Fréttablaðið - 08.12.2007, Blaðsíða 8

8 8. desember 2007 LAUGARDAGUR
JAFNRÉTTI Feður barna sem fæddust
árið 2003 annast þau í mun ríkari
mæli en feður barna sem fæddust
árið 1997. Þá hefur bilið á milli
vinnutíma feðra og mæðra við
þriggja ára aldur barns minnkað á
sama tímabili úr þrettán vinnu-
stundum á viku niður í níu. Þetta
kemur fram í rannsókninni „Fæð-
ingarorlof: Löggjöf og lífstíll“ sem
Guðný Björk Eydal, dósent í félags-
ráðgjöf við Háskóla Íslands, gerði
og kynnti í gær fyrstu niðurstöður
ur.
Er þetta fyrsta rannsóknin sem
metur áhrif nýrra fæðingarorlofs-
laga, þar sem kveðið er á um
þriggja mánaða feðraorlof, með því
að bera saman hvernig foreldrar
ungra barna höguðu atvinnuþátt-
töku og umönnun barna annars
vegar áður en lögin tóku gildi og
hins vegar eftir að þau tóku að fullu
gildi árið 2003. Var fyrri könnunin
gerð 2001 og seinni 2007.
Fram kemur að þátttaka feðra í
fæðingarorlofi hefur ekki einungis
skammtímaáhrif í þann tíma sem
þeir eru í orlofi heldur hefur hún
víðtækari áhrif til lengri tíma á lífs-
hætti fjölskyldna. Guðný skoðaði
hvernig foreldrar skipta með sér
umönnun barnsins á daginn. Strax
eftir fæðingu eru báðir foreldrar
mikið með barninu og jókst hlutfall
feðra þar mikið milli kannanna. „En
á fyrstu ævimánuðum eru meira en
áttatíu prósent tilfella móðirin
alfarið eða mestu leyti. Eftir því
sem barnið verður eldra fer það
hlutfall smám saman lækkandi. Við
þriggja ára aldur er hlutfallið þar
sem móðirin annast barnið alfarið
eða að mestu leyti komið niður í 46
prósent tilfella og hlutfallið þar sem
foreldrar skipta umönnun jafnt á
milli sín orðið stærra, eða rétt tæp
fimmtíu prósent.“
Í rannsókninni kemur fram að
munurinn á vinnutíma feðra og
mæðra hefur minnkað undanfarin
ár. Árið 2001 unnu feður þrettán
tímum meira á viku en mæður
þegar barnið hafði náð þriggja
ára aldri. Þessi munur hafði
minnkað niður í níu stundir árið
2007. „Það hefur almennt orðið
breyting í þá átt að karlar vinna
minna og konur meira en breyt-
ingin sem kemur fram á vinnu-
tíma foreldra í rannsókninni er
miklu hraðari en á vinnumarkaði
almennt.“
Guðný segist hafa fundið mikinn
áhuga erlendis á rannsókn sinni.
„Við erum landið sem er komið
lengst og fólk bíður spennt eftir að
sjá hver reynslan verður hér.
Noregur er kominn með sex vikur í
feðraorlof, Svíþjóð með tvo mán-
uði, Þjóðverjar komnir með tvo
mánuði og í Finnlandi er mikil
umræða um þetta. Evrópa öll er að
skoða málið.“ sdg@frettabladid.is
Feður orðnir virkari
Fyrsta rannsóknin á áhrifum fyrir og eftir gildistöku fæðingarorlofslaganna
frá 2000 bendir til að feður annist börn sín í ríkari mæli en áður, einnig eftir að
fæðingarorlofi lýkur. Munur á vinnutíma feðra og mæðra hefur minnkað.
UMHVERFISMÁL „Við fögnum þessu
auðvitað, því ef ég skil orðið rétt
var þetta valdníðsla. Það er ósið-
legur gjörningur að gera þetta
svona rétt fyrir kosningar, þegj-
andi og hljóðalaust,“ segir Svan-
borg R. Jónsdóttir, ein talskvenna
Sólar í Suðurlandi.
Ríkisendurskoðun hefur komist
að því að samkomulag þriggja ráð-
herra; Árna Mathiesen, Guðna
Ágústssonar, og Jóns Sigurðssonar,
um að Landsvirkjun yfirtaki
vatnsréttindi ríkisins í Þjórsá sé
ekki bindandi fyrir ríkið. Eðlilegt
hefði verið að gera fyrirvara um
samþykkt Alþingis.
Samkomulagið var undirritað
þremur dögum fyrir síðustu
alþingiskosningar, án þess að
greint væri frá því opinberlega.
Hafa þeir Jón og Árni bent hvor á
annan til ábyrgðar um að láðst
hafi að gera það.
Svanborg segir þessa meðferð á
ríkiseigum afar óeðlilega. „Þetta
er gjöf til fyrirtækis sem hefur
verið talað um að eigi að fara að
selja á markaði. Við höfum ekkert
heyrt um að samið hafi verið um
verð á þessari eign ríkisins. Það er
því eðlilegt að þetta gangi til baka
og fái opinbera málsmeðferð.“
Umboðsmenn Landsvirkjunar
hafi alltaf gengið út frá þessum
samningi í viðræðum við landeig-
endur í neðri hluta Þjórsár.
„Þessir samningar og loforð
sem Landsvirkjun hefur verið að
gera við landeigendur við ána. Það
hlýtur allt að fara í aðra umferð.“
- kóþ
Sól á Suðurlandi segir Títansamning hljóta að fá meiri og betri umfjöllun:
Ósiðlegur gjörningur ráðherra
ÞJÓRSÁ Talskona Sólar á Suðurlandi
sakar ráðherra um valdníðslu.
©
In
te
r I
KE
A
Sy
ste
m
s B
.V
. 2
00
7
GLÄNSA LYSA útiljósakróna
Ø90xH90 cm
9.990,-
GLÄNSA LYSA útiljósakróna
Ø47xH47 cm
2.990,-
Opið til 22:00 fram að jólum www.IKEA.is
bjartar
vetrarnætur
50
40
30
20
10
-12 -8 -4 -2 3 7 11 15 19 23 27 31 35
FJÖLDI VINNUSTUNDA Á KYN FORELDRA
EFTIR ALDRI BARNS Í MÁNUÐUM
■ Feður
■ Mæður
< Meðalfjöldi vinnustunda
Aldur barns í mánuðum
HEIMILD: FÉLAGSVÍSINDASTOFNUN HÍ
100%
80%
60%
40%
20%
0%
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 36
HVERNIG SKIPTA FORELDRAR MEÐ
SÉR UMÖNNUN BARNSINS Á DAGINN?
HEIMILD: FÉLAGSVÍSINDASTOFNUN HÍ
■ Móðir alfarið eða að mestu leyti
■ Skiptist jafnt á milli foreldra
■ Faðir alfarið eða að mestu leyti
Punktalínur: 2001
Aldur barns í mánuðum