Tíminn - 29.09.1979, Page 15

Laugardagur 29. september 1979
15
Kristrún Sveinsdóttir frá Hrafnkelsstööum
Ég veit hestinn minn traustan
og mig heimvonin gleöur
þaö er bjart fyrir austan
þar er bliöskaparveöur.
Þessar ljóölinur Eiriks
Einarssonar frá Hæli koma mér
i hug, þegar ég sest niöur og
reyni aö festa á blaö nokkrar
linur um vinkonu mina, Krist-
rúnu Sveinsdóttur.
Hún var fædd aö Hrafnkels-
stööum i Hrunamannahreppi
Arnessýslu 2. september 1930
dóttir hjónanna Sigriöar
Haraldsdóttur og Sveins Sveins-
sonar, sem þar bjuggu myndar-
búi, en Sveinn lést áriö 1954.
Rúna, eins og viö kölluöum
hana, ólst upp i foreldrahúsum I
glööum systkinahópi. Hún gekk
i barnaskólann á Flúöum og
einn vetur var hún viö nám i
£ Húsmæöraskóla Suöurlands aö
1 Laugarvatni. Skólaveru sinnar
minntist hún ætiö meö gleöi
enda mun hún hafa átt létt meö
nám. örlögin höguöu þvi þannig
aö þar sem hún haföi ekki heilsu
til sveitavinnu lá leiö hennar til
Reykjavikur, þar sem hún vann
viö ýmis störf en lengst af þó
eöa i 17 ár, I prentsmiöjunni
Hilmi.
Viö Rúna höföum i raun
þekkst eöa vitaö hvor af annarri
frá þvi viö vorum smástelpur þó
viö byndumst ekki vináttubönd-
um fyrr en á fulloröins árum,
þegar hún fór aö koma á heimili
okkar hjónanna og varö brátt
sem ein af fjölskyldunni. Hún
var aufúsugestur hvenær sem
var og alltaf sjálfsögð viö öll
meiriháttar tækifæri I fjölskyld-
unni. Þaö var alltaf bjart og
glatt I kringum Rúnu og viö hér I
Sigluvoginum eigum svo ótelj-
andi góöar og skemmtilegar
minningar um hana — um vin-
áttu hennar, hjálpfýsi og ljúf-
mennsku. Hún var viðlesin og
fróöleikshús — hún var svo mik-
ill ljóöaunnandi og kunni svo
mikiö af ljóöum, aö ég minnist
ekki aö hafa kynnst ööru eins.
Ef þaö stóö i manni visupartur
eða ljóöahending var kallaö 1
Rúnu og hún kunni oftast ekki
aöeins framhaldiö heldur vissi
lika hver höfundurinn var. Hún
haföi mikiö gaman af leiklist og
var tiöur gestur I leikhúsum og
þó hún væri ekki söng-
manneskja sjálf haföi hún yndi
af fallegum söng og var mikil
smekkmanneskja á hvort
tveggja.
Rúna unni sveitinni sinni af
heilum hug. Ég býst viö aö sllk
átthagatryggö finnist vart
meiri. Hún bar hag alls sins
fólks fyrir austan mikiö fyrir
brjósti og ekki aðeins fjölskyldu
sinnar heldur allra sveitunga
sinna. Hún elskaöi sannarlega
nafn Arnesþings og þangaö
stefndi hugur hennar alla tiö.
Hún fór heim aö Hrafnkels-
stööum hvenær sem hún gat.
Rúna giftist ekki og eignaöist
ekki börn, en hún breiddi sig
yfir systkinabörn sin og börn
vina sinna, þar á meöal mín
börn og svo aftur börn þeirra.
