Tíminn - 21.09.1982, Blaðsíða 7

7
ÞRIÐJUDAGUR 21. SEPTEMBER 1982
erlent yfirlit
erlendar fréttir
■ Heimspressan er víðs fjarri þegar
verið er að murka lífið úr afgönskum
sveitamönnum með stórvirkum morð-
tækjum. Þannig er værukærum og
friðelskandi sjónvarpsáhorfendum hlíft
við að fá sundurtætt lík og hörmulega
útleikið fólk á öllum aldri sent inn í stofu
til sín frá þeim heimshluta. í lok
júnímánaðar s.l. hófst eyðingarherferð
gegn íbúum Logarhéraðs sem er suður
af höfuðborginni Kabúl. Þorp og bæir
hafa verið jafnaðir við jörðu og íbúarnir
murkaðir niður. Uppskera er eyðilögð
og matur eitraður.
í apríl hófst sprengjukastið á sveita-
þorpin í héraðinu. Þotur og þyrlur fljúga
yfir og kasta niður sprengjum á hvert
byggt ból.
Það var jafnan hættulegt að vera á
ferli á meðan birtu naut. í júnílok var
hert á árásunum um allan helming og í
kjölfar loftárásanna komu skriðdrekar
og fótgöngulið til að jafna um þá sem
eftir lifðu. Fréttir af atburðum berast
með flóttamönnum sem koma til
Pakistan.
Baraki Rajan er einn þeirra bæja sem
jafnað var um í þriggja daga herhlaupi
í júnílok. Þotur og þyrlur dreifðu þá
sprengjuregni yfir bæina. Einnig var
sprengjum varpað á fólk við vinnu á
ökrum og í haga. Eftir þriggja daga
stanslausar árásir úr lofti réðust sovésk-
ar hersveitir á bæi og þorp. í liðinu voru
einnig einstakir herflokkar afganska
stjórnarhersins. Var sóknarþunginn
meiri en fólkið á þessum slóðum hafði
■ Ungur skæruliði stendur á rústum heimabæjar síns, Sidiq. Fyrir ári bjuggu þar
60 manns, 30 hafa verið myrtir, þar á meðal tíu drengir á aldrinum 10-12 ára, en
þeir voru teknir af lífi 12. mars s.l.
Útrymingarherferd
í Afganistan
■ Sovéskar hersveitir hafa sagt ó-
breyttum borgurum Logar-héraðs stríð
á hendur.
áður orðið að þola. Sums staðar var veitt
mótspyrna, en í mörgum þorpum voru
allir vopnfærir menn flúnir eða fallnir
þegar fótgönguliðið kom að.
í Baraki Rajan snérust heimamenn til
varnar. Vitni að atburðunum, sem
komst undan, gefur þessa lýsingu: í
fyrstu tókst okkur að halda árásarliðinu
utan bæjarmarkanna, en þegar þeir hófu
skothríð á okkur úr skriðdrekum urðum
við að hörfa.
Og þegar skotfæri okkar voru á
þrotum urðum við að flýja hver sem
betur gat. Þá var mannfallið orðið
mikið. Þegar fyrstu árásarmennirnir
komu skutu þeir á alla þá sem á ferli
voru, hvort sem þeir voru vopnaðir eða
ekki.
Þegar mótspyrnunni var lokið hefndu
Rússarnir sín á íbúunum sem eftir voru
í bænum. Vitnið ber að hann hafi séð er
17 manns voru teknir af lífi. Níu þeirra
voru skotnir á rústum skólahúss, en átta
voru fluttir út fyrir bæinn og skotnir þar.
Líkin voru rænd, en látin liggja þar sem
ódæðin voru framin.
Annað vitni, maður á fimmtugsaldri,
sem fylgdist með af þaki húss síns, þar
sem hann var í felum, segist hafa horft
á er 8 konur, börn og gamalmenni voru
dregin út úr húsum og skotin á götunum.
Það var auðsjáanlegt að þetta fólk gat
ekki verið skæruliðar.
Eftir hertöku bæjarins héldu árásar-
mennimir að ökrum í nágrenninu þar
sem skæruliðar földust. Sprengjum var
kastað inn á akrana og þegar mennirnir
sem þar voru í felum hlupu voru þeir
skotnir.
Einn þeirra skæruliða, sem komst
undan frá Baraki, segir svo frá að
árásarliðið hafi tekið gísla, bundið
hendur þeirra á bak aftur og haldið þeim
fyrir framan sig er þeir nálguðust
víghreiður skæruliðanna. Þá var ekki
um annað að gera en að flýja, því
ógjarnan vildu skæruliðar skjóta ætt-
ingja sína og vini til að granda óvininum.
Eftir því sem næst verður komið voru
298 íbúar Baraki Rajan drepnir á þrem
dögum. 203 voru tilheyrandi einhverjum
af mörgum skæruliðasveitum. 25 börn
létust í árásunum. Mörg vitni bera, að
þau hafi orðið vitni að því að fólk var
tekið af lífi á meðan á bardögunum stóð.
í þorpinu Shah Mazarvoru 24 manns
leiddir út og skotnir, og í Padkhaweabe
Roghani urðu vitni að lífláti 18 manns.
