Tíminn - 04.12.1983, Blaðsíða 27

SUNNUTJAGUK 4. DESEMBER 1983
27
réttindaatriðum sé kippt í lag. Þó er það
þegjandi viðurkennt að krafist er þeirrar
tryggingar fyrir frekari lánveitingum að
hætt verði að krefjast lágmarkseyðslu af
ferðamönnum sem til Austur-Þýska-
lands kóma. Hvenær og hvernig hyggist
þér koma til móts við þessar væntingar
Bonn-stjórnarinnar?“
Honecker: „Sem veraldarvönum
manni mun yður kunnugt um það að
alþjóðleg verslunarviðskipti geta ekki
farið fram án milligöngu banka. Þeim er
í lófa lagið að greiða fyrir milliríkjavið-
skiptum eða hafa letjandi áhrif á þau.
Hvað varðar viðskipti banka þess sem
fer með utanríkisverslun Austur-Þýska-
lands og bankasamsteypu Vestur-Þýska-
lands í Luxemburg, þá byggjast þau á
viðskiptasamkomulagi, þar sem Austur-
Þýskaland lagði fram fullkomnar trygg-
ingar. Þetta hafði efalaust mjög jákvæð
áhrif á samskiptin milli landanna. Að
draga einhverjar ályktanir af þessu sem
koma viðskipta og efnahagssamskiptum
ríkjanna ekkert við er alveg út í bláinn.
Austur-Þjóðverjar eru ekki, hafa ekki
og munu ekki, verða tilbúnir til þess að
láta tengja einhverjar pólitískar kröfur
við utanríkisviðskipti sín. Við viljum
skapa grundvöll fyrir verslunar og lána-
starfsemi milli ríkjanna á breiðum
grundvelli undir því kjörorði að báðir
telji sig hagnast af.“
Blm.: Eitt grundvallaratriði í stefnu
yðar er það að hafa sem nánust tengsl
efnahagsstefnunnar og félagsmálastefn-
unnar: Leiga skal ekki hækka, fargjöld
skulu standa í stað og verð á helstu
matvörum skal greiða niður. Hve lengi
geta Austur-Þjóðverjar í Ijósi breyttra
efnahagsforsenda varið svo miklu af
þjóðartekjunum í niðurgreiðslur? Hvað
álítið þér um „efnahagsundur" Ungverja
í framhaldi af þessum vangaveltum?
Honecker: „Ég get sagt yður að þrátt
hinum og þessum varningi um 4.5%. Á
sama tíma lækkaði hráefniskostnaðurinn
um 8%.
Ég skil að þér spyrjið hve lengi
Austur-Þýskaland muni geta eytt svo
miklu til samneyslunnar. Enn er það svo
hér að brauðsnúðurinn kostar fimm
pfenninga, kílóvattstund af rafmagni til
heimilisnota átta pfenninga og kubik-
meterinn af gasi til eldunar 16 pfenninga.
Fermetri húsnæðis með upphitun er
leigður á aðeins eitt mark. Þetta er afrek
á sviði félagsmála, sem iðni borgaranna
hefur gert mögulegt að framkvæma.
Þess vegna óttumst við ekki að bera
okkur saman við aðra. Um tækifæri ungs
fólks til starfsmenntunar og fleira hef ég
ekki rætt hér. Hvað varðar spurninguna
um „efnahagsundrið" í Ungverjalandi,
þá fæ ég ekki skilið hvað þér eigið við.
Ungverjaland er bróðurland okkar í
baráttunni fyrir sósíalismanum og er á
sömu leið efnahagslega og við, - kjörin
fara eftir því sem efnahagsástæðurnar
frantast leyfa. Þér sjáið að við erum á
sömu leið.“
Blm.: „Þótt ríkið og flokkurinn segist
styðja friðarhreyfinguna hér í landi, þá
eru hér til sjálfstæðir hópar sem berjast
gegn vopnabúnaði bæði í austri og
vestri. Hví leyfið þér að aðgerðir þessara
hópa séu truflaðar af lögreglunni og
meðlimirnir gjarna dregnir fyrir lög og
dóm?“
Honcckcr: „Hvorki ríkið né flokkur-
inn hér læst vera fulltrúi friðarhreyfing-
arinnar í Austur-Þýskalandi. Hinir og
þessir hópar hafa tckið það að sér hér.
