Tíminn - 17.08.1982, Blaðsíða 19

ÞRIÐJUDAGUR 17. AGUST 1982
Kvikmyndir
19
kvikmyndahornið
Sími 78900
Salur 1
Frumsýnir
spennumyndina
When a Stranger
Calls
(Dularfullar
símhrinainaar)
Pessi mynd er ein spenna frá
upphafi til enda. Ung skólastúlka
er lengin til að passa börn á
kvöldin, og lifsreynslan sem hún
lendir í er ekkert grin.
Blaðaummæli: Án efa mest
spennandi mynd sem ég hef séð
(After dark Hagazine)
Spennumynd ársins.
(Oaily Tribute)
Aðalhlutverk: Charles Duming,
Carol Kane, Colleen Dewhurst
Bönnuð bömum innan 16 ára
Sýnd kl. 5,7,9 og 11
Salur 2
Hvellurinn
(Blow out)
John Travolta varð heimsfrægur
fyrir myndimar Saturday Night
Fever og Grease. Núna aftur
kemur Travolta fram á sjónar-
sviðið i hinni heimsfrægu mynd
DePalma BLOW OUT.
Sýndkl. 5,7, 9.05 og 11.10.
Salur 3
Óskarsverðlaunamyndina
Amerískur varúlfur
í London
(An American
Verwolf in London)
Það má með sanni segja að þelta
er mynd í algjörum sérflokki, enda
gerði John Landis þessa mynd,
en hann gerði grínmyndirnar
Kentucky Fried, Delta klikan, og
Blue Brothers. Einnig lagði hann
mikið við að skrifa handrit að
James Bond myndinni The Spy
Who Loved Me. Myndin fékk
Óskarsverðlaun fyrir förðun í mars
s.l.
Sýnd kl. 5,7 og 9
Píkuskrækir
Pussy Talk er mjóg djörf og jafn-
framt lyndin mynd sem kemur
öllum á óvart. Myndin sló öll
aðsóknarmet í Frakklandi og
Svíþjóð.
Aðalhlutverk: Penelope Lamo-
ur, Nils Hortzs.
Leikstjóri: Frederic Lansac.
Stranglega bönnuð börnum
innan 16 ára.
Sýndkl. 11
Salur 4
Flugstjórinn
(The Pilot)
Cliff
Robc
ThcPll^I
The Pilot er byggð á sónnum
atburðum og framleidd í cinema-
scope ettir metsölubók Roberl P.
Davis. Mike Hagan er frábær
flugstjóri en áfengið gerir honum
lifið leitt.
Aðalhlutv.: Cliff Robertson,
Diane Baker, Dana Andrews.
Sýnd kl. 5, 7 og 11.20
Fram í sviðsljósið
(Being There)
(4. mánuður)
Grinmynd i algjörum sérflokki.
Myndin er talin vera sú albesta
sem Peter Sellers lék i, enda fékk
hún tvenn Óskarsverðlaun og var
útnefnd lyrir 6 Golden Globe
Awards. Sellers fer á kostum.
Aðalhlutverk: Peter Sellers,
Shirley MacLane, Melvin
Douglas og Jack Warden.
Leikstjóri: Hal Ashby.
íslenskur texti.
Sýnd kl. 9.
STEINSTEYPAN
ER EKKI NÓG
OKKAR Á MILLI í HITA OG ÞUNGA DAGSINS. SÝNINGASTAÐIR:
Háskólabíó, Laugarásbíó, á Akureyri og í Húsavíkurbíói. Leikstjóri og höfundur
handrits: Hrafn Gunnlaugsson. Aöalhlutverk: Benedikt Árnason, Valgaröur
Guðjónsson, Andrea Oddsteinsdóttir, María Ellingsen, Margrét Gunnlaugsdótt-
ir og Júlíus Hjörleifsson. Myndataka: Karl Óskarsson. Tónlist eftir Magnús
Eiríksson og fleiri. Framleidd 1982.
