Fréttablaðið - 03.02.2008, Síða 11

SUNNUDAGUR 3. febrúar 2008 11
Ferðaskrifstofa
heiminum og maður finnur að
leikarar eru viðkvæmir fyrir
gagnrýni og svo geta gagnrýnend-
ur verið misjafnir eins og þeir eru
margir. Gerð er krafa til okkar
leikaranna að setja okkar hluti
fram af smekkvísi og þá finnst
mér líka vel hægt að gera þá kröfu
til gagnrýnenda að þeir geri slíkt
hið sama á móti. Að þeir setji hlut-
ina fram af smekkvísi. Allt í lagi
að gagnrýna og vera á móti því
sem gert er. Slík umræða er alltaf
hressandi og fín en það er alltaf
spurning hvernig hlutirnir eru
settir fram. Leikhúsheimurinn
hefur stækkað mikið og í öllu
þessu framboði er það skiljanlegt
að hinn almenni borgari styðjist
meira en áður við það sem gagn-
rýnandinn segir til að velja það
sem hann vill sjá.“ Hefði Jóhann
sjálfur til dæmis sett Jón Viðar út
í kuldann? „Ég veit það ekki. Mér
þykir nú ósköp vænt um Jón Viðar.
Hann kenndi okkur í gamla daga
þegar við Guðjón Pedersen vorum
saman í bekk í leiklistarskólan-
um. Kenndi okkur leiklistarsögu
og leikhúsfræði og ég græddi
mikið á því. Gagnrýnendur eru
auðvitað misjafnlega stemmdir
eins og aðrir og það getur verið að
það bitni á skrifunum. Þetta er
svolítið erfið spurning verð ég að
segja.“
Ekki allt jafngott
Annað sem Jóhann nefnir sem
honum finnst miður í leikhús-
heiminum er það sem hann kallar
„tilfinningafælni“ leikhúsanna.
„Leikhúsin hafa ekki mikið treyst
sér til að setja upp alvöru dramat-
ísk verk. Samtíminn er svolítið
þannig – þetta á allt að vera
skemmtun og fólk á ekki að nenna
að hanga yfir einhverju sem er
„leiðinlegt“. En drama er alveg
eins og gamanleikir – það getur
verið jafngott og það getur verið
slæmt. Góð harmræn og dramat-
ísk verk sem virkilega snerta þig
og breyta þér sem manneskju
vantar og hef ég til dæmis leikrit-
ið Abel Snorko þar oft sem við-
miðun um hvernig dramatískt
verk getur í senn verið gott,
skemmtilegt og áhrifaríkt. Einnig
finnst mér umræðan oft á villi-
götum um hvað sé svo gott og
hvað sé vont. Það er stundum eins
og gæðakröfurnar séu ekkert sér-
staklega strangar og allt er orðið
„bara ágætt“. Það mætti alveg
taka þá umræðu: Hvað er kúnst
og hvað er ekki kúnst. Sumir hafa
svolítið villst af þessari leið og
allt sett undir sama hatt – þótt það
liggi í augum uppi að gæðin séu
afar misjöfn.“
Urðum öll ástfangin af verkefninu
Sitthvað er þó frábærara en
annað. Þannig hefur myndin
Brúðguminn fengið afbragðsvið-
tökur áhorfenda sem og gagnrýn-
enda en þar leikur Jóhann stórt
hlutverk – Lárus – föður brúðar-
innar, sem býr í Flatey. Lárus á
sér einmitt sama draum og
Jóhann; drauminn um óperu-
söngvarann. Leikhópurinn dvaldi
síðastliðið sumar í Flatey þar sem
glatt var á hjalla og þröng á þingi.
Er Jóhann hissa á viðtökunum –
hvernig vill það til að almanna-
rómur lofar svo myndina? „Manni
þykir auðvitað óskaplega vænt
um hvað myndinni er vel tekið,
sér í lagi þar sem það er enginn
drepinn í þessari mynd, ekkert
ofbeldi og engin sifjaspell – þætt-
ir sem hafa verið svolítið dómín-
erandi í íslenskum kvikmyndum.
Þetta er fyrst og fremst mynd um
manneskjur með alla sína drauma
og vonir. Kannski hefur verið svo-
lítil vöntun á svona söguefni og
áhorfendur eflaust þakklátir fyrir
það. Baltasar er líka mjög naskur
sem leikstjóri á ýmis lítil smáat-
riði og hefur gott auga.“ Myndin
er byggð á leikritinu Ívanoff sem
Jóhann leikur einnig í um þessar
mundir í Þjóðleikhúsinu. Upptök-
ur í Flatey tóku um mánuð og
dvöldu leikararnir þar – en þeir
hafa nær allir unnið oft saman
áður og þekkjast því vel og segir
Jóhann slíkt hafa verið gefandi
og mikinn kost. „Við urðum ein-
faldlega ástfangin af þessu verk-
efni og það skilar sér í mynd-
inni.“
Er léttur og þungur
Margt fleira er á döfinni hjá leik-
aranum sem eftir tuttugu ára fast-
ráðningu í Þjóðleikhúsinu ákvað
að ganga laus fyrir um tveimur
árum. Samlestur er hafinn á verk-
inu Gítarleikararnir sem sýnt
verður eftir páska í Borgarleik-
húsinu og í febrúar verður kvik-
myndin Heiðin frumsýnd, sem
fjallar um fólk á afskekktum stað
með alla sína drauma og þrár.
Gosi er einnig sýndur fyrir fullu
húsi þar sem Jóhann leikur föður
Gosa. Gætir ekki leiða eftir svo
langa veru í leikhúsinu? „Ég ætl-
aði að hætta fyrir tveimur árum
en sneri fljótt aftur. Leiði kemur í
öllum störfum öðru hvoru og þá
þarf maður bara að ganga út í sól-
skinið og koma svo aftur. Þetta er
sársaukafullt starf þannig að
maður þarf alltaf tíma öðru hvoru
til að jafna sig. Maður er alltaf að
kroppa ofan af einhverjum sárum
því þegar þú tekur að þér ein-
hverja persónu þarftu að leggja
henni til tilfinningar og hugsanir
frá þér sjálfum og það þýðir nátt-
úrulega að þú þarft að leita inn á
við og opna eigin flóðgáttir. Það
getur verið erfitt.“ Þú virkar nú
samt léttur maður. Er það ekki
raunin eða hvað? „Bæði og. Ég er
léttur og svo getur fokið í mig. En
samt ekki mikið í seinni tíð. Mun
meira áður. Maður er farinn að
læra að stjórna sér betur með
árunum og nú er maður auðvitað í
hlutverki uppalanda, með tvo syni
að nálgast unglingsaldur, og
maður þarf að kenna ungviðinu
að hafa stjórn á sér. Annars held
ég að ég sé í grunninn nokkurn
veginn sá sami og ég var hér áður.
Breytingin er kannski helst sú að
ég hef breikkað!“
GÍTARLEIKARARNIR EFTIR PÁSKA
Jóhann leikur undir stjórn Hilmis Snæs
í leikritinu Gítarleikararnir sem frumsýnt
verður eftir páska.
FRÉTTABLAÐIÐ/GVA