Þá á ég við Friðarráðið, nefndina sem
fjallar um öryggi Evrópu og þjóðarráð
Þjóðfylkingarinnar. Hjá okkur eins og á
Vesturlöndum er friðarhreyfingin byggð
upp af fruntkvæði almennra borgara.
Hún miðar að því að afstýra hættunni af
að yfir dynji helvíti kjarnorkustyrjaldar,
eyðingu þeirra og bann við notkun
geislavopna. Þá stæði ekki á okkur að
gera samkomulag um að vopnum verði
ekki komið fyrir úti í geimnum og að
öryggi þeirra ríkja sem ekki hafa yfir
kjarnavopnum að ráða verði tryggt.
Aftur á móti erum við ekki í þeim hópi
sem skellir skollaeyrum við kröfum
friðarhreyfingarinnar. Þýska verkalýðs-
hreyfingin gerði kröfur hennar að sínum
þegar á dögum Weimar-lýðveldisins.
Þannig er mesta friðarsinna þýskrar
sögu, Carl von Ossietzky, gert hærra
undir höfði í Austur-Þýskalandi en í
Vestur-Þýskalandi. Hér eru götur og
verksmiðjur nefndar eftir honum.“
Blm.: „í stefnu yðar felst að þér vísið
á bug öllum hugmyndum um endursam-
einingu þjóðarinnar. Þér segið að í
Austur-Þýskalandi sé að rísa upp
sjálfstæð, sósíalísk, þýsk þjóð. Samt er
haldið fast við hugtakið „Þjóðverjar".
Getið þér fallist á að um sé að ræða
þýskan þjóðararf, sem leggur báðum
þýsku ríkjunum skyldur á herðar?"
Honecker: „Eigi að verða um póli-
tíska þróun að ræða, sem á það nafn
skilið að horfast í augu við það að eftir
þá styrjöld sem Hitler hleypti af stað og
eftir að Vesturveldin gerðu Vestur-
Þýskaland að sérstöku ríki, er um að
ræða tvö þýsk ríki með mismunandi
stjórnskipulagi. Þér getið nefnt það hið
kapitalíska Þýskaland og hið sósíalíska
Þýskaland. Það liggur í augum uppi að
enginn er þess umkominn að sameina
þau.
Sósíalisminn og kapitalisminn geta
ekki sameinast. Að sjálfsögðu þýðir
þetta ekki að Austur-Þýskaland, eins og
oft er sagt í vestrænum blöðum, hyggist
þar með segja skilið við sögu þýsku
þjóðarinnar. í stefnuskrá flokks okkar
má sjá að svo er ekki. Sameiginlega
skyldu beggja þýsku ríkjanna tel ég hins
„Það er betri
kostur að semja
en að vígbúast”
Kafli úr viðtali aðalritstjóra
þýska vikuritsins „Stern”
við leiðtoga Austur-Þjóðverja
Erich Honecker
að hann hygðist halda sér við þá stefnu
í Þýskalandsmálum sem stjórn demó-
krata og frjálslyndra hafði markað. Um-
talsverð andstaða við þessa ákvörðun
hefur ekki komið fram í Vestur-Þýska-
landi. Þrátt fvrir það hefur liðið ár án
þess að þýsku ríkin hafi notað tímann til
að ná árangursríkum samningunt. Hvers
vegna hefur ekki meira komið út úr
gagnkvæmum yfirlýsingum um „góðan
vilja?“
Honecker: „Eins og þér hljótið að
muna þá fögnuðum við þeirri yfirlýsingu
að nýja stjórnin mun vilja halda góðum
tengslum austur á bóginn. Síðar kom þó
til ýmissa árekstra, en það þurfti engan
að undra. En um leið hefur margt skýrst.
Við vorum frá byrjun þeirra skoðunar
að vernda skyldi það sem náðst hafði
með tilstyrk samstarfssáttmála okkar og
það hefur tekist, enda er sá sáttmáli einn
hinn mikilvægasti sem er í gildi milli
þjóða Evrópu.
já, segja má að tími hafi farið til spillis
hér og þar. En á síðustu mánuðum hefur
okkur þó skilað betur áfram en margan
hefði órað fyrir. Það er áfram rætt saman
um afvopnunarmál og á sviði umhverf-
isverndar hefur ýmsu góðu verið komið
til leiðar. Þá er sitthvað í bígerð. Við-
ræður um menningarsamskipti á að taka
upp að nýju. Það er ekki lítið skref á
tíma þegar Bandaríkin espa til árekstra
í stað samvinnu. Bandaríkin ganga á
gerða samninga og eitra andrúmsloftið á
alþjóðavettvangi með krossför sinni
gegn ríkjum sósíalismans. Um góðan
vilja okkar til þess að ná áþreifanlegum
árangri þarf enginn að efast. En eftir
sem áður verður ekki fram hjá því litið
að ýmis vandamál eru enn óleyst. Ég á
hér við landamærin við Elbu, svo dæmi
séu nefnd, viðurkenningu á ríkisborg-
ararétti Austur-Þjóðvcrja og fleiri."