Á báðum stöðunum tilkynntu Rússarnir
þeim sem eftir lifðu, að þeir mundu
hljóta sömu örlög ef þeir héldu áfram
stuðningi við skæruliða.
Engin leið er að komast að því hve
margir hafa fallið í bardögum eða verið
teknir af lífi í þessum hreinsunum í
Logar. Hinir látnu hafa verið grafnir án
þess að tilkynnt hafi verið um það til
nokkurra yfirvalda.
íbúar Logardalsins segja að þetta sé
engan veginn fyrsta herferðin gegn þeim
og áreiðanlega ekki sú síðasta.
Einn þeirra bæja sem jafnaður var við
jörðu er Sidiq. 17 ára piltur, sem lifði af
árás, er gerð var 12. mars segir, að fyrst
hafi bærinn orðið fyrir loftárásum þota
og þyrla. Síðan var gerð skriðdrekaárás
og á eftir komu hersveitir Rússa og
stjórnarherinn. Hann segist hafa séð er
10 drengir á aldrinum 10-12 ára voru
teknir af lífi.
Fleiri vitni hafa sagt að það séu fleiri
en sovéskir hermenn og lið stjórnarinnar
í Kabúl sem ráðist á þorpin. Meðal
þeirra séu einnig hermenn frá Austur-
Þýskalandi, Vietnam og Kúbu.
í öllum Logardal vitna rústir fjölda
bæja um árásirnar og grafirnar eru
þögull vitnisburður um fjöldaaf-
tökurnar.
Margir bæir, sem í bjuggu allt að 1000
manns eru yfirgefnir. Akrarnir eru í
niðurníðslu og illgresið kæfir nytjajurt-
irnar. Heima við eru aðeins konur og
börn. Vígfærir karlmenn eru á brott,
margir flúnir til Pakistan. Þaðan koma
þeir til að yrkja jörðina og hverfa síðan
aftur á braut.
Þeir sem eftir híma þora vala að sofa
í húsum sínum, og það er lífshættulegt
að bogra á ökrum eða sitja yfir fé á
daginn. Þyrlur birtast þá hvenær sem er
og skotið er á allt kvikt.
Síðan í vor hafa hersveitir Sovét-
manna og stjórnarhersins farið í fjöl-
mennum flokkum um Logarhérað,
umkringt byggð svæði og smalað saman
öllum karlmönnum, sem í næst, á
aldrinum 18-45 ára og eru þeir neyddir
til að ganga í stjórnarherinn. I leiðinni
er reynt að hafa uppi á skæruliðum.
Þar sem vopnfærir menn finnast ekki
eru húsin rænd, og ef einhverjir íbúanna
eru heima við eru þeir skotnir, segja
fjölmörg vitni, sem sloppið hafa úr
útrýmingaherferðinni.
Harðar deilur í Israel vegna
f jöldamorðarma í Beirut:
Vissu ísraels-
menn um mord-
in fyrirfram?
— margt bendir til þess að þeir
hafi vitað af þeim þegar á
fimmtudag í síðustu viku
■ Deilurnar í Israel vegna fjölda
morðanna á Palestínuaröbum í
tveimur flóttamannabúðum í Beirut
hafa magnast mjög eftir að fram kom
í Jerúsalcm að yfírvöld í ísrael hafa
sennilega vitað um morðin fyrirfram.
Auknar líkur og sannanir, m.a. frá
öruggum heimildum innan stjómar-
innar, benda til þess að ísraelsmenn
hafí vitað af morðunum á fímmtu-
dagskvöldið, skömmu áður cn þau
hófust og ekki lyft fingri til að stöðva
þau í þann einn og hálfa sólarhring
sem þau stóðu yfir.
Ekki er vitað enn með vissu hverjir
frömdu fjöldamorðin, en látnir
skipta mörgum hundruðum.
Sterkar líkur benda til þess að verki
hafi verið liðsmenn Haddads, sem
ráða yfir landræmu í suðurhluta
landsins. Haddad hefur neitað þessu
og kristnir falangistar hafa einnig
neitað því að hafa átt hlut að máli.
Ljóst er hins vegar að á ferðinni var
um þúsund manna herlið vel búið
vopnum þ.a.m. skriðdrekum.
ísraelsstjórn hefur áður haldið því
fram að hún vissi ekki um morðin
fyrr en snemma á laugardag og hafi
þá stöðvað þau en þetta fær ekki
staðist.
Talsmaður ísraelska hersins, Evan
hershöfðingi, hefur nú sagt að
morðin hafi verið framin aðfaranótt
föstudagsins og að ísraelsher hafi
tekist að stöðva blóðbaðið á föstu-
dagsmorgninum. Aðrar fregnir
herma hins vegar að morðin hafi
haldið áfram allan föstudaginn og
fram á laugardag og samkvæmt þeim
hefur einnig komið fram að ísraels-
menn hafi verið til staðar á
eftirlitsstöðvum í kringum búðirnar
á föstudagsmorguninn meðan skot-
hríðin var enn í gangi og hafi þá
ekkert gert til að stöðva hana.
