Tíminn - 29.09.1979, Page 3

Laugardagur 29. september 1979

3
Steingrimur út i boði hollenska landbúnaðarráðherrans:
3,5 ha. ylræktarver kostar 2 milljarða
• Hollendingar sýna vaxandi áhuga
HEI — Tillaga Steingrims Her-
mannssonar um undirbúning aö
byggingu ylræktarvers var sam-
þykkt á fundi rikisstjórnarinnar I
vikunni. Steingrimur fór i fyrra-
dag til Hollands i opinbera heim-
sókn i boöi hollenska land-
búnaöarráöherrans, þar sem
hann mun fyrst og fremst ræöa
þessi mái, en Hollendingar hafa
sýnt vaxandi áhuga á aö taka þátt
I aö koma á fót ylræktarveri hér-
lendis sem beinir hluthafar aö
hluta og meö samningum um
tæknilega aöstoö og sölu afuröa.
PétriSigurössyniafhentoröa frá bandarisku strandgæslunni. Pétur til vinstri en Scarborough aömiráil
til hægri. Timamyndir: Róbert.
PÉTDR FÆR ORÐU FRÁ BANDA-
RÍSKU STRAND6ÆSLUNNI
Kás —1 gær var mikiöum dýröir I
bandariska sendiráöinu viö Lauf-
ásveg, en þangaö voru mættir
fulltrúar frá bandarisku strand-
gæslunni gagngert tíl aö heiöra
nokkra islenska a öila fyrir þátt-
töku i alþjóölegu slysavarnar-
kerfi sem hún starfrækir.
Pétri Sigurðssyni forstjóra
Landhelgisgæslunnar, var veitt
sérstök orða fyrir giftusamleg
störf sin i þessa þágu undanfarin
18 ár. Einnig var Skipadeild
Sambandsins fyrir hönd Stapa-
fells, og Eimskip fyrir hönd
Bakkafoss, heiðruð i þriðja skipti
fyrir þátttöku i AMVER, sem er
alþjóðlegt tilkynningarkerfi sem
bandariska strandgæslan rekur.
Athöfnin fór fram i skrifstofii
bandariska sendiherrans hér á
landi, Richard A. Ericson Jr.
Fulltrúar bandarisku strandgæsl-
unnar voru Robert H. Scar-
borough, vara aðmirall, Neil F.
Kendall og Daniel Elliott.
Tillagan gerir ráð fyrir að
rikisstjórnin beiti sér fyrir aö að-
flutningsgjöld af stofnkostnaði yl-
ræktarvers verði felld niður, aö
rikissjóöur gerist allt aö 25% hlut-
hafi að fyrirtækinu og að laga-
frumvarp um stofnun undir-
búningsfélags verði lagt fram á
Alþingi I haust. Niðurfeliing að-
flutningsgjalda og þátttaka rikis-
sjóös i framleiðslufyrirtæki er
háö þvi aö athuganir á vegum
undirbúningsfélagsins staöfesti
að um aröbært fyrirtæki sé að
ræða.
Steingrimur sagöist hafa gert
þessa tillögu vegna þess að nú
liggi fyrir niðurstööur af nokk-
urra ára tilraunum Garðyrkju-
skólans i Hveragerði um áhrif
lýsingar á vöxt plantna. Þær
niðurstööur eru mjög jákvæöar
og sýna töluvert betri árangur en
menn höfðu þoraö að reikna með.
Jafnframt þvi bendir allt til auk-
innar hagkvæmni ylræktarvers
hér, vegna oliuhækkananna, en
erlendis eru gróöurhús hituð með
oliu.
Stofnkostnaður 3,5 hektara yl-
ræktarvers sagöi Steingrimur að
væri nú áætlaöur rúmir 2 mill-
jarðar. Frumhugmyndirnar um
skiptingu eignarhluta sagði Stein-
grimur vera, aö viðkomandi
sveitarfélag ætti 25%, einstakl-
ingar, t.d. garðyrkjumenn sem
vildu starfa við þetta, 25% og
siðan kæmi til mála að bjóöa er-
lendum aðila 25% til aö styrkja
markaðsstööuna.
Steingrimur sagöi, aö frá sinum
sjónarhóli liti best út aö reisa yl-
ræktarver i Hveragerði, þvl þar á
rikið ónotaðan jarðhita og land.
Ekkert mælir hins vegar gegn þvi
að annar staður veröi valinn, en
þá yrði kannski meiri vandi með
þátttöku rikisins I fyrirtækinu.
Framleiðsla á
kattamat
• fyrsta athugun mjög neikvæð
HEI — ,,Við erura að visu ekki
búnir að gefa þetta alveg upp á
bátinn. en fvrsta athuvun vnr
mjög neikvæð”, svaraði Eyþór
Ólafsson hjá Sölustofnun lag-
metis, er hann var spurður, hvort
kannaðar hafi verið hugmyndir
bandariska markaðsráðgjafa um
að komst inn á kattafæðu-
markaðinn i Bandarikjunum með
niðursoðinn kattamat úr kol-
munna, loðnu eða loðnuhroguum.
