Tíminn - 28.05.1982, Blaðsíða 7

Föstudagur 28. mai 1982
7
Pym og Notft eru
saman á sviðinu
Þeir eru þó ekki alltaf sammála v
■ SIÐAN Falklandsdeilan hófst
hafa tveir brezkir stjórnmála-
menn verið oftast i sviðsljósinu,
ásamt Margaret Thatcher.
Framkoma beggja hefur hingað
til verið með þeim hætti, að senni-
legt þykir að þeir eigi eftir að
koma meira við sögu. Framtið
þeirra getur þó verulega ráðizt af
þvi, hvernig Falklandseyjamál-
inu lýkur.
Þessir menn eru þeir Francis
Leslie Pym utanrikisráðherra og
John William Frederic Nott varn-
armálaráðherra.
Þier Pym og Nott eru á flestan
hátt ólikir, en eitt eiga þeir sam-
eiginlegt. Þeir eru báðir áhuga-
menn um landbúnað.
Pym er kominn af gamalli
landeigendaætt og fékk m.a. i arf
höll með um 40 herbergjum og 550
ekrur lands. Höllin er frá 17. öld
og er orðin svo hrörleg að ekki er
lengur búið i henni, og Pym hefur
átt i deilu við yfirvöld sem vildu
að hún yrði endurbyggð af sögu-
legum ástæðum en hann vildi fá
leyfi til að jafna hana við jörðu,
sökum hins mikla kostnaðar, sem
myndi fylgja viðhaldi hennar. Að
lokum fékk hann leyfi til að selja
hanaog seldi hann hana fyrir niu
þúsund sterlingspund.
Þótt söluverðið væri ekki
hærra, þarf Pym ekki að hafa á-
hyggjur. Landareign hans ásamt
byggingum er metin á tvær mill-
jónir sterlingspunda.
Nott er ekki sveitamaður að
uppruna. Hann er kominn af
þekktri ætt bankamanna. Á
striðsárunum var honum komið
fyrir i sveit hjá móðurafa sinum,
sem var læknir.
Nott hefur siðan haldið tryggð
við sveitina. Hann hefur keypt
stóran búgarð og komið þar upp
einu mesta fyrirmyndaarbúi sem
nú er að finna á Bretlandi. Þár
segist hann hafa nóg verkefni,
þótt hann hætti þátttöku i stjórn-
málum.
PYM er sextugur að aldri,
fæddur 13. febrúar 1922. Faðir
hans átti sæti á þingi og f jórir for-
feður hans aðrir. Einn var leið-
togi stjórnarandstöðunnar á þingi
i tið Charles I á 17. öld.
Pym stundaði nám við mennta-
skólann i Eton og háskólann i
Cambridge áður en hann gekk i
herinn á striðsárunum. Þar gat
hann sér gott orð og var sæmdur
heiðursmerkjum.
Fyrst eftir styrjöldina vann
Pym hjá ymsum verzlunarfyrir-
tækjum.
Hann var kosinn fyrst á þing
1961 og hefur átt þar sæti siða.
Eftir kosningasigur fhaldsflokks-
ins 1970 gegndi hann fyrst ýmsum
embættum aðstoðarráöherra.
t desember 1973 fól Heath hon-
um embætti Irlandsráðherra, en
hann gegndi þvi aðeins i' fáa mán-
uði, þvi að Ihaldsflokkurinn tap-
aði i þingkosningunum 1974. Pym
fór fyrst með landbúnaðarmál og
siðar með utanrikismál i skugga-
ráðuneyti Margraretar Thathcer.
Pym gerði sér þvi vonir um,
þegar Thatcher myndaöi stjórn
vorið 1979, að hann yrði utanrikis-
ráðherra. Sú von brást þvi að
Thatcherfól honum varnarmálin.
Hann lét af embætti varnarmála-
ráðherra i janúar 1971 og var þá
skipaður talsmaður stjórnarinnar
i neðri málstofunni.