■ Það er óneitanlega dálítið erfitt að
fella afdráttarlausan dóm um þessa
nýju kvikmynd Hrafns Gunnlaugsson-
ar. Góð eða slæm? Afhjúpun á
innihaldslausu og tilfinningasnauðu
steinsteypulífi eftir stríðskynslóðar-
innar, eða klisjukenndir órar um
kynlífskomplexa miðaldra manns -
efni sem fjallað hefur verið um í
skáldskap áratugum saman? Svörin
við þessum spurningum eru einna helst
bæði og. í myndinni eru mörg góð
eigin dóttur. Mikil áhersla er lögð á
þessar fantasíur verkfræðingsins og
það svo að skemmir fyrir öðrum
atriðum og myndinni í heild; hér er
ekki gætt þess aga, sem nauðsynlegur
er, og þessir kynlífskomplexar látnir
yfirgnæfa önnur atriði, sem eru mun
athyglisverðari hlutar myndarinnar
enda nær íslenskum veruleika. Þar er
átt við spurninguna um lífsstíl og
markmið lífsins í nútíma þjóðfélagi
íslendinga. Hvernig á að lifa þessu
máltíðin þar sem öll fjölskyldan er
samankomin áður cn sonurinn, sem er
með allan hugann við knattspyrnu-
lýsingu í útvarpinu, fer til útlanda. En
sum önnur atriöi eru ekki eins vel
heppnuð, og það sem skiptir auðvitað
höfuðniáli er sú heildarmynd, sem
áhorfendur fá. Hún er því miður ekki
jafn góð og bcstu atriðin. Skýringin cr
vafalítið sú, að ekki var farið eftir
ítarlega unnu handriti við gerð
myndarinnar. Það þarf þrautþjálfaða
snillinga til að gera heilsteypta kvik-
mynd eftir lauslegum hugmyndum
einum. Aðrir þurfa einfaldlcga þann
trausta grunn, sem vandað handrit, er,
ef þeim á að takast að tengja alla þræði
frásagnarinnar saman í skýra, sam-
fellda heild. Og mörgum tekst það
■ Valgarður Guðjónsson og Benedikt
skil, og er reyndar sá af leikurunum í
áhugaverða."
atriði, sem sýna ýmsa þætti þjóðfélags-
legs veruleika okkar í dag, en hins
vegar virðist skorta þann aga og það
bindiefni, sem fellt gæti þetta efni
saman í heilsteypta kvikmynd.
Myndin snýst í raun og veru aðeins
um eina höfuðpersónu; aðrar persón-
ur myndarinnar gegna fyrst og fremst
hlutverki sem eins konar fylgitungl
þessarar söguhetju, verkfræðingsins
Benjamíns Eiríkssonar, sem er einn
helsti hönnuður virkjana hjá Lands-
virkjun. Myndin gerist öll í kringum
hann, og oft frá hans sjónarhóli.
Benjamín er kvæntur maður og á
uppkomin börn; sonur hans er að fara
utan til verkfræðináms; dóttirin er í
menntaskóla. Hann er mjög upptek-
inn af starfi sínu, býr í fínu húsi og
nýtur þess lífsstíls velmegunar, sem
talinn hefur verið eftirsóknarverður.
Miðaldra maður í vanda
Það sem kemur raski á hefðbundið
líf Benjamíns er, að náinn samstarfs-
maður hans, og að því er manni skilst
eini sanni vinur, fær hjartaslag er þeir
eru saman í gufubaði. Benjamín
verður mikið um fráfall vinar síns.
Hann tekur sér frí frá vinnu, fer að
trimma eins og brjálæðingur og velta
fyrir sér lífi sínu og starfi, sem honum
finnst brátt að sé harla fánýtt.
Jafnframt er veitt innsýn í brenglað
tilfinningalff hans; Benjamín á sýni-
lega erfitt með að ná sambandi við
börn sín og í hjónasænginni dreymir
hann um að serða ungar stúlkur, þ.e.
dóttur hins látna vinar síns og svo sína
Áraason í hlutverkum sínum í myndinni.
myndinni, annar en Benedikt, sem tekst
stutta lífi? Hvað er mikilvægast að
skilja eftir næstu kynslóð til handa?
Bara steinsteypu eins og Benjamín
scgir á einum stað? Eða skiptir
kannski meira máli en að steypa og
steypa og vinna og vinna að ná
tilfinningalegu sambandi við annað
fólk, og þá ekki síst sína nákomnustu?
Eða er það kannski of scint fyrir
miðaldra vcrkfræðing? Þetta eru þær
vangaveltur, sem raska hugarró Benja-
míns. Niðurstaða hans í lokin er öðru
fremur sú, að honum beri að lifa lífinu
en ekki láta það líða áfram á meðan
hann grefur sig ofan í teikningar af
skurðum og stíflum. Og hann full-
komnar þessa ákvörðun með því að
fara að sjá Geysi gjósa; sá gamli
skröggur sýnir að það er enn kraftur í
honum, og það á við um Benjamín
líka.
Heildarmyndin
Þetta er sá kjarni, cða efnisþráður,
sem lesa má út úr myndinni. Það er
svo hins vegar upp og ofan hvernig
tekst að koma honum til skila á hvíta
tjaldinu. Sumt er mjög vel útfært.
Þátturinn við Geysi í lok myndarinnar
er til að mynda mjög góður. Sömu-
leiðis för verkfræðingsins í fínu
jakkafötunum inn á hljómleika ný-
bylgjurokkara; þar mætast svo sannar-
lega tveir ólíkir heimar, sem lifa þó
hlið við hlið í höfuðborginni; hinn
virðulegi borgari og stríðsmáluð ræfla-
rokksæskan. Ýmis atriði úr daglegu lífi
Benjamíns og fjölskyldu hans eru
einnig vel gerð, svo sem síðasta
„Valgarður gerir þessu hlutverki góð
að gera persónu sína sannfxrandi og
rcyndar ekki einu sinni þótt þcir hafi
gott handrit, en það er önnur saga.
