tapað í vor
við gengisfall og neikvæða umræðu. Þetta sést af
því að væntingavísitalan náði sögulegu hámarki í
desember og jólavertíðin hjá kaupmönnum virð-
ist hafa gengið einstaklega vel.“ Í öðru lagi segir
bankinn nú ljóst að ríkisútgjöld hækki og skatt-
ar lækki meira en gert var ráð fyrir í október.
Þar skipti mestu að lækkun tekju- og virðisauka-
skatta muni hvetja einkaneyslu áfram á árinu. „Í
þriðja lagi gerir Greiningardeild núna ráð fyrir
því að nýr áfangi í stóriðjuframkvæmdum hefjist
í Hafnarfirði með stækkun á álveri Alcans. Sá
áfangi telur líklega eitthvað um 130 milljarða sem
falla að vísu til á nokkrum árum.“ Ásgeir Jónsson,
forstöðumaður greiningardeildarinnar, sagði þegar
hann kynnti skýrsluna að hvern þessara þátta
mætti meta sem eitt prósent í auknum hagvexti.
„Við gerum enn ráð fyrir að einkaneysla dragist
saman, en mun minna en áður var gert ráð fyrir.“
Ásgeir segir ljóst að blikur séu á lofti hvað
varði verðbólguna. Kaupmáttaraukningu í byrjun
árs, sem meta megi á um fimm prósent, segir
hann enda þrýsta á aukna verðbólgu. Hann segir
matarskattslækkunina í mars líklega til að fela
en ekki stöðva verðbólgu. Þannig telur greining-
ardeildin að verðbólga verði í kringum markmið
Seðlabankans um mitt þetta ár en fari svo á kreik
á ný undir lok árs 2007. Greiningardeildin segir að
krónan verði veik fyrir en hviki þó tæpast langt frá
raungildi sínu í kringum 130 stig.
Nokkrir óvissuþættir eru hins vegar sagðir í
spánni, svo sem spenna á á vinnumarkaði, óvissa
um hvort lækkun matarskattsins skili sér beint inn
í verðlag og um gengi krónunnar, en ójafnvægið í
hagkerfinu gæti leitt til snarprar dýfu á spátíma-
bilinu sem myndi skila sér í verðbólguskoti líkt og
í byrjun síðasta árs.
Almenningur kyndir
undir með neyslugleði
Í nýrri hagspá greiningardeildar Kaupþings er spáð 3,4 pró-
senta hagvexti á þessu ári. Í haust var spáð 0,2 prósentum.
Lengra er í lendingu eftir þenslutímabil en áður var talið.
Greiningardeild Landsbankans
býst við því að ört vaxandi gjald-
eyrisforði bankanna bendi til þess
að einn eða fleiri íhugi að færa
eigið fé yfir í erlenda mynt.
Á morgunverðarfundi Lands-
bankans nýverið benti Björn
Rúnar Guðmundsson, sérfræðing-
ur hjá Landsbankanum, á að krón-
an væri flokkuð sem hávaxta- og
áhættumynt í stað þess að vera
í hópi mynta lítilla og opinna
hátekjulanda þar sem hún ætti
að vera.
„Gagnvart fyrirtækjunum,
og bönkunum sérstaklega, snýst
vandamálið fyrst og fremst um
það að komast upp í úrvalsdeild í
gjaldeyrismálum. Þangað héldum
við að við værum að stefna fyrir
nokkrum árum þegar við tókum
upp núverandi fyrirkomulag í
gengismálum.“ Að mati Björns
Rúnars hafa bankarnir ekki tíma
til þess að bíða eftir því að krónan
komist upp í efstu deild. Það gæti
gerst með ábyrgri hagsstjórn en
óvíst er um þann tíma sem það
ferli getur tekið.
Greiningardeild Landsbankans
gerir ráð fyrir að vaxtalækkunar-
ferli Seðlabanks hefjist síðar en
hún reiknaði með. Bankinn spáir
því að Seðlabankinn haldi stýri-
vöxtum óbreyttum í 14,25 prósent-
um á næstu tveimur vaxtaákvörð-
unardögum en lækki þá um 0,25
prósentur í júlí. Eftir það lækki
vextir hratt og verði komnir niður
í ellefu prósent um áramót.
Þá spáir Landsbankinn að verð-
bólga verði lág, um 1,8 prósent, á
árinu. Verðbólga lækkar hratt á
næstu mánuðum þegar áhrif af
lækkun virðisaukaskatts af mat-
vælum koma til kastanna.
Krónan mun sveiflast töluvert
við núverandi gengisvísitölu, í 126
stigum, sem jafnframt er núver-
andi jafnvægisgildi krónunnar að
mati Landsbankans. Þegar líða
tekur á árið reiknar bankinn með
styrkingu krónunnar í átt að vísi-
tölugildinu 120 um áramótin. - eþa
Eigið fé banka á leið úr krónunni
Verð á laxi breyttist ekkert á
erlendum mörkuðum í síðustu
viku, að því er norska hagstofan
greindi frá í gærmorgun.
Greiningardeild Glitnis bendir
á að kílóverðið hafi lækkað hratt,
eða um 34 prósent frá júlí og fram
á haust, en sveiflast til um þrjár
norskar krónur upp frá því og
farið frá 26 norskum krónum á
kíló eða 287 íslenskum krónum
upp í 29 norskar krónur eða allt
upp í 320 krónur. Ástæðurnar má
finna að nokkru leyti í því að með-
alverð á kíló stóð í hámarki í júní
eða í um 43,1 norskri krónu á kíló
en það jafngildir tæpum 476 krón-
um á kíló. - jab
Laxaverð kjurrt
SPRON Verðbréf
Peningamarkaðssjóður SPRON
15,2% ávöxtun*
H
im
in
n
o
g
h
af
–
S
ÍA
Framúrskarandi
*Nafnávöxtun á ársgrundvelli frá 01.09. 2006 til 01.01. 2007.