Tíminn - 14.11.1982, Blaðsíða 5

SUNNUDAGUR 14. NÓVEMBER 1982.
5
i T'
■ Ásta Erlingsdóttir. Á borðinu við hlið hennar er mynd af föður hennar, Erlingi Filippussyni, grasalækni.(Tímamynd G.E)
stigi, en kannske verð ég búin að afla
mér meiri reynslu og vitneskju eftir svo
sem tvö til þrjú ár. Það er ekki aðeins
að ég verði að búa til lyfín og finna út
hvað hentar hverjum og einum, heldur
hef ég þetta jafnframt sem nokkurs
konar vísindagrein. Ég hef líka orðið að
finna út og læra hvaða jurtir hafa einhver
varasöm áhrif undir ýmsum kringum-
stæðum og þær jurtir þekki ég og því er
ekki hætta á að ég gefi fólki neitt sem
ekki er því hollt.“
Þú hefur þá sjálf fundið
upp ýmsar uppskriftir ?
„Já, þó nokkrar. Eins og ég sagði þá
fannst mér vanta á að pabbi skildi eftir
sig upplýsingar um árangur fólks af
meðferð hjá honum og ég hef reynt að
bæta úr því eftir föngum með því að skrá
það sjálf svo ef eitthvert minna barna
færi í þetta, þá væri hægt að nota mína
reynslu.
Já ég fikra ;migáfram. Til dæmis kom
fyrir nokkru maður til mín sem var að
drekka við exemi. Eitt skiptið þegar
hann kom til mín að fá meira spurði ég
hann hvemig gengi með exemið. „Ja,
það er að verða gott,“ sagði hann. „Nú,
og til hvers ertu þá að drekka meðalið
áfram?“ spyr ég „Þú ert nefnilega að
lækna mig af öðrum sjúkdómi líka,“
segir hann. Ég hafði ekki haft hugmynd
um þetta og þarna bættist mér vitneskja
sem komið gat að haldi,- að minnsta
kosti í einhverjum tilfellum. Svona
nokkuð skrifa ég auðvitað niður. Slíkt
hef ég oftar en einu sinni rekið mig á.“
Getur þú nefnt sjúkdóm
seni sérlega vel hefur tekist
að lækna?
„Já, til dæmis sjúkdóma í ristli,
ristilbólgu og ristilkrampa. í flestum
tilfellum hefur þar tekist mjög vel.
Einnig hefur oft tekist afar vel með
magasár og magabólgur.
Já, margir leita til mín og stundum
kemur fyrir að fólk vill helst ekki leita
annað, svo og þess böm og ættingjar.
Ég reyni að sinna sem flestum, en
auðvitað kemur fyrir, ekki síst á sumrin,
þegar ég er að sækja grösin, að enginn
svarar í símann. Þá er fólk stundum búið
að leita annað þegar við hjónin komum
aftur, en maðurinn minn hjálþar mér
við tínsluna.
Sumir góðir vinir mínir hafa sent mér
ýmis grös, en oft er það þá svo lítið að
það dugar ekki nema í svo sem eina
suðu. Frændi minn fyrir austan sendir
mér reglulega mosa, en að austan finnst
■ Hvönnin er líklega ein elsta lækn-
ingajurtin. Myndirnar af jurtunum léði
Ingólfur Davíðsson okkur.
mér hann bestur. Ég tíni marga poka af
helstu grösunum, til þess að eiga fram á
næsta sumar. Grösin þarf ég svo að
geyma á þurrum stað, þannig að lofti vel
um þau og best er að hengja þau upp í
grisjupoka.“
Eru sum grasanna ekki
vandfundin ?
„Jú, það eru þau. Til dæmis gerði ég
í sumar mikla leit að tveimur jurtum
og fann þær alls ekki á þeim stöðum sem
ég er vön að finna þær. Eitthvað hefur
komið fyrir, svo þær hafa ekki sprottið.
Ég var vön að fá þær norður á
Langanesi, en þurfti nú að fara austur í
Fáskrúðsfjörð. Sömuleiðis hefur komið
fyrir að sjávarjurtir sem ég hef tínt hafa
alveg brugðist þar sem áður mátti ganga
að þeim. 1 sumar brást líka sá staður þar
sem ég hef tínt Loksjóð, sem ég alltaf
tíni nokkuð af. Hann er gott að sjóða
handa börnum og seyðið af honum er
líka gott til augnþvotta. Ég lenti líka í
vandræðum með að finna Maríuvönd,
en hann nota ég í „samsuðu" með níu
til ellefu öðrum jurtum. Það er afskap-
lega sterkur lögur. Jú, einan má nota
Maríuvöndinn við niðurgangi.“
Hvað um fjallagrösin?
„Margt fólk heldur að ég noti
fjallagrös í allt, en það er algjör
misskilningur. Ég hef oft gefið fólki
fjallagrös í poka til þess að búa til seyði
af sjálft. En seyði af fjallagrösum er
ekki gott að geyma, því það verður
hlaupkennt. Sama máli gegnir um seyði
af sjávarjurtum."
Hefur fólk fengið fulla bót
af meðhöndlun hjá þér?
„Já, það hefur komið fyrir iðulega. En
fólk verður að gera sér grein fyrir að oft
verður það að kúvenda sínum lifnaðar-
háttum á eftir og gjörbreyta um matar-
æði. Það er hægt að eyðileggja mikinn
og góðan árangur með því að setja ofan
í sig eitthvað miður hollt.