Hrafn blandar saman ólíkum stílum
í myndinni; sumar senur eru nánast
cins og á lciksviði, cn í öðrum er
myndavélin á flcygiferö. Hið síðar-
nefnda á cinkum viö þegar áhorfand-
inn á að hafa, með aðstoð myndavélar-
innar, sama sjónarhorn og höfuðpcr-
sónan, Bcnjamtn. Þetta tekst mis-
jafnlega; stundum er myndavélin
hreyfð svo hratt aö það verður
hreinlega óþægilcgt að fylgjast mcð á
hvíta tjaldinu. Þcgar vel tekst til gcfur
þessi aðferð hins vegar áhorfandanum
tækifæri til að setja sig enn betur í spor
Benjamíns en ella. Þá hefur sýnilega
verið lagt mikið upp úr því að mynda
frá óvenjulegum sjónarhornum, og
kemur það stundum skemmtilega á
óvart.
Bencdikt afbragðs góður
Benedikt Árnason fer með aðal-
hlutverkið í myndinni. Margir minnast
hans vafalaust úr „Vandarhöggi", sem
Hrafn gerði fyrir sjónvarpið eftir
handriti Jökuls Jakobssonar. Þar sýndi
Bencdikt ótvíræða hæfileika til að
leika í þessum tiltölulega nýja miðli
okkar íslendinga. Og í þessari mynd
stendur hann sig í einu orði sagt
afliurðavcl. Honum tekst að gera
Benjamín trúvcrðugan allan tímann,
jafnvel við hinar fáránlcgustu uppá-
komur.
Það kont nokkuö á óvart hvað aðrar
persónur eru léttvægar í myndinni.
Þær cru aukaatriði, eins konar svipir,
sem eru að mestu óskilgreindir. Ósköp
lítið kemur frani hvernig fólk þetta
eiginlega er nema í einu tilviki. Það er
ungur aðstoðarmaður Benjamíns hjá
Landsvirkjun. Sá cr leikinn af Val-
garði Guðjónssyni, og býr eiginlega í
tveimur heimum; hefur sameinað starf
sitt hjá Landsvirkjun og söng í
nýbylgjuhljómsveit. Valgarður gerir
þessu hlutverki mjög góð sktl, og cr
reyndar sá af leikurunum í myndinni,
annar en Benedikt, sem tekst að gera
persónu sína sannfærandi og áhuga-
verða.
Það virðast álög á íslenskum kvik-
myndum að koma ekki öllu tali
persónanna til skila. Sennilega er
sökin þó ekki síður þeirra óleiklærðu
áhugamanna, sem fara með hlutverk í
myndunum án þcss að hafa lært að tala
nógu skýrt fyrir hljóðnemana, en
hljóðupptökumanna. Þessa vanda-
máls gætir enn hér, en þó minna en í
sumum öðrum íslcnsku myndanna
sem gerðar hafa verið síöustu árin.
Tónlistin er mjög fjölbreytileg; allt frá
nýbylgjurokki upp í nýja útsetningu á
þjóðsöngnum. Hún fellur yfirleitt vel
að efninu, cn hcfur þó stundum
tilhneigingu til að yfirgnæfa í stað þess
að undirstrika.
Hrafn Gunnlaugsson sýnir mcð
þessari mynd aö hann er ófeiminn að
takast á við vandamál í samtímanum
í myndunt sínum. Hann byggir á cigin
hugmyndum; sýnir ýmsa þætti í lífi
landsmanna cins og þeir koma honum
fyrir sjónir. Það cr ánægjulegt að
íslenska kvikmyndagerðin skuli vera
að þróast yfir í nútímann cinnig að
þessu leyti. Vonandi verður aðsókn aö
myndinni slík að hún geri Hrafni, og
öðrum kvikmyndaleikstjórum, klcift
aö halda áfram að bcina auga
myndavélarinnar að íslensku þjóðiífi
samtímans.
-ESJ
Elías
Snxland
Jónsson
skrífar
★★ Okkar á milli í hita og þunga dagsins
★ Just youandme,kid
★★★ Flóttinn frá New York
★★ Baristfyrirborgun
★★★ Síðsumar
★★★★ Kagemusha
★ Atvinnumaður í ástum
★★ Sólinein varvitni
★★ Amerískur varúlfur í London
★★ CatBallou
★★★ Framísviðsljósið
★★ Hvellurinn
Stjörnugjöf Tfmans
* * * * frábær • * * * mjög góö • * * g6ð • * sæmlleg • O löleg