Tíminn - 15.08.1982, Page 10

bergmál
'X
■ Og þá verður frumsýnd ný
kvikmynd. Okkar á milli og svo
framvegis. Þetta er, reiknast mér
til, níunda íslenska kvikmyndin
sem frumsýnd er á örfáum árum,
og það er í sjálfu sér nokkurt afrek
af svo lítilli þjóð og byggir þetta
land. Og ekki nóg með það. Nú
mun vera unnið af ullum krafti að
að minnsta kosti fjórum kvik-
myndum til viðbótar, sem væntan-
lega verða allar frumsýndar á
næstu mánuðum og altént áður en
ár er liðið frá fyrstu sýningu
myndarinnar hans Hrafns. Þetta
eru Stuðmannamyndin, Trúnaðar-
mál Egils Eðvarðssonar og þeirra,
mynd Kristínar Jóhannesdóttur og
loks Atómstöðin sem Þorsteinn
Jónsson stýrir. Auk þess ganga
sögur um að Friðrik Þór Friðriks-
son hafi hug á að setja saman
Rokk í Reykjavík II, úr því efni
sem afgangs varð í fyrri myndina,
en illa hefur gengið að fá það
staðfest. Altént er það greinilegt
íslenskar kvikmyndir á síðustu
hefði því mátt ætla að ekki aðeins
aðdáendur hljómsveitanna kæmu
að sjá myndina,heldur og eldra
fólk að kynna sér hlutina. En
eitthvað virðist hafa brugðist.
Áhuginn sýndist ekki vera nægur.
Hvert á að vera hlutverk
kvikmynda? Er nokkuð galið að
halda því fram að ídealt væri ef
kvikmynd gæti sagt áhorfenda
eitthvað, til dæmis um hann eða
samfélag hans eða samtímann
eða eitthvað svoleiðis? Rokk í
Reykjavík var fyrsta myndin sem
fékkst að ráði við þá borgara-
menningu sem hér hefur myndast,
Reykjavík, eða að minnsta kosti
tiltekinn hluta hennar. Hún var að
vísu ekki leikin, sem kann að hafa
haft sitt að segja, en skyldi það
vera staðreynd að íslendingar hafi
ekki neinn áhuga á að horfa á
myndir sem - ofangreint. Á það
reynir nú, þegar mynd Hrafns
Gunnlaugssonar er frumsýnd, en
ef marka má það sem hann hefur
látið hafa eftir sér fjallar myndin
einmitt um íslenskan raunveru-
leika dagsins í dag, nánar sagt
mann sem á miðjum aldri verður
að endurskoða líf sitt frá grunni.
Auðvitað verður hér ekkert sagt
um myndina af viti - ég hef ekki
séð hana ennþá fremur en aðrir,
ef Hrafn og hans menn eru
undanskildir - en efnið virðist
nokkuð forvitnilegt og Hrafni
náttúrlega trúandi til að fara um
það höndum á eftirtektarverðan
hátt. Það er að minnsta kosti
FRUMSYNING AFTUR!
árum fara að slaga hátt í annan
tuginn, ef svo heldur áfram sem
horfir.
Þó nokkrar bíómyndir munu
aukinheldur vera í bígerð, hér og
þar í bænum, en á mjög mismun-
andi vinnslustigum, ef þær eru þá
yfirleitt komnar í gang. Svo
gróskan er ótvíræð.
En vitanlega eru það gæðin sem
skipta máli, ekki magnið. Og
hversu góðar eru þessar myndir,
bæði tæknilega og að innihaldi?
Það segir sig sjálft að engin þjóð
nær fullnaðarvaldi á kvikmynda-
gerð á nokkrum árum, og gildir þá
einu hversu vel menntaðir og
hæfileikaríkir kvikmyndagerðar-
mennirnir eru: ákveðin hefð verð-
ur einfaldlega að vera til staðar.
Hversu lengi sú hefð er að
myndast er alls óvíst, en furðan-
legt langt við erum komin. Flestar
þær myndir sem gerðar hafa verið
hafa haft eitthvað gott í sér, og
sumar bara verið glettilega góðar.
Verra er aftur á móti að í öðrum
hefur höndunum verið kastað til
verksins, og er þá ekki átt við
fyrirsjáanleg byrjanavandræði.
