Tíminn - 07.03.1986, Síða 10

10Tíminn, Föstudagur7. mars 1986
lllllllllllllll 11 llll NEYTENDASÍÐAN II l||||||||||||||||||||||||| lillflllll |||||||||||||||||||| | I IIllllIllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIllllll IllllllllllllllIlllllIIII lllll 11lllill 11111111111 llllIIlilf 1IIIi,II1 lllllllilMlllllillIIIf 11111

- eftir Svanfríði Hagvaag
Osta- og laukbaka
Það er erfitt að trúa því að fyllingin í þessari böku sé aðeins
laukur og ostur. Berið bökuna fram með chilisósu og salati úr
niðursöxuðu kínakáli og valhnetum með franskri salatsósu.
Hafið svo nýja ávexti í eftirrétt og hér er komin létt máltíð á
lauqardaqskvöldi.
BÖKUDEIGIÐ:
100 gr hveiti
100 gr heilhveiti
1 tsk salt
50 gr smjör eða smjörlíki
50 gr tólg
kalt vatn
Látið hveiti og salt í skál og nuddið feitinni saman við þang-
að til blandan er eins og gróft rasp. Bætið út í nógu vatni til að
deigið verði mjúkt og teygjanlegt. Athugið samt að ofvinna ekki
deigið því þá hleypur það saman þegar það er bakað. Setjið
plast utan um deigið og kælið í15-30minútur áður en það er
notaö.
BAKAN:
1 stór laukur í þunnum sneiðum
1 1/4 bolli rifinn ostur
salt og pipar
Kælið bökudeigið í allt að 2 tíma ef það er hægt. Takið deig-
ið síðan úr ísskápnum og skiptið því í tvennt. Breiðið það út og
fóðriö bökuform með öðrum helmingnum. Leggið þar yfir lag af
lauk, síðan lag af osti og stráið síðan salti og pipar eftir smekk
þar yfir (munið að osturinn inniheldur salt í flestum tilfellum).
Endurtakið þetta þangað til laukurinn og osturinn er notaður
upp. Þetta verður þó nokkur hrúga. Leggið nú hinn helminginn
af bökudeginu yfir þannig að það hangi um það bil 1 cm yfir
barmana. Vætið brúnina á neðri deigkantinum, rúllið börmun-
um saman og reynið að tengja á vel. Skerið rifur í efri deig-
helminginn svo gufan geti leitað út.
Bakiö í 220 C° heitum ofni í 10 mínútur, minnkið síðan hit-
ann í 180 C° og bakið í 20-25 mínútur í viðbót eða þangað til
bakan er fallega gulbrún. (Osturinn á að vera bráðnaður en
laukurinn aðeinsstökkur). Beriðstraxfram. Þessiskammturer
mátulegurfyrirfjóra.
Sveppir
Það má aldrei leggja sveppi í
bleyti þar sem þeir drekka vatnið í
sig. Ef þeir eru ekki mjög óhreinir
er nóg að hreinsa þá með rökum
eldhúspappír. Ef þeir aftur á móti
eru mjög óhreinir og óhreinindin
nást ekki af með eldhúspappírnum
þá getur þurft að hreinsa þá undir
rennandi vatni.
Spaghetti
Þegar verið er að sjóða spaghetti
vill vatnið oft sjóða upp úr. Til að
verjast þessu er gott að smyrja
hluta pottsins að innan með feiti.
Það er líka hægt að láta nokkrar
matskeiðar af matarolíú út í suðu-
vatnið og það mun varna því að
vatnið sjóði upp úr og það verður
auðveldara að aðskilja spaghettið.
Rifinn ostur
Það er auðveldara að mæla rifinn
ost ef þú veist að það eru um það bil
120 gr af osti í eium bolla af rifnum
osti.
Sósurog soð
Það er hægt að frysta sósur og
soð í ísteningabökkum og láta síð-
an í plastpoka. Þrír teningar eru
um það bil 1 dl. af vökva. Passið
uppá að merkja pokana vel. Það er
líka mjög gott að frysta soð í ísten-
ingum. Þá er hægt að geyma soðið í
þeim og klippa síðan af jafnmarga
teninga og þarf að nota í það og það
skiptið. Það sama gildir hér að
merkja pokana vel.
S nr verða alltaf jafnari og fara
síði. í kekki ef feitin og hveitið
Svanfríðar
hafa svipaðan hita og vökvinn.
