Tíminn - 17.07.1983, Blaðsíða 6

6
SUNNUDAGUR 17. JÚLÍ1983
■ Því er oft haldið
fram að okkur sé hollt
að þekkja tilfinningar
okkar. Það sé ennfrem-
ur nauðsynlegt andlegri
velferð okkar að við
þorum að horfast í augu
við þær allar, hvort sem
þær eru „góðar“ eða
„vondar“ samkvæmt
einhverri vafasamri
skilgreiningu. í eftirfar-
andi könnun geta les-
endur komist að því í
hversu miklum tengsl-
um þeir eru við eigin
tilfinningar.
Hvernig
eru
tengslin
við til
finning-
arnar?
• .'.l 1 W
1. hluti
Svariö cftirfarandi fullyrðingum með S
fyrir satt og Ó fyrir ósatt.
Draumar mínir eru einstaklega skýrir og
lifandi......
Stundum fæ ég meltingartruflanir vegna
taugaóstyrks.......
Ég þjáist oft af svefnleysi......
Stundum er ég kvíðafull/ur eða fyrtin/n
án þess ég viti hvers vegna:.....
Ég fæ martraðir sem endurtaka sig æ
ofan í æ.....
Ég geri mér ekki alltaf Ijóst hvers vegna
ég geri ákveðna hluti.......
Mér vcrður bilt við af minnsta tilefni
Stundum reiðist ég fólki alveg að ástæðu-
lausu .......
Stundum verð ég svo þreytt/ur að ég get
varla hreyft mig......
Stundum vil ég vera heima allan daginn
og hvorki hitta né tala við neinn.....
Stundum finnst mér sem ég hafi gert
eitthvað alrangt......
Ég hef oft áhyggjur af því að fólk sé að
snúast gegn mér.......
Ég á erfitt með að segja nei....
Þegar einhver gagnrýnir mig hugsa ég
endalaust um það......
Ég óska þess oft að ég gæti verið einhver
önnur/ annar en ég er......
2. hluti
Hversu oft og hversu mikið finnur þú
fyrir eftirfarandi tilfinningum?
(Leitið svarsins ekki í minninu, hér er
ekki verið að kanna tilfinningar sem
heyra fortíðinni til heldur núverandi
tilfinningar.)
Skrifið á fyrri línuna O fyrir oft, S fyrir
stundum eða Sj fyrir sjaldan - á seinni
línuna ber að skrifa S fyrir sterklega eða
L fyrir lítillega.
I. Ást og samúð ( ekki kynferðislegri)
2. Reiði...............
3. Gleði eða hamingju..
4. Leiðindum...........
5. Kynferðislegri aðlögun
6. Stolti (vegna sjálfs þín eða einhvers
annars)..................
7. Sektarkennd (vegna einhvers sem þú
hefur gert eða látið ógert) ....
8. Aðdáun (á manneskju eða verkum
hennar).................
9. Ótta (réttlætanlegum eða alveg
ástæðulausum.................
10. Vanhæfni (að þú sért ekki samkeppn-
ishæf/ur eða eftirsóknarverð/ur)
11. Sterkri andúð.............
12. Öfund (vegna þess að einhver býr
yfir einhverju sem þú gerir ekki)
13. Óbeint (á hneykslanlegum mann-
eskjum eða óþægilegum kringumstæð-
um).................
14. Lotningar (vegna fegurðar eða sér-
kennileika einhvers)
15. Dapurleika (þíns eigin eða einhvers
annars)
16. Tilfinningalegum sársauka sem ein-
hver annar veldur þér...............
17. Samkeppni - ákafri löngum til að
keppa og vinna..............
18. Blygðunar vegna galla eða ófullkom-
leika (raunverulegum eða ímynduðum)
19. Löngun til að særa eða niðurlægja
20. Áhyggjum...............
21. Að þú sért notuð/notaður.
22. Snortin/n, eða að þú hafir orðið
andlegrar hvatningar aðnjótandi eða
hafir upptendrast...............
23. Skyndilegrar blíðu eða ástúðar gagn-
vart einhverjum.................
24. fjandskapar og höfnunar
3. hluti
Veldu þau viðbrögð sem þér finnst
líklegast að þú myndir sýna við eftirfar-
andi aðstæður.
1. Menneskja sem þér finnst ekki sérlega
aðlaðandi hefur verið að eltast við þig og
játa þér ódauðlega ást sína. Þú yrðir....
a. ánægð/ur og tækir því sem gull-
hömrum að viðkomandi þætti þú
aðlaðandi.
b. Það færi í taugarnar á þér að þurfa
að fást við þessa manneskju sem þú
hefur engan áhuga á.
c. Þú grunaðir viðkomandi um að
vera að leika sér að þér.
d. Þú fyndir til smásektarkenndar
vegna þess að hafa vakið svo sterkar
kenndir með viðkomandi.
e. Þér yrði skemmt vegna óviðeigandi
hegðunar viðkomandi.