Fyrir nokkru kom maður sem ég
þekki vel heim til sín, og var ákaflega
kvalinn í maganum. Hann hafði leitað
læknis og það hafði gengið blóð udd úr
honum. Ég gerði ráð fyrir að þetta væri
magasár og sauð handa honum lyf sem
á við því. Hann fékk hjá mér eina
þriggja pela flösku og hafði lokið úr
henni næsta kvöld. Þá leið honum orðið
ágætlega. Hann hélt áfram að fá þetta
hjá mér og viti menn, - hann hefur ekki
kennt sér meins síðan.
Fólk með slæman maga, já, og raunar
allir, ættu hins vegar að gera sér grein
fyrir að það er margt sem þarf að forðast.
þar á meðal óhófleg notkun á kryddi og
mikið brasaður matur. Ég tel til dæmis
að „þriðja kryddið" sé mjög óhollt.
Margt annað krydd er hins vegar
skaðlaust, svo sem dillfræ. En fólk getur
líka lagað sér krydd af íslenskum
jurtum,eins og blóðbergi og bláberja-
lyngi sem er mjög hollt.“
Hvaða íslenskar lækninga-
jurtir telur þú að séu
elstar?
„Það er ekki gott að segja, en það
gætu verið hvönn og vallhumall. Ég held
að fólkið hafi notað þetta talsvert í
gamla daga. Ekki veit ég þó hvenær
vallhumallinn var svo algengur hér sem
hann er orðinn, en það er mjög mikið
af honum heima við hús.“
Notar þú eingöngu íslensk-
ar jurtir?
„Já, eingöngu. En ég veit þó að
áhuginn á þessu er mikill og sívaxandi
erlendis. Það var hér eitt sumarið að
hingað kom útlendingur, sem hafði frétt
af því að hér væri dóttir þekkts
grasalæknis í bænum og hann notaði
stutta viðdvöl hér til þess að leita mig
uppi. Ég gat lítið talað við hánn, en
sonur minn aðstoðaði mig og við
ræddum saman fram á nótt. Hann. var
á leið á þing í Ameríku þar sem
grasalæknar og fólk sem vildi breyta út
frá þessum vanalegu pillum kom saman.
Þetta fólk vildi afla sér sem mestrar
þekkingar á grösum og þetta var orðin
mjög sterk hreyfing. Hann hvatti okkur
til að koma á þing þessarar hreyfingar í
Englandi síðar, en okkur þótti við ekki
hafa ráð á því að fara.
Það hefði. þó verið mjög gaman því
þarna kom fólk saman og sagði frá
mörgum jurtum sem notaðar höfðu
verið með góðum árangri við ýmsum
sjúkdómum."
Eru ekki til ýmsar bækur
um grasalækningar?
Jú, og ég á nokkrar eftir föður minn
og sumar mjög gamlar. Einnig eina sem
amma mín átti. Það er íslensk bók.
Erlendis bætast bækur við og gaman
verður að lifa þann dag þegar þetta
verður orðið þannig að viðurkennt
verður að hægt sé að gera alla mögulega
hluti með jurtum. Því miður hef ég oft
á tilfinningunni að ég sé að gera eitthvað
sem mörgum er illa við og telja jafnvel
að maður eigi ekkert með. Mig hefur
hins vegar oft langað til að vita hvort
ekki væri hægt að fá að auglýsa þetta
og selja, því mér finnst slík synd hve fáir
geta notað sér þetta.“
Fer ekki langur tími í að
laga lyfin?
„Eftir að ég er búin að kynna mér
hvað amar að manneskjunni, sem getur
stundum tekið upp í fimm vikur, þá
getur framleiðsla lyfsins tekið tvo daga.
Ef til vill er blóðrásin slæm og ég þarf
þá að laga við því eða gallið eða lifrin
er slæm og ég þarf að laga við því og
loks spenna í maga, sem enn þarf að
sjóða við. Þá eru komnar margar jurtir
fyrir utan „samsuðuna" sem ég kalla og
þær þarf aðsjóða hverja í sínu lagi. Þetta
er því oft tímafrekt. Svo þarf ég
stundum aðsjóða brunasmyrsl og ýmsan
áburð annan."
Hvaö gefur þú viö tregri
blóðrás?
„Ég nota talsvert mikið rætur, en
einnig hvannarfræ, sem ekki má nota
mikið af, sérstaklega ef fólkið er á
lyfjum. Ég þarf altaf að vita um ef fólk
er á lyfjum. Hvannarfræ liðkar um þykkt
blóð t.d. ef blóðfita er mikil. Af rótum
nota ég álftakólfsrót við slæmri blóðrás.
Hún er mjög góð, en má þó ekki notast
ef viðkomandi er með of örar hægðir.
Já, ég sýð lög af rótinni, en fræin er ágætt
að leggja í spíra. Af honum þarf ég þó
að nota ákveðinn styrkleika og í honum
þurfa fræin að liggja nokkurn tíma.“
Þú ert því viss um að
grasalækningarnar eigi
framtíðina fyrir sér?
„Já, ég er ekki í vafa um það. Þær
eiga framtíð fyrir sér og ég vona að
mönnunum takist að halda jörðinni sem
mest óspilltri og hreinni, til þess að sá
máttur sem jurtirnar búa yfir spillist ekki
fyrir hugsunarleysi eitt saman.“
-AM