Tíminn - 14.08.1983, Qupperneq 6

SUNNUDAGUR 14. ÁGÚST 1983
6
„FJOLMIÐLAR
HAFA FÆRT
STJÓRNMÁLA-
MENNINA
NÆR FÓLKINU”
— rætt við bóndann og ráðherrann Jón Helgason
frá Seglbúðum
■ Leiðin iiggur að bænum Seglbúðum
í Landbroti, V-Skaftafellssýslu. Þó svo
ad störfin hafi gengið sinn vana gang þar
á bæ og ekki verið mikið um sveiflur í
búskapnum, þá hefur meira verið að
gerast í mannlífinu. Jún Hclgason bóndi,
fyrrverandi oddviti Kirkjubæjarhrepps,
alþingismaður, forseti sameinaðs þings
og nú landbúnaðar-, dóms- og kirkju-
málaráðherra býður til stofu.
Ég er fæddur hér að Scglbúðum, 4.
október 1931. Eftir áramótin 1944-45 fer
ég fyrst að heiman til nánis í undirbún-
ingsdeild fyrir menntaskóla. Ilaustið
eftir sest ég á skólabekk í Menntáskólan-
um í Reykjavík og lýk þaðan stúdents-
prófi 1950. Að því loknu fer ég heim og
sinni bústörfum með móður minni,
Gyðríði Pálsdóttur, cn faðir minn Helgi
lést árið 1949. Ég starfa síðan að bú-
skapnum heima, utan cinn mánuð scm
ég sótti mína cinu búfræðslu á námskeiði
er Búnaðarsamband Suðurlands gekkst
fyrir. Við búinu tek ég síðan 1958 og
1961 kvænistégGuðrúnu Þorkelsdóttur.
Atti búskapurinn hug þinn fram yfir
áframhaldandi nám?
- Já, ég gerði það fljótt upp við mig,
að ég væri það tengdur þessum stað, og
annað kæmi ekki til greina. ,
Byrjar þú sncmnia að hafa afskipti af
félags- og stjórnmálum?
- Pað má segja það. A skólaárunum í
Reykjavík starfaöi ég í Félagi ungra
Framsóknarmanna og þegar heim kom,
hélt það áfram. Það að auki tók við
ungmcnnafélag og störf því tcngd. Síðan
í Kaupfélagi Skaftfellinga, fyrst endur-
skoðandi, síðan stjórnarformaður þar
og Búnaðarfélag og annar sá félags-
skapur sem um var að ræða í sveitinni.
Nú hefur fjölgað frcmur en fækkað
félagsstörfum hjá þér. Hefur þú tíma til
að sinna búskapnum?
- Nei, það er vitanlega ekki orðið
hægt að reikna með neinu slíku. Allt
hefur þó þetta borið nokkuð skyndilega
að. Akvörðun í sambandi við þátttöku
mína núna í stjórnmálastarfi verður fyrst
þannig, að sæti á framboðslista var
ákveðið fyrir kosningarnar 1974, á kjör-
dæmisþingi sem haldið var nokkrum
dögum áður en framboðsfrestur var
útrunninn og þá var vitanlega ekkert
annað að gera en að hrökkva eða
stökkva. Ég vissi vitanlega ekki hver
aðstaðan yrði í framhaldi af því. Fyrstu
árin reyndi ég að hafa umsjón með
búskapnum mcð því að fá góða menn
til hjálpar við bústörfin og það gekk með
aðstoð konunnar. En nú síðustu ár höfum
við rekið hér félagsbú með systursyni
mínurn, Erlendi Björnssyni og hafa
störfin að sjálfsögðu mætt mest á honum.
Að Seglbúðum virðist ekki stór-bú, en
sýnist ganga vel. Hver er galdurinn?
- Ég vcit það ckki svo ákveðið og
engin einhlít skýringer tiltæk. En auðvit-
■ Talið frá vinstri: Gyðríður Pálsdóttir, Guðrún Þorkelsdóttir, kona Jóns, Guðríður Jónsdóttir og Jón Helgason. Því
miður vitum við ekki hver konan bak við þau er.
■ Jón Helgason, landbúnaðar-, dóms- og kirkjumálaráðherra flytur ræðu á minningarhátíð í tilefni þess að 200 ár eru
liðin frá upphafi Skaftárclda. Tímamynd Birgir
að er fyrst og fremst að reyna að hafa
arð af því sem maður er með. Margt er
hægt að gera svo þannig geti farið. Gæta
þarf vel að hirða, eins og kostur er, um
skepnur og jarðargróðurog mikilvægt er
að störfin séu únnin á réttum tíma. Nýta
þarf sem mest það sem heima er hægt að
fá, því hér gildir ekki síður nú en áður
að hollur er heimafenginn baggi. Við
þær aðstæður sem við búum við í dag,
þarf að stefna að því að aðkeyptar
rekstrarvörur séu sem allra minnstur
hluti af búrekstrinum.
Hvaða kostum þarf góður bóndi að
vera búinn?
- Það eru ákaflega mörg atriði sem þar
koma til greina. Vitanlega er búrekstur
atvinnurekstur. Þar hlýtur því hagfræði-
lega hliðin mjög að koma til og haga þarf
hlutum út frá því sjónarmiði. En síðan
er það hin hliðin; viðskiptin við skepn-
urnar og landið. Mér hefur alltaf fundist
að verkefnin séu óþrjótandi, og alltaf
megi betur gera. Mér fannst sjálfum
alltaf heillandi að vinna að uppbyggingu
og því að reisa byggingar. Vissulega eru
tímarnir breyttir hvað varðar byggingar
og bústörf. Allt hefur stækkað í sniðum
og fjármagnskostnaður aukist. Upp-
bygging verður sífellt erfiðari og fjár-
frekari.
Fórnar stjórnmálamaðurinn fjöl-
skyldulífinu fyrir hugsjónir í þágu lands
og lýðs?
- Það verður að viðurkennast, að lang
mesti annmarkinn við þetta starf, er sá
sem lýtur að fjölskyldunni og það er
vissulega mikið álag við þá aðstöðu sem
maður úti á landi býr við. Það sem við
höfum verið að reyna er að halda
tengslum við sveitina og mannlífið hér
og þar af leiðandi hefur mín fjölskylda
dvalið hér. Þetta eru orðin níu útlegðar-
ár og vissulega spyr maður sig stundum
að því, af hverju maður er að þessu.
Hefur maður rétt til þess að gera þetta
gagnvart fjölskyldunni? En ég held að í
þcssu sé erfiðara að snúa við heldur en
að leggja af stað. Maður reynir að takast
á við það sem að höndum ber og leysa
þau störf af hendi eins vel og frekast er
unnt. Hætti maður því, er raun-
verulega ekkert annað að gera en
að taka saman. Á Klaustri er rekinn
góður skóli, sem lagt hefur drjúgan
skerf í uppeldi ungu kynslóðarinnar.
Við höfum eins og aðrir notið góðs af
því.
Má búast við stefnubreytingu á mál-
efnum landbúnaðarins í þinni ráðhcrra-
tíð?
- Ég tel nú sjálfur og e.t.v. fleiri að ég
sé enginn byltingamaður. Ég held að í
landbúnaðinum gildi það, að ekki sé
æskilegt að breytingar verði ntjög
snöggar, nema þá ytri aðstæður geri það
algjörlega óhjákvæmilegt. Vitanlega