Blm.: „Bonn-stjórnin hefur til þessa
forðast að nefna opinberlega að lánveit-
ingar til A-Þýskalands kunni að vera
háðar skilyrðum um að ýmsum mann-
fyrir ýmsar breyttar efnahagsforsendur,
þá hyggst SED (sósíaliski einingarflokk-
urinn) halda fast við þá efnahags- og
félagsmálastefnu sem hann til þessa
hefur fylgt. Meginatriði hennar er það
að láta framleiðsluna og launin haldast í
hendur. Þannig er framleiðsluaukningin
forsenda þeirra kjara sem þegar hefur
verið náð og forsenda þess að þau fari
batnandi í efnahagslegu og menningar-
legu tilliti.
Að sjálfsögðu eru tengsl á milli þjóð-
arteknanna og hvernig þeim er varið og
þess sem hægt er að framkvæma á sviði
húsnæðismála, verðs á matvælum og
ýmissar neysluvöru, almannauppfræðslu
og í heilbrigðismálum. En við ætlum
okkur fyrir tilverknað stórátaks í efna-
hagsmálum að skapa grundvöll fyrir
góðum lífskjörum í Austur-Þýskalandi.
Þér vitið sjálfsagt að á síðustu árum
hefur orðið mikil aukning hagvaxtar. Til
dæmis jukust þjóðartekjurnar um 4% á
fvrri hluta ársins 1983 og framleiðslan á
berst fyrir banni við tilraunum með
kjarnavopn. Okkur finnst skrýtið að í
vestrænum fjölmiðlum er ekkert gert til
þess að skýra frá friðarvilja þeirra millj-
óna manna sem hér búa, en þess í stað
er allt gert til þess að ná sambandi við
ákveðna hópa sem sett hafa sig upp gegn
ríkinu.
Friðarhreyfingin hér er alveg jafn
sjálfstæð og á Vesturlöndum. Þó er hún
ólík hreyfingum á Vesturlöndum í veiga-
ntiklu atriði. Kröfur hennar og stjórnar
Austur-Þýskalands fara alveg saman. Til
dæmis erum við þegar tilbúnir til að
semja um kjarnorkuvopnalaust svæði
beggja megin við þá línu sent skiptir
umráðasvæði Varsjárbandalagsins og
Nato. Við erpm líka tilbúnir til að semja
um kjarnorkuvopnalaust svæði í Mið-
Evrópu, já, og kjarnorkuvopnalausa
Evrópu. Þá vildum við gjarna semja unt
að Varsjárbandalagið og Nato skuli ekki
beita hernaðarvaldi. Við -viljum scmja
um bann við notkun efnavopna og
vegar vera að halda friðinn í heiminum.
Meðan kjarnorkuvopnin eru við lýði er
sú hætta yfirvofandi að til styrjaldar
komi sem stöðvar alla pólitíska þróun.
En svo ég svari þeirri spurningu, hvers
vegna við notum enn nafnið Þýskaland
hér: „Þetta nafn hefur hjá okkur annan
hljóm en það hafði á dögum Bismarcks,
svo ég minnist ekki á daga Hitlers. Við
teljum okkur hafa fyrst og fremst þær
skyldur að rækja að hrinda í framkvæmd
hugsjónum þýsku verkalýðshreyfingar-
innar. Við erum stoltir af þeirri arfleifð
sem við hlutum frá henni og heiðrum
einmitt á þessu ári minningu Karls
Marx, hins snjalla frumkvöðuls hins
vísindalega sósíalisnta. Viðleggjum rækt
við allt það mannlega og frantfarasinn-
aða úr fortíðinni og því höfum við einnig
heiðrað hinn ntikla umbótantann Mar-
tein Lúther á þessu ári.“
(Þýtt úr ,,Steni“-Stytt).