Tíminn - 18.12.1979, Blaðsíða 6

6
Þriðjudagur 18. desember 1979..
Wmmm
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Ritstjórar: Þór-
arinn Þórarinsson og Jón Sigurösson. Ritstjórnarfulltrúi:
Oddur ólafsson. Fréttastjóri: Kjartan Jónasson. Auglýs-
ingastjóri: Steingrimur Glslason. Ritstjórnarskrifstofur,
framkvæ'tndastjórn og auglýsingar Siöumúla 15 sfmi
96300. — Kvöldsimar blaöamanna: 86562, 86495. Eftir kl.
20.00: 86387. Verö I lausasölu kr. 200.00. Askriftargjald kr.
4000ámánuöi. Blaöaprent.
L ___________________________________________J
Góð stefna fyrir
hreinan íhaldsflokk
Höfundur leiftursóknarinnar, Birgir ísleifur
Gunnarsson, birti nýlega grein i Morgunblaðinu,
þar sem hann taldi Sjálfstæðisflokkinn hafa styrkt
stöðu sina til frambúðar með leiftursókninni. Aðal-
leiðtogi sjálfstæðisflokksmanna í launþegahreyf-
ingunni, Guðmundur H. Garðarsson, er ekki á sama
máli. í grein eftir hann, sem birtist i Mbl. siðastl.
laugardag, segir m.a.:
„í minum huga er skýringin á staðnaðri stöðu
Sjálfstæðisflokksins i islenzkum stjórnmálum i dag
sú, að flokkurinn hefur á undanförnum árum verið
að þróast i hægri sinnaðan ihaldsflokk, sem höfðar
ekki til hins almenna kjósanda.
Flokkur Bjarna Benediktssonar, Jóhanns Haf-
stein og Ólafs Thors, sannanlega frjálslyndur flokk-
ur allra stétta, er ekki lengur til. Sjálfstæðisflokkur-
inn i núverandi mynd er ekta evrópskur ihalds-
flokkur. Áhrifavaldar flokksins i dag eru ihalds-
menn, sem trúa á ótakmarkaða markaðshyggju, og
prófkjör, sem leiða af sér annarlega valdabaráttu.
Það eru þvi annað hvort visvitandi blekkingar eða
pólitisk blinda hjá hinum nýja þingmanni flokksins,
Birgi Isleifi Gunnarssyni, þegar hann segir i grein i
Mbl. 8. des. 1979, að núverandi stefna Sjálfstæðis-
flokksins sé beint framhald af stefnu þeirri, sem
Ólafur Thors og Bjarni Benediktsson mótuðu i
kringum 1960.Grundvallaratriði þeirrar stefnu, við-
reisnarstefnunnar, var takmörkuð markaðshyggja,
sem var byggð upp og framkvæmd i samræmi við
islenzkar aðstæður i eðlilegu og rökréttu samhengi
við stöðu tslendinga i samfélagi frjálsra þjóða.
í forustu fyrir þessari stefnu voru menn, sem
lögðu áherzlu á breiðan, viðsýnan flokk, valdamik-
inn flokk allra stétta, en ekki menn sem etja flokks-
mönnum saman i prófkjörum, sem jaðra við
bræðravig borgarastyrjalda. Það voru ekki valda-
streitumenn, sem þrengja flokkinn með þvi að
gegna mörgum stórum hlutverkum i forustunni á
sama tima sem þeir þróa hann i ihaldsflokk.”
Undir greinarlokin farast Guðmundi H. Garðars-
syni orð á þessa leið:
„Það er rangt að reyna að fela það, að hin nýja
stefna Sjálfstæðisflokksins er Ihaldsstefna, sem féll
ekki I góðan jarðveg hjá þjóðinni. Þetta er megin-
ástæða kosningaósigursins miðað við spár og vonir
flokksmanna. Þessi stefna getur verið góð út af fyr-
ir sig. Hún getur verið góð fyrir flokk, sem vill sann-
anlega vera hreinn Ihaldsflokkur og hljóta fylgi I
samræmi við það. Og hún er örugglega góð fyrir
hina nýju menn flokksins, sem I skjóli flokksaðstöðu
og innanflokksframa geta framlengt pólitiskt lif sitt
enn um stund”.
