Fréttablaðið - 04.01.2009, Qupperneq 12

12 4. janúar 2009 SUNNUDAGUR
timamot@frettabladid.is
Rauði krossinn og Ice-
land Express hafa stofn-
að sameiginlegan styrktar-
sjóð fyrir fólk með geðrask-
anir. Tilgangurinn er að
styrkja ferðir fyrir fólk með
geðraskanir.
Farþegar Iceland Express
geta styrkt sjóðinn með því
að setja afgangs smámynt
í umslög sem munu liggja
í hólfi á sætisbakinu í flug-
vélum flugfélagsins. Er-
lenda myntin er flokkuð með
milligöngu Rauða krossins í
Bretlandi, en slíkar safnanir
hafa gefist vel hjá samtök-
unum víða um heim.
Ferðafélög fólks með
geðraskanir eru starfrækt í
athvörfum sem Rauði kross-
inn rekur eða á aðild að víða
um land og eru þau öllum
opin. Meginmarkmiðið með
slíkum ferðalögum er að
víkka út reynsluheim ein-
staklinga sem þjást af and-
legum kvillum og getur slík
upplifun aukið andlegan
styrk og bætt lífsgæði við-
komandi verulega.
Fulltrúar Rauða krossins
og Iceland Express undirrit-
uðu samkomulagið nú um há-
tíðarnar í Vin, einu af elstu
athvörfum Rauða krossins,
en það hefur verið starfrækt
á Hverfisgötu í Reykjavík í
ein fimmtán ár. Fyrsta ferð-
in sem styrkt er úr ferða-
sjóðnum verður farin í lok
janúarmánaðar. Þá er ætlun-
in að fara til Bretlands til að
fylgjast með fótboltaleik.
Matthías Imsland, framkvæmdastjóri Iceland Express og Kristján
Sturluson, framkvæmdastjóri Rauða kross Íslands, skrifuðu undir
samkomulag um stofnun styrktarsjóðsins.
Klink sem kemur að góðum notum
Elskulegur sonur minn, bróðir okkar og
mágur,
Einar G. Vestmann
Þóroddsson
frá Bekansstöðum,
lést á Dvalarheimilinu Höfða þann 26. desember. Hann
verður jarðsunginn frá Akraneskirkju miðvikudaginn
7. janúar 2009, kl 14.00.
Valgerður Einarsdóttir Vestmann
Margrét Vestmann Þóroddsdóttir Finnur S. Guðmundsson
Valur Þór Vestmann Þóroddsson Guðlaug Magnúsdóttir
Jóhann Vestmann Þóroddsson Guðríður Hannesdóttir
Bjarni O. Vestmann Þóroddsson Kristín J.Dýrmundsdóttir
Katrín Vestmann Þóroddsdóttir
Ólafur Vestmann Þóroddsson María Björk Reynisdóttir
Elskulegur bróðir okkar, mágur og frændi,
Sverrir Guðjónsson
áður Miðtúni 42,
verður jarðsunginn frá Laugarneskirkju þriðjudaginn
6. janúar kl. 11.00.
Aðstandendur.
Elskuleg dóttir mín, systir,
mágkona og frænka,
Sigríður Hulda
Sigurþórsdóttir
Mururima 4, Reykjavík,
lést föstudaginn 19. desember. Útförin fer fram frá
Fossvogskirkju mánudaginn 5. janúar kl. 13.00.
Guðrún Karlsdóttir
Áslaug Sigurþórdóttir Hannibal Kjartansson
Gunnar Sigurþórsson Ragnheiður Sigurþórsdóttir
og systkinabörn.
Árið 2009 verður helgað stjörnufræði
þar sem 400 ár eru síðan Galíleó Galílei
beindi sjónauka sínum til stjarnanna. Af
því tilefni hefur verið sett saman nefnd
hér á landi til að halda utan um verk-
efnið. Einar H. Guðmundsson, stjarn-
eðlisfræðingur við Háskóla Íslands og
formaður Stjarnvísindafélags Íslands,
lofar margvíslegri dagskrá á árinu.
„Í febrúar hefst röð fyrirlestra um
það sem efst er á baugi í stjarnvísind-
um nútímans og verða fyrirlestrarn-
ir líka á dagskrá í sumar. Eins mun al-
menningi standa til boða stjörnuskoðun
og stjörnuteiti sem Stjörnuskoðunar-
félag Seltjarnarness sér um og boðið
verður upp á námskeið fyrir þá sem
eiga eða hafa áhuga á sjónaukum,“
segir Einar.
Opnuð hefur verið heimasíðan
www.2009.is þar sem dagskrá ársins er
kynnt og hægt verður að fylgjast með
tilkynningum jafnóðum en stjörnu-
skoðun fer gjarnan eftir því hvernig
viðrar.
Einar segir áhugann á stjörnufræð-
um hér á landi hafa aukist undanfarin
tíu ár og á von á að hann muni aukast
enn, en komið hefur verið á samstarfi
við kennara og nemendur um náms-
efni í stjörnufræði í skólum. Hann neit-
ar því að stjörnurnar tilheyri eingöngu
harðsoðnum vísindum.
