Fréttablaðið - 24.12.2007, Blaðsíða 20

20 24. desember 2007 MÁNUDAGUR
UMRÆÐAN
Skipulagsmál
Í Fréttablaðinu 16. desember birt-ist grein eftir bæjarstjóra Akur-
eyrar þar sem leiðréttar eru
meintar rangfærslur í grein undir-
ritaðs frá 13. desember. Bendir
hann á að eignir Svefns & heilsu
ehf. skerðist með engum hætti og
að hagsmunir Svefns & heilsu hafi
verið tryggðir í nýju deiliskipu-
lagi.
Ummæli bæjarstjórans eru vart
svaraverð og með ólíkindum þær
fullyrðingar að Svefn og heilsa
hafi ekki hagsmuni í málinu eftir
það sem á undan er gengið. Í stað
þess að eyða löngum tíma í að leið-
rétta rangar fullyrðingar í grein
bæjarstjórans þá vil ég reyna að
skýra málið fyrir bæjarstjóranum
með dæmi er endurspeglar sam-
skipti Svefns og heilsu og bæjar-
yfirvalda. Til einföldunar er vett-
vangur atvikanna látinn vera í
íbúðarhverfi:
Þú og nágranni þinn eigið par-
hús. Nágranninn kemur með teikn-
ingar sem sýna að hann vill rífa
niður sameiginlega geymslu sem
þú átt með honum og nýta sameigin-
lega lóð til stækkunar á húsnæði
sínu. Þú ræðir við hann og útskýrir
fyrir honum að þú hafir ekkert á
móti stækkun húsnæðisins en þú
viljir sjálfur nýta þér þinn eignar-
hluta til stækkunar á þínu eigin
húsnæði. Best væri því að ná sam-
komulagi um hvernig þið gætuð
best stækkað húsnæðin enda nóg
pláss. Þú ert allur af vilja gerður
til að ná samkomulagi vegna þess
að þessi stækkun er einmitt það
sem þú þarft. Nágranninn þinn vill
hins vegar allan pakkann og hefur
engan áhuga á að semja. Hann fer
með teikningarnar til bæjaryfir-
valda og kemur sér greinilega
svona vel inn undir hjá þeim því
bæjaryfirvöld sam-
þykkja breytingarnar
með nýju deiliskipu-
lagi svo þær nái fram
að ganga. Þegar þú
sérð nýja samþykkta
deiliskipulagið er búið
að taka lóðina upp að
húsinu þínu sem snýr
að nágranna þínum,
rífa geymsluna, taka
af suðursvalirnar á
efri hæðinni ásamt inn-
keyrslunni að bílskúrnum þínum.
Sanngjarnt? Nei þetta er það sem
kallast valdhroki bæjaryfirvalda
þar sem hagsmunir nágranna þíns
eru tryggðir, þó í því felist að rétt-
indi þín séu fótum troðin – í því
felst alvarleiki málsins öðrum
þræði fremur. Á nágranni þinn sök
á málinu? Nei, ákvörðunin er
bæjar yfirvalda.
Deiliskipulagsbreytingin tekur
síðar gildi og þá grípa bæjaryfir-
völd til þess ráðs að gefa út bygg-
ingarleyfi er heimila nágranna
þínum stækkunina á sameiginlegri
lóð ykkar, án samþykkis þíns. Lög-
fræðingurinn þinn skýtur málinu
til æðra stjórnvalds er fellir bygg-
ingarleyfið úr gildi, en telur þó að
deiliskipulagsbreytingin hjá bæjar-
yfirvöldum sé gild þó svo að ýmsu
hefði mátt standa betur við gerð
hennar. Skýrt er tekið fram að þú
hafir lögvarða hagsmuni í málinu.
Bæjaryfirvöld verða því að:
a) Semja við þig um þá eignar-
hluta sem nágranni þinn fær til
umráða fyrir sínar byggingar.
b) Taka eignir þínar eignarnámi
og fá matsnefnd eignarnámsbóta
til að dæma þér bætur fyrir þann
skaða sem þú verður fyrir vegna
þessa framkvæmda.
Bæjaryfirvöld eru treg að
semja við þig og vilja svo til ekk-
ert gera til að bæta þér skaðann og
telja að þú hafir enga hagsmuni
því ekki sé verið að snerta á sjálfu
húsinu. Þegar hér er
komið við sögu nærð þú
greinilega ekki samning-
um við bæjaryfirvöld.
Þú getur ómögulega fellt
þig við þær breytingar
sem orðnar eru á deili-
skipulaginu, né fram-
kvæmdum nágranna
þíns. Bæjaryfirvöldum
er því nauðugur einn
kostur í stöðunni að gera
eignarnám. Þau taka svo
lóðina, geymsluna og húsnæðið
eignarnámi en vilja sleppa við að
taka bílskúrinn eignarnámi sem er
samfastur húsinu þínu. Þú getur
hins vegar ekki sætt þig við það að
þurfa sitja uppi með bílskúrinn og
gerir kröfu um að bæjaryfirvöld
taki allt eignarnámi, sem þau and-
mæla kröftuglega. Nú bíður þú
eftir því að matsnefnd eignar-
námsbóta ákveði fjárhæð bóta,
sem og hvort fallist verði á að
bæjar yfirvöldum verði skylt að
taka bílskúrinn.