Fróðlegt verður að sjá, hvernig höfundur leiftur-
sóknarinnar svarar þessari hreinskilnislegu ádrepu
Guðmundar H. Garðarssonar.
Rangur söguburður
Af hálfu sjálfstæðisflokksmanna er haldið uppi
þeim fréttaflutningi erlendis, að Sjálfstæðisflokkur-
inn hafi tapað vegna þess, að Islendingar vilji hafa
verðbólgu.
Þetta er röng og ósæmileg túlkun. Sjálfstæðis-
flokkurinn tapaði vegna þess, að kjósendur gerðu
sér ljóst, að hér eins og I ísrael myndi leiftursóknin
verða til þess eins að magna verðbólguna. Fylgi
Framsóknarflokksins efldist vegna þess, að hann
var eini flokkurinn sem benti á raunhæf úrræði til
að draga úr verðbólgunni. Þ.Þ.
Erlent yfirlit
Soames lávarður fær
vandasamt verkefni
Hann verður sfðasti landstjóri Breta í Afríku

RAÐSTEFNUNNI um
Ródesiu er lokiö og náöist þar
meiri og betri árangur en flestír
þoröu aö vona I upphafi.
Ródesla er aftur oröin brezk ný-
lenda og heitir aö nýju
Suöur-Ródesta, eins og nafn
hennar var meöan hún laut ný-
lendustjórn Breta. Brezkur
landstjóri er aftur tekinn viö
völdum, en valdaskeiö hans
veröurekki nema fáir mánuöir.
Hlutverk hans er aö sjá um
framkvæmd þingkosninga, en
siöan mun hann fela völdin
þeirri rikisstjórn, sem þingiö
myndar. Jafnframt lýkur ný-
lendustjórn Breta og Ródesla
veröur sjdlfstætt riki.
Sitthvaö bendir til, aö þessi
lokaþáttur nýlendustjórnar
Breta í Ródeslu geti oröiö sögu-
legur. Enn hefur ekki náöst fullt
samkomulag viö þjóöfrelsis-
hreyfinguna svonefndu um
stööu skæruliöa hennar meöan á
kosningabaráttunni stendur.
Vonir standa þó til, aö sam-
komulag náistum þetta. En þótt
þeim steinum veröi rutt úr veg-
inum, geta margir fleiri komiö
til sögunnar áöur en lýkur.
Þaö er því ekki neitt auövelt
verkefni, sem blöur brezka
landstjórans. Fljótt á litiö mætti
halda, aö þaö væri ekki verkefni
fyrir mann, sem gekk undir
meiri háttar hjartaskurö fyrir
þremur árum og þarf síöan aö
fylgja allnákvæmum reglum
vegna þessarar aögeröar, þótt
hún þættitakast vel. Hannhefur
þótekiö áhættuna ogtreyst á, aö
taugarnar væru I góöu lagi. Um
hann hefur lika veriö sagt, aö
hann láti erfiöleikana ekki
þreyta sig og sjái betur björtu
hliöarnar en þær dekkri á
hverju máli. Orö hefur einnig
fariö af þvl, aö hann njóti sín
bezt yfir góöu matboröi, þar
sem málefni eru jafnt rædd I
léttum tón og alvarlegum.
NÝI landstjórinn i
Suöur-Ródeslu er Soames lá-
varöur, sem fyrst var þekktur
sem tengdasonur Winstons
Churchill, en þaö hefur smám
saman gleymzt, þvl aö Soames
hefur staöiö vel fyrir slnu.
Soames lávaröur veröur sext-
ugur á þessu ári. Faöir hans var
vel efnaöur, enda meöeigandi
þekktrar ölgeröar. Þaö dugöi
honum samtekki tilaökomast á
þing, þótt hann reyndi nokkrum
sinnum til þess. Soames stund-
aöi nám viö menntaskólann I
Eton, en slöan viö liösforingja-
skólann i Sandhurst. Þaöan fór
hann beint til vlgvallanna, er
heimsstyrjöldin hófst, og var i
hernum öll strlösárin. Hann
baröist á mörgum vlgstöövum
og gat sér gott orö. Hann giftist
svo Mary, yngstu dóttur Chur-
chills og mesta uppáhaldsbarni
hans, rétt eftir aö styrjöldinni
lauk. Um skeiö gegndi hann
[ Soamcs lávaröur
starfi viö sendiráö Breta i
Parls, en hugur hans stefndi þó
meira a ö öörum viöfangsef num.
