Fréttablaðið - 29.09.2007, Qupperneq 16

greinar@frettabladid.is
Ámánudaginn verður þingið sett. Þá eru liðin þrjátíu og
sex ár frá því ég mætti þar fyrst,
rétt rúmlega þrítugur unglingur-
inn. Árið 1971. Árið sem við-
reisnarstjórnin féll, árið sem
vinstri stjórn var mynduð, árið
sem við ákváðum að færa
landhelgina út í fimmtíu mílur og
fiskurinn í hafinu var ennþá
dýrmætasta sameign þjóðar-
innar.
Þetta var þegar kalda stríðið
stóð sem hæst, átökin um Nato
og herinn, þegar verðbólgan át
upp krónuna og skuldirnar og
Kína fékk ekki aðild að Samein-
uðu þjóðunum. Ég man að ég hélt
jómfrúarræðu á Alþingi gegn
þeirri firru íslenskra stjórnvalda
að samþykkja aðildina. Því miður
má enn finna þá ræðu í Alþingis-
tíðindum.
Ólafur Jóhannesson var
forsætisráðherra í nýrri ríkis-
stjórn Framsóknar, Alþýðu-
bandalags og Samtaka frjáls-
lyndra og vinstri manna. Þeir
síðastnefndu voru undir stjórn
Hannibals Valdimarssonar.
Framboð hans og flokkur réðu
úrslitum. Alþýðuflokkurinn beið
afhroð, ef ég man rétt, og ég held
að þeir hafi verið komnir niður í
fjóra þingmenn, blessaðir, og þó
var enn að finna Gylfa Þ.
Gíslason í þeirra hópi. Hann átti
annað og betra skilið, hann Gylfi,
fljúgandi greindur og mælskur
sem hann var. En þeir voru líka
hálir á svellinu, allaballarnir með
Magnús Kjartansson og Lúðvík
Jósefsson í broddi fylkingar,
ræðumenn par excellence.
Í Framsókn voru líka þunga-
vigtarmenn, Tómas Árnason,
Einar Ágústsson og Jón Skafta-
son ásamt fulltrúum bænda-
stéttarinnar, sem þá var fjöl-
mennasta stéttin á Alþingi.
Þarna var líka Eysteinn
Jónsson, burðarásinn í Framsókn
í marga áratugi, orðinn forseti
þingsins, og ég hitti Eyjólf son
hans í kosningabaráttunni. Sonur
Eysteins er orðinn framámaður í
félagi eldri borgara í Keflavík!!
Tíminn líður.
Á þessu þingi frá 1971 til 1974
sat ég í stjórnarandstöðu en ég
man að ég fékk samþykkta í
þinginu tillögu um slysatrygg-
ingar íþróttamanna. Það var
Eysteini að þakka. Kannski eina
málið sem minnihlutinn fékk í
gegn það árið. Enda Eysteinn
íþróttaunnandi eins og ég.
Tvær konur voru í þingliði
sjálfstæðismanna þetta kjörtíma-
bil, Auður Auðuns og Ragnhildur
Helgadóttur. Ég man líka eftir
Svövu Jakobsdóttur í Alþýðu-
bandalaginu. Annars voru þetta
karlar og aftur karlar sem réðu.
Jafnrétti. Hvað var nú það? Eða
samkeppni. Mjólk fékkst ekki
seld í matvörubúðum. Við
tókumst á um það við Ágúst
Guðnapabbi, hvort mjólkursala
skyldi gefin frjáls. Það var ekki
fyrr en 1976, sem mjólkurbúðirn-
ar í Reykjavík voru lagðar niður.
Og einhver var að rifja það
upp á bloggsíðum nýlega að það
þótti þjóðhættulegt óheillaspor,
þegar mér datt í hug að breyta
sjónvarpinu úr svart hvítu í lit.
Það þótti ungæðisleg tillaga á
hinu háa Alþingi.
Ég man svo sem ekki mikið frá
þessum sokkabandsárum mínum
fyrir nær fjörutíu árum síðan.
Það var hinsvegar lærdómsríkur
tími að eiga samstarf við alla
þessa höfðingja og ræðusnillinga
og þarna voru í hópi sjálfstæðis-
manna Jóhann Hafstein, Geir
Hallgrímsson, Gunnar Thorodd-
sen og Ingólfur Jónsson. Magnús
á Mel og Matti Bjarna, menn sem
komu við sögu þjóðar og átaka og
margir eru þar ónefndir, sem
héldu uppi merkinu og málflutn-
ingnum í stjórnmálabaráttu, sem
nú er horfin og gleymd, nema
eftir situr fulltrúi þessara
sögulegu tíma, undirritaður
sjálfur, og ornar sér við minning-
arnar innan um nýja þingmenn,
ungt fólk, sem sumt hvert var
ekki einu sinni fætt árið 1971.
