Tíminn - 03.09.1982, Blaðsíða 9

■ Séð yfir fundarsalinn í Hótel Borgarnesi
■ Pálmi Jónsson, landbúnaðarráðherra, ávarpaði
fundargesti á fundinum í gær.
Framleiðsla
á hrossakjöti
tvöfaldaðist
milli ára
Framleiðslu hrossakjöts sagði Ingi
hafa tvöfaldast frá fyrra ári og hafa verið
961 tonn. Talsvert af því sé óselt,
einkum af fullorðnu.
Framleiðsla á alifugla- og svínakjöti
taldi Ingi hafa verið um 1.600 tonn og
eggjaframleiðsla um 250 tonn.
Kartöfluuppskeran er sögð um 10.500
■ Ingi Tryggvason, formaður Stéttarsambands bænda
flytur yfirlitsræðu sína á aðalfundi sambandsins í gær.
Tímamyndir: G.E.
tonn í fyrra, uppskera útiræktað
grænmetis og rótarávaxta um 850 tonn
og tómatar og önnur gróðurhúsafram -
leiðsla nokkuð yfir 1.000 tonn.
Ingi ræddi nokkuð um verðlagsmál og
gat þess m.a. að eftir júní verðlagning-
una hafi hækkun verðlagsgrundvallarins
verði orðin 37.22% frá haustgrundvelli
1981. Á þessum tíma hafi hækkun orðið
mest á áburði eða 61.11%. Kjarnfóður
hafi hækkað minnst eða um 29.37% en
vinnuliðurinn um 34.62%.
„Að þessu sinni varð samkomulag um
það í Sexmannanefnd að framreikna
verðlagsgrundvöllinn í haust með
óbreyttum magntölum frá fyrra ári.
Vegna skorts á upplýsingum um einstök
atriði er hann þó ekki frágenginn, en
gert er ráð fyrir því að svo verði fyrir
15. sept.“, sagði Ingi.
Af einstökum liðum í verðlagningunni
nefndi Ingi að kjarnfóðurblanda hafi
hækkað um 9,68% auk 8% vegna
gengisbreytingarinnar sem væri áætlun-
artala, eða samtals 54,87% frá
haustverðlagningu í fyrra. Vélakostnað-
arliðurinn hækkaði nú um 17,25% frá
júlígrundvelli og heildarhækkun 53,26%
á árinu.
Fá kvað Ingi liggja fyrir upplýsingar
um nálægt 25% hækkun á flutnings-
töxtunum og því horfur á að sá liður
hækki um 78% á árinu. Liðurinn til
endumýjunar húsa og búvéla hækkar
nú um 17,08% og þá samtals 62,4%
á verðlagsárinu. Þá er hækkun
kaupgjaldsliðarins frá haustverðlagn-
ingu í fyrra 54,16%.
Fóðurbætis-
notkun minnk-
að en mjólkur-
framleiðslan
aukist
Þá gat Ingi um yfirfarið uppgjör 131
búreiknings er forstöðumaður búreikn-
ingastofunnar hefur lagt fram og
meðaltalstölur um uppgjör frðá 24
kúabúum sérstaklega. Bera reikningar
þessir með sér að verulegar breytingar
hafa orðið á magni einstakra liða.
Þannig hefur fóðurbætisnotkun minnkað
verulega á framleiðslueiningu, mjólkur -
framleiðsla á hvern grip aukist,
áburðararnotkun aukist nokkuð, en
kindakjötsframleiðsla minnkað.
Engin verð-
skerðing á
mjólkurfram-
leiðslu innan
búmarks
Ingi sagði uppgjöri búvöruverðs
samkvæmt kvótakerfinu ekki hafa verið
lokið fyrr en í apríl 1982 vegna
verðlagsársins 1980-81. Engin verð-
skerðing hafi komið á mjólkurframleið-
slu sem var innan búmarks viðkomandi
aðila. Hins vegar hafi vantað 4,27 aura
á verð hvers mjólkurlítra árið 1981 á 1.
sölusvæði.
Um síðustu áramót höfðu nær 20
millj. króna verið greiddar mjólkursam, -
lögunum til verðjöfnunar þar af
röskar 5,4 millj. er fengnar hafi verið
að láni af kjarnfóðurgjaldi. Verð-
jöfnunargjaldið er nú 0,21 kr. pr. lítra
af mjólk.