Slik niðursuðuverksmiöja á að
fá fiskinn á sama verði og greitt
er fyrir hann I bræðslu, að sögn
Eyþórs. Framleiöa þyrfti um 100
bús. dósir á dag I sömu verk-
smiðjunni, til aðþetta hefði verið
möguleiki.
Dæmiö sýndi aö þá hefðu
kannski verið nokkrir aurar eftir
af verði hverrar dósar, þannig aö
ekkert hefði mátt út af bera til aö
allt snérist á öfuga hlið.
Eyþór sagði samkeppnina á
þessum markaöi gifurlega og
snérist hann um upphæð sem er
margföld upphæð islensku fjár
laganna! Hann hefði heyrt talað
um þúsundir milljaröa króna,
sem Bandarikjamenn eyddu i
katta- og hundamat. Það þyrfti
þvi eiginlega mikiu stærri verk-
smiöjur, til slikrar framleiðslu,
en settar yrðu upp með góðu móti
hér á landi, — nema þá að aðeins
yrði hugsaö um veislumat fyrir
ketti.
Rúnar
fékk
Borgar-
nes
HEI Rúnari Guöjónssyni,
núverandi sýslumanni
Strandasýslu hefur nú veriö
veitt hiö eftirsótta sýslu-
mannsembætti Mýra- og
Borgarfjaröarsýslu, en sem
kunnugt er sóttu ellefu
manns um embættiö.
íslendingar greiða
olíuverð en aðrar
HEI — i skýrslu Oliu-
viðskiptanefndar um nið-
urstöður og tillögur varð-
andi hagkvæmari olíu-
kaup, segir, að nú hafi
orðið sú mikla breyting á
hingað til hagkvæmum
olíuviðskiptum okkar við
Sovétríkin, að vegna
tengingar verðlagsins við
Rotterdammarkað hafi
íslendingar greitt um
70% hærra verð fyrir
olíuvörur í júní sl. en yfir-
leitt gildi á olíumörkuð-
um V-Evrópu.
Enginn nærtækur kost-
ur til hagstæðari oiiuvið-
skipta virðist nú fyrir
hendi, enda hafa sam-
bönd íslensku olíufélag-
anna rofnað, þannig að
olíufélögin geta ekki auk-
ið olíukaup sín frá Vest-
urlöndum nema að greiða
fyrir eftir Rottendam-
verði.
Nærtækasta leiöin til að ráða
fram úr vandanum er endur-
skoðun verðviðmiðunarinnar i
viðskiptunum við Sovétrikin,
sem að öðru leyti eru hagstæö.
Reynist Sovétrikin ófáanleg
til aö hverfa frá núverandi viö-
miðun viö Rotterdammarkaö,
álitur nefndin rétt, að fara fram
á kaup á hráoliu og fá hana full-
unna I V-Evrópu.
An nokkurra breytinga á
verölaginu telur Oiiuviö-
skiptanefndin varla koma til
greina að kaupa óbreytt magn
af oliuvörum frá Sovétrikjunum
á næstu árum. Ef sú verður af-
staöa Sovétmanna, hlýtur það
að kalla á frekara átak til að
tryggja hagstæðari oliukaup frá
öörum.
Hefur nefndin nokkuð kannað
aðra kosti og komist að þeim
niöurstöðum m.a. að nær engin
likindi séu til að Islendingar geti
á næstunni fengiö næga oliu á
þeim kjörum sem gilda nú al-
mennt á ollumörkuöum ná-
grannarikjanna en aö unnt ætti
aö vera að fá næga olíu á næsta
ári á þvi verði sem rikir á Rott-
erdammarkaði á hverjum tíma.
Einu raunhæfu leiðina til að fá
oliu á hagstæðara verði, segir
nefndin þá, að leita eftir kaup-
um á hráoliu, sem slöan yrði
samið um vinnslu á annars
staðar. Könnun þessi er
skammt á veg komin og vafa-
samt að teljandi magn sé fáan-
legt á næsta ári, en ætti að vera
fáanlegt á árinu 1981.
70% hærra
þjóðir
Þá segir i skýrslunni, að flest-
ar Norðurálfuþjóðir aðrar en ís-
lendingar séu aðilar aö alþjóð-
legri samvinnu um orkumál, og
er nefndin þeirrar skoðunar að
Islendingar ættu að stefna að
aöild að Alþjóðaorkustofnuninni
sem fyrst. Einnig vill nefndin að
rannsóknum á setlögum fyrir
Norðurlandi verði flýtt, þar sem
ákveðnari vísbendingar um
hvort olía eigi eftir að finnast
hér við land geti skipt miklu
máli, þótt um fjarlægan mögu-
leika væri að ræöa. Þá telur
nefndin fulla ástæðu til að
stjórnvöld marki stefnu varð-
andi það að hugsanlega gætu
tekist orkuviðskipti á þeim
grundvelli, að Islendingar
greiddu fyrir oliuvörur með is-
lenskri orku til iðnaðar eöa með
framleiösluvörum orkufreks
iðnaðar hér á landi.
Svavar Gestsson, viöskiptaráö-
herra — vonar aö hægt veröi aö
knýja fram breytingar á oliu-
veröi.
Timamynd Róbert