Thatcher kvaðst þurfa þar
traustan talsmann. Hið rétta var,
að Pym var ósammála þeirri á-
ætlun að auka kjarnavopnavig-
búnaðinn á kostnað sjóhersins.
Thatcher skipaði hann svo ut-
anrikisráðherra, þegar Carring-
ton lávarður sagði af sér embætt-
inu fyrir tæpum tveimur mánuð-
um.
■ John Nott
Það er talið að ekkert vinfengi
sé með Thatcher og Pym, enda
hafi hann oft á stjórnarfundum
gagnrýnt efnahagsmálastefnu
hennar. Pym er talinn vera i
'vinstri armi Ihaldsflokksins og
þykir liklegur til að verða forsæt-
isráöherraefni hans, ef Thatcher
hlekktist á.
Pym hefur verið talinn hlynnt-
ari samningaleið i Falklands-
eyjadeilunni en Thatcher. Hann
er ekki sérlega málsnjall, en
glöggur og rökfastur. Um hann
hefur verið sagt að hann væri
varfærinn tækifærissinni.
Pym og kona hans eiga fjögur
börn.
NOTT er fimmtugur að aldri,
fæddur 1. febrúar 1932. Eftir að
hafa lokið menntaskólanámi,
gekk hann i herinn og var liðsfor-
ingi i Gurkha-herdeildinni, sem
barðist á Malajaskaga á árunum
1952-1956.
Eftir heimkomuna hóf hann
nám við Cambridgeháskóla og
lagði stund bæði á lögfræði og
hagfræði. Þar gat hann sér gott
orð fyrir ræðumennsku og var um
skeið formaður stúdentafélagsins
þar, Cambridge Union. 1 Cam-
bridge kynntist hann júgóslavn-
eskri stúlku, sem siðar varð kona
hans. Þau eiga þrjú börn.
Nott hefur átt sæti á þingi i
meira en hálfan annan áratug.
■ Francis Pym
Hann var i upphafi fylgismaður
Heaths, en snerist gegn honum,
þegar hann taldi Heath ekki nógu
mikinn andstæðing hafta og
öanna, en Nott er mikill mark-
aðshyggjumaður.
Eftir árekstra hans viö Heath
gekk Nott i sveit með Margaret
Thatcher og hefur siðan verið i
miklu dálæti hjá henni. Hún skip-
aði hann verzlunarmálaráðherra,
þegar hún myndaði stjórn sina
vorið 1979, og siðan varnarmála-
ráðherra i janúar 1981, þegar
Pym lét af embættinu.
Það hefur verið eitt af hlutverk-
um Notts sem varnarmálaráð-
herra að mæla með þvi að dregið
yrði úr sjóhernum en kjarna-
vopnavigbúnaðurinn styrktur. Ef
til vill breytir hann nú um skoðun.
Það þótti koma i ljós, þegar
Falklandseyjadeilan hófst að
Nott var ekki vel að sér varðandi
málefni eyjanna. Hann bauðst þá
til að segja af sér, en Thatcher tók
það ekki til greina.
Nott fylgir fast þeirri stefnu
hennar, að samningar komi ekki
til greina fyrr en Argentinumenn
hafi yfirgefiö Falklandeyjar. Ein-
beitni hans virðist falla Bretum
vel i geð.
Nott þykir nú liklegt forsætis-
ráðherraefni hægri arms Ihalds-
flokksins ef Thatcher þyrfti að
draga sig i hlé af einhverjum á-
stæðum.
Þórarinn Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar
erlendar fréttir

■ A'rgentfnskir herinenn hafa hlaðið hér torfgarð til þess að
skýla sér á bak við niðri við sjávarmálið.