Ég dreg fram ljósmynd af
þingflokki Sjálfstæðisflokksins
eftir kosningarnar þetta árið. Af
tuttugu og tveggja manna
þingflokki eru þrettán látnir. Ég
hef ekki talið hversu margir eru
enn á lífi af þeim sextíu og þrem,
sem sátu á Alþingi á þessum
tíma. En ég get vottað að
pólitíkin gengur fyrir sig með
sama hætti, þrátt fyrir nýjar
kynslóðir og ný andlit.
Og ekkert verra að hafa þar eina
eftirlegukind. Jú, jú, kannski
undir öðrum formerkjum, í
öðrum flokki. En það er ekki ég
sem hef breyst, heldur þjóð-
félagið í kringum mig. Hér áður
fyrr var barist fyrir frelsinu. Nú
er tekist á um hvernig með það
skuli farið. Það er ekki minna
verkefni.
Samanburðurinn á núinu og
hinu liðna snýst kannski ekki
einasta um menn og nöfn, heldur
þá staðreynd að stjórnmálin hafa
breyst að innihaldi og áherslum.
En eru samt alltaf eins.
Þrjátíu og sex árum seinna
Það var einkennilegt að heyra hótana-gleðina í formanni ÍTR, Birni Inga
Hrafnssyni, í tilefni af byrjunarörðug-
leikum Íþrótta- og tómstundaráðs við að
innleiða frístundakortið svokallaða. Í
fréttum sjónvarps á þriðjudagskvöld
hótaði hann að kippa fjárhagsgrundvell-
inum undan þeim íþróttafélögum sem
ekki tækist að feta einhverja óljóst skil-
greinda braut í rekstri sínum. Með þess-
ari yfirlýsingagleði sinni bætir hann bara gráu ofan
á svart í þeirri miklu vinnu og erfiðleikum sem nú
eru lagðir á íþróttafélögin við að innleiða frístunda-
kortið.
Vissulega má ýmislegt bæta í starfsemi og rekstri
íþróttafélaganna. Í sumum tilvikum eru félögin, og
deildir þeirra, rekin af starfsmönnum í fullri vinnu,
en í öðrum tilvikum eru það sjálfboðaliðar sem
sinna flestum þáttum, Reykjavíkurborg til heilla.
Það er sjálfsagt að veita félögunum eðlilegt aðhald í
sambandi við hækkun eða breytingu á gjöldum, eins
og margir foreldrar hafa gert, og koma
ábendingum um það sem betur má fara til
félaganna og til ÍTR. Það er hins vegar
óskynsamlegt að fara að íþróttafélögunum
með hótanir af því tagi sem formaður ÍTR
hefur nú gert. Reyndar virðist hann ekki
hafa haft fullnægjandi vitneskju um alla
þætti í innleiðingu frístundakortsins, því í
umfjöllun um íþróttafélögin hefur verið
ráðist á þau fyrir að framkvæma hluti sem
þau hafa gert í fullu samráði við starfsfólk
ÍTR á meðan á þessum innleiðingarfasa
stendur.
Það þarf að hlusta á foreldra og taka
mið af ábendingum þeirra. Það þarf jafnframt að
leiðbeina íþróttafélögunum í þeirri miklu vinnu sem
nú er á þau lögð, en það verður ekki gert með
hótunum af því tagi sem formaður ÍTR hefur
viðhaft í málinu. Þau vafamál sem upp hafa komið
tengjast væntanlega öll byrjunarörðugleikum og
slík tilvik er fáránlegt að nota sem tilefni til
alvarlegra hótana í garð íþróttafélaganna.
Höfundur er fulltrúi Samfylkingar í Íþrótta- og
tómstundaráði Reykjavíkur.
Hótanir formanns ÍTR
Jafnrétti. Hvað var nú það?
Eða samkeppni. Mjólk fékkst
ekki seld í matvörubúðum.
Þ
að sætir furðu að ríkisstjórnin skuli ekki hafa ákveðið
strax í sumar að fella tímabundið niður veiðigjald
á þorskveiðum eins og tilkynnt var í gær. Þá hefðu
útgerðir landsins getað tekið það inn í áætlanir sínar
þegar brugðist var við boðuðum aflasamdrætti.
