Tíminn - 17.07.1983, Síða 5

SUNNUDAGUR 17. JÚLÍ1983
+ 5
■ Magnús Stephensen landshöfdingi 1832-1913 og Áslaug Stephensen 1833-1930. Þeir Magnús og Skúli Thoroddsen elduðu
löngum saman grátt silfur en hvfla báðir í friðsemd í kirkjugarðinum við Suðurgötu.
tíl dauðans...”
■ Hér hvflir Jóhann Gunnar Sigurðs-
son skáld 1882-1906 en hann lést úr
berklum langt um aldur fram. Hann orti
sín bestu kvæði eftir að honum var orðið
Ijóst að hann ætti skammt ólifað og gætir
í þeim harmsárs trega ungs manns við
dauðans dyr.
íslendinga. En þar er Steingrímur enn-
fremur sagður forystumaður í skólamál-
um.
Á milli þeirra biskupanna hvílir Sigfú.
Einarsson tónskáld ásamt konu sinni
Valborgu Einarsson. Skammt þar frá
hvílir Herdís Andrésdóttir skáldkona en
hún var fædd í Flatey á Breiðafirði.
Ljóðmæli Herdísar og tvíburasystur
hennar Ólínu komu fyrst út árið 1924 en
síðan hafa komið þrjár útgáfur til viðbót-
ar, í þeirri síðustu er að finna öll ljóð
þeirra systra sem til náðist. En auk þess
var Herdís kunn sagnakona og er margt
prentað af frásögnum hennar t.d. í
Gráskinnu og Rauðskinnu.
Á legstein Herdísar er skráð eftirfar-
andi erindi:
Og seinna þar sem enginn telur ár
og aldrei falla nokkur harmatár
mun herra tímans hjartans faðir vor
úr hausti tímans gera eilíft vor.
„Veröld má sinn
vænleik sjá...“
Austast í garðinum, sunnarlega, hvíla
tvö skáld hlið við hlið. Það eru Sigurður
Breiðfjörð og Jóhann Gunnar Sigurðs-
son. Sigurður er talinn mesta rímnaskáld
landsins en rímnaskáldskapurinn var
misjafn að gæðum og mjög umdeildur.
Urðu ýmsir til að gagnrýna rímnaskáld-
in og fengu þá sumir e.t.v. óverðskuld-
■ Sigurður Breiðfjörð 1799-1846.
Hann er talinn mesta rímnaskáld
landsins, en lést í Reykjavík í eymd og
volæði. Sigurður mun reyndar hvfla
undir Suðurgötunni en legsteinn hans er
austast í garðinum við hlið Jóhanns
Gunnars.
aða dóma, m.a. felldi Jónas Hallgríms-
son mjög harðan dóm yfir kveðskap
Sigurðar í Fjölni. Þó Sigurður væri alla
tíð fátækur var hann talinn vinnusamur
en ör á fé og gleðimaður mikill. Hann
bjó í Reykjavík síðustu fjögur æviárin
og lést þar í eymd og volæði. En
eftirfarandi staka er eftir Sigurð:
Sunna háa höfin á
hvítum stráir dreglum.
Veröld má sinn vænleik sjá
í vatna bláum speglum.
Jóhann Gunnar Sigurðsson var Snæ-
fellingur, en tók stúdentspróf árið 1904
og hóf síðan nám í prestaskólanum. Þá
veiktist hann af berklum sem drógu
hann til dauða á skömmum tíma aðeins
24 ára gamlan. Jóhann orti flest sín bestu
kvæði eftir að honum var orðið Ijóst að
hann ætti skammt ólifað og gætir í þeim
harmsárs trega hins unga manns sem
stendur á þröskuldi lífsogdauða. Og hér
endum við þessa gönguferð við gröf hins
unga manns sem orti þessa vísu:
Gakktu varlega, vinur minn.
Vel getur skeð, að fótur þinn
brotni, því urðin er ógurleg.
Enginn ratar um þennan veg,
því lífið er leiðin til dauðans.
- sbj.
síðastur manna var lagt niður um leið og
embætti íslandsráðherra var flutt til
íslands árið 1904 og má því segja að-
Hannes Hafstein hafi tekið við æðstu
völdum á íslandi úr höndum Magnúsar
Stephensens. En við það tækifæri sagðist
Magnús hafa í embætti sínu verið eins og
lús milli tveggja nagla og átti þá við
dönsk yfirvöld annars vegar og íslenska
þingið hins vegar. Embættismönnum
dönsku krúnunnar fylgdu mjög skraut-
legir einkennisbúningar og gengu þeir
misjafnlega í íslenska alþýðu sem þótti
prjálið kátlegt ef ekki spjátrungslegt
eins og eftirfarandi vísa úr Alþingisrím-
um, sem höfð var um Magnús, sýnir:
Hvíti fjaðurhatturinn
háan lágan gerir
krossum hlaðinn höfðinginn
hefur aðals baksvipinn.
Fleiri andans menn og konur hvfla þarna
svo sem eins og séra Friðrik Friðriksson
stofnandi KFUM og KFUK. Rétt hjá
honum hvílir Sigurgeir Sigurðsson bisk-
up ásamt konu sinni Guðrúnu Péturs-
dóttir og annar biskup Steingrímur Jóns-
son en hann sigldi til guðfræðináms í
Kaupmannahöfn rúmlega þrítugur að
aldri. „Sóttist honum námið fljótt og vel,
því að bæði var maðurinn stórvel gefinn
og hafði þroskazt af bókiðju og marg-
háttuðum störfum heima á íslandi. Há-
skólapróf Steingríms þótti gott með
afbrigðum,“ eins og stendur í Sögu
■ Séra Fríðrik Fríðríksson 1868-1961.
Séra Friðrík var stofnandi KFUM og
KFUK.
■ Björg Jóhannesdóttir var að setja niður blóm á leiði foreldra sinna og systkina.
Tímamyndir: Arí
■ Sigurgeir Sigurðsson biskup tslands 1890-1953 og Guðrún Pétursdóttir biskupsfrú
1893-1979.
■ Herdís Andrésdóttir skáldkona 1858-1939. Herdís var einnig kunn sagnakona en
Ijóðum hennar má kynnast í Ljóðmælum Ólínu og Herdísar. Olína og Herdís voru
tvíburasystur.