Einhverjir hafa vafalaust ætlað sér
að sigla á nýrisinni bylgju, treyst
því að íslendingar myndu hópast
á myndina og því ekki vandað sig.
Þetta hefur líka tekist að mestu
leyti, en eins og kunnugir vita
virðist nú vera að verða breyting
á. íslendingar sem sé hættir að
sækja kvikmyndir eingöngu af því
að þær eru íslenskar, og um leið
skýtur upp kollinum sú hætta, að
íslendingar gætu tekið upp á því
að sniðganga myndir einmitt af
því að þær eru íslenskar. Svo held
ég að gæti farið, ef bíógestir yrðu
varir við að íslensku myndirnar
næðu ekki í framtíð erlendum
standard í tækni sem öðru. Eða
héldu sig verða vara við þetta.
Örlög Rokks í Reykjavík eru
dæmi um þetta. Að vísu mun sú
mynd ekki hafa fallið jafn illa og
útlit var fyrir í byrjun - eða svo er
mér sagt - en samt sem áður urðu
áhorfendur ekki jafn margir og
búist hafði verið við. Sem er mjög
skrýtið vegna þess að myndin var
mjög vel gerð tæknilega, og átti
auk þess ótvírætt erindi: bæði var
í henni böns af góðum, eða altént
skemmtilegum hljómsveitum, og
eins er Rokkið einfaldlega merki-
leg heimild um það tímabil og
þann kúltúr sem hún segir frá. Það
Illugi Jökulsson,
blaðamaður, skrifar
piciymoiMi
ÆVINTÝRAHEIMUR
BARNANNA
SENDUM í PÓSTKRÖFU.
LEÍKFANGA VERSLUN
V HALL VEIGARSTÍG 1 SÍMI26010 J
enginn vafi á því að sjálft efnið á
erindi til mjög margra, úrvinnslan
er spurning enn sem komið er en
hér er að minnsta kosti komin
mynd sem vill taka til meðferðar
efni sem vissulega er í brennidepli
nú eins og áður. Það verður gaman
að sjá hvernig myndinni reiðir af
- eða altént forvitnilegt.
Eins og Hrafn sagði frá í viðtali
hér í Helgar-Tímanum fyrir hálf-
um mánuði þá er aðstaða kvik-
myndgerðarmanna nú slík að
þeir verða helst að leggja allt að
veði sem þeir eiga, og meira til, ef
takast á að fjármagna myndirnar -
sem þó eru hræbillegar á alþjóð-
legan mælikvarða. Þessi söngur
hefur heyrst oft áður, og vonandi
kemur fljótlega að því að hið
opinbera fari að hlusta. Eins og nú
örlar á í mynd Hrafns og þeim
kvikmyndum sem enn eru í
vinnslu eru kvikmyndagerðar-
menn nú að verða reiðubúnir til að
takast á við samtímann sinn og allt
það - slíkt hljóta menn að gera á
persónulegan hátt og taka jafn-
framt með því nokkra áhættu. Það
liggur í augum úti að aldrei munu
allar kvikmyndir skila hagnaði og
það liggur líka í augum úti að
sumar þeirra mynda sem tap er á,
eru miklu betri og mikilvægari
myndir en hinar sem skila gróða.
Setjum nú svo að hvorki Okkar á
milli né hinar myndirnar sem fyrir-
hugaðar eru, gangi vel. Þá er ansi
hætt við því að menn hugsi sig um
tvisvar áður en þeir Ieggja útí að
gera myndir sem snefill af áhættu
fylgir. Afleiðingin sú að hér verði
annaðhvort engar myndir gerðar,
eða þá bara myndir sem pottþétt
er að fá aðsókn - filmur byggðar
á vinsælum bókum og gerðar svo
saklausar að allir geti sætt sig við
þær, etc. Það er varla þetta sem
talið er æskilegt. En þá verður,
eins og margtekið hefur verið
fram, eitthvað að gera í málunum.
En það er alla vega frumsýnd nú
kvikmynd. Gleðilegur viðburður
hvernig sem á allt er litið og
vonandi að vel hafi tekist til. Ég
hlakka til.!