Niðurfelling veiðigjaldsins er eina raunhæfa leiðin til að koma
til móts við þá sem niðurskurður þorskaflans bitnar mest á. Ekki
ómarkvissar mótvægisaðgerðir ríkisstjórnarinnar, sem skila fáu
nema óánægju víða um land. Peningum er dælt út í hagkerfið á
sama tíma og atvinnuleysi er í sögulegu lágmarki. Ríki og sveitar-
félög slá ekkert af í framkvæmdum til að auðvelda Seðlabankanum
baráttuna við verðbólguna. Á sama tíma er kvartað yfir vaxta-
stefnu bankans og háu gengi krónunnar. Það er ekki bæði sleppt
og haldið í þessum efnum.
Í raun ætti ríkisstjórnin að stíga skrefið til fulls og fella veiði-
gjald niður fyrir fullt og allt. Útgerðarmenn hafa mikið til síns
máls þegar þeir segja lítið réttlæti í að skattleggja eina atvinnu-
grein umfram aðra. Auðlindagjald leggst þar að auki þyngst á
landsbyggðarfyrirtækin, sem flestir vilja standa vörð um. Þetta
er staðreynd sem ekki verður horft framhjá. Allt hjal um verndun
sjávarbyggða er marklaust nema þingmenn berjist samhliða gegn
þessu gjaldi.
Umræða um sjávarútvegsmál ristir ávallt djúpt í sálarlíf Íslend-
inga. Það kemur ekki á óvart. Þessi atvinnugrein átti stærstan
þátt í að bæta lífskjör í landinu á síðustu öld. Sjómenn voru hetjur
hafsins og útgerðarmenn bjargvættir byggðarlaga.
Uppsagnir fólks sem starfar í sjávarútvegi koma sér mjög illa
fyrir marga. Útlit er fyrir að fleiri verði sagt upp, útgerðir sam-
einist og sjómönnum fækki.
Um aldamótin störfuðu um 11.200 manns í fiskvinnslu og á sjó
utan höfuðborgarsvæðisins, samkvæmt tölum Hagstofu Íslands.
Um síðustu áramót voru þetta um 6.800 manns. Þessi þróun mun
halda áfram. Við þurfum einfaldlega ekki eins margar hendur til
að vinna sömu verðmæti. Góð samkeppnisstaða sjávarútvegsins á
alþjóðlegum mörkuðum byggir á þessum árangri.
Þessi niðurstaða er þrotlausri vinnu og útsjónarsemi fólks í
sjávarútvegi að þakka. Í ljósi erfiðleikanna nú er mikilvægt að
inngrip ríkisins verði í lágmarki. Sértækar aðgerðir hafa aldrei
skilað neinu. Styrkja ber kvótakerfið í sessi, einfalda það og
afnema alla byggðakvóta og línuívilnanir.
Um leið verða útgerðarmenn að axla meiri ábyrgð. Það þýðir
ekki að gagnrýna pólitíska íhlutun um leið og framkvæmdastjóri
Landssambands íslenskra útvegsmanna gefur í skyn að fella beri
gengi krónunnar með handafli. Það er eins og tal úr fornöld. Sem
betur fer stjórnast peningastefna Seðlabankans ekki lengur af
hagsmunum sjávarútvegsins heldur almennings.
Að sama skapi er furðulegt að heyra Friðrik J. Arngrímsson
kvarta yfir því að of litlu fé sé varið í hafrannsóknir. Almenningur
þurfi að reiða fram hundruð milljóna til að standa straum af
þeim.
Útgerðarmenn eiga sjálfir að kosta rannsóknir á auðlindum
sem þeir nýta og vilja ávaxta til framtíðar. Ekki almenningur.
Þeir eiga líka að kosta eftirlit með veiðum og koma með tillögur
um heildarafla fiskiskipa hvert ár. Fleiri dæmi sýna að verndun
auðlinda er betur komin hjá einstaklingum en ríkinu.
Veiðigjaldið burt
Come2 Scandinavia, Vesterbrogade 17
1620 Kaupmannahöfn.
Á leið til Norðurlandanna?
Hafðu samband við Come2 Scandinavia og við aðstoðum þig
með flug, gistingu, bílaleigubíl og fleira.
Erum einnig með tvær íbúðir til leigu í Kaupmannahöfn sem
henta fjölskyldum, vina- og vinnuhópum.
www.come-2scandinavia.dk - info@come2scandinavia.com
COME2 SCANDINAVIA