Bretar hefja
stórsókn til
Port Stanley
A breska þinginu f gær
skýröi Margaret Thatcher frá
þvi aö breska herliðið á Falk-
landseyjum heföi nú hafið
stórs ókn i átt að höfuös ta ð eyj-
ann, Port Stenley. Notaði
breski forsætisráðherrann
tækifærið til þess aö lýsa þvi
enn yfir að ekkert vopnahlé
kæmi til greina, fyrr en
Argentinumenn heföu flutt á
brott þá 10 þúsund hermenn
sem gengu á land á Falklands-
eyjum fyrir tveimur mánuð-
um. 1 herliöi þvi sem á land
gekk I San Carlos eru 5000
landgönguliöar og fallhlifa-
menn. Ekki vildi hún segja frá
þvi hvernig herliðinu miðaði
áfram i sókninni, — af
öryggisástæðum. Eru um 80
kilómetrar milli San Carlos og
Port Stanley.
Hafa nú barist
fyrir milljard £
■ Taliðeraökostnaöur Breta
viö striðsreksturinn á Falk-
landseyjum nemi nú einum
milljarði sterlingspunda eöa
19 milljöröum ísl. króna. Aö
sögn Reuters mun bresku
stjórninni þó ekki vaxa þessi
kostnaöur i augum. Samt varö
kostnaöur af sendingu flotans
til Falklandseyja fjórum sinn-
um meiri en ráö haföi veriö
fyrirgert. Kann svoaö fara, ef
striöiö veröur langvinnt, aö
breska stjórnin neyöist til aö
gera breytingar á efnahags-
stefnu sinni.
BANDARISKAR
ELDFLAUGAR
TIL BRETA
■ Bandariltjamenn eru nú
farnir aö birgja Breta upp af
eldflaugum og fleiri vopnum.
Var skýrt frá þessu af banda-
riskum embættismönnum i
gær. Orörómur hefur veriö
uppi um vopnasendingar þess-
ar aö undanförnu en ekki hef-
ur þetta fengist staöfest fyrr
en i gær.
Utanrikisráöhefrar Sam-
taka Amerikurikja, sem nú
þinga i Washington, hafa skor-
aö á Bandarikjastjóm aö láta
af hernaöarstuöningi viö
Breta i strföinu viö Argentinu.
Er taliö aö Bandarikjastjórn
hafi ekki skýrt frá aöstoö sinni
viö Breta af ótta viö aö banda-
riskir rikisborgarar i ró-
mönsku Ameriku yröu fyrir
aökasti.
Eldflaugarnar sem Bretar
hafa fengiö, munu til þessa
ætlaöar aö skjóta Ur einni
flugvél á aöra, eldflaugar til
loftvarna af jöröu niöri og auk
þessa sprengjur og skotfæri.
FLUGM ARSKÁLK-
URINN VONGÓDUR
■ Forseti Argentinu, Galti-
eri, boöaöi argentinsku stjórn-
ina á fund i gær til þess aö
ræöa horfur i striöinu um
Falklandseyjar. Segja Argen-
tinumenn aö herliöi Breta hafi
litt oröiö ágengt 1 framsókn
sinni og tók yfirmaöur argen-
tinska flughersins svo til orða i
gær að „sigur Argentinu væri
skammt undan.” Sagði i gær-
kvöldi að sprengjuflugvélar
Argentinumanna hefðu gert
árásir á stöðvar Breta i San
Carlos um kl. 17 i gær aö isl,
tíma.
Vonlitlar vidrædur
■ I gærkvöldi ætlaöi de
Cuellar, framkvæmdastjóri
S.þ. aö eiga viöræður við full-
trúa Breta og Argentínu-
manna, til þess að komast að
hvaöa kosti löndin settu fyrir
vopnahléi.Er gertráö fyrir að
litlar likur séu aö sættir megi
takast, þvi Bretar heimta allt
herliö Argentinumanna burt,
áöur en semja megi og Argen-
tinumenn kveöast ekki hlusta
á neinar kröfur af þvi tagi. De
Cuellar heldur sáttatilraunum
sinum áfram aö beiöni
öryggisráös S.þ.