Hún hændi aö sér börnin og ekki
sist unglingana. Þegar foreldr-
ar þurfa aö bregöa sér út I heim
er ekki alltaf auövelt aö fara frá
fólki á unglingsárum einu i
heimahúsum og ekki er hægt aö
senda þau I fóstur eins og smá-
börn — þá er gott aö eiga góöa
vinkonu sem leysir vandann
meö þvl aö koma og búa á
heimilinu á meðan. Þennan
vanda leysti Rúna oftar en einu
sinni fyrir okkur hjónin. Enginn
Iunglinganna hér hafði á móti
þvi að hafa hana hjá sér — siöur
en svo. Og ekki var hún Rúna
siðri viö gamla fólkið, sem á
vegi hennar varö, og ólöt ,að
heimsækja þá sem litt áttu
heimangengt vegna aldurs og
sjúkleika.
Fyrir nokkrum árum geröist
| Rúna félagi I Góötemplararegl-
Iunni. Þar bættist Reglunni
góður liðsmaður þvi hún var góö
| félagsmanneskja. Hún haföi
I mikla ánægju af störfum sinum
| i stúkunni sinni „Einingunni”
| og annars staöar í Reglunni.
I Rúna var upplesari af guös náö
— framsögn hennar skýr og
málfariö svo hreint og fallegt.
Hún tók lika þátt I leikstarfsemi
á skemmtikvöldum en hún vann
einnig aö heill og brautargengi
Reglunnar út á viö sem inn á
viö. Þaö er gott fyrir hvaöa
félagsskap sem er aö eignast
slíkan liösmann enda var hún
metin aö veröleikum innan vé-
banda félagsskaparins.
Rúnu þóttiákaflega gaman aö
feröast — haföi næmt auga fyrir
fegurö náttúrunnar og áhuga
fyrir mannlifinu almennt. Hún
ferðaðist þó nokkuö um landiö
okkar og eina ógleymanlega
ferö fór hún til Norðurlandanna.
Þetta er I stórum dráttum
ævisaga Rúnu vinkonu minnar.
Saga farsællar ævi sem lauk of
snemma. Fyrir hálfu ári kenndi
hún þess sjúkdóms, sem siöar
dró hana til dauöa. — Þaö eru
hörð örlög aö þurfa aö hverfa
burt á miðjum aldri og okkur
óskiljanlegt, sem eftir stöndum
hvers vegna þetta þurfti aö
henda hana. Aö horfa á vini sina
berjast vonlausri baráttu er
mörgum ofviöa — maöur fyllist
fyrst máttvana reiöi og sárind-
um. En þegar svo er komiö aö
ekkert er eftir nema þetta eina
og þreytan er aö buga hetjulund
sjúklingsins, þá fer maður aö
óska eftir aö hvildin komi sem
fyrst. Þannig sættir llfið mann
viö dauðann.
En Rúna var ekki ein —
öldruö móöir hennar vék varla
frá sjúkrabeöi hennar siöustu
mánuöina og vikurnar — hvorki
nótt né dag. Hún veitti dóttur
sinni ómetanlegan styrk. Það
eru margar hetjusögur úr
hversdagslífinu, sem hvergi eru
skráöar —sögur um fórnarlund,
sem hvergi á sinn lika.
Ég vil flytja öllu starfsliöi
deildar A-6 á Borgarspitalan-
um, þar sem Rúna dvaldi frá
upphafi veikinda sinna til enda-
loka, hjartans þakkir fjölskyldu
hennar og okkar vina hennar.
Sú frábæra hjúkrun og aðhlynn-
ing, sem hún hlaut þar, yljaöi
okkur um hjartarætur og mun
aldrei gleymast.
Rúna veröur jarösett aö
Hruna i dag — heima i sveitinni
sinni, sem hún unni svo mjög.
Ég vildi óska sveitinni hennar
og þjóöinni allri aö hún
eignaðist sem flestar slíkar dæt-
ur.
Aö leiöarlokum vottum viö, ég
og min fjölskylda og allir vinir
hennar hér I Reykjavik móöur
hennar, systkinum og ööru
skylduliöi okkar dýpstu og inni-
legustu samúö. Minningin um
hana mun lifa björt og falleg i
hjörtum okkar og viö þökkum
henni samfylgdina öll þessi
góöu ár og biðjum henni farar-
heilla og blessunar á ókomnum
stigum.