2. Þú kynnir hugmyndir þínar um mikil-
vægt málefni á fundi í fyrirtækinu og
einhver sem þú hélst að værir náinn
vinur þinn gagnrýnir þær. Þú yrðir
líklega...
a. frekar særð/ur, móðguð/aður eða
reið/ur
b. öskuvondur út í vininn
c. viss um að hann hefði snúist gegn
þér
d. hrædd/ur um að gagnrýni vinarins
væri hugsanlega réttmæt.
e. þú létir þér gagnrýnina í léttu rúmi
liggja og álitir að vinurinn væri bara í
vondu skapi.
3. Einhver biður þig um að gera sér
greiða sem myndi kosta þig stóran hluta
af tíma þínum og baka þér heilmikil
vandræði. Þú myndir....
a. Þér væri skapraun að beiðninni og
þætti þetta ágengni..............
b. Þú myndir neita því að verða við
beiðninni þar sem hún ylli þér óþæg-
indum og truflun..............
c. Þú myndir halda að manneskjan
ætlaði að fara að nota þig....
d. Þér þætti auðveldara að gera mann-
eskjunni greiðann en að þrasa eða
kvarta.................
e. Þú myndir útskýra að tími þinn sé
of dýrmætur til þess að þú getir orðið
við beiðninni...............
4. Þér býðst ný og dásamleg vinna,
eitthvað sem hefur í för með sér miklu
hærri laun og stöðu en þú hefur áður
notið. Viðbrögð þín við þessu tilboði
eru...
a. þú verður undrandi, ánægð/ur eða
spennt/ur................
b. þú myndir íhuga tilboðið vandlega
og ganga úr skugga um hvort ekki
væri allt sem sýndist.............
c. þú myndir íhuga hvort verið gæti að
þér hafi verið gert þetta tilboð af
einhverjum ástæðum sem þér eru
ekkisagðar .................
d. þú myndir hafa áhyggjur af því að
þú værir ekki hæ(7ur til þess að sinna
starfinu nógu vel...............
e. þú myndir álíta að atvinnurekand-
inn væri einfaldur, hann gæti fengið
þig til starfa fyrir miklu lægri laun
5. Einmitt þegar þú ert í sérstaklega
viðkvæmu og ástríku skapi hafnar elsk-
hugi þinn þér snögglega. Þú verður...
a. ákaflega særð/urogóhamingjusöm/
samur
b. bálreið/ur yfir þessu tilfinningaleysi
c. þig fer að gruna að ef til vill sé
einhver önnur/annar komin/n í spilið
d. þú hefur áhyggjur af því hvað þú
hafir eiginlega gert til að orsaka þessa
höfnun.................
e. þú hefur áhyggjur af því að ef til
vill eigi hann/hún við tilfinningaleg
vandamál að stríða.................
6. Foreldrar þínir gefa eða lána systkini
þínu háa peningaupphæð, samt neituðu
þau þér um aðstoð í fyrra þegar þú baðst
þau um lán. Þú verður...
a. afbrýðisöm/samur og finnst þú
niðurlægð/ur................
b. talar líklega ekki við þau um langa
hríð.................
c. óttast að systkinið hafi eitrað hugi
þeirra gegn þér.................
d. veltir því fyrir þér hvort þú hafir
gert eitthvað nýlega sem er andsnúið
vilja þeirra................
e. þér finnst smekklaust af þeim að
sýna svo blygðunarlausa hlutdrægni
Hvernig komast á
að niðurstöðu
1. hluti: Ertu i raun og veru í
tengslum við tilfinningar þínar?
Þær tilfinningar sem hér voru settar
fram eru oft (þó ekki nauðsynlega)
einkennandi fyrir ákveðna fjarlægð frá
eigin tilfinningum. Núll til þrjú „satt“
svör eru þó ekki alvarleg en fjögur til sex
„satt“ svör benda til þess að spyrjandi
eigi sennilega í nokkrum erfiðleikum
vegna bældra tilfinninga. Sjö eða fleiri
„satt“ svör eru merki um talsverðan
skort á sjálfsvitund; spyrjandi gerir sér
ekki grein fyrir raunverulega vandamál-
inu og bregst þess vegna oft við með
„röngum“ tilfinningum, t.d. með því að
finna til sektarkenndar eða kvíða í
staðinn fyrir að bregðast reið/ur við.
2. hluti: Hversu tilfinninganæm/ur
ertu?
Lítum fyrst á fyrri dálkinn. Ef þú
hefur oftast skrifað „oft“ og „stundum"