Er það skoðun bæjarstjórans að
réttindi íbúa séu ekki talin vera
fyrir hendi þó þeir þurfi að horfa á
skerðingu lóðarréttinda sinna,
niður rif mannvirkja er þeir njóta
réttinda yfir og breytinga á skipu-
lagi er hefur áhrif á nánasta
umhverfi þeirra? Telur bæjar-
stjóri að hagsmunum Akureyringa
hafi verið best varið með þessu
deiliskipulagi? Það liggur ljóst
fyrir að Akureyrarbær mun eiga
húsnæðið sem gistir Húsgögnin
Heim eftir eignarnámið. Svefn &
heilsa mun þess vegna hætta með
Húsgögnin HEIM þar sem hún
telur að búið sé að kippa fótum
undan rekstri þess. Að okkar mati
hjá Svefni & heilsu er Glerártorgs-
málið ekkert annað en klúður
bæjar yfirvalda.
Höfundur er eigandi Svefns og
heilsu.
Klúður bæjaryfirvalda
...ég sá það á visir.is 0
50.000
100.000
150.000
200.000
250.000
Hverfandi
munur!
Visir.is er öflug frétta- og upplýsingaveita í stöðugri
sókn, sem leggur metnað sinn í að flytja fréttir
líðandi stundar fljótt og örugglega til notenda.
Fréttir, dægurmál, umræða, blogg, sjónvarpsfréttir
Stöðvar 2 og fréttatengdir þættir – allt er þetta
aðgengilegt á einum stað í einfaldri umgjörð og með
skýrri framsetningu. Notendur vita að hverju þeir
ganga þegar þeir heimsækja visir.is.
241.376 notendur á visir.is á meðan
276.498 notendur völdu mbl.is í
49. viku, það er varla höfðinu
hærra í samanburði!*
*Samræmd vefmæling á modernus.is í viku 49
SIGURÐUR MATTHÍASSON
UMRÆÐAN
Heilbrigðismál
Hver grefillinn er að í þessu ríka landi –
þessari valdamiklu ríkis-
stjórn – með fullar hend-
ur fjár? Hver grefillinn
er að fólki sem herðir
ólina enn að þeim sem
minnst mega sín, eru
öryrkjar, að ekki sé nú
talað um ef þeir eru
gamlir og minnislausir í
ofanálag?
Síðasta afrek hinna sterku í
þjóðfélaginu eru fyrirmæli um 40
milljóna króna „hagræðingu” á
öldrunardeildum Landakots á
næsta ári. Með öðrum orðum –
deildum heilabilaðra á Landakoti
er gert að spara téða upphæð. Mér
er spurn: Hvernig er hægt að
spara í hjúkrun og vistun aldraðra
og heilabilaðra sem þegar er í lág-
marki? Verður það gert án þess að
þrengja enn að gömlu, illa áttuðu
fólki sem veit ekki hvaðan á það
stendur veðrið. Eða á ef til vill að
reka konurnar sem vinna nú á
spítölum (á skítalaunum) og í ann-
arri vinnu utan heimilis aftur inn
á heimilin til að sjá um gamla fólk-
ið?
Þegar upp kemur nær árviss
umræða um að nú verði að draga
úr kostnaði við heilbrigðiskerfið –
að nú verði að hagræða, þar eð
fjárhagsáætlanir hafi farið úr
böndum, hugsa ég aftur í tímann.
Ég hugsa til áranna þegar ég var
húsmóðir á stóru heimili og allt
þurfti að smella ella nægðu kenn-
aralaunin ekki. Allur matur var
heimalagaður, allt bakkelsi heima-
gert, nema brauðin, fötin voru
flest heimasaumuð, bæði
mín og barnanna, allt frá
náttfötum upp í úlpur eða
kápur.
Þegar ég svo tók þátt í
að semja árlega fjárhags-
áætlun borgarinnar með
félögunum í borgarstjórn
gættum við jafnan fyllstu
varfærni „hinnar hagsýnu
húsmóður” við áætlun
næsta árs. Orðið fjárhags-
áætlun segir í raun allt
sem þarf. Það var einmitt
málið eins og ég benti
stundum á. Þarna var
áætlun á ferð og hún var jafn
áreiðanleg eða vitlaus og gefnar
forsendur, lagðar voru til grund-
vallar.
Að lokum: Var tekið mið af raun-
kostnaði við úthlutun fjár til vist-
unar og hjúkrunar aldraðra og
heilabilaðra á Landakoti eða var
beitt slumpreikningi sem ekki
stenst raunveruleikann? Var áætl-
að út frá raunverulegum eða úrelt-
um tölum sem ekki taka t.d. mið af
æ fleiri umsóknum eða brýnum
kjarabótum þeirra sem vinna á
deildunum í næstu samningum?
Hvernig ætla menn að spara 40
milljónir þar sem allt er þegar
skorið inn að beini, eða á bara að
hætta að púkka upp á þetta gamla
fólk? Það man hvort eð er ekki
hverjir ráða hverju sinni og er því
afar slakur þrýstihópur? Þvert á
móti. Það er heilög skylda okkar
að taka upp vörn fyrir foreldra,
afa og ömmur eða maka þegar líða
fer á ævi þeirra og halla undan
fæti. Við eigum að vera þeim
brjóstvörn á ögurstundum.
Höfundur er kennari.
Það kostar að halda
lífi og lífslöngun í fólki
ELÍN G.
ÓLAFSDÓTTIR