Tíminn - 30.06.1982, Qupperneq 7

kVtilM
Wlf'l » i íl 'i i-jf UVé'
ítmmKv
erlent yfirlit
■ ÞAÐ mun vafalaust líða nokkur timi
þangað til öll kurl verða komin til grafar
i sambandi við afsögn Alexanders Haig.
Ein sagan, sem nú er á kreiki, er sú, að
hann hafi sjálfur ekki átt von á því, að
Reagan myndi taka afsögn hans til
greina, en Reagan hafi tekið hann á
orðinu.
Ráðgjafar Reagans í Hvita húsinu
hafi um skeið verið ákveðnir i því og
iagt það til við forsetann, að næst þegar
Haig bæðist lausnar, yrði það strax tekið
til greina, en hann var nokkrum sinnum
búinn að leika þann leik, en forsetinn
hafði jafnan neitað að fallast á lausnar-
beiðnina. Haig er sagður hafa átt von á
því, að það endurtæki sig einu sinni enn.
Haig varð ekki að þeirri von sinni.
Þegar lokið var morgunverði, sem
Reagan snæddi með ráðherrum sinum í
Hvíta húsinu siðastliðinn föstudags-
morgun, kallaði hann Haig afsiðis og
skýrði honum frá því, að fallizt hefði
verið á afsögn hans.
Það fylgir þessari sögu, að Reagan
hafi þá þegar verið búinn að ákveða
eftirmann Haigs, enda kom tilkynningin
um útnefningu hans jafnsnemma og sagt
var frá afsögn Haigs.
Ráðunautar Reagans eru sagðir hafa
rætt um það undanfarna daga hver yrði
heppilegasti eftirmaður Haigs og Shultz
varð fyrir valinu. í>á þegar var rætt um
þetta við hann og hann gaf samþykki
sitt. Sumar heimildir segja, að þetta hafi
þegar komið til tals í Versölum, þegar
leiðtogafundurinn var haldinn þar, en
Shultz var mættur þar sem ráðgjafi
Reagans í efnahagsmálum.
Þá segir sagan, að forsetafrúin, Nancy
Reagan, hafi verið orðin andvíg Haig og
talið hann reyna að skyggja á mann
hennar.
MEÐ þeirri breytingu, sem nú hefur
orðið, virðist hafa verið komið á nokkuð
svipaðri skipan og hjá Nixon og Carter,
þ.e. að stefnan í utanríkismálum verður
ekki mótuð i utanríkisráðuneytinu,
heldur í Hvíta húsinu. Það verður
aðalráðunautur forsetans þar í öryggis-
máium, sem mótar stefnuna i samráði
við forsetann, og utanrikisráðherrann
verður raunar ekki annað en embættis-
maður, sem framfylgir fyrirmælum frá
Hvíta húsinu.
Það var af þessum ástæðum, sem
Rogers vék úr utanrikisráðherraembætt-
■ Reagan og Shultz í Camp David á Iaugardaginn
Shultz mun verða
Reagan eftirlátur
Utanrlkisstefnan verður mótud í Hvíta húsinu
inu i stjómartíð Nixons og Vance i
stjórnartíð Carters.
Samkvæmt þessu verður það Kali-
forniumaðurinn William Clark, sem
ráða mun mestu um mótun utanríkis-
stefnunnar, ásamt forsetanum og öðrum
ráðgjöfum hans í Hvíta húsinu, eins og
Meese og Baker. Utanrikisráðherrann
mun svo fylgja henni fram.
Það mun ekki reynast George Shultz
neitt vandaverk að starfa á þennan hátt.
Hann var í kosningabaráttunni 1980
einn af helztu ráðgjöfum Reagans í
efnahagsmálum og utanrikismálum og í
fyrstu talinn líklegastur til að hljóta
embætti utanríkisráðherrans eftir sigur
Reagans i kosningunum. Hann dró sig
hins vegar til baka, þegar Weinberger,
féllst á að verða varnarmálaráðherra,
því að ekki væri heppilegt að hafa tvo
menn i stjórninni frá sama verkfræði- og
ráðgjafarfyrirtæki, sem er eitt hið
stærsta í heiminum sinnar tegundar.
Þetta er nú samt orðið.
Það mun auðvelda Shultz að gegna
þessu hlutverki, að hann er laginn
samningamaður og vinsæll af þeim, sem
hann umgengst.
GEORGE Pratt Shultz er fæddur i
New York 13. desember 1920. Hann
stundaði hagfræðinám við háskóiann i
Princeton og lauk háu prófi þar 1942.
Næstu árin var hann í landgöngusveitum
hersins, aðaliega á Kyrrahafssvæðinu.
Eftir styrjöldina var hann kennari við
tækniháskólann i Massachusetts, og
lauk jafnframt doktorsprófi þar. Árin
1955-1956 var hann sérstakur ráðunaut-
■ Wiliiam Clark
ur Eisenhowers forseta i efnahagsmál-
um, en 1957 varð hann deildarforseti við
viðskiptaháskólann í Chicago.