Asgeröur Ingimarsdóttir
Hún Rúna frá Hrafnkels-
stööum er dáin aöeins 49 ára
gömul. Meö þakklátum huga
ætla ég aö minnast hennar meö
nokkrum oröum. Viö áttum
saman indælar og ógleymanleg-
ar stundir á ferðalögum um
landið okkar.
Fullu nafni hét hún Kristrún
Sveinsdóttir. Fædd 2. septem-
ber 1930, dáin 24. september
1979. Hún fæddist á Hrafnkels-
stööum i Hrunamannahreppi —
dóttir hjónanna Sigriöar
Haraldsdóttur og Sveins Sveins-
sonar, sem þar bjuggu. Hún ólst
þar upp við bóklestur og sögu-
fróðleik ásamt rikri átthaga-
tryggö. Okkar góöu kynni
byrjuöu meö þeim haétti að fyrir
meira en tveimur áratugum
vorum viö á afmælismóti Ung-
mennafélags Islands á Þing-
völlum og varð okkur reikaö
upp á syöri barm Almannagjár
viö öxarárfoss sitt i hvoru lagi,
þvi báöar vorum viö einar. Þar
hittumst viö og tókum tal saman
og var okkur þaö sama i hug aö
njóta þarna I kvöldkyrröinni
þessa dásamlega og stórbrotna
landlags á okkar kæra sögustaö
og ekki spillti þaö aö iþrótta-
fólkiö sýndi þrótt sinn og getu á
völlunum ásamt fjölmenni og
tilheyrandi tjaldborg.
Seinna feröuöumst viö Rúna
saman bæöi I lofti og á landi og
alltaf var hún sami glaöi og góöi
félaginn. Ég minnist þess, þeg-
ar ég ætlaöi aö hrósa henni fyrir
aö taka mig meö sem feröa-
félaga, þó ég væri heilli kynslóö
eldri: „Ekkert þvaöur” sagöi
hún og bandaði hendinni góölát-
lega til min. Stundum minnti
hún mig á sinn sögufróöa og frá-
sagnarglaöa móðurbróöur
Helga á Hrafnkelsstööum, þeg-
ar viö fórum framhjá einhverj-
um sögustaö. Þá rakti hún okk-
ur atburði úr sögunni eöa sagöi
okkur að á þessum bæ bjó þetta
skáldiö.
Hún Rúna haföi marga hæfi-
leika þó hún liföi kyrrlátu lifi og
bærikannskiekkimikiöá henni.
Ég minnist, ásamt fleiru, þegar
hún bauö mér á kvöldvöku I
stúkunni sinni. Þá sýndi hún, að
hún átti leikhæfileika á senunni
eins og hennar fólk.
En nú er hún horfin okkur i
bili. Hún háöi langa og stranga
baráttu viö hinn banvæna sjúk-
dóm — en þar var hún ekki ein-
stæöingur. Hin aldraöa móöir
hennar meö sinn heita móöur-
.faöm sat hjá henni siöustu
mánuöina meö smáhvildum frá
dóttur og tengdadætrum, og
margar vinkonur Rúnu sýndu
góöleik og tryggö I veikindum
hennar.
Ég votta öllu þessu fólki
samúö mina. Vertu svo sæl aö
sinni, góöa vina, sjáumst bráö-
um og njótum feguröar gúös i
öðrum heimi.
Margrét Siguröardóttir,
Miöfelli
Veturinn 1973 bættist okkur
félögum i stúkunni Einingin nýr
liösmaöur sem hér veröur
minnst. Þaö var iönverkakona á
fimmtugsaldri. Hún haföi veriö
hjá okkur á einu skemmti-
kvöldi, kom þar meö bernsku-
vinkonu sinni austan úr Hrepp-
um. Og slðan geröist hún félagi
okkar.
