Fréttablaðið - 12.04.2007, Blaðsíða 66

Það er jafnan hátíð í bæ
þegar Vladimir Ashkenazy
kemur hingað norður og
stjórnar Sinfóníuhljómsveit
Íslands. Í kvöld verður hann
á hljómsveitarstjórapall-
inum í bíósalnum á Melun-
um og leiðir fornvini sína í
sveitinni um hljómalendur
þriggja verka. Hér á landi
hefur hann ævinlega verið
aufúsugestur.
Árið 2002 þáði Vladimir Ashken-
azy stöðu heiðursstjórnanda Sin-
fóníuhljómsveitar Íslands (Cond-
uctor Laureat). Sem slíkur kemur
hann hingað til lands að minnsta
kosti einu sinni á ári og stjórnar
hljómsveitinni og að þessu sinni
verður um tvenna tónleika að
ræða. Þeir fyrri verða í Háskóla-
bíói í kvöld, en þeir seinni á Ísa-
firði á morgun í Íþróttahúsinu
Torfunesi og hefjast þeir klukkan
19.00. Sama efnisskrá verður leik-
in á báðum tónleikunum.
Vladimir Ashkenazy hefur í
hartnær hálfa öld verið í hópi
fremstu hljóðfæraleikara heims-
ins. Hann færir sig nú oftar og
oftar á stjórnendapallinn og hróð-
ur hans á þeim vettvangi eykst
jafnt og þétt. Það var einmitt í
Háskólabíói sem hann steig sín
fyrstu spor sem stjórnandi. Þá átti
hann að baki glæsilegan feril sem
píanóleikari og verður vafalítið
talinn í hópi þeirra bestu sem slík-
ur á liðinni öld. Á efnisskrá tón-
leikanna eru þrjú verk, Melúsína
hin fagra eftir Felix Mendelssohn,
Píanókonsert í a-moll eftir Robert
Schumann og Symphony Fanta-
stique eftir Hector Berlioz. Ein-
leikari á tónleikunum er Güls-
in Onay frá Tyrklandi sem hefur
þótt túlka píanókonserta Chop-
ins afbragðsvel og því fróðlegt
að heyra hvaða höndum hún fer
um tónsmíð Schumanns sem tón-
skáldið samdi sérstaklega fyrir
ástkonu sína og síðar eiginkonu,
Klöru. Konsertinn var lengi í
samningu, nær tíu ár, og er tal-
inn einn sá ljóðrænasti sem sögur
fara af og hefur verið áheyrend-
um ómælanlegur gleðigjafi frá
frumflutningi hans í Dresden árið
1845.
Ludwig van Beethoven skrifaði
aðeins eina óperu, Fídelíó, en það
var ekki vegna þess að hvatning-
una skorti frá vinum hans. Einn
þeirra gekk meira að segja svo
langt að skrifa fyrir hann óperu-
texta um vatnadísina Melúsínu,
sem fer á land dag einn og verður
ástfangin af dauðlegum manni og
byggir á sama minni og flökkusag-
an íslenska um meyna í selshamn-
um sem átti bæði börn á landi
og börn í sjó. Beethoven samdi
aldrei óperuna, en Mendelssohn
hreifst af efninu og samdi forleik
þar sem hann túlkar vatnadísina
fögru á sinn einstaklega heillandi
og litríka hátt.
Draumórasinfónía hins hrif-
næma Hectors Berlioz hefur
löngum verið talin ein helsta tón-
smíð rómantíska tímabilsins. For-
saga hennar er mörkuð atvikum í
einkalífi skáldsins: þar er að finna
frægt stef sem kennt er við Dag
reiðinnar - Dies Irae-stefið marg-
fræga. Það eru þessi þrjú verk
sem eru á efnisskránni í kvöld og
annað kvöld. Tónleikarnir á Ísa-
firði verða eins og áður sagði í
Íþróttahúsinu á Torfunesi og hefj-
ast þeir klukkan 19.00. Miðasala
verður við innganginn. Nánast
uppselt er á tónleikana í Háskóla-
bíói í kvöld þegar þetta er ritað og
þá er að sjá hvort þeir sem ekki
fóru suður og enn eru á Ísafirði
grípa ekki tækifærið og skella sér
á Torfunesið og heyra meistarann
stjórna bestu hljómsveit landsins.
Kl. 17.00
Rússneskir dagar í Bókasafni Kópa-
vogs í tilefni af fyrstu ferðum Spútn-
iks út í geiminn. Sendiherra Rússa,
hr. Viktor Ivanovitch Tatarintsev,
heldur ávarp auk þess sem boðið
verður upp á leikhús fyrir börnin og
fræðslumynd og fyrirlestur um geim-
ferðir. Allir velkomnir.
Ævintýri draugahesta
Skáldkonan Marie Gripe látin
Sænska skáldkonan Marie
Gripe er látin. Hún var áttatíu
og þriggja ára og hafði átt við
vanheilsu að stríða um nokk-
urt skeið. Maria Gripe samdi
bækur fyrir börn og unglinga
og og átti að baki yfir þrjátíu
sögur sem skópu henni ómælda
virðingu í heimalandi hennar og
víðar, en verk hennar voru þýdd
á yfir tuttugu og fimm tungu-
mál. Nokkrar þeirra voru kvik-
myndaðar.
Hér á landi komu út í þýð-
ingum sögur hennar um Hugo,
Jósefínu, og loks Hugo og
Jósefínu, sögurnar um Elvis
sem hún samdi með eiginmanni
sínum, teiknaranum Harald
Gripe, og hin makalausa saga
um Sesselju Agnesi. Þá var í rík-
isútvarpinu flutt leikrit hennar
Torfdýfillinn flýgur á nóttinni.
Hún var þekkt víða um lönd og
hlaut H. C. Andersen verðlaunin
1974 fyrir framlag sitt til barna-
bókmennta. Bóndi hennar, Har-
ald Gripe, myndskreytti flestar
bækur hennar en hann lést 1992.
Ef lýsa á verkum hennar ein-
kenndust þau af sterkri trú á
rétt einstaklingsins til að skera
sig úr og vera trúr sínum eig-
inleikum. Hún var afar næm á
sænskt samfélag og byggði verk
sín gjarna á misbrestum þess í
framferði gegn börnum og ungl-
ingum.