Fréttablaðið - 22.10.2008, Blaðsíða 38

14 22. október 2008 MIÐVIKUDAGUR
timamot@frettabladid.is
Tilkynningar um merkis atburði, stórafmæli og
útfarir má senda á netfangið timamot@frettabladid.is.
DORIS LESSING RITHÖFUNDUR
FÆDDIST ÞENNAN DAG ÁRIÐ
1919.
„Maður þekkir mikilmennin
á því að þau hugsa um smá-
vanda sem smávanda og
stórmál sem stórmál.“
Doris Lessing hlaut Nóbels-
verðlaunin í bókmenntum árið
2007. Hún er elsti viðtakandi
verðlaunanna frá upphafi, 87
ára að aldri. Doris var gest-
ur Listahátíðar í Reykjavík árið
1986.
MERKISATBURÐIR
1331 Kogon Japanskeisari tók
við völdum.
1576 Mikill hluti af Haarlem í
Hollandi brann. Um 500
byggingar eyðilögðust.
1861 Fyrsta símskeytalínan sem
tengdi austur- og vestur-
strönd Bandaríkjanna var
tekin í gagnið.
1961 Bjarni Benediktsson var
kosinn formaður Sjálf-
stæðisflokksins.
1985 Á Bíldudal féllu fimm aur-
skriður úr fjallinu niður í
þorpið og ollu skemmd-
um.
1992 Síldveiðiskipið Hólmaborg
landaði 1.350 tonnum af
síld á Eskifirði. Var þetta
stærsti síldarfarmur sem
landað hafði verið úr einu
skipi.
Tilkynnt var um að
franski rithöfundurinn og
heimspekingurinn Jean-
Paul Sartre hlyti bók-
menntaverðlaun Nóbels
þennan dag árið 1964.
Sartre hafði tæpri viku
áður skrifað verðlauna-
nefndinni bréf þar sem
hann bað um að vera
tekinn af lista tilnefndra
rithöfunda.
Daginn eftir að til-
kynnt var um sigur hans
birti Sartre svo bréf í
dagblaðinu Le Figaro þar
sem hann útskýrði af-
stöðu sína til verðlaun-
anna og ástæður sínar
fyrir því að afþakka þau.
Lars Gyllensten, sem sat
lengi í verðlaunanefnd Nób-
elsverðlaunanna, sagði frá því
í sjálfsævisögu sinni að árið
1975 hafi Sartre skrifað verð-
launanefndinni bréf og reynt
að nálgast verðlaunaféð. Í bréf-
inu sagðist Sartre hafa skipt
um skoðun varðandi verð-
launin og að hann vildi gjarn-
an nálgast verðlaunaféð sem
hann hefði fengið hefði hann
þegið verðlaunin ellefu árum
áður. Verðlaunanefndin varð
þó ekki við beiðni hans, enda
hafði verðlaunaféð verið látið
renna aftur til Nóbelsstofnun-
arinnar.
ÞETTA GERÐIST: 22. OKTÓBER 1964
Sartre afþakkar Nóbelsverðlaunin
„Ég hafði mikinn áhuga á að
bókin kæmi út þennan dag,
enda gerðist á honum fyrir
755 árum dramatískasti at-
burður Íslandssögunnar:
Flugumýrarbrennan,“ segir
Einar Kárason rithöfund-
ur um nýjustu skáldsögu
sína, Ofsa, sem kemur út í
dag. Sagan byggir á atburð-
um sem sagt er frá í Sturl-
ungu og fjallar um aðdrag-
anda Flugumýrarbrenn-
unnar, sem átti sér einmitt
stað aðfaranótt 22. október
árið 1253. Fjöldi söguper-
sóna kemur fyrir í bókinni
og hefur hver sína sýn á at-
burðina.
„Í Sturlungu er atburða-
rásin séð utan frá; þar er
aldrei skyggnst inn í huga
persónanna,“ útskýrir Einar.
„Ég fer algerlega hina leið-
ina og skýri frá hverjum at-
burði eins og fólk upplif-
ir hann innra með sér og
gekk mín vinna því út á að
setja mig í spor persónanna.
Stundum var það þannig að
ég varð hálf hræddur, enda
þurfti maður að lifa sig inn
í skelfingu fólks. En svo var
líka gaman að mörgu, því
það er sama hversu mikið
gengur á, það er alltaf eitt-
hvað skemmtilegt sem flýt-
ur með.“
Fyrir sjö árum sendi Einar
frá sér bókina Óvinafagn-
aður, sem einnig byggði á
sannsögulegum atburðum
úr Sturlungu. Einar segir
13. öldina heillandi, enda
hafi hún verið einn mesti
uppgangstími sem um getur
í sögu þjóðarinnar, allt fram
til 20. aldar. „Mér þykir eng-
inn tími í Íslandssögunni
líkur 13. öldinni, nema þá
kannski okkar eigin tími. Á
13. öld var velmegun á Ís-
landi; þjóðin var í tengsl-
um við útlönd og útrásar-
hugur í mönnum. Þá var
mikil valdabarátta og blóð-
ug í landinu, en á sama tíma
var þetta mesti blómatími
menningarinnar þangað til
á 20. öld. Sú niðurlæging
og hallæri sem maður teng-
ir gjarnan við miðaldir kom
ekki fyrr en síðar. Þetta var
þessi blóðugi blómatími.“
En hvernig telur Einar að
Ofsa muni vegna í jólabóka-
flóðinu sem senn skellur á
þjóðinni af fullum þunga?
„Áður fyrr, þegar fyrstu
fjórar eða fimm skáldsög-
urnar mínar komu út, þá
hugsaði ég alltaf: „Ef bókin
slær ekki umsvifalaust í
gegn þá er ég hættur að
skrifa.“ Eftir því sem árin
hafa liðið þá er ég búinn að
sjá það að starf rithöfundar-
ins er ekki spretthlaup held-
ur langhlaup, og það hvort
bók slær strax í gegn eða
ekki skiptir kannski ekki
öllu máli. Mér verður hugs-
að til þess þegar Óvinafagn-
aður kom út á sínum tíma að
þá fékk hún frekar dræm-
ar viðtökur. Hins vegar
hefur hún selst jafnt og þétt
æ síðan og vegur hennar
hefur verið vaxandi. Ég er
því rólegur hvernig sem allt
veltist og snýst með þessa
nýju bók.“ vigdis@frettabladid.is
755 ÁR FRÁ FLUGUMÝRARBRENNU: OFSI KEMUR ÚT Í DAG
Skyggnst inn í huga persóna
SAGNARITARI Einar Kárason gefur í dag út sína aðra sannsögulega
skáldsögu sem gerist á 13. öld. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
AFMÆLI
CATHERINE
DENEUVE
leikkona er
65 ára.
VALERIA
GOLINO
leikkona er
42 ára.
Ástkær eiginmaður og faðir,
Jósef Skaftason
læknir,
lést á Landspítalanum 16. október. Útför fer fram frá
Seljakirkju kl. 15 föstudaginn 24. október.
Elín Guðmundsdóttir
Kamilla Sigríður Jósefsdóttir
Hugheilar þakkir fyrir auðsýnda samúð og
hlýhug við andlát og útför ástkærs
eiginmanns míns, föður, tengdaföður,
afa og langafa,
Einars Guðmundssonar
Klettaborg 2, Akureyri.
Sérstakar þakkir til starfólks á Hlíð.
Guð blessi ykkur öll.
Jóhanna Sigurðardóttir
Ásta Einarsdóttir Sigmar Sævaldsson
Sigurður Einarsson Sveinbjörg Aðalsteinsdóttir
barnabörn og barnabarnabörn.
Elsku hjartans sonur okkar, bróðir, barna-
barn og frændi,
Freyþór Fannar Pétursson
Dynsölum 6, Kópavogi,
lést á gjörgæsludeild Landspítalans í Fossvogi
laugardaginn 18. október 2008. Útförin fer fram
frá Bústaðakirkju föstudaginn 24. október kl. 13.
Fjóla Ólafsdóttir Pétur Bjarni Guðmundsson
Hrefna Karen Pétursdóttir
Hrefna Sigurðardóttir Ólafur Björn Björnsson
Pálína Bjarnadóttir Torbjorn Wilhelmsen
Ólafur Haukur Ólafsson Sigurlaug Vilhjálmsdóttir
Arna Guðmundsdóttir Valdimar Gunnarsson
Íris Guðmundsdóttir
Hera Guðmundsdóttir Haraldur Jónsson

