Tíminn - 08.04.1984, Blaðsíða 14

14
Mimhm.
SUNNUDAGUR 8. APRÍL 1984
SUNNUDAGUR 8. APRÍL 1984
15
ad kaupa stöðugt nýtt í stað þess gamla. Bretar
eru hins vegar oft sagðir skranmenni upp til
hópa og þá auðvitað átt við að hið gamla höfði
til þeirra meira en annarra og víst er um það að
fornsölur þar í landi eru fleiri en víða annars
staðar.
En hvernig skyldum við íslendingar vera
hvað þetta snertir? Erum við hendingjar eða
skranmenni? Hvað með þig lesandi góður? Ert
þú einn þeirra sem átt fullan skáp af drasli sem
þú tímir ekki að henda eða matar þú ruslatunn-
una eða haugana reglulega á því sem tilhevrir
því liðna?
Án þess að verða of persónulegir og fara að
banka uppá hjá fólki og fá að kíkja í kjallarann.
eða á háaloftið ákváðum við að leggja leið
okkar í nokkrar fornsölur í Reykjavík og
athuga hvað þar væri að finna. Afraksturinn
sjáum við hér á opnunni.
Á yfirreið okkar rákum við inn nefið hjá
Hermanni Guðlaugssyni sem verslar með gamla
muni á Njálsgötu 27 í Rvk.
Fetar í fótspor föður síns
„Já, blessaður.maður er búinn að vera í þessu
í mörg ár“, sagði Hermann þegar við vorum
búnir að taka niður sólgleraugun. „Þetta er nú
eins konar ellistarf hjá mér. Ég var húsgagna-
smiður og svo þegar árin fóru að færast yfir
mann datt mér í hug að skemmtilegt væri að
setja upp fornverslun. Ég byrjaði nú einfaldlega
á því að hreinsa til hjá mér á mínu eigin háalofti
ef svo má að orði komast og setja það hingað
út og það var nú upphafið að þessu. Svo hefur
þetta smá komið og framboðið af dóti er nú
orðið meira en eftirspurnin. Margt af þessum
munum er svo illa farið að það þarf helst að
byrja á því að gera við það og ég var iðinn við
það á meðan ég hafði heilsu til þess en nú er
maður orðinn slitinn og á erfiðara með slíkt. Ég
hef sérhæft mig svolítið í húsgögnum og
framboðið er mest frá tekkbyltingartímabilinu
þegar menn hugsuðu í rauðviði. Ég er nú
eiginlega að feta í fótspor föður míns en hann
hét Guðlaugur Henriksson og rak húsgagna-
verslun og fornsölu að Vatnsstíg 3 hér í
borginni. Þá var kreppa og voðalega erfitt um
vinnu þannig að menn reyndu að nýta allt sem
til féll. Annars er best að nota tækifærið úr því
að við erum að rabba saman að segja ykkur frá
því að mér finnst það einkennilegt að við
verðum að greiða söluskatt af þessari verslun
en auðvitað er búið að skatta þetta áður og
jafnvel margoft. Tvísköttun var í eina tíð
óleyfileg og ef þetta er ekki tvísköttun þá veit
ég ekki hvað kalla ætti því nafni".
Eg held að þaö sé meðfætt
að hafa gaman af gömlu dóti
Á Laufásvegi 6 er verslun sem heitir Antik-
munir og þar ræður Magnea Bergmann ríkjum.
„Mest af því dóti sem ég versla með er innflutt
og ég kynntist svona rekstri í Danmörku þar
sem ég rak svipaða verslun. Ég held að fólki
finnist gaman að þessu einfaldlega vegna þess
að margt af þessari gömlu framleiðslu er
fallegra en það sem framleitt er í dag og svo hitt
að það var oft vandað miklu meira til þess sem
framleitt var hér í eina tíð en nú er orðið.
Annars held ég að það sé meðfætt að hafa
gaman af gömlu dóti,“ segir Magnea og hlær
við.