Ingi sagði aðstöðu mjólkursamlag-
anna til að ná grundvallarverði með sölu
framleiðsluvara sinna mjög misjafna,
bæði vegna mismunar á því hverju
einstakar vörutegundir skila, en ekki
síður vegna þess að mjög mislangur tími
líður milli þess sem varan er framleidd
og seld. Leita þurfi leiða til að bæta
rekstraraðstæður vinnslubúanna ann -
að hvort með breyttri verðlagningu
einstakra vara eða með skilvirkara
verðjöfnunarkerfi.
Lambakjötið
frá 1981 enn
óuppgert
Uppgjör sauðfjárafurða frá árinu
1981 sagði Ingi enn ekki hafa farið fram
og ýmsa þætti um framkvæmd þess
óljósa. Útflutningur hafi verið lítill á
síðasta ári, en birgðir nú verulegar í
byrjun nýs verðlagsárs.
Varðandi framleiðslustjórnun sagði
Ingi kjarnfóðurgjaldið óbreytt hlutfall af
verði innflutts fóðurs eða 33,3% af
cif-verði.
Á síðasta vetri voru verðbætur á
mjólk endurgreiddar úr kjarnfóðursjóði
og nú sagði Ingi hafa verið ákveðið að
endurgreiða á sama hátt 20 aura á hvern
lítra í september og október, sem síðan
yrði tekið til endurskoðunar. All miklu
fé úr sjóðnum hafi og verið ráðstafað til
alifugla- og svínaframleiðslu. Innheimtu
gjaldsins kvað Ingi yfirleitt hafa gengið
vel.
Rúmlega 10
milljóna króna
verðskerðing
beint frá
bændum
Ingi kvað nokkurrar gagnrýni hafa
gætt gagnvart þeim reglum sem
Framleiðsluráð samþykkti um uppgjör
sauðfjárafurða 1980, er einkum hafi
beinst í þá átt að of lítill munur væri á
verðskerðingu til þeirra sem framleitt
hafa yfir búmark og hinna, sem drógu
framleiðsluna saman.
Verðskerðingu þá sem jafnað var
niður á sauðfjárframleiðendur kvað Ingi
hafa numið rúmum 10 millj. kr. eða milli
1/4 og 1/5 af verðvöntuninni, sem að
öðru leyti hafi verið greidd úr
ríkissjóði og af kjamfóðurgjaldi. Um
helming af búmarkshöfum kvað hann
þó hafa sloppið við verðskerðingu.
Jarðakaupalán
tvöföldud
Af árangri sem náðst hefði í
einstökum málum síðan á aðalfundi
1981 gat Ingi þess ma að rekstrarlán til
sauðfjárbænda hafi hækkað verulega.
jarðakaupalán hafi verið tvöfölduð að
krónutölu, sérstakar kannanir hafi verið
gerðar á áhrifum skattalaga og
niðurstöður þeirra kynntar alþingis-
mönnum. En endurskoðun lífeyris-
sjóðslaganna sé fyrst að hefjast núna.
Ályktun um fjárhagsaðstoð vegna
uppskerubrests kvað Ingi hafa verið
senda forsætisráðherra. 460 bændum
hafi verið gefinn kostur á lánum úr
Bjargráðasjóði og hafi lánin skiptst milli
bænda er verst urðu úti vegna kals og
uppskerubrests á garðávöxtum.
Lán vegna ein-
staklingsíbúða
óhæfa til sveita
„Stjórn Stéttarsambandsins hefur
unnið að því við Húsnæðisstofnun
ríkisins að önnur stærðarmörk verði á
húsnæði gagnvart lánafyrirgreiðslu í
sveitum heldur en í þéttbýli, þar sem
íbúðarhús hlýtur að fylgja jörð og ekki
er hægt að skipta um íbúð þótt
fjölskyldustærð breytist. Hefur stjórn-
in farið fram á að lán til íbúða í
sveitum yrðu miðuð við 7 manna
fjölskyldur“. Svar Húsnæðisstofnun-
ar sagði Ingi hafa falið í sér nokkra
viðurkenningu á sérstöðu íbúða í
strjálbýli, en því sé þó haldið fram að
lög heimili ekki mismunun eftir
byggingarstað.
Fóðurfram-
leiðsla og dreif-
ing getur
ráðið úrslitum
þá kvað Ingi umtalsverða vinnu
hafa verið lagða í fyrirgreiðslu vegna
sumardvalar úr þéttbýli í sveitum.
Leiðbeiningar fyrir sveitaheimili hafa
verið samdar í samráði við opinbera
aðila svo og tilforeldra um útbúnað
barnanna, sem fara í sumardvöl.
Taldi hann ástæðu til að ætla að
starfsemi þessi geti orðið mikilvæg
bæði atvinnulega og félagslega.