Þeytið vel í á meðan vökvanum er
blandað saman við.
Tómatkraftur
Stundum verður afgangur af
tómatkrafti. Ef ekki er hægt að
nota hann innan 1-2 daga er ágætt
ráð að taka hann úr dósinni og láta
á plastfilmu og frysta. Þegar tómat-
krafturinn er frosinn er honum
pakkað inn.
Sítrónur
Það er hægt að ná meiri safa úr
sítrónum ef þær eru mjúkar. Rúllið
sítrónunni á borði þangað til hún er
mjúk. Ef þetta dugar ekki er hægt
að leggja hana í sjóðandi vatn í urn
það bil 3 mínútur eða í 180 ° heitan
ofn í 5 mínútur. Þetta gildir líka utn
appelsínur.
Hvítlaukur
Auðveld aðferð til að afhýða
hvítlauk er að leggja hvern bát á
bretti og merja hann aðeins með
flötu hnífsblaðinu. Það er auðvelt
að fletta hýðinu af,-
Góð aðferð til að ná lykt af hvít-
lauk af höndum er að nudda þær
með sítrónusafa.
Laukur
Þegar verið er að skera lauk ertir
það oft augun. Það rennur minni
safi úr lauknum ef hann er geymdur
á kölduni stað og eins ef notaður er
vel beittur hnífur til að skera hann
niður með.
Nú er hægt að fá meira rafmagn og heitt vatn fyrir peningana en fyrir lækkunina á þessum orkugjöfum, svo að dæmi sé
nefnt um lækkað verðlag.
JETLILAUNIN END-
IST NÚ BETUR?
-ýmsar kjarabætur í nýju samningunum
Nú hafa verið gerðir kjarasamn-
ingar milli ASl og VSÍ, Vinnumála-
sambands samvinnufélaganna og
meistarasambands byggingamanna
annars vegar og hins vegar á milli
BSRB og ríkis og sveitarfélaga hins
vegar, sem eru talsvert frábrugðnir
þeim sem við höfum átt að venjast á
undanförnum áratugum, enda er
þeim ekki ætlaður lítill hlutur, sem
sagt að lækka verðbólguna niður í 7-
9% á árinu.
Þessir samningar hafa að vísu ekki
fengið blessun allra aðildarfélaganna
á almennum félagsfundum enn þeg-
ar þessi orð eru skrifuð, en það þarf
að gerast fyrir 12. mars til að samn-
ingurinn fái staðfestingu og þá gildir
hann frá 26. febrúar sl.
En hvaða áhrif hafa þessir kjara-
samningar á rekstur heimilanna í
landinu, sem hefur hreint ekki verið
auðveldur að undanförnu? Það er
ekki víst að allir átti sig á því í fljótu
bragði, hvort og þá hvernig hentugt
væri að haga daglegum rekstri eitt-
hvað á annan veg en verið hefur.
Daglegur rekstur heimilis byggist
nefnilega á ýmsum öðrum atriðum
en að rjúka til og kaupa bíl, þó aldrei
nema bílar lækki talsvert í verði eins
og rækilega hefur komið fram!
Orkukostnaður
heimilanna lækkar
Verð á rafmagni og hita lækkar í
samræmi við samkomulagið, en þar
var kveðið á um 10% lækkun á raf-
magnsverði og 7% lækkun á töxtum
Hitaveitu Reykjavíkur. Þá verður
fellt niður verðjöfnunargjald á raf-
magni og verður niðurstaðan sú hvað
Reykvíkinga varðar að hver kíló-
wattstund kostar nú 3.30 kr. en kost-
aði áður kr. 4.14, lækkunin nemur
því 20.2%. Hvert tonn af heitu vatni
frá Hitaveitu Reykjavíkur var áður
selt á kr. 20.00, en nú er verðið kr.
18.60., lækkun 7%. Þeim tilmælum
er beint til annarra fyrirtækja ríkisins
og sveitarstjórna að þau fylgi sömu
stefnu.
Tollalækkun á
heimilistækjum
Á ýmsum heimilistækjum eru
lækkaðir tollar og kemur það sér vel
fyrir þá sem hyggjast festa kaup á
þeim nú. Sem dæmi má nefna frysti-
skáp sem áður kostaði 29.300 kr.
lækkar í 23.652 kr., - 19% lækkun.