Þegar Nixon myndaði stjórn sína eftir
forsetakosningarnar 1968, gekk Shultz i
þjónustu hans. Hann varð fyrst vinnu-
málaráðherra, siðar fjárlagastjóri og
loks fjármálaráðherra. Hann lét af því
embætti vorið 1974 eða nokkru áður en
Nixon hrökklaðist úr forsetaembættinu.
Hann réðist þá tii Betchel Corporation,
sem er eins og áður segir, eitt mesta
stórfyrirtæki heims sinnar tegundar. Þar
unnu þeir Weinberger saman og eru þeir
sagðir góðkunningjar.
Shultz hefur unnið sér það orð að vera
góður starfsmaður og koma sínu fram,
þótt hann virðist enginn ákafamaður.
Hann er talinn halda kunningsskap við
þá Nixon og Kissinger og mælti sá
siðarnefndi með honum sem utanríkis-
ráðherra, þegar Reagan var að mynda
stjórn sína.
Shultz hefur verið talinn ihaldssamur
sem hagfræðingur og hallast að kenning-
um Miltons Friedman. Þó mun hann
ekki eins einstrengingslegur i þeim
fræðum og Friedman er.
Talsvert er nú rætt um, hvort nánustu
samstarfsmenn Haigs i utanríkisráðu-
neytinu haldi áfram störfum sinum, eða
þeir Walter Stoessel varautanrikisráð-
herra, Laurence Eagleburger aðstoðar-
ráðherra og Richard Burt aðstoðarráð-
herra. Allir þessir menn eru taldir
hliðhollir Evrópu og skoðanabræður
Haigs að því leyti. Haukarnir hafa horn
í síðu þeirra.
Þórarinn Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar
erlendar fréttir
Palestínumenn
tef ja tímann
— segja ísraelsmerm
■ Talsmenn ísraelsstjórnar segja
að samningaviðræðum miði lítið sem
ekkert og að Palestínumenn séu
aðeins að tefja timann með þeim og
reyni að koma þannig i veg fyrir
lokasókn ísraelshers inn í Beirut.
fsraelsmenn segja jafnframt að ef
allir Palestínumenn haldi ekki frá
höfuðborginni þá sé öll herferð
þeirra hingað til unnin fyrir gýg.
ísraelsmenn ásaka Palestínumenn
einnig um að ljúga því að þeir hafi
fallist á að hverfa frá Beirut og að í
raun hafi þeir engar slikar áætlanir á
prjónunum.
Leiðtogar Efnahagsbandalagsins
sögðu í yfirlýsingu í gær að
vopnahléið i Líbanon yrði að halda
hvað sem það kostaði. í yfirlýsing-
unni er ísrael gagnrýnt harðlega fyrir
innrásina og sagt að vissulega eigi
ísraelsmenn rétt á að öryggi þeirra
sé tryggt en valdbeiting sé hinsvegar
ekki rétta lausnin i þeim málum.
Palestínumenn beina nú augum
sinum mjög til Bandaríkjanna en
það er eina landið sem getur fengið
ísraelsmenn tii að sveigja stefnu sína
gagnvart þeim i einhverjum mæli.
Vona Palestínumenn að Bandaríkin
geti beitt fsrael nægum þrýstingi til
að fallast á tillögur þær sem komið
hafa fram og verið er að ræðah’ Beirut
á fundum deiluaðila með Philip
Habib sendifulltrúa.
Sharon landvamarráðherra fsraels
hvatti Palestínumenn til þess að
gefast upp þvi ísraelsher hefði nógan
mannafia og tæki til að ráða
niðurlögum þeirra í Beirut á
skömmum tíma.
Saudi-Arabar hafa boðist til þess
að flytja Palestinumennina frá
Beirut og er verið að kanna þetta
boð.
Hennenn Israelshers við Beirut.
„Palestínu-
menn eiga
rétt á eigin
landi”
— segir páfi
■ „Palestínumenn eiga rétt á eigin
landi“ sagði Jóhannes Páil páfi m.a.
við sérstaka messu i Róm sem
tileinkuð var friði í Líbanon.
Yfirlýsing páfa er sú eindregnasta
sem komið hefur frá honum um þetta
mál en hann sagði ennfremur að taka
yrði tillit tii lögmætra krafna
Palestinumanna og að þeir yrðu að
hafa eigið föðurland til þess að geta
lifað í friði.

Flóttafólk á leið frá Beirut.
írakar horfnir á
brott frá íran?
■ írakar hafa gefið út yfirlýsingu
þar sem segir að þeir hafi nú horfið
frá öllu því landi sem þeir tóku af
írönum i stríði þessara aðila.
íranir hafa harðlega neitað þessu,
segja þetta ósannindi og að Irakar
hafi aðeins dregið sig til baka frá
stöðvum sem voru hvort eð er
illverjanlegar og hafi þeir flutt sig til
stöðva þar sem þeir geta betur fest
sig í sessi.