„Nýjar búgreinar og aukin fjölbreytni
í búvöruframleiðslu hafa mikið verði til
umræðu á fundum stjómarinnar. Þá
hafa ýmis önnur atvinnumál verið rædd
sv o sem ferðamannaþjónusta, heimilis-
iðnaður og annar smáiðnaður í sveitum,
nýting hlunninda og fleira,, sagði Ingi.
Sá samdráttur sem átt hafi sér stað í
mjólkurframleiðslu og þrengsli á
mörkuðum fyrir sauðfjárafurðir hvetji
til umhugsunar um aðgerðir í öðrum
atvinnumálum með það að markmiði
að tryggja afkomu og búsetu sveitanna.
Á síðustu misserum hafi augu manna
meira beinst að loðdýrarækt sem
fjölskyldubúskap en áður. Loðdýrarækt
hafi á undanförnum árum verið arðbær
atvinnugrein, en eflaust megi búast við
verðsveiflum á skinnum ekki síður en
öðru.
Á síðasta hausti samþykkti stjórn
Stéttarsambandsins ályktun um skipu. -
lagningu á fóðurgerð fyrir loðdýrabú.
Sagði Ingi nú hafinn undirbúning að
stofnun nokkurra fóðurstöðva á vegum
samvinnuhreyfingarinnar og einkaaðila.
En skynsamleg skipulagning á
framleiðslu og dreifingu fóðurs kvað
Ingi stórmál sem ráðið geti algjörum
úrslitum um viðgang þessarar búgreinar.
Hráefni í loðdýrafóður ætti að vera
ódýrara hér en hjá nágrannaþjóðunum,
en sjálffóðurframleiðslan verði hins
vegar dýr meðan stofninn er lítill og
dreifður.
Lífeyrissjóðs-
iðgjaldið
6.324 kr. íár
Varðandi Lífeyrissjóð bænda kom
m.a. fram hjá Inga að um síðustu ára
mót nutu 1.800 sjóðfélagar greiðslna
beint frá sjóðnum og námu heildar
lífeyrisgreiðslur 22,9 millj. kr. á síðasta
ári. Hámarksiðgjaldagreiðsla kvænts
sjóðsfélaga verður 6.324 krónur á þessu
ári. Á síðasta ári voru veitt 361 lán úr
sjóðnum fyrir milligöngu Stofn-
lánadeildar eins og jafnan fyrr.
Hugrekki og
víðsýni lýsir sér
í viðbrögðum
bænda
1 lokaorðum sínum sagði Ingi
Tryggvason m.a.: „Ég vil leyfa mér að
þakka viðtökur þær sem ég hef fengið á
þeim 35 bændafundum sem ég hef
komið á fyrsta starfsár mitt sem
formaður Stéttarsambandsins.
Ég vil þakka þann skilning sem mér
finnst almennt koma fram hjá bændum
á þeim vandamálum, sem við er að fást.
Ég vil þakka það hugrekki og þá raunsæi
sem lýsir sér í viðbrögðum manna við
þeim margvíslegu aðgerðum, sem
vissulega þrengja svigrúm einstaklings-
ins, en eiga að leiða til aukins öryggis
fyrir heildina. Ég vil þakka öllum þeim,
sem hlut hafa að því átt að koma
framleiðsluvörum okkar í söluhæfan
búning og hafa hver á sínum vettvangi
unnið mikilvæg störf fyrir bændastéttina.
Ég vil þakka samskipti við stjórnvöld og
þá sérstaklega við Búnaðarfélag íslands,
landbúnaðarráðuneytið og landbúnað-
arráðherra, sem jafnan sinnir málefnum
landbúnaðarins af óbilandi áhuga og
þekkingu. Ég þakka öllum, sem starfað
hafa að hagsmuna og áhugamálum
bændastéttarinnar, hvar sem starfs-
vettvangur þeirra hefur verið.
Síðast en ekki síst þakka ég
framkvæmdastjórum og öðrum starfs-
mönnum Stéttarsambandsins og Fram-
leiðsluráðs svo og stjórn sambandsins og
Framleiðsluráði fyrir mikil störf og gott
samstarf.
Þeir sem hér eru saman komnir í dag
hafa lagt mikinn tíma í félagsmálastörf
- margan daginn hafa þeir horfið frá
brýnum daglegum verkefnum á búum
sínum að lítt eða ekki launuðum
félagsmálastörfum í þágu stéttar sinnar.
Þá hafa þeir sem heima sitja orðið að
bæta á sig ábyrgð og verkefnum. Þeim
skal nú þakkað, án þeirra væri
óhugsandi sú félagsmálastarfsemi sem
Stéttarsambandið byggir á“.
SV..