Elsku mamma okkar, tengdamamma,
amma og langamma,
Helga Halldóra
Hjartardóttir
Garðvangi, Garði, áður til heimilis að
Fífumóa 1 b, Ytri-Njarðvík,
andaðist á Hjúkrunarheimilinu Garðvangi, Garði,
laugardaginn 18. október. Útförin fer fram frá
Fossvogskirkju föstudaginn 24. október kl. 15.00.
Gunnar Eyjólfsson Hrefna Guðmundsdóttir
Gestur Eyjólfsson
Valgerður G. Eyjólfsdóttir Friðrik Ágústsson
Sigrún Eyjólfsdóttir Benedikt Egilsson
Hjörtur Þór Þórsson Hildur Pálsdóttir
barnabörn og barnabarnabörn.
Ástkær eiginkona, móðir, tengdamóðir,
amma og langamma,
Sigríður Kristbjörnsdóttir
frá Birnustöðum á Skeiðum,
til heimilis að Meltröð 4, Kópavogi,
lést miðvikudaginn 15. október og verður jarðsungin
frá Digraneskirkju föstudaginn 24. október kl. 11.

Zóphanías Márusson
Valgarður Zóphaníasson Guðlaug Steinunn Ólafsdóttir
Gunnar Zóphaníasson Sigríður Kristbjörnsdóttir
Sigurbjörg Zóphaníasdóttir
Guðrún Zóphaníasdóttir Sigurður Ásgeirsson
barnabörn og langömmubörn.
Innilegar þakkir til allra þeirra sem
sýndu okkur samúð, hluttekningu og
hlýhug við andlát og útför systur
minnar og frænku,
Hrundar Tryggvadóttur
Eiðsvallagötu 20, Akureyri.
Sérstakar þakkir sendum við starfsfólki
Dvalarheimilisins Hlíðar fyrir góða og hlýja umönnun.
Guð blessi ykkur öll.
Björg S. Tryggvadóttir
Heiða G. Vigfúsdóttir
Hafdís G. Vigfúsdóttir
Elskuleg eiginkona mín, móðir, tengda-
móðir og amma,
Bergþóra Bergsdóttir
Byggðavegi 149, Akureyri,
lést á dvalarheimilinu Hlíð 13. október. Útför hennar
fer fram frá Glerárkirkju föstudaginn 24. október
kl. 13.30.
Einar Björnsson
Björn Einarsson Lovísa Kristjánsdóttir
Margrét Ósk Buhl Björnsdóttir
Einar Bergur Björnsson
Kristján Breki Björnsson