Kristrún Sveinsdóttir var
fædd á Hrafnkelsstööum 2.
september 1930, dóttir Sigriöar
Haraldsdóttur og Sveins Sveins-
sonar sem þar bjuggu en
Haraldur var svo sem margir
vita kvæntur Guörúnu Helga-
.dóttur frá Birtingaholti. Satt aö
segja er ég fremur ófróöur um
ævisögu Kristrúnar þar til hún
gekk i Eininguna.
Kristrún gekk i Eininguna af
þvi aö hún var félagslynd og
vildi gjarnan veröa bindindis-
hreyfingunni aö liöi. Hún reynd-
ist lika strax hinn ágætasti
félagi, sótti fundi vel og leysti
samviskusamlega af hendi
hvert þaö verk sem henni var
faliö. Þó var hún I rauninni hlé-
dræg, en góður þegn og skyldu-
rækin.
Þaö atvikaöist svo aö okkur
Kristrúnu var falið aö undirbúa
dagskrá fyrir einstaka fundi.
Gott var aö vinna meö henni
aö sliku. Þaö er meiri vandi en
óreyndum kann aö viröast I
fljótu bragöi aö taka saman
klukkustundar dagskrá um
mikiö efni og jafnvel þvi verra
sem af meiru er aö taka. Frá
samstarfi okkar Kristrúnar á
þvi sviöi er mér einkum minnis-
stæö vinna viö aö taka saman
dagskrá um Harald Nielsson
prófessor og i ööru lagi dagskrá
um Brynjólf Pétursson og
Fjölnisbindindiö. Enginn gerir
gott úrval nema hann viti úr
hverju er aö velja og margs er
aö gæta þegar setja skal saman
liflega og fróölega dagskrá.
Sjálf var Kristrún ágætur
upplesari og kom vel og
myndarlega fyrir I embættum
þar sem henni bar eitthvaö aö
flytja. Voriö 1978 var hún kosin
varatemplar umdæmisstúkunn-
ar á Suðurlandi.
Sumarið 1977 voru nokkrir Is-
lenskir templarar viöstaddir
hundraö ára afmælishátiö góö-
templarareglunnar I Noregi. 1
sambandi viö þau hátlöahöld
fóru þeir nokkurra daga ferö um
Skandinaviu noröur I Þránd-
heim og þaöan yfir til Sviþjóöar
og til Stokkhólms. Þrir félagar
úr Einingunni voru I þeirri ferö
viö hjónin og Kristrún Sveins-
dóttir. Þetta uröu ógleymanleg-
ir dagar. I þessari ferö fann ég
aö Kristrún kunni sveitasögur
Björnsons og sömuleiöis ýmsar
sögur Selmu Lagerlöf og finnst
mér ég viti betur siöan hvilikan
þátt i menningu okkar bók-
menntir þessara frændþjóöa
eiga. En dagar þessarar feröar
eru meöal þeirra djásna sem
maöur vildi sist missa úr minn-
ingum sinum.
1 marsmánuöi siöastliönum
leitaöi Kristrún læknis vegna
brjóstþyngsla og fleiri óþæginda
sem hún haföi kennt um hriö.
Hún reyndist vera meö krabba-
mein I brjóstholi og eftir það fór
hún ekki af Borgarspitalanum.
Þaö er sárt aö missa ágætan
og dugandi félaga frá nauösyn-
legu starfi sem alltof fáir sinna.
Auövitaö er vinamissir alltaf
viökvæmt mál og ekki unnt aö
meta hvaö sárast er I þeim efn-
um. En víst er erfitt aö sætta sig
við aö missa góöan liösmann á
besta starfsaldri þaöan sem
okkur finnst fáliöaö um of.