Fréttamaður BBC í Jerúsalem
hefur eftir áreiðanlegum heimildum
að ísraelsher í Beirut hafi skotið á
loft blysum á fimmtudagsnóttina til
þess að lýsa upp flóttamannabúð-
irnar fyrir hægrisinnuðu hermennina
sem réðust inn í þær. Hann bætti því
við að ekkert hefði komið fram sem
hrakið hefði það að ísraelsmenn
trúðu því að innrásarmennirnir ættu
í höggi við vopnaða Palestínuher-
menn.
ísraelsstjórn hefur neitað að bera
ábyrgð á fjöldamorðunum.
Því bctur sem uppgreftri líkanna
úr rústum flóttamannabúðanna mið-
ar hefur orðið ljóst að fórnarlömbin
voru ekki aðeins Palestínumenn
heldur einnig líbanskir múhameðs-
trúarmenn. Þannig er vitað um eina
24 manna líbanska fjölskyldu sem
slátrað var í íbúð sinni og grafin í
sameiginlegri gröf í gær.
Gæsluliðið komi aftur
Líbanska stjórnin hefur beðið um
að alþjóðlega gæsluliðið, sem um-
sjón hafði með brottflutningi PLO,
verði tafarlaust sent til Beirut á ný.
Stjórnin vill að gæsluliðið verði til
staðar í a.m.k. þrjár vikur.
Oryggisráð Sameinuðu þjóðanna
hefur fjölgað eftirlitsmönnum sínum
í Beirút úr 10 í 50 manns.
Mikil mótmæli hafa verið á
herteknu svæðunum í ísrael síðan
upp komst um fjöldamorðin, verst
urðu þau á Vesturbakkanum þar sem
skólum og stofnunum var lokað og
mótmælendur grýttu ísraelshermenn
á götum úti.
Bresnev forseti Sovétríkjanna hef-
ur sent Reagan Bandaríkjaforseta
persónuleg skilaboð þar sem segir
m.a. að Sovétmenn og Bandaríkja-
menn eigi að beita sér sameiginlega
fyrir því í Öryggisráðinu að hafa
heimil á aðgerðum ísraelsmanna í
Miðausturlöndum.
Egypski sendiherrann
heim
Egyptaland, eina arabaríkið með
diplómatísk tengsl við ísracl, hefur
kallað heim sendiherra sinn í ísrael.
Á sama tíma sendi Egyptaland
aðalritara SÞ orðsendingu þar sem
fordæmdar eru „hinar dýrslegu
aðgerðir ísraelsmanna í Líbanon"
Forsætisráðherra Egyptalands
sagði að ísraelsmenn einir bæru
ábyrgð á þróun mála í Beirut.
ísraelsmenn frá Vestur-
hlutanum
ísraelska stjórnin ákvað á fundi í
gærmorgun að halda áfram brott-
flutningi hers síns frá vesturhluta
Beirutborgar og var líbanska hern-
um afhent hverfin þar eitt í einu.
ísraelsmenn ákváðu einnig að halda
áfram brottflutningi herja sinna frá
höfuðborginni sjálfri.
Fjölmargar þjóðir hafa lýst yfir
fordæmingu sinni á atburðunum í
Vestur-Beirut og hafa Palestínu-
menn, Samtök múhameðstrúar-
manna og Sovétríkin krafist brott-
rekstrar ísraelsmanna úr Sameinuðu
þjóðunum.
Stjórnarmyndun
í Þýskalandi
■ Nú standa yfir viðræður miili
formanna hægri- og miðflokkanna í
Vestur-Þýskalandi um myndum
nýrrar ríkisstjómar eftir að stjórn
Helmut Schmit kanslara hrundi í
síðustu viku. Búist er við að þessir
flokkar standi fyrir vantrausti á
ríkisstjórn Schmidt seinna í vikunni
og að Helmut Kohl leiðtogi krísti-
legra demókrata taki þá við stjórnar-
taumunum.
Á pappírnum virðist Kohl hafa
meir en nóg fylgi á þinginu til að vera
næsti kanslari en nokkur Ijón eru í
veginum. Kohl hefur stuðning frjáls-
lyndra demókrata og tók það sem
gefið mál að hljóta stuðning Frans
Jósefs Strauss og flokks hans enda
oft verið mikil samvinna þar á milli.
Strauss hefur hinsvegar sett skilyrði
fyrir þessu, skilyrði sem frjálslyndir
demókratar geta ekki sætt sig við.
Strauss krefst þess ncfnilega að
kosningar verði haldnar fyrir áramót
en það mega frjálslyndir ekki heyra
minnst á eins og staða þeirra er í
skoðanakönnunum nú. Ef kosningar
væru haldnar fljótlega er nefnilega
hætta á, ef marka má skoðana-
kannanir, að frjálslyndir 1 muni
þurrkast út. Frjálslyndir vilja sem
sagt ekki kosningar fyrr en á næsta
ári.
Strauss segir að ef ekki verði
gengið að þessu skilyrði sé flokkur
hans reiðubúinn að láta Schmidt lafa
áfram við minnihlutastjórn fram á
næsta ár.