A.ntik er orð
yfír gamla muni
í versluninni Fríðu frænku hittum við eigand-
ann, Önnu Ringsted, að máli. „Upphaflega
flutti ég inn mest af þeim munum sem í
versluninni voru en smám saman hefur þetta
verið að breytast og nú kaupi ég mjög mikið hér
innanlands. Það er ýmist að fólk kemur með
dót til mín eða þá að ég fæ að klifra upp á
háaloft eða ofan í kjallara til að gramsa og það
kemur oft ýmislegt fallegt og skemmtilegt í Ijós
ef vel er að gáð. Það er ótrúlega mikið til af
fallegum hlutum sem liggja þannig grafnir
engum til gagns eða gleði. Éghef reynt að halda
mig við það að hér séu ekki til sölu munir sem
yngri eru en svona þrjátíu ára og svo eru
auðvitað innan um mjög gamlir hlutir. Stundum
er sagt að hugtakið antik sé aðeins um hluti sem
eru orðnir aldar gámlir og þaðan af eldri en í
mínum huga er antik aðeins orð yfir gamla
rnuni".
IVIargt að fínna hjá Marsibil
Marsibil Bernharðsdóttir er Vestfirðingur að
M
JL T Jtt.argt er gott sem gamalt er, segir
einhvers staðar og víst er um það að oft má
flnna nýtilega hiuti á háaloftum og í kjöllurum
sem lagðir hafa verið til hliðar. Sumir eru
þannig gerðir aö þeir geta helst aldrci hent
nokkrum sköpuðum hlut og hjá slíku fólki vilja
geymslur og loft fyllast af munum og dóti sem
tilheyra fortíðinni. Stundum er talað um slíka
geymslugleði sem eins konar áráttu og þá er
verið að ýja að því að um fræðilegt fyrirbæri sé
að ræða, sem geti jafnvel sagt okkur heil ósköp
um safnandann og persónuleika hans. Slík
fræði mætti vafalaust kalla skransálarfræði.
Mannfræðingar telja líka að forfeður okkar
hafi á sumum skeiðum verið það sem þeir kalla
safnarar og þá hafl for-afar okkar og ömmur
reikað um mörkina og dregið að sér ýmsa þá
hluti sem flnna mátti í náttúrunni. Ef til vill
eimir eitthvað eftir af þessu forna eðli okkar en
þó virðist það vera ákaflega misjafnt og fara
jafnvel eftir því í hvaða löndum menn slíta
barnsskónum. Þannig hafa Bandaríkjamenn
getið sér orð fyrir það að henda hlutum strax
og ekki er bein þörf fyrir þá og hefur þessi
tilhneiging þeirra verið ættfærð upp á neyslu-
þjóðfélagið þar sem það lögmál ræður ríkjum
ætt og uppruna eins og nafn hennar ber með sér
og hún hefur lengi rekið fornsölu í borginni. Á
Skólavörðustígnum, í verslun hennar, kennir
margra grasa allt frá aldagömlum kýraugum úr
skipum upp í skóhlífar. Marsibil stóð í vor-
hreingerningum þegar okkur bar að garði en
gaf fúslega Ieyfi sitt til að smellt væri af
nokkrum myndum. „Mér hefur alltaf þótt
gaman af gömlum hlutum og finnst það enn,
annars væri ég eflaust ekki að þessu. Ég byrjaði
með þessa verslun á Vesturgötunni og upphaf-
lega meiningin var að versla með leikföng en
svo smám saman þróaðist þetta út í það sem
það er í dag.“
Þó að þessari stuttu hringferð okkar sé lokið
tekur sala á fornum munum vafalaust aldrei
enda. Margt bendir til þess að áhugi á antik
munum sé vaxandi hér á landi og í höfuðborg-
inni eru töluvert fleiri verslanir sem selja forna
muni en þær sem við heimsóttum í þetta
skiptið. Það verður þó að viðurkennast að
könnun okkar leiðir ekki til marktækra niður-
staða um fornmunahugarfar þjóðarinnar og
því ekki hægt að fullyrða neitt um það hvort hér
séu fleiri sem henda en þeir sem hirða. Svo
mikið má þó staðhæfa að hér á landi sé hægt að
kaupa marga fallega gamla muni og vafalítið
ennþá meira hægt að finna ef leitað er í koppum
og kirnum á háaloftum og í kjöllurum, í
kompum oggeymslum(í skápum ogskattholum.
-JÁÞ