En þó aö þaö sé dapurlegt aö
hitta dauðvona félaga getur þvi
fylgt jákvæö lffsreynsla. A
mestu alvörustundum lifsins
sjáum viö best hvaö býr meö
mönnum og þá þokar hégómi
hversdagsleikans gjarnan til
hliöar. Móöir Kristrúnar, 79 ára
gömul, dvaldi lengstum hjá
henni I sjúkrahúsinu frá þvl I
júli, þegar sýnt var aö hverju
dró og þar til yfir lauk 24.
september. Þaðkom lika fagur-
Framhald á bls 19
Þorbjörg Guðrún Kristófersdóttir
Kom huggari, mig hugga þú,
kom, hönd, og bind um sárin,
kom.dögg, og svala sálu nú,
kom,sól, og þerra tárin
kom hjartans heilsulind.kom,
heilög fyrirmynd,
kom ljós, og lýstu mér,
kom, llf, er ævin þver,
kom, eilifö, bak viö árin. ,
V.Briem.
Föstudaginn 21. sept 1979. lést
I Landspitalanum þorbjörg
Guörún Kristófersdóttir. Fædd
var hún 8. mai 1926, aö Klúku
viö Arnarfjörö. Foreldrar
hennar voru, Kristln Jónsdóttir
og Kristófer Arnason, sem þar
bjuggu, og var hún yngst barna
þeirra, sem voru átta talsins. Af
þeim eru látin Sigriöur Maria og
Pétur Astráður, en eftir lifa Sig-
riöur, Jón, Ragnar, Jóna og
Magnfrlður.
Guörún, eins og hún var af
flestum kölluö, ólst upp meö
systkinahópnum að Klúku, og
var ávallt eftirlæti foreídra
sinna og systkina, enda yngst
eins og áöur var sagt.
Hún mun hafa verið I for-
eldrahúsum, fram til ársins
1942-1943, er hún fhittist til
Reykjavlkur. Var hún fyrsthjá
Sigriöi systur sinni, sem var
henni alla HÖ skjól og skjöldur.
Sýndi Sigriöur henni sérstaka
umönnun I hennar miklu og
löngu veikindum, en hún varö
aö vera langdvölum i Reykjavik
undir læknismeöferö. Ég vil
fyrir mágkonu minnar hönd,
þakka þeim hjónunum báöum,
Sigríöi og ólafi þeirra frábæru
umhyggju, sem hún naut alla tiö
hjá þeim.
Guörún var aö eðlisfari hug-
ljúf og góö kona. Bros hennar
var blitt og hlýtt, og I vinahópi
var hún létt og lifsglöð, fram-
koma hennar hógvær, hver sem
i hlut átti. Hún bar veikindi sin
með þögn og þolinmæöi þar til
yfir lauk.
Eftir aö hún fluttist til
Reykjavikur, vann hún ýmis
störf, fyrst viö bókband og
seinna I Leöuriöjunni hjá Atla
Ólafssyni. Guörún giftist manni
sinum Tómasi Tómassyni frá
Helludal I Biskupstungum 28.
desember 1965. Var sú athöfn i
Skálholtskirkju, og var þá um
leiö skiröur sonur þeirra Kristó-
fer Arnfjörö, sem var eina barn
þeirra og sólargeisli foreldr-
anna. Þau bjuggu i Helludal, og
veröur Guörún lögö til hinstu
hvildar i Haukadal I Biskups-
tungum, laugardaginn 29. sept.
Aö lokum vil ég undirrituö
þakka þér elsku mágkona, allar
ánægjustundir fyrr og siöar,
þlna tryggð viö okkur hjónin,
börnin okkar og barnabörn, hlý-
ja brosiö þitt, sem öllum veitti
gleði sem þig þekktu. Ég vil
ennfremur flytja þér og Tómasi
þakkir fyrir litlu Sæunni Krist-
inu, sem þiö voruö alltaf svo
góö. Og aö endingu vil ég, elsku
mágkona, biðja Guö aS geyma
þig, og greiði hann þér veg um
eilifö alla. Haföu þökk fyrir
allt og allt.
Ég vil svo, Tómás minn, biöja
algóðan Guð aö vera meö þér og
Kristófer minum Arnfjörö I
ykkar sáru sorg.
Ollum ættingjum votta ég
mína dýpstu samúö.
Sigurfljóö Jensdóttir.