Sömu sögu er að segja af ísskápum,
þvottavélum og þurrkurum, tollar á
þeim lækka á sama hátt. Þessar tolla-
lækkanir hafa hins vegar engin áhrif á
verð á t.d. eldavélum og saumavél-
um sem voru undanþegnar tolli fyrir.
Þá má nefna myndbandstæki, sem
kostaði 48.000 kr. en fer nú niður í
38.160 kr., það er20.5% lækkun.
Bílarogdekk lækka-
ekki varahlutir
Hjólbarðar njóta líka góðs af þess-
um lækkunum og nú kostar t.d. hjól-
barði, sem áður var seldur á 4.306
kr., 3.188 kr., 21% lækkun þar. Og
bílar lækka talsvert. Algeng tegund
af japönskum bíl sem áður kostaði
419 þús. kr. lækkar t.d. nú í 326.820
kr. en það er22% lækkun.
Engin slfk verðlækkun mun hins
vegar ná til varahluta.
Grænmeti, niðursoðnir
ávextirog krydd
Lækkun verður á tollum á inn-
fluttu grænmeti og má nefna sem
dæmi gulrætur, sem áður kostuðu
kannski 78.00 kr., þær kosta nú kr.
64.00, hvítkál lækkar úr t.d. 43.00
kr. í 35.00 kr. en það er 17.6%
lækkun. Niðursoðnir ávextir lækka
líka og má nefna sem dæmi að hafi
t.d. dósin kostað 74.00 kr. lækkar
hún í kr. 69.00 en það er um 7%
lækkun.
Allt krydd lækkar líka í verði og
þar má taka dæmi um krydd sem
kostaði 73.00 kr. lækkar í 57.00 kr.,-
22.2% lækkun þar.
Þær tölur sem nefndar eru hér að
ofan í sambandi við verðbreytingar
og tollalækkanir eru fengnar hjá hag-
deild Verðlagsstofnunar.
Lækkun á afnotagjöldum
útvarps og dag vistun
Þá lækka afnotagjöld Ríkisút-
varpsins um 5% og dagvistargjöld
um sömu prósentutölu.
Ekkert mun hafa verið minnst á
lækkun á gjöldum til Pósts og síma.
Landbúnaðarvörur
Almenningur hefur átt því að
venjast að landbúnaðarvörur tækju
verðbreytingum 1. mars. Nú var á-
kveðið í samræmi við samninginn að
verð á þeim sem þyngst vega í venju-
legu heimilishaldi, þ.e. mjólk og
lambakjöti, stæði í stað. Unnar
mjólkurvörur, s.s. ostar, skyr,
rjómi, jógúrt o.s.frv., innmatur og
nautakjöt hækkuðu um rúml. 5%. I
því sambandi má geta þess að of-
framleiðsla hefur verið á nautakjöti
og gott verð á því að undanförnu.
Smjör hefur lækkað verulega í
verði, en það mun vera til að
grynnka á miklum birgðum.
Þurfumað læraað
fylgjast með verðlagi
Já vissulega hafa ýmsar vörur
lækkað í verði í samræmi við ný-
gerða kjarasamninga. En það stoðar
lítið ef verðlækkanirnar eru aðeins í
orði en ekki á borði. Almenningi
hefur hingað til ekki gengið of vel að
fylgjast með því hvort vörur eru seld-
ar á sanngjörnu verði eða upp-
"sprengdu, enda allt verðskyn meira
og minna brenglað vegna þeirrar
miklu verðbólgu sem við höfum átt
að venjast. Takist að koma verð-
bólgunni niður á viðráðanlegt stig,
eins og ætlunin er skv. samningnum,
er von til að íslendingar læri smám
saman að átta sig á hvort verð vöru sé
í samræmi við gæði hennar. En á
þeirri þyrnum stráðu braut felur
ríkisstjórnin Verðlagsstofnun að
styðja neytendur með því að stór-
auka verðgæslu og verðkannanir al-
menningi til upplýsingar.
Auk fyrrgreindra atriða sem
snerta daglegan rekstur heimilanna
og vonandi verða þeim til hagsbóta,
eru í samningnum ákvæði um lækk-
un tekjuskatts,útsvars og vaxta' auk
beinna launahækkana, en þessi at-
riði látum við liggja milli hluta í þetta
skipti.