Soames haföi mikinn áhuga á
stjórnmálum, likt og faöir
hans.Hann náöikosningu á þing
1950 og varötveimur árum slöar
aöstoöarmaöur hjá tengdafööur
sinum, sem þá var forsætisráö-
herra. A árunum 1955-64 gegndi
hann svo samfleytt ýmsum ráö-
herrastörfum, siöustu fjögur ár-
in var hann landbúnaöarráö-
herra. Hann þótti leysa þessi
störf velaf hendiogþvl komá ó-
vart, þegar hann féll I þing-
kosningunum 1966. Þvi var mest
kennt um, aö hann haföi haf t lit-
iö samband viö kjósendur slna
og aöeins örsjaldan heimsótt
kjördæmi sitt.
Þegarhér var komiö, var Wil-
son forsætisráöherra. Þaö sýn-
ir þaö álit, sem Soames naut
jafnt hjá flokksbræörum slnum
og andstæöingum,aö Wilson fór
þess á leit viö hann, aö hann yröi
sendiherra Breta I Parls, en þaö
starf þótti þá ekki vandalaust,
þvl aö de Gaulle fór þá meö völd
og reyndist Bretum misjafn-
lega. Soames þáöi þetta boö
Wilsonsog fór vel á meö honum
og de Gaulle.
Eitt sinn hljóp þó snuröa á
þráöinn hjá þeim. 1 hádegis-
veröi, sem þeir snæddu saman,
reifaöi de Gaulle hugmyndir um
aukiö samstarf miili Breta og
Frakka. Soames sendi utan-
rlkisráöuneytinu skýrslu um
samtaliö, en Vestur-Þjóöverj-
um bárust fréttir af þessu og
llkaöi iila, þvi aö de Gaulle haföi
ekki minnzt á þetta viö þá. De
Gaulle varö fokvondur og
kenndi Soames I fyrstu um, en
siöan sættust þeir heilum sátt-
um, er de Gaulle fékk aö vita, aö
sökin væri ekki hans.
HEATH haföiekki minna álit
á Soames en Wilson. Heath
skipaöi hann fulltrúa Breta I
stjórnarnefnd Efnahagsbanda-
lagsins. Hann varö bæöi vara-
formaöur hennar og eins konar
utanrikisráöherra. Þessu starfi
gegndi hann viö góöan oröstlr á
árunum 1973-1976. Þá þurfti
hann aö ganga undir hjartaupp-
skurö eins og áöur segir. Sú aö-
gerö heppnaöist vel, en hann
veröur þó aö gæta heilsunnar
betur eftir en áöur.
Þegar Margaret Thatcher
myndaöi stjórn sina á slöastliönu
ári skipaöi hún Soames láVárö
talsmann rikisstjórnarinnar I
lávaröadeiidinni, en þaö em-
bætti jafngildir ráöherrastarfi
og fylgir þvl seta á fundum
rlkisstjórnarinnar. Skipan hans
I embætti landstjóra I Suöur-Ró-
desiu hefur yfirleitt mælzt vel
fyrir. Fáir menn tengja betur
saman gamla og nýja tlma 1
sögu Bretlands en Soames lá-
varöur og eiga bæöi tengslin viö
i Churchill og störf Soames sjálfs
þátt I þvl. Mary kona hans, sem
hefur unniö sér orö sem góöur
rithöfundur (m.a. skrifaö bók
um móöur sfna), þykir mikii
húsmóöir og er heimili þeirra
rómaö vegna þess, aö þar sé
viöhaldiö jafnt reisn og glaö-
værö I gömlum heföbundnum
stll. Þ.Þ.
Soames lávaröur viö hersýningu I Salisbury.