„Þetta er allur mannlegi skalinn. Eitt
af því sem við viljum koma til skila er
að stjarnvísindin sem slík eiga sterk-
an þátt í menningarsögunni, þá á ég við
heimsmyndina. Þau liggja að baki dag-
legu lífi fólks og trúarbrögðum, sér-
staklega áður fyrr þegar menn voru
mikið að hugsa um stöðu sína í til-
verunni.“
Aðstæður til stjörnuskoðunar á Ís-
landi eru að sögn Einars misgóðar
vegna verðurs. Stjarnvísindafélag Ís-
lands, sem er félag fræðimanna, hefur
þó góðan aðgang að himingeimnum og
er fullgilt í alþjóðlegu vísindasamfé-
lagi stjörnufræðinga.
„Við eigum hlut í stjörnusjónauka
á Kanaríeyjum sem er kallaður Norr-
æni stjörnusjónaukinn. Þar gerum við
okkar rannsóknir og í gegnum sam-
bönd okkar þar hefur okkur tekist að fá
mælitíma ásamt öðrum á stærri sjón-
aukum og Hubbles-geimsjónaukanum.
Stjarnvísindi eru mikilvægur grunnur
í hugmyndum manna um alheiminn og
þær hugmyndirnar hafa stöðugt verið
að breytast. Nú telja menn þó að við
séum komin með nokkuð rétta heims-
mynd.“
Nánari upplýsingar um ár stjörnu-
fræðinnar má finna á vefsíðunni
www.2009.is og alþjóðlegu síðunni www.
astronomy2009.org. heida@frettabladi.is
GALÍLEÓ GALÍLEI: BEINDI STJÖRNUSJÓNAUKA TIL HIMINS FYRIR 400 ÁRUM
Ekki bara harðsoðin vísindi
STJARNVÍSINDI Í DAGLEGU LÍFI Einar H. Guðmundsson, stjarneðlisfræðingur við Raunvísindastofnun Háskóla Íslands, segir stjörnurnar spila stórt
hlutverk í hugmyndum manna um heimsmyndina. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
MERKISATBURÐIR
1887 Thomas Stevens fer fyrst-
ur manna kringum hnött-
inn á reiðhjóli.
1891 Konráð Gíslason, einn
Fjölnismanna, fellur frá 82
ára að aldri.
1917 Ríkisstjórn Jóns Magnús-
sonar tekur við völdum.
1983 Óveður gengur yfir höfuð-
borgarsvæðið. Samgöng-
ur fara úr skorðum.
1989 Stórbruni verður að
Réttarhálsi, tjónið nemur
fimm hundruð milljónum.
1974 Richard Nixon Bandaríkja-
forseti neitar að afhenda
upptökur í tengslum við
Watergate-rannsóknina.
1994 Samið er um samdrátt í
rekstri herliðs Bandaríkja-
manna á Keflavíkurflug-
velli.
P.DIDDY ER 39 ÁRA Í DAG.
„Mér finnst ég öruggur
þegar ég er hvítklæddur,
því innst inni er ég engill.“
Tónlistarmaðurinn P. Diddy er
hrifinn af hvítum klæðnaði en
undanfarin sjö ár hefur hann
haldið svokölluð Hvít teiti þar
sem gestir verða að klæðast
hvítu og ganga um á hvítu
gólfteppi.
Thomas Stearns Eliot, ljóðskáld og bókmennta-
gagnrýnandi, var sonur viðskiptajöfursins Henry
Ware Eliot og Charlotte Champe
Stearns, sem orti einnig ljóð, og
yngstur sex systkina. Hann fædd-
ist í Bandaríkjunum 26. september
árið 1888 og fluttist til Bretlands 25
ára að aldri. Meðal frægustu ljóða
hans eru Love Song of J. Alfred Pru-
frock, The Waste Land og The Holl-
ow Men.
T.S. Eliot lagði stund á latínu,
grísku, frönsku og þýsku við Smith
Academy. Foreldrar hans sendu
hann svo í Milton-háskóla, en
þaðan fór hann í Harvard. Hann
lauk meistaranámi sínu við Harvard
og birti þar nokkur af sínum fyrstu ljóðum. Hann
bjó svo í París þar sem hann lærði við Svarta-
skóla, La Sorbonne og ferðaðist um meginland
Evrópu.
Hann giftist Vivienne Haigh-
Wood eftir að hann sneri til Eng-
lands en áður hafði hann ljóstrað
því upp í bréfi til vinar síns að hann
hefði aldrei verið við kvenmann
kenndur. Vinurinn kom því á kynn-
um milli Eliots og Haighwood.
Eliot taldist ekki afkastamikið
ljóðskáld og hafði sjálfur orð á því
að hróður hans byggðist á litlum
grunni. Gagnrýnendur hans sögðu
sumir jafnvel að hann væri ekkert
ljóðskáld. Eins var ýjað að því að
einhver minni í ljóðum hans hefðu
áður birst í verkum annarra.
Hann fékk þó bókmenntaverðlaun Nóbels árið
1948.
ÞETTA GERÐIST: 4. JANÚAR ÁRIÐ 1965
Skáldið T.S. Eliot kveður
AFMÆLI
DAVÍÐ SCHEVING
THORSTEINSSON
athafnamaður 79 ára.
GUNNAR ÞÓRÐARSON
tónlistarmaður er 64
ára.
STEINGRÍMUR GUÐ-
MUNDSSON trommu-
leikari er 51 árs.